آرشیو سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳، شماره ۵۷۵۱
جهان
۳
اروپا

همزمان با پیشروی روسیه در خط مقدم اوکراین

زنگ خطر در جبهه شرق به صدا درآمد!

به نظر می رسد پیشروی های اخیر نیروهای روسیه در اوکراین سرعت گرفته است و قوای روس در حداقل سه نقطه در امتداد جبهه شرقی اوکراین به دستاوردهای بیشتری دست یافته اند، ازجمله برای اولین بار در چند ماه گذشته پیشروی در شمال منطقه خارکف به شکلی برجسته عریان شده است. این امر بار دیگر نیاز کی یف به مهمات و تسلیحات ازسوی ایالات متحده و دیگر متحدانش را برجسته می کند. پیشرفت های تاکتیکی روسیه در حال حاضر روزانه است و منعکس کننده سرعت جدید در میدان جنگ از زمان سقوط شهر صنعتی آودیوکا در فوریه است. دستاوردها عموما از چند صد متر قلمرو تا شاید حداکثر یک کیلومتر اندک است، اما معمولا در چندین مکان به طور همزمان اتفاق می افتد. در همین حال، تلفات اوکراین با انتقاد وبلاگ نویسان نظامی بانفوذ و تحلیلگران فعالیت های رسمی نیروهای مسلح در میدان نبرد همراه شده است.

یکی از پیشرفت های اولیه روسیه در منطقه دونتسک حاصل شده است. موسسه امنیتی-نظامی دیپ استیت (DeepState) اوکراین که تغییرات روزانه در مواضع خط مقدم را رصد و به روزرسانی می کند، نیروهای روسی را نشان می دهد که در هشت نقطه مختلف در امتداد 20 تا 25 کیلومتری خط مقدم در یک دوره 24 ساعته به جلو پیش می روند. وبلاگ نویسان نظامی هر دو طرف گزارش داده اند که نیروهای روسی از یک مسیر آب عبور کرده و شهرک های سمنیوکا و بردیچی را تحت کنترل درآورده اند، این خبری است که الکساندر سیرسکی، رییس ارتش اوکراین روز یکشنبه در پستی در تلگرام تایید کرد. سیرسکی گفت روسیه چهار تیپ را در عملیات تهاجمی در این منطقه مستقر کرده است. در چند کیلومتری جبهه شمال، شهر سولویوو نیز در حال حاضر در دست روسیه قرار گرفته است و سکونتگاه کوچک کرامیک حداقل تا حدی به همین سرنوشت دچار شده است. بلاگر نظامی اوکراینی میروشنیکوف در این باره نوشته است که عقب نشینی در منطقه عملیاتی دونتسک ادامه دارد.

اندکی بالاتر از جبهه جنوب، نیروهای روسی نیز در شهرک صنعتی کراسنوخوریوکا پیشروی می کنند و از جنوب و شرق وارد این منطقه می شوند. درگیری های شدیدی در اطراف کارخانه بزرگ آجرسازی شهر گزارش شده است. وبلاگ نویس نظامی روسی درباره اهمیت این نبرد نوشته است: «آزادسازی کارخانه بزرگ آجرسازی به معنای سقوط استحکامات کراسنوخوریوکا است، زیرا حومه شمالی شهرک ساختمان های مشخصی است که در صورت از دست رفتن این کارخانه، دفاع از آن برای نیروهای اوکراینی بسیار دشوار خواهد بود.» در مناطق دیگر، در حدود 180 کیلومتری جبهه شمال، نیروهای روسیه اولین موفقیت های خود را در طول تقریبا سه ماه در امتداد آن قسمت از خط مقدم که به منطقه خارکف می رسد، به دست آورده اند. سخنگوی ارتش اوکراین اعلام کرد که نیروهای روسی در آنجا به طور قابل توجهی فعال تر از گذشته هستند، درحالی که موسسه امنیتی-نظامی دیپ استیت پیشروی روسیه بین یک تا دو کیلومتر به سمت روستای کیسلیوکا را ارزیابی کرد. به طور کلی، خطوط مقدم در این منطقه از زمانی که اوکراین بخش بزرگی از قلمرو منطقه خارکف را در اواخر تابستان 2022 بازپس گرفت، از باثبات ترین خطوط مقدم بوده است.

