آرشیو سه‌شنبه ۱۸ دی ۱۳۹۷، شماره ۴۵۱۷
تاریخ و اقتصاد
۳۰

گفته ها

تحولات اجتماعی در دوره قاجار، موج تجددخواهی و اندیشه های آزادی خواهانه تحولات عمده در ادبیات و هنر را در پی داشت. در این تحولات و با آغاز نهضت مشروطه، نوعی از نقاشی در ایران ظهور کرد که به علت ارائه در قهوه خانه ها که محل اجماع مردم از صفوف مختلف بود، به نقاشی قهوه خانه شهرت یافته است. نقاشی قهوه خانه بن مایه خود را از موضوعات ملی و مذهبی برمی گزید و با بهره گیری از سنت های هنر ملی از یکسو و استفاده از تکنیک و شیوه های تازه هنری از سوی دیگر با بیانی ساده و صریح بازتابنده علایق و اعتقادات عموم مردم بود.

بررسی ها نشان می دهد تحولات اجتماعی و بروز اندیشه های آزادی خواهانه و به تبع آن نیاز جامعه به بازیابی هویت ملی و قهرمان های اسطوره ای، موجب تغییر در مضامین و در نتیجه تغییر در قالب و شکل بیان هنری شد. در چنین فضایی هنرمند توانست فضایی خلق کند که هدف آن نه جلب رضایت شاه و دربار، بلکه بازتاب آمال و علایق عموم مردم باشد. ویژگی هایی چون سادگی و صراحت بیان، شیوه ارائه و نیز رابطه آن با نقالی و سخنوری که موجب ارتباط بی واسطه با مخاطب بود، از دلایل اقبال عمومی این هنر در زمان خود است.

منبع: اکرم رفیعی، علی اکبر شریفی مهرجردی، «تاثیر تحولات اجتماعی بر نقاشی قاجار»، ارائه شده در کنفرانس ایران در گذار.