آرشیو سه‌شنبه ۱۳‌شهریور ۱۳۹۷، شماره ۴۱۷۵
صفحه اول
۱
سرمقاله

عاشورایی یا جناحی؟

دکتر سید ابوالحسن نواب ( رییس دانشگاه ادیان و مذاهب)

ماه محرم در پیش است: ماهی سیاسی و محوری در حرکت شیعه. اساسا اصل اسلام و اصل محرم با سیاست در آمیخته است بنابراین تبیین حرکت امام حسین(ع) و زشتی ها و پلشتی های یزید کار سیاسی محسوب می شود. بنابراین این موضوعات باید از طریق تریبون های مجالس عاشورا تبیین و تفسیر شود. در این ایام که مجالس عزاداری تشکیل می شود و تریبون هایی برای مداحان و وعاظ وجود دارد مکررا دیده شده تاکید می شود، مداحان نباید در سخنرانی های شان در مسائل سیاسی دخالت کنند. این گزاره درست نیست چرا که با بیان این جمله گویی گفته ایم که عاشورا را مطرح نکنید، بگوییم فلسفه قیام و این نهضت بزرگ را مطرح نکنید.

باید بدانیم که مسائل و موضع گیری های اصلی و محوری سیاسی حتما باید توسط مبلغان و وعاظ و مداحان مطرح شود. مداح باید از ظلم ستیزی بگوید چرا که درگیری با ظالم و ظلم ستیزی اصل حرکت و نهضت عاشوراست. مبلغان و مداحان و وعاظ باید بگویند که اگر امام حسین نبود ما نه سیاست، نه دیانت و نه قدرت امروز اسلام را داشتیم اما این بدین معنا نیست که ما امام حسین و قیام و نهضت ایشان و مجالس ارزشمند عاشورا را خرج مسائل ریز سیاسی بکنیم. مداحان باید بدانند که این کار بسیار خطرناکی است.

اینکه ما امام حسین و نهضت بزرگ او را برای اهداف پوچ جناحی، باندی، گروهی و برای کوبیدن این و آن استفاده کنیم، درست نیست. نباید تریبون های عاشورا را اینگونه سیاسی کرد و استفاده و بهره برداری سیاسی و جناحی از حرکت و نهضت امام حسین نباید مطرح شود.

نهضت امام حسین (ع) باید در اندازه و در ظرفیت بزرگ خودش مطرح و استفاده شود. نهضت حسین بن علی باید در جهان اسلام حرکت آفرین باشد. این نهضت باید راه ما را نشان دهد و برای زندگی یک عمر راهنمای ما باشد. وقتی گفته می شود «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا، هر روز عاشورا و هر جا کربلا است» یعنی هر جا مظلومی بود باید از مظلوم دفاع کنیم و بر ظالم بتازیم. این روح و جوهر حرکت و نهضت عاشوراست که روح و جوهر سیاست ما محسوب می شود چون باید سیاست ما عین دیانت ما باشد.

معتقد نیستم که مداح نباید در سیاست دخالت کند. باید در چنین شرایطی گفته شود که مداح در تریبونی که در دست دارد نباید در چه نوع سیاستی دخالت کند؟ نباید چه چیزی را در مجالس امام حسین مطرح کند و باید چه چیزی بگوید؟

آنچه باید مطرح شود مسائل کلی و اساسی و تبیین نهضت عاشورا و حرکت سیاسی اسلام است اما باید از جزیی نگری و کوتاه نگری و جناحی نگری و نعوذ بالله استفاده از نهضت عاشورا برای اغراض سیاسی خود پرهیز کند. خیلی از مداحان و وعاظ ممکن است مسائل سیاسی را عمیق و دقیق ندانند اما ممکن است تحریک یا تطمیع شوند. برخی مواقع هم چشم و همچشمی هایی باعث می شود از تریبون هایی که در دست دارند، اینگونه استفاده کنند. اما استفاده از حرکت عاشورا برای اغراض سیاسی لوث کردن آن حرکت بزرگ است. روح نهضت حسینی سیاسی است و در تبیین آن شکی نیست. باید استکبار ستیزی و استعمارستیزی در این جلسات و مجالس مطرح شود و همین مصادیق است که عاشورا را سیاسی کرده اما در کارهای جناحی و استفاده های موردی حتما نباید از نهضت بزرگ عاشورا و مراسم حسینی مایه گذاشت.