فهرست مطالب javad ostadmohammadi
-
نشریه مطالعات هنر اسلامی، پیاپی 49 (بهار 1402)، صص 487 -506
شهود، یکی از مهم ترین موضوعات عرفانی محسوب می شود که عرفای بسیاری از قرن سوم هجری در آثار خود به مراتب، مصادیق و احوال آن اشاره کرده اند. این مهم در بیان احوالات و اکتشافات شهودی آن ها به وضوح نمایان است. به اعتقاد اندیشمندان این حوزه مفهوم شهود همانند بسیاری از مفاهیم دیگر عرفانی با گذر زمان در آثار عرفا تطور و تکامل پیدا کرده است. هدف نگارش این پژوهش بررسی سیر تحول و تطور شهود در متون فارسی عرفانی منثور از ابتدای قرن پنجم تا انتهای قرن هفتم و انعکاس آن در نگارگری اسلامی می باشد. این پژوهش، در حوزه تحقیقات نظری و جزو تحقیقات توصیفی- تحلیلی به شمار می رود . یافته های پژوهش حاکی از این است که پس از ظهور اصطلاحات عرفانی در حوزه ادبیات عرفانی، مفهوم شهود تحولات شگرفی یافت. به طوری که اذعان کردند شهود مولود تزکیه نفس است و در سیر تکاملی عارف نقش به سزایی دارد و یکی از مراحل مهم شناخت حق محسوب می شود. با استناد به آثار عرفا این قرون، عرفا در قرن پنجم علاقه شان به مسیله شهود با واژه رویت بیشتر همسو بود. در قرن ششم واژه های مشاهده و مکاشفه و شهود قرین شده اند و در قرن هفتم به تمایز بین شهود و مشاهده و کشف اعتقاد داشتند. این مفاهیم عرفانی در نگارگری اسلامی نیز نمود یافته است.
اهداف پژوهش:
بررسی و تحلیل حوزه مفهوم شهود در آثار منثور عرفانی قرن 5 تا 7 هجری. بررسی جلوه های شهود و عرفان در نگارگری اسلامی.
سوالات پژوهش:
مفهوم شهود در آثار منثور عرفانی قرن 5 تا 7 هجری چگونه بازتاب یافته است؟ شهود و عرفان در نگارگری اسلامی چگونه منعکس شده است؟
کلید واژگان: نگاره های اسلامی, مراتب شهود, عرفان اسلامی, متون فارسی منثور}Islamic Art Studies, Volume:20 Issue: 49, 2023, PP 487 -506Intuition is one of the most important mystical subjects that many mystics from the third century AH in their works have mentioned its examples and circumstances. This importance is clearly evident in the expression of their intuitive circumstances and discoveries. According to scholars in this field, the concept of intuition, like many other mystical concepts, has evolved over time in the works of mystics. The purpose of writing this article is to study the evolution of intuition in Persian mystical prose texts from the beginning of the fifth century to the end of the seventh century. This research is in the field of theoretical research and descriptive-analytical research. According to the results, after the emergence of mystical terms in the field of mystical literature, the concept of intuition underwent dramatic changes. As they acknowledged, intuition is born of self-cultivation and plays an important role in the evolution of the mystic and is considered one of the most important stages in knowing the truth. It was consistent. In the sixth century, the words observation, revelation, and intuition were used interchangeably, and in the seventh century, they believed in the distinction between intuition and observation and discovery.
Keywords: intuition, levels of intuition, Islamic mysticism, prose Persian texts} -
نشریه مطالعات هنر اسلامی، پیاپی 49 (بهار 1402)، صص 430 -448
پویایی و حرکت که یکی از خصوصیات بارز اخلاق عرفانی است را می توان نتیجه مبانی انسان شناختی و نگرش خاصی دانست که در این مکتب اخلاقی نسبت به انسان وجود دارد. باتوجه به فرضیات و سوالات مندرج، این تحقیق از جمله تحقیق های نظری به شمار می آید که در جمع آوری و تدوین آن از مطالعه اسناد کتابخانه ای استفاده شده و تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز به صورت تحلیل کیفی می باشد. یافته ها حاکی از آن است که اخلاق عرفانی، بستری لازم و کافی را برای طرح گزاره های اخلاقی و به دست آوردن بالاترین آموزه های اخلاقی، به عنوان یکی از رویکردهای دقیق و عمیق اخلاقی با مبانی انسان شناختی غنی و جامع خود، فراهم آورده است. مبانی که از عرفان عملی در سامان دهی اخلاقی برتر و تحلیل مسایل اخلاقی و بازسازی منظومه کامل اخلاقی، بهره های بسیار جسته است. ساختن انسانی که همه صفات اخلاقی شایسته را به بالاترین نحو ممکن دارا باشد و آنچنان که در ظاهر حیات، رشد و پیشرفت دارد در باطن حیات هم حرکت صعودی داشته و به هر خوبی به بالاترین وجه آن نایل گردد، غایت مبانی انسان شناختی عرفانی و گزاره های اخلاقی متاثر از آن است.
