به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « رودخانه کرخه » در نشریات گروه « پزشکی »

  • سعید راثی نظامی، مهرداد نظری ها، اکبر باغوند، علی مریدی
    مقدمه
    گسترش شهرنشینی و فعالیت های صنعتی و کشاورزی در حاشیه رودخانه کرخه و به دنبال آن تخلیه پساب آن ها به منابع آب باعث آلودگی آب توسط آلاینده های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی گردیده است. یکی از مسایل مهم در پایش کیفیت سیستم های منابع آب، تشخیص پارامترهای آلاینده اصلی و تفکیک پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و رابطه بین آن ها می باشد. این امر از آن سبب مهم است که پارامترهای آلاینده فیزیکی به طور معمول ناشی از طبیعت و اقلیم حوضه می باشد، اما پارامترهای آلاینده شیمیایی از منابع آلاینده انسان ساخت منشا می گیرند. بنابراین اگر همبستگی بین این دو دسته از پارامترهای آلاینده زیاد باشد، می توانند به طور طبیعی از منبع یکسانی ناشی شوند. از طرفی یافتن این ارتباطات با روش های آزمایشگاهی (مانند روش تفکیک شیمیایی) ممکن است منجر به صرف وقت زیاد و هزینه های سنگین شود.
    روش ها
    در تحقیق حاضر، برای یافتن پارامترهای کیفی اصلی مسوول آلودگی آب رودخانه کرخه از روش آماری آنالیز فاکتور اصلی (Principal component analysis یا PCA) و برای یافتن ارتباط بین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از روش آماری تحلیل همبستگی کانونیک (Canonical correlation analysis یا CCA) استفاده شد. پارامترهای فیزیکی آب رودخانه کرخه شامل: دبی (Q)، کدورت (Turb)، دما (T)، اکسیژن محلول (Dissolved oxygen یا DO)، کل ذرات معلق (Total suspended solids یا TSS) و هدایت الکتریکی (Electerical conductivity یا EC) و پارامترهای شیمیایی آب شامل: pH، اکسیژن خواهی بیولوژیکی 5 روزه (Biological oxygen demand یا BOD5)، اکسیژن خواهی شیمیایی (Chemical oxygen demand یا COD)، فسفر کل (Total phosphor یا TP) و نیتروژن کل (Total nitrogen یا TN) در نمونه های جمع آوری شده از 18 ایستگاه در طول رودخانه کرخه بود که در چهار نوبت (در سال 1385) اندازه گیری شدند.
    یافته ها
    آنالیز PCA نشان داد که تمامی پارامترهای کیفی انتخاب شده برای بررسی کیفیت آب رودخانه کرخه مهم بودند. در آنالیز CCA، ضریب همبستگی برای سه متغیر استاندارد اول، به ترتیب 896/0، 848/0 و 593/0 بودند که نشانگر این بود که Turb، DO و TSS از بین پارامترهای فیزیکی و BOD5، COD، TP و TN از بین پارامترهای شیمیایی، دارای بیشترین امتیاز در کل متغیرهای کانونیک بودند.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل همبستگی کانونیک برای داده های کیفی مورد بررسی در این تحقیق، مشخص می شود که منشا هر دو دسته پارامترهای آلاینده شیمیایی و فیزیکی آب رودخانه، انسان ساخت می باشد. روش های آماری معرفی شده می توانند به عنوان ابزار پشتیبان، تصمیم گیری مناسبی جهت بررسی تغییرات کیفی منابع آب در دسترس در مواردی که حجم زیادی از داده های کیفی وجود داشته باشد، توسط تصمیم گیرندگان و مدیران آب کشور مورد استفاده قرار گیرد.
    کلید واژگان: رودخانه کرخه, آنالیز فاکتور اصلی, تحلیل همبستگی کانونیک, متغیرهای کانونیک}
    Saeed Rasi Nezami, Mehrdad Nazariha, Akbar Baghvand, Ali Moridi
    Background
    The spread of urbanization in floodplains as well as increase of industrial and agricultural activities in river discharges may lead to water pollution by physical، chemical and biological pollutants. One of the major concerns in monitoring the water resources system is indentifying major quality parameters and determining a relationship between physical and chemical parameters. This is important because the physical parameters are usually related to the natural characteristics of the river basin، while chemical parameters are associated with human-made pollution resources. Thus، if there is a high correlation between these two groups of parameters، it could be concluded that the source of both parameters are identical. However، to achieve this goal، costly and time consuming instrumental techniques and intensive laboratory efforts might be required.
    Methods
    To determine the major quality parameters that cause water pollution in Karkheh River، statistical principal components analysis (PCA) method was employed. Moreover، canonical correlation analysis (CCA) was used to find the relationships between physical and chemical parameters. In this study، discharge rate (Q)، turbidity (Turb)، temperature (T)، dissolved oxygen (DO)، total suspended solids (TSS) and electrical conductivity (EC) were selected as representative parameters for the physical characteristics of the river water quality. In addition، pH، 5-day biological oxygen demand (BOD5)، chemical oxygen demand (COD)، total phosphorous (TP) and total nitrogen (TN) were chosen as representatives of the river chemical attributes. These two groups of quality parameters were measured along the Karkheh River in 18 monitoring stations from March 2006 to March 2007.
    Findings
    Results of PCA analysis indicated that all the selected chemical and physical parameters of Karkheh River were of high importance. Further investigations indicated that in CCA analysis the first three canonical correlations were 0. 896، 0. 848 and 0. 593، respectively، suggesting that turbidity، DO and TSS were three dominant physical parameters in all the canonical variables، whilst BOD5، COD، TP and TN were highly scored among the chemical parameters.
    Conclusion
    According to the CCA results، it can be implied that human activities are the source of the physical and chemical parameters of the river. The utilized statistical methods in this study can be used as an appropriate decision support system for water sector managers regarding water quality management of the river basin when large complex water quality data are involved.
    Keywords: Karkheh River, Principle Component Analysis, Canonical Correlation Analysis, Multivariate Statistical Analysis}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال