در بازار غیرمتشکل پولی، تعدادی از نهادهای اعتباری، بدون مجوز از مقام ناظر بانکی به فعالیت مشغول بودند. این نهادها در فضایی غیرشفاف و خارج از اصول و استانداردهای بانکی، فعالیت می کردند. به دلیل عدم شفافیت، در ارتباط با میزان و گستره فعالیت آنها اطلاعات دقیق و کاملی وجود ندارد.علی ایحال تاسیس و گسترش فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز با ایجاد شعب فراوان در سراسر کشور تحت عنوان تعاونی های اعتبار آزاد و صندوق های قرض الحسنه در دهه های 70 و 80 و اوایل دهه90 به اوج خود رسید که متاسفانه هموطنان گرامی در طول سال های گذشته با تبعات بحران این موسسات روبه رو شده اند.