هوا گرم شده است و خیلی ها برای سرویس کولر آبی و نصب کولرهای گازی دست به کار شده اند. عدد آمپر کنتور برق بعد از چند ماه یکنواختی حالا با سرعت بیشتری جابه جا می شود. تابستان سال گذشته رقم های درج شده در قبض برق باعث تعجب خیلی ها شد. رقم هایی که نشان از مصرف بالای برق و به تبع آن بالا رفتن مبلغ پرداختی بود. اما در کنار بالا رفتن قیمت برق چیزی که بیشتر مردم را نگران می کند، قطعی بدون برنامه ریزی است. مردم خاطرات تلخی از آن دارند و حتی این خاموشی ها به قیمت خرابی وسایل برقی شان تمام می شود.

سعید یکی از کسانی است که نسبت به قطعی برق آن هم بدون برنامه انتقاد دارد و می گوید هزینه این بی برنامگی را دو سال قبل با خراب شدن یخچال فریزر خانه اش پرداخته است: «هر سال با گرم شدن هوا نگرانی ما هم شروع می شود. البته خوشبختانه سال قبل با برنامه ریزی هایی که وزارت نیرو انجام داد، کمتر شاهد خاموشی بودیم. اما همین چند سال قبل گاهی اوقات دو یا سه بار در شبانه روز برق خانه ها قطع می شد. خاموشی یک طرف، خراب شدن وسایل برقی یک طرف. خیلی از اطرافیان و دوستانم همین مشکل را داشتند. دست ما هم به جایی بند نبود. البته سال قبل با برنامه ریزی و کاهش ساعت کار ادارات، برق خانه ها کمتر قطع شد و تابستان گرم را پشت سر گذاشتیم. امسال هم قرار است ساعت کار بانک ها و ادارات دولتی از 6 صبح تا 13 باشد تا بار شبکه برق در ساعت اوج مصرف کمتر تحت فشار قرار بگیرد.»

پا که داخل اداره می گذاری، نسیم خنک از همان ورودی صورت را نوازش می دهد. کولرهای گازی ایستاده دو طرف سالن با قدرت کار می کنند و هوای سالن را خنک می کنند. در هر اتاق را باز می کنی، یک یا دو کارمند پشت میز مشغول بالا و پایین کردن برگه ها هستند یا به مانتیور کامپیوتر خیره شده اند. کولر گازی بالای سرشان هم روشن است و یکی از کارمندان کنترل کولر را به دست می گیرد تا دمای آن را بالاتر ببرد. با روشن شدن هر کولر، صدای کمپرسورها بیشتر می شود. انگار با هم مسابقه گذاشته اند. «تا چند سال قبل همه از کولرهای آبی استفاده می کردند و اینقدر هم مصرف برق بالا نبود اما انگار خنکی کولرهای گازی دلچسب تر است.» این را یکی از مراجعه کننده ها می گوید و ادامه می دهد: «چرا باید برای هر اتاق یک کولر روشن باشد. به هر اتاق سرک می کشی، یک یا دو نفر کارمند نشسته اند و این کولر از صبح تا عصر روشن است. با این وضعیت معلوم است مصرف برق بالا می رود و دودش هم به چشم ما می رود.»

تابستان سال گذشته خبری از خاموشی های گسترده نبود. خاموشی هایی که کسی از زمان و مدت آن خبر نداشت و باعث کلافه شدن مردم می شد. با برنامه ریزی و مدیریتی که در شبکه برق انجام گرفت، منازل و ادارات و همچنین صنایع شاهد خاموشی های گسترده و بی برنامه نبودند. استفاده درست از منابع برقابی و قرار گرفتن آنها در خطوط انتقال در کنار برنامه ریزی برای ساعات کار ادارات و مراکز صنعتی از عواملی بودند که باعث شد تابستان داغ سال گذشته را بدون خاموشی و به آرامی سپری کنیم.

سال گذشته دکتر مهدی درفشیان مرام، مدیر مرکز مدیریت بار و انرژی شرکت مدیریت شبکه برق ایران اعلام کرد: «بالاترین اولویتی که وزارت نیرو و شرکت مدیریت شبکه دارد، حفظ پایداری شبکه سراسری است. اگر به هر دلیلی این شبکه دچار ناپایداری و فروپاشی شود، ممکن است خاموشی سراسری اتفاق بیفتد.»

