آرشیو دوشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۷، شماره ۵۲۲۶
زندگی: سلامت
۱۴
الو اورژانس

هنگام تشنج بیمار چگونه کمک کنیم؟

دکتر سید میثم یکه سادات (متخصص طب اورژانس)

هر فرد سالمی ممکن است در طول زندگی خود تشنج را تجربه کند که البته یک وضعیت عادی محسوب نمی شود. تشنج اغلب به حرکات غیرارادی گفته می شود که در اندام ها و بدن به دنبال فعالیت الکتریکی غیرمعمول سلول های عصبی در مغز ایجاد می شود. برخی اوقات این فعالیت الکتریکی سلول های مغزی حرکت قابل رویتی را در بدن ایجاد نمی کند و فقط موجب از دست رفتن توان و حالت فیزیکی بدن می شود.

در افراد بالغ بدون هرگونه بیماری یا سابقه تشنج، بعضی از وضعیت ها می تواند آستانه تحریک تخلیه الکتریکی سلول های مغزی را پایین بیاورد و در نتیجه تشنج ایجاد شود، مانند گرسنگی طولانی مدت و افت قند خون یا بی خوابی طولانی مدت. در این گونه موارد که علت مشخصی برای تشنج وجود دارد، داروی ضدتشنج برای فرد توصیه نمی شود و پرهیز از عامل ایجادکننده تشنج کفایت می کند، اما تکرار تشنج در فردی که تا به حال هیچ گونه بیماری نداشته است باید مورد بررسی قرار گیرد. گاهی اوقات این وضعیت به دنبال تومورها و بدخیمی های مغزی ایجاد می شود و تشنج مانند سردردهای صبحگاهی یا استفراغ و سرگیجه های طولانی یک علامت پیش درآمد برای این بیماری محسوب می شود.

تشنج انواع مختلفی دارد ولی نوع شایع آن وضعیتی است که بیمار به طور ناگهانی دچار سفت شدن همه عضلات بدن برای چند ثانیه و به دنبال آن حرکات ارتعاشی اندام ها می شود که همزمان با بالا رفتن مردمک ها و خروج کف از دهان ایجاد شده و ممکن است به دنبال آن بی اختیاری ادرار رخ دهد. بیماران در حین تشنج ممکن است دچار گازگرفتگی زبان شوند که معمولا زخم های عمیقی روی زبان ایجاد شده و در نهایت برای دقایقی بیمار دچار گیجی و عدم ارتباط با اطرافیان می شود. عموما تشنج ها طی 90 ثانیه خاتمه می یابد و به رغم ظاهر ترسناک، بیمار بدون عارضه به وضعیت قبل برمی گردد.

هنگام تشنج چه اقدامات مراقبتی انجام دهیم؟

1 جلوگیری از آسیب سر بیمار زمانی که بی اختیار دچار حرکات ارتعاشی بدن می شود.

2 در صورت امکان باز نگه داشتن دهان بیمار برای جلوگیری از آسیب زبان.

3 چرخاندن سر بیمار به یک طرف برای جلوگیری از برگشتن ترشحات دهانی به داخل نای و ریه بیمار و ایجاد عفونت های تنفسی.

بسیاری اوقات وقوع تشنج در فرد مصروع به دلیل فراموشی یا تمام شدن داروهای مورد استفاده بیمار است و مهم ترین اقدام جهت پیشگیری، مصرف به موقع داروها در این بیماران است.