اهداف پژوهش:
تبیین ارتباط مبانی انسان شناختی عرفان با گزاره های اخلاقی.معرفی ظرفیت و واقعیت عرفان اسلامی در برخورد با اخلاق.
سوالات پژوهش:
مبانی انسان شناختی عرفانی بر چه ابعادی اشاره دارد؟بین مبانی انسان شناختی عرفانی سعادت انسان و گزاره های اخلاقی چه ارتباطی وجود دارد؟
کلید واژگان: اخلاق عرفانی, مبانی انسان شناختی, عرفان عملی, گزاره های اخلاقی}Islamic Art Studies, Volume:20 Issue: 49, 2023, PP 430 -448The present study has been written with the aim of explaining the relationship between the anthropological foundations of mysticism and moral propositions. According to the hypotheses and questions, this research is one of the theoretical researches in the collection and compilation of which the study of library documents is used and the analysis of information is also a qualitative analysis. Findings indicate that mystical ethics has provided a necessary and sufficient basis for proposing moral propositions and obtaining the highest moral teachings, as one of the most accurate and profound moral approaches with its rich and comprehensive anthropological foundations. Fundamentals that have benefited greatly from practical mysticism in the organization of superior morality and the analysis of moral issues and the reconstruction of the perfect moral system.Dynamics is one of the prominent features of mystical ethics that can be considered as the result of anthropological principles that exist in this moral school in relation to human beings. Making a human being who has all the right moral qualities in the highest way and as he grows and develops in the appearance of life, also has an upward movement in the heart of life, is the end of mystical anthropological principles and moral propositions affected by it.
Keywords: mystical ethics, anthropological principles, practical mysticism, moral propositions} -
عرفان اسلامی از زمان پیدایش و شکل گیری تاکنون مسیر طولانی و پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. ادبیات عرفانی، مانند هر علم دیگر تعبیرات و اصطلاحات خاص خود را دارد که نویسندگان و عرفا در آثار منظوم و منثور از آنها استفاده می کنند. شهود از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است به طوری که بعد از پیدایش عرفان و تصوف کمتر اثری را می توان یافت که به آن اشاره نکرده باشد. در مکتب کشف و شهود به جای ریاضت های طاقت فرسا برای تصفیه باطن، راه کوتاه تری پیشنهاد می شود. این راه کوتاه تر، به جای سیر در آفاق و انفس، سیر در درون و تطهیر دل را توصیه می کند. مساله رویت پروردگار تنها مختص به جهان آخرت نیست . عارفان به وسیله معارفی خاص از طریق مجاهده و ریاضت دادن به نفس، به مکاشفات شهودی نایل می شوند وسالک را بدون واسطه به حق متصل می کنند. بنابراین از طریق ریاضت کشیدن و پیراستن نفس از هرگونه پلیدی موفق به شهود پروردگار می گردد، در حقیقت سالک در مرحله شهود از همه چیز چشم می پوشد و به هر سو نگاه می کند ، جز جمال حضرت حق چیزی و همواره هوشیار است و نه تنها به سمت کار بد نمی رود، حتی دیگران را نیز از این کار منع می نماید و بدین سان راه ملکوت را، به خوبی می پیماید و به مرتبه خلافت الله نایل می شود. در پژوهش حاضر به بررسی جایگاه " شهود" در آثار فارسی منثور عرفانی، احمد و محمد غزالی می پردازیم.کلید واژگان: شهود, عرفا, احمد, محمد غزالی}Islamic mysticism has gone through a long and ups and downs since its inception and formation. Mystical literature, like any other science, has its own interpretations and terms that writers and mystics use in poetic and prose works. Intuition has a special importance and status so that after the emergence of mysticism and Sufism, less work can be found that has not been mentioned. In the school of discovery and intuition, a shorter way is suggested instead of exhausting austerities for inner purification. This shorter path, instead of walking in the horizons and the soul, recommends walking in and purifying the