بخشی از سخنان رییس جمهور در نشست روسای نمایندگی های سیاسی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و خصوصا رسانه ای کردن آن را، چندان با الزامات اعتدال و دیپلماسی سازگار ندیدم: با وجود حظی که معمولا از موضع گیری های ایشان در حوزه سیاست خارجی داشته ام. آقای روحانی در سخنان یاد شده بر حدس و گمان های پیشین در خلال سفر اروپایی خود بر سر بستن تنگه هرمز مهر تایید زدند که هیچ، از «تنگه» هایی بیشتر گفتند و امریکا را از ماجراجویی و بازی با «دم شیر» برحذر داشتند. در اینکه ایران مان «شیر» منطقه خلیج فارس است شکی نیست و چون و چرایی در آن نمی توان کرد. وقتی پا روی حلق کسی بگذارند کیست که بهره گیری از هر چنگ و دندانی را برای غلبه بر تنگنا و پس راندن دشمن- البته با محاسبه ای خردمندانه، دقیق و پیشاپیش بر سر هر سود و زیانی در این میان- به مصلحت نداند و توصیه نکند.

قبل از ته کشیدن مهمات زرادخانه دیپلماسی اما، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، به استقبال جنگ رفتن و بهانه دمیدن در شیپور جنگ طلبی کشورمان را به دست دشمن دادن شاید نه قابل توصیه باشد و نه اصلا سازگار با مصالح بلندمدت مان: آن هم در نشستی با سفرایی که در کتاب دیپلماسی، وجوب آزمودن همه راه ها را، قبل از شعله ور شدن آتش جنگ و درگیری، آموخته اند و چه بسا چشمداشت شنیدن سخنانی غیر از این را نیز از رییس جمهورمان داشته اند.

اگر رییس جمهور برای چنین اظهاراتی، بنا به هر مصلحت و تدبیری، در جمع بسته حرفه ای های سیاست خارجی کشورمان، دلیل و توجیهی هم داشته باشند، همانطور که اشاره کردم، رسانه ای کردن آن را می توان گره ای تازه برگفتمان اعتدال، چراغ راهنمای سیاست داخلی و خارجی ایشان، محسوب کرد. در سیاست خارجی آموخته ایم که جنگ و حتی کوبیدن بر طبل آن را همواره گزینه غایی برای عبور از گذرگاه های خطیر تاریخی بدانیم: و تنها آن زمان که ماشین دیپلماسی از نفس افتاده و تیغ آن کند شده باشد. ناممکنی عملی کردن تهدیدها در عرصه عمل و در رودررویی های احتمالی، چاقوی دفاع از امنیت ملی را کند کرده و از کارایی آن در شرایط خطیرتر قابل پیش بینی در آینده خواهد کاست.