نشریه پژوهش و سازندگی
سال شانزدهم شماره 4 (پیاپی 62، بهار 1383)

ویژگی هندسی آبخیزها به لحاظ تاثیر آنها بر رفتار هیدرولوژیکی آن، در مطالعات و برآوردهای سیلاب مورد توجه است. این ویژگی ها در حوزه های فاقد آمار مهمترین نقش را در برآوردهای هیدرولوژی دارند. گستردگی و تنوع آبخیزهای کشور به لحاظ شرایط اقلیمی، پوشش گیاهی، خاک و زمین شناسی و عدم امکان تجهیز همه آنها به ایستگاه های اندازه گیری آمار جریان، پیش بینی راه کارهایی برای برآوردهای هیدرولوژی در حوضه های فاقد آمار به کمک آمار حوضه های دارای ایستگاه را اجتناب ناپذیر می سازد. یکی از روش هایی که می توان آمار جریان را به سایر حوضه ها تعمیم داد، تعیین همگنی حوضه های آبخیز می باشد. برای انجام این پژوهش 40 حوضه آبخیز واقع در البرز شمالی به وسعت 35000 کیلومتر مربع از آستارا در غرب منطقه تا نکا در شرق انتخاب شده است. در این پژوهش پارامترهای ژئومورفولوژی نظیر مساحت، محیط، طول و شیب آبراهه اصلی، طول حوزه، شیب حوضه، زمان تمرکز، ضریب شکل متغیرهای بارش متوسط سالانه و درصد پوشش جنگلی استخراج شدند. پس از اندازه گیری و محاسبه ویژگی های هندسی حوضه ها، آمار دبی حداکثر لحظه ای برای یک دوره 25 ساله یعنی از سال آبی 49-48 تا سال 75-74 استخراج و آمارهای ناقص تکمیل گردیدند. مقادیر دبی با لوگ نرمال سه پارامتره، که بهترین برازش برای منطقه مورد مطالعه را داشته است برازش داده شده و دبی های با دوره بازگشتهای 2 تا 1000 ساله استخراج شدند. پس از آن حوضه های آبخیز مورد مطالع، با استفاده از آنالیز خوشه ایبه 4 گروه همگن تقسیم- و سپس به کمک پارامترهای ژئومورفولوژی و ایجاد رابطه همبستگی بین آنها و دبی حداکثر لحظه ای برای هر دوره بازگشت و برای هر منطقه همگن، روابط منطقه ای ارائه شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که برای تعیین همگنی با این روش نیاز به اندازه گیری تعداد زیادی از پارامترهای هندسی نیست. در این منطقه پارامترهای مساحت، ارتفاع متوسط، شیب رودخانه، درصد پوشش جنگل، تراکم زهکشی و بارش متوسط سالیانه نقش تعیین کننده داشته و متغیر مساحت عامل اصلی در تعیین همگنی بوده است.

از میان خشکبار صادراتی کشور، مغز گردو به دلایل مختلف از جمله بسته بندی نامناسب، خیلی زود دستخوش تغییرات فیزیکی و شیمیایی شده و کیفیت خود را از دست می دهد. به منظور بررسی اثر بسته بندی مغز گردو بر کیفیت و ماندگاری آن، ابتدا پوست سبز گردو جدا و سپس به دو روش آفتابی و استفاده از دستگاه خشک کن خشک شد. بعد از آن مغز گردو در فیلم های پلاستیکی شفاف پلی وینیل کلراید (PVC)با ضخامت 250 میکرون، شفاف پلی اتیلن با دانسیته پایین (LDPE / PA / LDPE) به ضخامت 90 میکرون و نقره ای رنگ پلی آمید / پلی پروپیلن(PA / PP) در ضخامت 65 میکرون قرار گرفت. فیلم های مورد نظر با دستگاه بسته بندی نیمه خودکار ساخت داخل کشور با دو میزان خلاء 85 / 0 و Kg / cm2 و72 / 0بسته بندی و به مدت حدود یک سال در دمای محیط نگهداری شد. طی این مدت مقادیر عدد اسیدی، عدد پراکسید، عدد یدی، اندیس کرایس و شمارش کپک و مخمر اندازه گیری و با روش مقایسه میانگین های دانکن با هم مقایسه شدند. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که هر سه عامل اثر معنی داری بر صفات اندازه گیری شده داشتند. دو فیلم LDPE / PA / LDPE و PA / PP نسبت به شاهد (بدون بسته بندی) و فیلم PVC، در حفظ کیفیت مغز گردو موثرتر بودند. با اختلاف بسیار کمی فیلم LDPE / PA / LDPE به PA / PP ارجحیت داشت. نمونه های بسته بندی شده تحت خلاء نسبت به شاهد اختلاف بسیار معنی داری نشان دادند. با اختلاف کمی استفاده از دستگاه خشک کن به روش آفتابی برتری داشت.

