روز پنجشنبه سردار محمدرضا نقدی سخنانی را مطرح کرد که بازتاب های زیادی در فضای رسانه ای داشت. از جمله صحبت های وی درباره کوروش که وی را شاهی ساخته و پرداخته دیگران دانسته که اصلا نشانی از وی در تاریخ نیست و برای رابطه ایرانیان با یهودیان علم شده است. از منظرهای مختلفی می توان این اظهارات آقای نقدی را مورد کنکاش قرار داد ولی قبل از هر چیز شاید بهتر بود ایشان به خاطر می آورد که شخصیت علمی بزرگی در حد علامه طباطبایی در تفسیر «المیزان»، کوروش را همان ذوالقرنین مورد اشاره در قرآن دانسته است. علاوه بر ایشان، آیت الله مکارم شیرازی نیز در تفسیر «نمونه» همین نظر را مورد تاکید قرار داده اند. شاید بد نباشد که در باب اهمیت میراث فردی چون کوروش برای ایران سخنان سال 1389 آیت الله مکارم شیرازی را یادآوری کنیم که در شهریورماه آن سال با اشاره به اهمیت منشور کوروش به عنوان سند جهانی حقوق بشر و ابراز تمایل برای بازدید از آن از برگزاری نمایشگاه منشور کوروش تقدیر کرده بودند.

همچنین ردپای کوروش را می توان در آثار قدیمی ترین تاریخ نگاران از هرودت یا گزنفون گرفته تا مورخین معتبر معاصر یافت. علاوه بر اینها آثار باستانی موجود نیز سند دیگری دال بر صحت روایت های غالب از کوروش و دوران اوست. البته بسیار طبیعی است که شخصی چون سردار نقدی که نه صاحبنظر حوزه تاریخ است و نه کارشناس و نظریه پرداز مسائل فرهنگی، اطلاعی از این دست موارد نداشته باشد اما مساله اینجاست که چرا ایشان اصرار دارد به چنین حوزه هایی ورود کند.

در نادرستی قضاوت آقای نقدی در این باب می توان ادله ای بسیار بیش از این ذکر کرد که در این مجال نمی گنجد، اما موضوع مهم دیگر آن است که چرا باید تلاش شود که ابعاد زیست فرهنگی و اجتماعی جامعه ای چون جامعه ایران این گونه محدود به یک قرائت شود؟ آن هم جامعه ای متکثر به لحاظ قومی، فرهنگی، زبانی، فکری و… که در خلال رویدادهای تاریخی در قرون متمادی و بسیار طولانی راه همزیستی را پیدا کرده است. همانقدر که دست بردن در ساخت فرهنگی جامعه ایرانی به گواه برخی دوره های تاریخی خیالی خام برای یک شکل کردن ملت ایران به قاعده نوعی صورتبندی خاص اجتماعی است، انکار واقعیت های محتوم تاریخی که نشانه های پر تعدادی دال بر صحت آن وجود دارد هم نشدنی می نماید.

جامعه ایرانی چه آقای نقدی و همفکران شان دوست داشته باشند و چه نه، قسمت مهمی از هویت خود در عرصه جهانی را حاصل ریشه های تاریخی چون کوروش می داند. ریشه هایی که اتفاقا خود نیز عامل بخشی از احترام و ستایش عمیق جهانی نسبت به فرهنگ ایرانی است. انکار این ریشه های تاریخی، آن هم به شکلی که انجام شده و بدون هیچ گونه سند تاریخی متقن، آیا پیامی جز احساس انزجار در میان اقشار زیادی از مردم خواهد داشت؟ واقعیت این است که ملت ما خود را همزمان «مسلمان» و «ایرانی» می داند و در خلال رویدادهای بزرگ تاریخی هم نشان داده که هیچ تمایلی برای وا نهادن یکی از این شاخصه های هویتی به نفع دیگری ندارد و آنها را در تضاد با هم نمی بیند.

در پایان باید اشاره کرد که قطعا واقعیت های تاریخی و میزان تاثیر آنها بر زندگی امروز جامعه مباحثی قابل نقد، رد و یا تایید هستند. اما بدون شک این کاری است که باید دانشگاهیان و پژوهشگران مسلط به این علوم انجام دهند، نه شخصیت ها و متنفذین سیاسی که دانش و تخصصی در این حوزه ندارند.