آرشیو سه‌شنبه ۳۰ امرداد ۱۳۹۷، شماره ۴۱۶۶
صفحه اول
۱
سرمقاله

حوزه جای خشونت نیست

حجت الاسلام محسن غرویان ( استاد حوزه)

مدرسه فیضیه قم روز پنجشنبه شاهد برگزاری تجمعی با پلاکاردها و شعارهای غیرمعمول و نابهنجار بود. اتفاقی که در مدرسه فیضیه قم رقم خورد، اتفاقی بسیار مهم و بزرگ بود تاجایی که آیت الله مکارم شیرازی، مرجع تقلید بزرگ شیعه نسبت به آن واکنش نشان داد. ایشان حتی در مورد اتفاقی که در مدرسه فیضیه قم رخ داد، تعبیر فاجعه را به کار بردند. استفاده از این تعبیر در مورد اعتراض گروهی از طلاب در قم بسیار مهم است و از آن جهت به کار برده شده که چنین اتفاقات غیرمعقول و غیرمعمول و نا بهنجاری در قم و مدرسه فیضیه که مهم ترین پایگاه روحانیت تشیع و مرجعیت است، رخ داده است.

آیت الله ناصر مکارم شیرازی یکی از بزرگ ترین مراجع فقهی ما هستند. ایشان نسبت به سخنران و سخنرانی که در تجمع طلاب رخ داده اعتراض کرده و مطالب بیان شده در این گردهمایی اعتراضی را توهین آمیز دانسته اند: توهینی که به اعتقاد من به مرجعیت شیعه صورت گرفته است. در این تجمع اعتراضی تنها شعارهایی با مضامین اقتصادی مطرح نشده بلکه از دل این تجمع شعار تهدید به مرگ رییس جمهوری شنیده شده است. این صدا و شعار و تهدید به مرگ هم از فیضیه یعنی قلب حوزه های علمیه تشیع به گوش رسیده است. صدای تهدید به مرگ از حوزه علمیه باعث شده که آیت الله مکارم شیرازی برای حفظ حیثیت حوزه و برای بیان اینکه حوزه ها باید از تندروی بری باشند، بیانیه صادر کرده اند. در این بیانیه دو گروه مخاطب قرار داده شدند. یک گروه مسوولان حوزه فیضیه و دست اندر کاران برگزاری این مراسم اعتراضی و گروهی دیگر مسوولان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به گفته آیت الله مکارم شیرازی برخی سپاهیان در مراسم مذکور حضور داشته اند. آیت الله مکارم شیرازی از این دو گروه خواسته تا نسبت به اتفاق رخ داده موضع گیری کرده و در مورد آن توضیح دهند. مسوولان حوزه باید توضیح دهند که چه کسانی و به چه اجازه ای چنین مراسمی را در فیضیه برگزار کرده اند. اتفاقی که در حوزه علمیه قم رخ داده برای مرجعیت شیعه بسیار سنگین بوده، چرا که در تمام دنیا این اتفاق منعکس شده است که در قم عده ای رییس جمهوری را به مرگ تهدید کرده اند یا نسبت به نحوه فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی، دبیر فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیک وارد شده که اتفاقا باید این نکات از سوی وزارت اطلاعات پیگیری شود. البته محافل مختلفی همچون مجلس نیز به این موضوع واکنش نشان داده اند از جمله آقای علی مطهری، نایب رییس مجلس که اتفاقا خودشان نیز تحت تاثیر عملکرد تندروها قرار گرفته اند و اتفاقی چون ماجرای شیراز را تجربه کرده اند، موضع گرفته است. حتما انتشار بیانیه از سوی آیت الله مکارم شیرازی سایر مراجع را نیز تحت تاثیر قرار داده و باعث می شود آنها نیز سکوت نکنند. بنابراین پس از این بیانیه باید منتظر موضع گیری و بیانیه هایی از سوی سایر مراجع باشیم. من به عنوان استاد حوزه پس از وقوع این اتفاقات از مردم می شنوم که ما می خواستیم فرزندان مان را برای تحصیل به حوزه های علمیه بفرستیم، با این تجمعات و شعارها و حرف و حدیث ها تردید داریم، چرا که تصورشان این است با این تفکرات قرار است فرزندان شان تربیت شود. این تصور برای حوزه و مرجعیت شیعه سنگین است که عده ای با دیدن تجمعات اینچنینی فرزندان شان را از رفتن به حوزه منع می کنند. حوزه جای درس، بحث، اجتهاد، فکر، اندیشه و تحصیل علم است نه جای پرورش افکار و حرکات خشونت آمیز. بنابراین اگر اعتماد مردم با این حرکات به حوزه علمیه کاهش یابد برای مراجع تقلید ما قابل قبول نیست. حرکت هایی که در قم انجام شده و می شود، اعتماد مردم را به حوزه و مرجعیت متزلزل می کند و همین است که آیت الله مکارم شیرازی شخصا وارد شده، موضع گیری کرده و بیانیه صادر کرده اند. به نظر من این موضوع بیشتر جنبه حوزوی و حیثیتی دارد تا اینکه بحث سیاسی باشد.

مراجع اتفاقات رخ داده در قم را توهین تلقی کرده اند و برآشفته اند و همین هم باعث شده آیت الله مکارم از آن به عنوان فاجعه نام ببرد. قطعا سایر مراجع هم تا روزهای آینده نسبت به این موضوع واکنش نشان خواهند داد.

اما نباید فراموش کرد که قطعا افرادی که برنامه فیضیه قم را ترتیب داده اند، چنین شعارهایی سر داده و پلاکاردهای تهدیدآمیز به دست گرفته اند در اقلیت قرار دارند. اکثر طلاب، روحانیون و علما در قم نگاهی همچون نگاه آیت الله مکارم شیرازی دارند و با ایشان هماهنگ هستند. طیف تندرویی که در قم تلاش دارند خط انحرافی پیش بگیرند، رییس جمهور را تهدید به مرگ کنند، به فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی تشکیک وارد کرده و برخی گمانه زنی ها را تقویت کنند همواره در قم در اقلیت قرار داشته اند: اقلیتی پر سر و صدا که حرکت روز پنجشنبه آنها باعث شد یکی از عالی ترین مراجع تقلید تشیع نیز واکنش نشان داده و به نوعی این تندروی ها را محکوم کند.