نوک انتقادها به سمت ارتش اوکراین

با عقب نشینی و تلفات انباشته شده اوکراینی ها، وبلاگ نویسان نظامی و راهبردی در سایت موسسه امنیتی-نظامی دیپ استیت ارتباطات رسمی اوکراین را هدف گرفته اند و نیروهای مسلح را به به روزرسانی غیرواقعی از میدان جنگ متهم کرده اند. موسسه دیپ استیت، در پستی در کانال تلگرامی خود، ویدیویی از کشته شدن یک سرباز روسی در حمله هواپیمای بدون سرنشین در روستای سولویوو منتشر کرد، اما از این ویدیو استدلال کرد که حوادث پراکنده می توانند تصویر بزرگ تر میدان نبرد را مخفی کنند، چراکه ارتش در انجام کارهای خود ضعیف عمل می کند و متهم به اهمال کاری است و تنها با پخش ویدیویی از این دست می خواهد بر ضعف خود پوششی قرار دهد.

این موسسه امنیتی-نظامی در وبسایت خود نیز نوشت: «شما می توانید با لذت فیلم تکه تکه شدن یک سرباز روسی را برای همیشه تماشا کنید، اما در همان نزدیکی مکان دیگری وجود دارد که نیاز به توجه دارد: روس ها با آرامش در اطراف روستا حرکت می کنند و آن را تحت کنترل دارند. نیروهای دفاعی اوکراین به آنها خسارت وارد می کنند. می توان حداقل یک میلیاردبار در تلویزیون ملی تکرار کرد که دوسوم روستا در کنترل ارتش اوکراین است، اما تصویر واقعیت کاملا متفاوت است.» ولوشین، سخنگوی گروه عملیاتی-راهبردی موسسه خورتیتسیا ارزیابی مبنی بر اینکه دوسوم روستای سولوویو در کنترل اوکراین است را در روز شنبه در تلویزیون اوکراین ابراز داشت. او گفت که دوسوم شهر اوچرتین از سوی اوکراین کنترل می شد، اما بعد همه را از دست داد. نیروهای روسی حداقل به مدت سه روز کنترل مرکز دهکده شهر اوچرتین، از جمله ایستگاه راه آهن را دراختیار داشته اند. هفته گذشته نیز این وبسایت که فعالیت ها و عملیات های ارتش اوکراین را پایش می کند، شکایت مشابهی را علیه ارتش مطرح کرد و «برخی سخنگویان آن» را به بی کفایتی متهم کرد.

سیرسکی، فرمانده کل ارتش اوکراین، در پست تلگرامی خود در روز یکشنبه به این نگرانی ها اشاره کرده است که نشان می دهد سوءتفاهم ها به دلیل سیال بودن تحولات بوده است. او نوشت: «تغییر پویایی در وضعیت وجود دارد، برخی از موقعیت ها چندین بار در روز دست به دست می شوند که باعث درک مبهم از وضعیت می شود.» اما او همچنین اذعان داشت که وضعیت کلی اوکراین بدتر شده است: «وضعیت در جبهه به شکل بدی تشدید شده است. دشمن در تلاش برای به دست گرفتن ابتکارات راهبردی و شکستن خط مقدم، تلاش اصلی خود را در چند جبهه متمرکز کرده و از لحاظ نیرو و ابزار برتری قابل توجهی ایجاد کرده است.»

آینده راهبردی مسکو در اوکراین

هدف راهبردی پایدار و بلندمدت روسیه بازگرداندن جایگاه قدرت جهانی خود، بازسازی امپراتوری و ایجاد نظم امنیتی مبتنی بر حوزه های نفوذ است. به طور فزاینده، به نظر می رسد که هدف آن حذف اوکراین به عنوان یک کشور مستقل نیز در همین راهبرد تعریف شده باشد. ماهیت این اهداف را می توان در اولتیماتوم صادر شده از سوی روسیه به ایالات متحده و ناتو در دسامبر 2021 جست وجو کرد که در واقع خواستار دست کشیدن از سیاست درهای باز ناتو، خروج ساختارهای نظامی متفقین از اروپای مرکزی و شرقی و همچنین خواستار بی اعتنایی به سیاست درهای باز ناتو شد. خروج زرادخانه هسته ای امریکا از اروپا این اهداف را تقویت و گسترش داده است. این به منزله ایجاد منطقه ناامنی در اروپای مرکزی و شرقی به ضرر دایمی ناتو و کشورهای غربی خواهد بود.

به عقیده الیوت کوهن، رییس آرلی بورک در زمینه راهبردی فعالیت دارد، روسیه در آینده ای قابل پیش بینی یک دولت تجدیدنظرطلب باقی خواهد ماند، با این حال تصور امپریالیستی آن از الیگارشی روسیه به طور کلی است و منوط به شخص ولادیمیر پوتین نیست. حمله به اوکراین نتیجه طبیعی هدف راهبردی روسیه و ماهیت رژیم سیاسی این بازیگر بوده است. در نتیجه، تهدید روسیه ساختاری و نظام مند است. به طور کلی، ارزیابی موسسات راهبردی غرب این است که روسیه به تلاش برای اشغال خاک اوکراین، محدود کردن حاکمیت اوکراین و در لحظه ای که برای خود مناسب ببیند، ازسرگیری درگیری، حتی پس از خروج پوتین از صحنه اوکراین، ادامه خواهد داد. هرگونه خاتمه خصومت ها تنها به احتمال زیاد ناشی از فقدان موقت توانایی های روسیه یا دلایل تاکتیکی خواهد بود. این بدان معنا نیست که روسیه از هدف حداکثری خود یعنی تحت سلطه درآوردن اوکراین دست کشیده است.

اسلاومیر دبسکی، مدیر موسسه امور بین الملل لهستان نیز معتقد است که امنیت اوکراین باید براساس احتمال ازسرگیری خصومت ها با روسیه، با تمام عواقب آن برای امنیت منطقه ماوراء اقیانوس اطلس باشد. در این زمینه، پرسش مهم در مذاکرات احتمالی غرب با روسیه این خواهد بود که چگونه می توان زندگی در کنار روسیه متخاصم را مدیریت کرد و این کار را برای سال ها و احتمالا دهه های آینده انجام داد. این تحلیلگر می نویسد که «همه اینها ما را بر آن داشت تا روی این موضوع تمرکز کنیم که کدام گزینه به احتمال زیاد از حمله مجدد روسیه به اوکراین و غرب جلوگیری می کند و بالاترین سطح ممکن از ثبات را هم برای اوکراین و هم برای منطقه ماوراء اقیانوس اطلس ایجاد می کند.»

روسیه از مشکلات قانونی انتقال تسلیحات و فناوری برای مقاصد تبلیغاتی بهره برداری خواهد کرد. مشکل جدی تر این است که کشورهای غربی سعی می کنند محدودیت هایی را برای استفاده از سلاح برای حمله به اهدافی در داخل روسیه اعمال کنند. در نتیجه، بازدارندگی اوکراین صرفا به توانایی های آن بستگی دارد نه هر گونه چشم انداز حمایت نظامی مستقیم ازسوی غرب، چه رسد به کشورهای هند و اقیانوس آرام و جنوب جهانی. در همین حال، بار سنگینی که بر دوش اوکراین برای حفظ یک نیروی وسیع زیر اسلحه وجود دارد، بهبود اقتصادی و توسعه بیشتر این کشور را به تاخیر می اندازد.

به زعم دبسکی، چنین رویکردی دو مشکل مهم دیگر را ایجاد می کند. این به معنای عقب نشینی بالفعل از تعهدات بخارست در سال 2008 مبنی بر پیوستن اوکراین در نهایت به ناتو است. نگران کننده تر، نتیجه منطقی چنین سیاستی، دستیابی اوکراین به سلاح های هسته ای است. چیزی که خود غرب نیز بارها نسبت به آن به روس ها هشدار داده بود. این مساله می تواند کل اروپا را به رقابت تسلیحاتی وارد کند و به دهه ها آرامش نسبی در آن خاتمه دهد. اوکراین در واقع دستیابی به چنین تسلیحاتی را بررسی خواهد کرد. منطق موقعیت راهبردی اوکراین چنین انتخابی را هم محتمل و هم از بسیاری جهات مناسب می سازد. چنین تصمیمی ممکن است احتمالات فاجعه بار بیشتری را برای درگیری در اروپای شرقی ایجاد کند.