آرشیو پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳، شماره ۸۴۴۱
زیست بوم
۱۱

واکنش ضرغامی و حجت به شایعه خروج ایران از برخی نهاد های بین المللی

ایکوموس و ایکوم ماهیت غیردولتی دارند

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خروج ایران از سازمان های بین المللی ایکوم و ایکوموس را تکذیب کرد.

این واکنش به دنبال آن مطرح شد که برخی سایت ها اخباری مبنی بر انصراف ایران از عضویت در ایکوم «شورای بین المللی موزه ها»، ایکوموس «شورای بین المللی محوطه ها و بناهای تاریخی» و «شبکه سازمان های علمی جهان سوم» منتشر کرده بودند. این درحالی بود که به دلیل ماهیت غیردولتی این نهادها، دولت ایران اصلا عضو این نهادها نیست که بخواهد از آنها خارج شود.سیدعزت الله ضرغامی در واکنش به این اخبار گفت: ایکوموس، شورای بین المللی محوطه ها و بناهای تاریخی است و خبرهای کذب درباره خروج ایران از ایکوموس و ایکوم (شورای بین المللی موزه و موزه داری) را تکذیب می کنم. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: این دو حوزه (ایکوموس و ایکوم) ماهیت غیردولتی دارند. به همین دلیل از سال ها قبل پرداخت حق عضویت آنها توسط افراد حقیقی صورت می گیرد. بنابراین تنقیح جدیدی که درباره قوانین انجام شد و این اتفاقی که سال ها انجام شده بود و این حق عضویت توسط بخش حقیقی و خصوصی پرداخت می شد. این موضوع هیچ ربطی به ادامه یا عدم همکاری ما با این دو مجموعه ندارد و به مراتب فعال تر از گذشته، رابطه ما با این دو مجموعه ادامه دارد. ضرغامی به گسترده تر شدن فعالیت های بین المللی در حوزه میراث فرهنگی در مقایسه با سال های گذشته و تداوم این روند در دولت مردمی اشاره کرد.

عضویت ارگان های غیردولتی در ایکوم و ایکوموس با حمایت دولت

مهدی حجت، رئیس موسسه فرهنگی ایکوموس ایران دوباره شایعه خروج ایران از شورای بین المللی محوطه ها و بناهای تاریخی را رد کرد و به نحوه عضویت در نهادهای بین المللی از جمله ایکوم و ایکوموس به دو صورت دولتی و غیردولتی (ارگان ها و سازمان های مردم نهاد) اشاره کرد.

حجت، حق غیردولتی ها در این دو نهاد را غالب دانست و گفت: ارگان ها و موسسات غیردولتی در ایکوم و ایکوموس امور را به خوبی اداره می کنند و نظرات کارشناسی خود را مطرح می کنند.

عضویت ایران قبل از انقلاب اسلامی

وی به تاریخ و نحوه عضویت ایران در این سازمان ها که به قبل از انقلاب اسلامی بازمی گردد، اشاره کرد و افزود: آن موقع امکان عضویتی در باب وزارت میراث فرهنگی وجود نداشت و دولت مجبور به عضویت بود. فقط نام ایران آنجا ثبت شده بود و حتی پولی برای پرداخت حق عضویت نداشتیم که پرداخت کنیم. پس از انقلاب، اعضای غیردولتی وارد شورای بین المللی موزه ها و شورای بین المللی محوطه ها و بناها شدند. درحال حاضر هم اعضای غیردولتی ایکوم و ایکوموس ایران حق عضویت خود را پرداخت می کنند و ایکوم ایران و ایکوم جهانی همکاری و تعاملات خوبی با سازمان های مردم نهاد و اعضای غیردولتی دارند.

عضویت دولت همراه مردم، موازی کاری است

دولت اکنون به این نتیجه رسیده که عضویت در سازمان هایی مثل ایکوم و ایکوموس توسط ارگان ها و سازمان های مردم نهاد بسیار موثرتر از عضویت خود دولت هاست و کاملا درست است. حجت ادامه داد: موسسات ایرانی که در این نهادها عضو هستند با پرداخت حق عضویت خود حق اظهارنظر و رای دارند. پس با عضویت آنها دیگر نیازی نیست دولت هم به صورت موازی عضو باشد. روند کار در این دو نهاد به گونه ای است که غالبا حق غیردولتی ها غالب است.

حجت تاکید می کند: لغو عضویت دولت ها در این دو نهاد به معنای پایان کار آنها نیست. اتفاقا دولت با عضویت موسسات مردم نهاد در ایکوم و ایکوموس حمایت های همه جانبه ای را از آنها به عمل می آورد و در نهایت کار و وظایف بسیار موثرتر انجام خواهد شد.در واقع ایکوموس تنها سازمان غیردولتی جهانی است که از بدو تاسیس برای تحقق نظریه ها و روش شناسی و فنون حفاظت از میراث معماری و باستان شناختی تلاش می کند. ماجرای تاسیس آن هم به سال 1964 بازمی گردد. زمانی که یونسکو در راستای عمل به وظایف فرهنگی خود در زمینه صیانت از میراث فرهنگی، طی «دومین کنگره معماران و متخصصان بناهای تاریخی» که در شهر ونیز ایتالیا برگزار شد، یکی از مهم ترین اسناد جهانی حفاظت از میراث فرهنگی به نام «منشور ونیز» را منتشر و نهادی غیردولتی را بنیاد کرد. این نهاد تحت عنوان شورای بین المللی بناها و محوطه ها (International Council on Mon)uments and Sites اختصارا به نام ایکوموس (ICOMOS) شهرت یافت. ایکوم (ICOM) سازمان بین المللی موزه ها و متخصصان موزه و در واقع سخنگوی متخصصان موزه در صحنه بین المللی است و از طریق شبکه های جهانی و برنامه های همکاری، آگاهی فرهنگی را در میان عموم مردم افزایش می دهد. این سازمان در راستای تحقیق، حفاظت، پایداری و انتقال میراث طبیعی و فرهنگی جهان، حال و آینده، ملموس و ناملموس فعالیت دارد. انجمن و سازمانی غیردولتی که استانداردهای حرفه ای و اخلاقی را برای فعالیت های موزه ها ایجاد می کند و توصیه هایی را درباره مسائل مربوط به میراث فرهنگی ارائه می دهد.

برش

طبق اعلام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نامه شماره 119756/ 9/5/1401؛ شبکه سازمان های علمی جهان سوم درحال حاضر غیرفعال بوده و وزارت متبوع تعاملی با آن ندارد.

در خصوص خروج از دو شورای بین المللی موزه ها و شورای بین المللی محوطه ها و بناها؛ مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی و اموربین الملل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طی نامه شماره 14012101/13690 مورخ 11/5/1401 اعلام کرده است که به دلیل ماهیت خصوصی (مردم نهاد و غیردولتی بودن) آن خواستار حذف این دو از مصوبه سالانه شده است.

با توجه به مکاتبات اخیر مراتب در کارگروه بررسی عضویت ها؛ متشکل از نمایندگان معاونت حقوقی ، وزارت امور خارجه ، سازمان برنامه و بودجه و نماینده دستگاه ذی ربط به تصویب رسیده است و متعاقبا تصمیم کارگروه به تایید و تصویب هیات محترم وزیران رسیده است.