شاید برایتان عجیب باشد که این اثر مارسل دوشان یکی از مهم ترین آثار هنری قرن بیستم است!
چشمه
شاید برای شما هم عجیب باشد که یک پیشابگاه که فقط یک امضا روی خود می بیند یکی از مهم ترین آثار هنری سده بیستم باشد. این اثر با عنوان «چشمه» کاری از مارسل دوشان است که این هنرمند فرانسوی در سال 1917 میلادی در یک نمایشگاه هنری ارائه داده است. آنچه اهمیت این اثر است، در فرم یا حتی مفهوم کنایی آن نیست، بلکه هنرمند برای نخستین بار در تاریخ هنر معنای اثر هنری را از یک شیء دست ساخته هنرمند به چیزی تغییر می دهد که او انتخاب کرده است. به بیان دیگر او به جای اینکه چیزی را با تکنیک های معمول مجسمه سازان بسازد به انتخاب یک شیء از پیرامون خود پرداخته است. این نوع برخورد امروز با عنوان «حاضرآماده ها» یا Ready Made در دنیای هنر شناخته می شود. البته مارسل دوشان پیش از ارائه این اثر نیز آثار نقاشی و حاضر آماده مهم دیگری خلق کرده بود اما شاید چشمه او یکی از ماندگارترین آثار هنری خودش و سده گذشته است و بتوان آن را یک نقطه عطف در تاریخ هنر محسوب کرد، اثری که بارهای بار به گونه های مختلف توسط هنرمندان دیگر باز اجرا، نقد و حتی مورد تمسخر قرار گرفته است. اما همان طور که گفته شد، اهمیت این اثر بیش از هرچیز تغییر ذهنیت هنرمندان در خلق اثر هنری است، به طوری که امروز انتخابگری یکی از ویژگی های مهم در هنر معاصر دنیاست.