heart. The issue of seeing God is not limited to the Hereafter. Mystics achieve intuitive revelations through special teachings through struggle and self-austerity, and connect the seeker to the truth without intermediaries. Therefore, through austerity and dressing the soul from any evil, it succeeds in intuition of God. And not only does he not go to bad deeds, he even forbids others from doing so, and in this way he walks the path of the kingdom well and attains the rank of Caliphate of God. In the present study, we examine the position of "intuition" in the Persian works of the mystical prose, Ahmad and Mohammad Ghazali.Keywords: witnesses, mystics, Ahmad, Mohammad Ghazali}
-
جایگاه کشف و شهود در آثار بقلی و همدانی
کشف و شهود یکی از مهمترین ابزارهای کسب معرفت در عرفان اسلامی می باشد. مقاله حاضر در صدد است تا با ایضاح مفهوم کشف و شهود به بیان ویژگی های اصلی و مراتب آن از منظر دو تن از عرفای قرن ششم و هفتم هجری (روزبهان بقلی شیرازی و عین القضات همدانی) بپردازد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی می باشد. بقلی در رابطه با تجلی خداوند و نحوه حضور او در جهان، تجارب عرفانی و احساسات خود را به سه دسته (قبل، حین و بعد) بعد از کشف و شهود تقسیم می کند. یافته ها نشان می دهد عین القضات همواره در پی تبیین معرفت حقیقی عرفانی بود، هر دو عارف با استناد به آیات قرآن و اشعار شعرا و آرای های ادبی شهود را امری یقینی و تشکیک ناپذیر می دانند و معتقدند بدایت ایمان تصدیق دل است به گونه ای که شک در آن راه نیابد.
کلید واژگان: بقلی, کشف و شهود, مراتب شهود, عین القضات}The Place of Discovery and Intuition in the works of Baghli and Hamdani -
نفس شناسی ملاصدرا تحت تاثیر مبانی وجود شناختی اوست. در وجود شناسی ملاصدرا، اصول مهمی چون اصالت وجود، بساطت وجود، وحدت وجود، اشتداد وجود، صورت به عنوان ملاک شیئیت یک شیء، تساوق وجود و وحدت، و نیز تساوق وجود و صفات کمالی دیده می شود. توجه به این مبانی سبب گردید که ملاصدرا نظریات بدیعی را در نفس شناسی ارائه کند؛ از جمله می توان به این نظریات اشاره کرد: نفس در عین وحدت، جامع تمام قواست؛ میان نفس و بدن دوگانگی وجود ندارد؛ نفس جسمانی الحدوث و روحانی البقا است؛ هویت انسان از ناحیه نفس است و لذا تغییر بدن، ضرری به این همانی انسان نمی رساند؛ نفس آخرین مرتبه جسمانیت و اولین مرتبه روحانیت است؛ وحدت نفس درجات متعدد دارد؛ نفس با صفات کمالی تساوق دارد. تاثیر مبانی وجود شناختی ملاصدرا در مباحث نفس شناسی نشان می دهد که پی گیری مباحث نفس در فلسفه ملاصدرا، بدون توجه به مباحث وجود شناختی او، می تواند سبب اخلال در فهم درست و دقیق دیدگاه های او گردد.
کلید واژگان: وجودشناسی, نفس شناسی, نفس, وجود, ملاصدرا}Mullā Sadrā’s philosophical anthropology has been affected by his ontological principles. In Mullā Sadrā’s ontology، there are some essential principles such as principality of existence، unity of existence، simplicity of existence، evolution of existence، formalism، equality of existence and unity as well as equality of existence and attributes of perfection. These principles lead Mullā Sadrā to suggest a number of novel theories on philosophical anthropology، including the following ones: While being unique، soul contains all faculties; there is not any duality between mind and body; soul’s creation is corporeal and his survival is spiritual; human`s identity is from the soul and consequently would not be harmed with bodily changes; soul is the last stage of corporeality and the first one of spirituality; unity of self has various degrees; soul is equivalent to the attributes of perfection. Exploring the effect of Mullā Sadrā’s ontological principles on his philosophical anthropology will show that without taking attention to Mullā Sadrā’s ontological principles، his philosophical anthropology would be misunderstood.Keywords: Ontology, philosophical Anthropology, Self, Existance, Mullā Sadrā}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.