آرشیو پنجشنبه ۳ خرداد ۱۳۹۷، شماره ۵۱۱۴
ادب و هنر
۸

دوراس و گدار به هم چه گفتند

شاید شما هم در جست وجوهایتان به عکس ها و حتی ویدئوهای کوتاهی از مارگریت دوراس و ژان لوک گدار برخورده باشید؛ آنها در این عکس ها و ویدئوها در حال گفت وگوی مفصلی با هم دیده می شوند. اگر سال ها منتظر بودید تا گفت وگوی این دو غول ادبیات داستانی و سینمای فرانسه را بخوانید، حالا به شما بگوییم که ترجمه فارسی کتابی از این گفت وگو منتشر شده است. این کتاب، «گفت وگوی دوراس/گدار» نام دارد؛ اثر سیریل بگن که با ترجمه قاسم روبین در نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب سه گفت وگوی بین ژان لوک گدار، کارگردان سینمای فرانسه و مارگریت دوراس نویسنده و فیلمساز را در بر می گیرد که در سه مرحله و زمان مختلف انجام شده اند؛ گفت وگوی اول در سپتامبر 1979 یعنی زمانی که گدار مشغول ساخت فیلم «توان نجات (زندگی)» بود. گفت وگوی دوم در سپتامبر و اکتبر 1980 و گفت وگوی سوم هم دسامبر 1987 برای برنامه تلویزیونی اسه آنیک انجام شد که موضوعش حول نویسنده فیلمساز و نویسندگی فیلمسازی است.

در گفت وگوهای چاپ شده در این کتاب، علاوه بر تتبعات ادبی سینمایی، به تاثیرپذیری های متقابل هم اشاره می شود. اوایل دهه 80 بعد از یک دهه فیلمسازی سیاسی و تجربه دیدئو و دوری از چرخه رسمی تولید، گدار دوباره به ساختن فیلم هایی پرداخت که برای بیشتر دیده شدن تولید شدند و این دوره، موسوم به دوره تولد دوباره است.

نکته جالب درباره اولین گفت وگوی کتاب این است که در پاییز 1979 گدار در سوئیس (محل زندگی اش از سال 1977 به بعد)، مشغول ساختن فیلم «توان نجات» بوده و در ماه اکتبر از دوراس دعوت می کند تا در صحنه ای از این فیلم بازی کند. دوراس نمی پذیرد و گدار مکالمه تلفنی کوتاهی با او دارد و سپس عباراتی از آن را در نوار صوتی فیلم می گنجاند. نسخه ای از این مکالمه حدودا یک ساعته توسط دوراس در بایگانی اش حفظ می شود. آنچه به عنوان این گفت وگوی اول در کتاب چاپ شده، نسخه کامل همین نوار صوتی است که به عنوان شاهدی موثق، در جعبه اضافات فیلم نزد گدار محفوظ بوده است.

عناوین کتاب پیش رو به این ترتیب اند: پیش گفتار، گفت وگوی 1979، گفت وگوی 1980، گفت وگوی 1987، موخره: نرم/ سخت و پیوست