آرشیو پنجشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۷، شماره ۳۲۷۱
صفحه اول
۱
سرمقاله

امید مردم چگونه زنده شود؟

دکتر احمد شیرزاد (استاد دانشگاه)

بعد از انتخابات 29 اردیبهشت و ورود روحانی به پروسه انتخاب همکاران خود در کابینه دوازدهم، تصور برخی محافل این بود که با فشار می توانند پیچ دولت را به سمت کاهش بچرخانند. بنا این بود که این پالس به رئیس جمهور مخابره شود که اگر به سمت شعارهای اصلاح طلبانه و استفاده از مدیران شاخص در سطح وزرا حرکت کند، با برخورد هایی جدی مواجه می شود. به نظر می رسد این اتفاق سبب شد رئیس جمهور با احتیاط بیشتری کابینه را معرفی کند که در پروسه برخی وزرا نظیر وزیر علوم، خود را نشان داد. انتقاد از حسن روحانی این روزها رواج دارد بی آنکه شرایط و مقتضیات دولت در نظر گرفته شود. حتما رئیس جمهور علاقه مند است فردی خوشنام در تاریخ ایران و در نزد مردم باقی بماند. جریان مقابل نیز روحانی را در شرایطی قرار داده که با کمترین میزان هوشمندی برای آینده سیاسی، حاضر نخواهد بود خود را کنار آنها تعریف کند. دیدار اخیر رئیس جمهور و اصلاح طلبان، نشان داد رئیس جمهور از رفتار طرف مقابل با او و دولتش در دوران سخت کنونی گله مند است. آنچه رئیس جمهور نباید فراموش کند این است که با کارآمدی دولت خود و توسعه هرچه بهتر ایران و بهبود شرایط مردم، مقابل هجمه ها بایستد. به همین دلیل است که تک تک وزرا و اعضای دولت را در این زمینه موثر می دانم و معتقد نیستم افراد نقشی در سیستم ندارند. بین دکتر فرجی دانا با سایر مدیرانی که در مسئولیت های ارشد وزارت علوم بوده اند، تفاوت هایی جدی وجود داشت. بین مهندس زنگنه و یک چهره دیگر تفاوت معنا داری وجود دارد. دکتر روحانی در دولت یازدهم از 70 درصد انتخاب های خود محروم بود و انتظار این بود که در کابینه دوازدهم، این نقیصه با توجه به تغییر فضای مجلس و کشور، جبران شود. در بین مدیران میانی نسبتا جوان، تکنوکرات های کاربلد و متخصص اقتصاد و صنعت حضور دارند که به دلیل تحصیلات عالیه به اصلاح طلبی میل دارند. دنیا و تحولات آن را می فهمند و در دانشگاه های شناخته شده داخلی و خارجی تحصیل کرده اند. اگر این چهره ها دعوت به کار شوند و جای چهره های بی انگیزه دولت را بگیرند، در کابینه دوم، آقای روحانی کمتر صدای تنها خواهد بود و پژواک های دیگری هم وجود خواهد داشت. اکنون فرصت این تغییرات فراهم شده و می توان برای دو وزارتخانه ای که وزرای آن استیضاح شده اند و شاید دو، سه وزارتخانه و معاونت دیگر، چهره های با انگیزه و توانا را به همکاری دعوت کرد. اگر دولت پیش از آغاز استیضاح ها و پس از مشخص شدن مشکلات اقتصادی اواخر سال گذشته و اوایل امسال، به دست خودش نوعی نوگرایی در کابینه را کلید می زد، می توانست فضای امید ایجاد کند. با وجود منحصرماندن تغییرات به رئیس کل بانک مرکزی نتیجه ای تقریبا مثبت حاکم شد و حالا هم می توان این روند را ادامه داد. می دانیم در یک سال گذشته مجموعه دولت و مردم شرایط دشواری را گذراندند. گلایه هایی نیز وجود داشت که به دلیل دیده نشدن تغییر محسوسی در زندگی مردم مطرح می شود؛ اما اگر در چنین شرایطی، کابینه از خود کارآمدی نشان دهد و استاندارد های معمول زندگی مردم را ایجاد کند، تعریف یک دولت موفق را دارد. مسائلی نظیر زلزله های متناوب، سیل، خشک سالی، معضل محیط زیست و ریزگردها و… میراثی هستند که به دولت رسیده اند. نوسانات بازار ارز، گریبانگیر دولت و مردم شد؛ آن هم در شرایطی که دولت با تلاش بسیار، برجام را به فرجام رساند تا گرهی از مشکل روابط تجاری ایران و دنیا باز کند و به انتقال فناوری و دانش و مناسبات طبیعی با شرکت های مهم برسیم. وجود دشمنی که کمر به نابودی ایران بسته و در این مسیر بین این جناح و آن جناح و حتی اعلام مذاکره و تفاهم، تفاوتی برای او وجود ندارد نیز از دشواری های جدی دولت است. علاوه بر کاهش اقتدار ایران به عنوان کشور توانای خاورمیانه، هدف بدخواهان ایران ایجاد زمینه نارضایتی برای تجزیه ایران است. ایران متحد و یکپارچه می تواند هر زمانی با ایجاد سامانه مدیریت کارآمد به یک قدرت منطقه ای کامل بدل شود و این برای کشورهای منطقه پذیرفتنی نیست. متاسفانه برخی از کج سلیقگی ها و رقابت های مخرب با دولت، به دوچندان شدن مشکلات می انجامد.

با این حال دولت باید علاوه بر دقت روی مسائل اقتصادی، حوزه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و فضای اطلاع رسانی، آزادی بیان و آزادی اجتماعات را فراهم کند. برخی افراد و برخی رسانه های خارجی علاقه مند هستند همه چیز را به دولت روحانی ربط دهند؛ در صورتی که بخشی از مسائل کاملا ریشه در خارج از قوه مجریه دارد. دولت در سیاست خارجی نباید مرعوب فشارهای داخلی شود و در سطح بین المللی هم نشان دهد فشار و تهدیدات ترامپ نمی تواند مانع ارتباط معقول ایران و دنیا شود. همین امر احترام ویژه ای در صحنه بین المللی برای ایران ایجاد می کند. رفتار منطقی، مدنی و مستقل ایران در کنار ایجاد احترام متقابل برای دادوستد با دنیا، برگ برنده دولت روحانی می تواند باشد. اگر این دوره سخت را پشت سر بگذاریم، فضای بهتری در میان آحاد جامعه ایجاد خواهد شد.