در اوایل دولت دوم حسن روحانی، رییس وقت قوه قضاییه که اینک رییس جمهور هستند، ملاقاتی عمومی با گروهی از متخصصان و فعالان محیط زیستی برگزار کردند. در آن ملاقات از ابراهیم رییسی پرسیدم: چرا وقتی هنوز اتهام فعالان محیط زیستی بازداشت شده، اثبات نشده و دادگاهی برای بررسی اتهام ها برگزار نشده، به رسانه ملی کشور اجازه می دهید تا با عنوان جاسوسان محیط زیستی از آنها یاد شود و مهم تر آنکه چرا دقیقا اتهام های این فعالان محیط زیستی اعلام نمی شود تا ناخواسته دیگر فعالان هم چنین اشتباهی را تکرار نکنند؟ ایشان تذکر اول مرا وارد دانسته و فرمودند باید به آنها متهمین به جاسوسی اطلاق کرد و البته پس از پایان محاکمه، همه چیز آشکار خواهد شد. از آن گفت وگو بیش از 5 سال گذشته و اینک در آستانه عید فطر قرار است هومن جوکار و یارانش پس از تحمل بیش از 6 سال زندان، طعم آزادی را بچشند. اما هنوز هم هیچ یک از ایرانیان درنیافتند که دقیقا جرم این افراد چه بود و کجا راه خطا رفتند تا ناخواسته دیگر پژوهشگران میدانی حوزه محیط زیست و منابع طبیعی آن اشتباه را تکرار نکنند. به هر حال، محمد درویش هم مانند همه هموطنان و به ویژه فعالان محیط زیست از خبر آزادی آنها خوشحال است. بازداشت و زندانی شدن پرابهام آنها ضربه ای بزرگ و انکارناپذیر به روحیه کنشگران اغلب جوان حوزه محیط زیست زد و سبب شد تا عملا بسیاری از تشکل های محیط زیستی یا کاملا تعطیل شوند یا از کیفیت فعالیت های خود کاسته یا اقدامی برای تجدید پروانه فعالیت انجمن خود نکنند.

شک ندارم که سرانجام روزی پرده ها کنار خواهد رفت و درخواهیم یافت که پس پشت این ماجرا چه واقعیت هایی نهفته بوده. اما تا آن زمان، باید تمرکز خود را برای بازگشت روحیه و ترمیم آلام روانی آزادشدگان اختصاص دهیم. آنها بی شک در حوزه تخصصی خود در شمار سرمایه های ارزشمند شاخه تنوع زیستی و حیات وحش با تمرکز بر یوز ایرانی محسوب می شوند. در طول این شش سال، دست کم نیمی از جمعیت باقیمانده یوز را هم از دست دادیم. امیدوارم این سرمایه ها را از دست نداده و بتوانند با ترمیم روحیه خود، دوباره امید را به طبیعت وطن برگردانده و مجال یابند تا شاگردانی کاربلدتر تربیت کنند.