اردیبهشت ماه سال گذشته هوا خنک بود و همین امر کمک کرد شبکه برق کمتر تحت فشار قرار بگیرد. اردیبهشت ماه سال 1400 دمای هوا تقریبا 3 درجه از میانگین بلندمدت گرم تر بود. اما اردیبهشت امسال براساس اعلام سازمان هواشناسی، میانگین پهنه ای دمای هوای کشور از ابتدا تا 28 اردیبهشت به 21.6 درجه سلسیوس رسید که حدود نیم درجه گرم تر از نرمال بوده است. براساس گزارش تازه شرکت مدیریت شبکه برق ایران، میزان مصرف برق کشور روز یکشنبه رکورد تازه ای را ثبت و از مرز 58 هزار مگاوات عبور کرد. این میزان مصرف در مقایسه با مدت مشابه پارسال که 45 هزار و 333 مگاوات برق مصرف شده بود 13 هزار و 460 مگاوات بیشتر شده است. با این وضعیت در روزهای آینده بازهم باید منتظر بالا رفتن مصرف برق در بخش های خانگی و همچنین اداری باشیم. سال گذشته با راه اندازی قرارگاه عملیات گذر از بازه اوج بار در مرکز پایش مدیریت بار و انرژی برق کشور تلاش شد با مدیریت تولید و مصرف برق فرکانس تولید و مصرف برق روی عدد 50 باقی بماند. عددی که نشان از مطلوب بودن وضعیت شبکه برق داشت و در صورت افزایش مصرف، یکی از منابع تولید برق وارد مدار می شد. بررسی میزان مصرف برق در کشور نشان می دهد حدود 28 هزار مگاوات برق در بخش سرمایشی مصرف می شود که این مقدار از پیک مصرف عراق بیشتر است. این بار را فقط کولرها به شبکه وارد می کنند. بررسی های کارشناسی نشان می دهد برق در ایران خیلی ارزان است و این انرژی ارزان در اختیار صنایع قرار می گیرد. اما در دنیا صنایع باید متناسب با میزان مصرف برق بهره وری شان را افزایش دهند.

با توجه به اجرای موفق طرح تشویقی 5=1 در مصرف برق وزارت نیرو امسال نیز این طرح را در شکل گسترده ای از ابتدای خردادماه به اجرا درآورد. طرحی که سال گذشته 40 درصد از مشترکان مشمول دریافت پاداش صرفه جویی شدند و یک سوم از این 40 درصد نیز بستانکار شدند. حالا با نزدیک شدن به روزهای داغ تابستان وزارت نیرو در طرحی مبلغ پاداش را 4 برابر کرده است. همچنین بر اساس دستورالعمل هایی از نیمه خردادماه ساعات کار ادارات و بانک ها نیز از 6 صبح تا یک ظهر تعیین شده است. این موضوع را از مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران و سخنگوی صنعت برق پیگیر شدیم. او با بیان اینکه اجرای طرح تشویقی از اول خردادماه آغاز و در همین چند روز شاهد کاهش 4 درصدی مصرف در اوج بار بودیم، می گوید: «در طرح تشویقی سال گذشته 500 تومان پاداش به ازای کاهش هر کیلووات مصرف داشتیم ولی امسال این عدد به 2 هزار تومان یعنی 4 برابر افزایش پیدا کرده است. این برای کسانی است که زیر الگوی مصرف برق مصرف می کنند. کسانی هم که مصرف برق شان برابر الگوی مصرف باشد، در این طرح دیده خواهند شد. برای استفاده از این طرح مردم می توانند به سامانه بهره وری مراجعه کرده و سوابق میزان برق مصرفی خودشان ر ا ببینند. به این ترتیب می توانند میزان مصرف شان را کنترل و بر آن نظارت داشته باشند. خاموش کردن روشنایی اضافه و قرار دادن کولرها در دور کند تا قرار دادن دمای کولرهای گازی روی 24 درجه یا نصب سایه بان در کولرهای آبی و کمپرسورهای کولرهای گازی کارهایی است که می تواند میزان مصرف برق را حدود 50 درصد کاهش بدهد. با همین چند کار ساده می توانیم میزان مصرف را در حد الگوی مصرف و یا کمتر از آن کاهش بدهیم.»رجبی مشهدی به کاهش مصرف برق در بخش صنایع هم اشاره کرده و می گوید: «در بخش صنایع خوشبختانه سال گذشته کارهای بسیار خوبی انجام گرفت و برای امسال هم برنامه ریزی های خوبی انجام گرفته تا به هدف اصلی وزارت نیرو که تامین انرژی صنایع کشور است، برسیم. برای شهرک های صنعتی هم بر اساس برنامه ریزی هایی که انجام گرفته بود، یک روز در هفته از ساعت 11 تا 23 خاموشی اجرا شد ولی در ازای این خاموشی، پاداش هایی به آنها تعلق گرفت. امسال نیز این برنامه اجرا خواهد شد. برای 440 واحد صنعتی صنایع بزرگ هم با هماهنگی هایی که با وزارت صمت انجام شده، برنامه ریزی هایی صورت گرفته که بزودی اعلام می شود. در این زمینه میزان انرژی مورد نیاز برای هر واحد صنعتی و تقاضای بازار را مشخص می کنیم و با جابه جایی بار شبکه و همچنین تعطیلات تابستانی صنایع سعی می کنیم به رشد تولیدات آنها کمک کنیم. در بخش ادارات و وزارتخانه ها اطلاع رسانی انجام شده که از 15 خرداد پایان ساعت کار 13 است و یک ساعت زودترباید وسایل سرمایشی را خاموش کنند. در مناطق گرمسیر همزمان با خاتمه کار وسایل سرمایشی باید خاموش شوند. بر اساس برنامه ریزی ها، میزان مصرف انرژی 60 درصد کاهش پیدا می کند. در بسیاری از ادارات و سازمان ها کنترل هوشمند نصب شده است و امیدواریم همه رعایت کنند تا نیازی به تذکر یا قطع برق نباشد.