آرشیو چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۳، شماره ۵۹۸۷
کسب و کار
۲۸

زمانی که منشور اخلاقی خط قرمز است

منبع: برگرفته از کتاب: قلب و روح

هر شرکت کوچک و بزرگی، یک منشور اخلاقی برای خود دارد. با این حال، نمی توان ادعا کرد که همواره تمام اصول آن رعایت می شود؛ به ویژه زمانی که بحث بقا یا غلبه بر بازار مطرح می شود. ورد واید تکنولوژی یکی از شرکت هایی است که در مورد منشور اخلاقی خود هیچ سازشی نمی کند و آن را یک خط قرمز می داند.شرکت ورد واید تکنولوژی (World Wide Technology) در سال 1990 توسط دیوید استوارد تاسیس شد. مدل کسب و کار شرکت، تامین دستگاه های الکترونیک مانند کامپیوتر، مودم و پرینتر برای مشتریان بزرگ (اغلب دولتی) و ارائه خدمات پشتیبانی متمایز به آنها بوده است. این شرکت با 250 هزار دلار پس انداز شخصی بنیان گذارش شروع به فعالیت کرد و سال های نخست به سختی از پس هزینه هایش برمی آمد. اما اکنون درآمدهای سالانه شرکت او به حدود 3 میلیارد دلار رسیده و ورد واید تکنولوژی را تبدیل به بزرگ ترین شرکت آمریکایی کرده که اکثر سهام آن در دست سیاه پوستان است.

دیوید به عنوان یک کاتولیک معتقد، شغلش را همواره راهی برای خدمت به مشتریان و کارکنانش دانسته است و شاید به این دلیل باشد که اصول اخلاقی خود را جدی گرفته است. در همان یکی، دو سال نخست فعالیت و زمانی که شرکت آنها فقط سه نفر بود، دیوید و جیم کاواناخ (مدیرعامل کنونی) تصمیم گرفتند نفر دوم آن موقع شرکت را کنار بگذارند. او سهامدار دوم و کمک بزرگی در امور اجرایی شرکت بود ولی با اصول اخلاقی شرکت نوپای آنها همخوانی نداشت. دیوید و جیم نمی توانستند به او اعتماد کنند و به رغم تنگنای مالی، تصمیم گرفتند سهم او از شرکت را خریداری کنند. پس از گذشت بیش از سه دهه از فعالیت شرکت، همچنان اصول اخلاقی آنها همان است. جیم توضیح می دهد که چگونه سال های 1999 تا 2000 تصمیم گرفتند منشور اخلاقی شرکت را مدون کنند.

آن زمان، تب اینترنت بالا گرفته بود و جیم شرکت های موفق را به عنوان منبعی برای شناخت اصول اخلاقی درست و مناسب شرکت خودشان بررسی می کرد. او متوجه شد که چگونه بسیاری از مدیران عامل از ارزش های مشترک و واژه های مد روز برای تشریح سازمان هایشان استفاده می کنند: صداقت، شرافت، شفافیت، مسوولیت پذیری و... او سپس فهرستی از ارزش هایی تهیه کرد که به نظرش برای هدایت شرکت خودشان مناسب بود. در این باره توضیح می دهد: «به راحتی می توان ارزش های فراوانی را یافت که به نظر اهمیت فراوانی برای شرکت دارد. با این حال، در نهایت با فهرستی از 50 ارزش مختلف مواجه خواهید شد. ما می خواستیم فهرستی کوتاه و مختصر داشته باشیم. یک فهرست طولانی را به سختی می توان به یاد سپرد و اجرای روزانه آن کار دشواری می شود.»

مدیرعامل ورد واید تکنولوژی توضیح می دهد: «شیوه انتقال و اجرای اصول اخلاقی شرکت ها همزمان با رشد آنها تغییر می کند. ما از زمان شروع به کار، با اصول و باورهای مذهبی دیوید پیش رفته بودیم. قاعده کلی این بود که اگر به کارکنان و مشتریان خود خدمت کنیم، موفق خواهیم شد. در سال 2000، درآمدهای ما به 800 میلیون دلار در سال رسیده بود. دیگر نمی توانستیم اصول اخلاقی را به طور زبانی به کارکنان خود انتقال دهیم. با بزرگ تر شدن شرکت نیاز به روشی نظام مندتر برای انتقال اصول کاری مان بود. ما یک منشور اخلاقی می خواستیم که ساده باشد و مرور زمان نیز بر آن اثر نگذارد.

نمی خواستیم به مواردی کوتاه مدت اشاره کنیم و حداقل 20 تا 40 سال آینده را در نظر داشتیم. خودم به شخصه، علاقه ای به اصول اثرپذیر از زمان فقط برای یک پروژه خاص یا دوره حباب اینترنتی یا رکود بازار نداشتم. چیزی می خواستیم که در تمام این بالا و پایین ها بتواند دوام بیاورد. منشوری می خواستم که حتی پس از همکاری بنیان گذار و مدیرعامل کنونی، بتواند شرکت را هدایت کند. 6ماه زمان گذاشتم و فهرست خود را به 5 اصول اخلاقی محوری تقلیل دادم؛ مواردی که می دانستم طبق معیارهای ما، مناسب ترین ها هستند و به راحتی نیز می توان آنها را به یاد سپرد.» جیم به یاد می آورد: «زمانی که فهرست نهایی را به دیوید نشان دادم، از حروف ابتدایی آنها یک کلیدواژه (EPATH) ساخت. حرف نخست، به معنای استقبال از تغییر و پذیرش تنوع افراد و ایده های آنها بود. حرف دوم، اشتیاق و اخلاق کاری قوی بود. حرف سوم نگرش، مثبت اندیشی و ذهنیت باز را تداعی می کرد. حرف چهارم بر کار تیمی تاکید داشت و در نهایت حرف پنجم ما را به صداقت و شرافت تشویق می کرد.»

جیم در نهایت توضیح می دهد که «پایبندی به منشور اخلاقی و رعایت آنها در تمام اوقات، مهم ترین نکته در نهادینه شدن آن است. منشور اخلاقی باید مانند خط قرمز باشد. به عنوان مثال، اگر شما یکی از کارکنان بخش فروش باشید، یک هدف فروش خاص برای شما تعیین می شود. فرض کنید که به 130 درصد از هدف و سهمیه خود رسیده اید. شما 30 درصد بیش از هدف خود فروش داشته اید و در عین حال ممکن است رفتارها و پایبندی مورد انتظار به منشور اخلاقی شرکت را نداشته باشید. فرض کنیم که اهل کار تیمی نباشید یا گاهی در ارتباطات خود بی احترامی کرده باشید. در این حالت، شاید از شما بخواهیم که شرکت را ترک کنید. البته همواره با درخواستی برای تغییر رفتار و ارائه یک فرصت دوم شروع می کنیم ولی در نهایت، منشور اخلاقی خود را فدای عملکرد فردی و کوتاه مدت نمی کنیم.»