ترکیب پذیری عمومی و خصوصی 5 لاین ذرت همراه با تلاقی های یک طرفه آنهادر قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس نشان دهنده تنوع ژنتیکی برای تمام صفات مورد بررسی بود. اثرات ترکیب پذیری عمومی برای کلیه صفات به غیر از عمق دانه معنی دار بود. اثرات ترکیب پذیری خصوصی نیز برای تمام صفات به غیراز وزن هزاردانه و در صد چوب معنی دار شد. در نتیجه مشخص گردید که صفت عمق دانه تحت تاثیر ژنهایی با اثر غیر افزایشی و در صد چوب بلال تحت تاثیر ژنهایی با اثر افزایشی است. در کنترل صفات تعداد روزتا ظهور کاکل، تعداد روز تا شروع گرده دهی، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تعداد روز تارسیدگی فیزیولوژیک، طول بلال، تعداد دانه در ردیف، عملکرد، تعداد روز تا رسیدگی کامل و قطر بلال اهمیت ژنهایی با اثرات افزایشی و غیر افزایشی یکسان بود ولی در کنترل صفات تعداد برگهای بالای بلال و تعداد ردیف دانه سهم ژنهایی با اثرات افزایشی بیشتر از غیر افزایشی بود. بطور کلی لاینهای، MO17 K1515 برای افزایش عملکرد، لاینهای K1515 و K1254/2 برای زود رسی، MO17 برای افزایش وزن هزار دانه و تعداد دانه در ردیف و K1254/2، K1263/8 برای افزایش تعداد ردیف دانه و قطر بلال مناسب بودند.

امروزه کاربرد کودهای دامی به علل مختلف از رواج چندانی برخوردار نیست و عمده نیاز غذایی گیاهان از طریق کودهای شیمیایی تامین می شود. رویکرد روزافزون به استفاده از گیاهان دارویی، انجام تحقیقات گسترده بر روی آنها در جهت توسعه کشاورزی پایدار را ضروری می سازد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر در 4 سطح (سیستم تغذیه شیمیایی)، کود دامی در 3 سطح (سیستم تغذیه ارگانیک)، تلفیقی از کودهای شیمیایی و دامی در 4 سطح (سیستم تغذیه تلفیقی) در مقایسه با شاهد)بدون کود) بر خواص فیزیکی، شیمیایی، جذب عناصر غذایی توسط گیاه دارویی زنیان Carum copticum و عملکرد آن می باشد. این آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و در شرایط آب و هوایی قزوین اجرا گردید. با افزایش کود دامی و حذف تدریجی کودهای شیمیایی وضعیت خاک نیز بهبود یافت. به طوری که با به کارگیری 30 تن کود دامی به تنهایی و یا 35 تن کود دامی به همراه حداقل مقدار کودهای شیمیایی بیشترین مقدار نیتروژن، کربن آلی، درصد خلل و فرج و همچنین کمترین وزن مخصوص ظاهری خاک مشاهده شد. غلظت و جذب عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، کلسیم و منیزیم اندام هوایی گیاه در تیمارهای مختلف کود دارای تفاوت معنی دار بود. در صورتی که جذب و غلظت پتاسیم و سدیم در این اندامها تفاوت معنی داری نشان نداد. از نظر عملکرد دانه به کارگیری مقادیر زیاد کودهای شیمیایی (120 کیلوگرم نیتروژن و 80 کیلوگرم فسفر در هکتار) مزیت چندانی بر کاربرد 30 تن کود دامی در هکتار نداشت. در حالیکه بیشترین عملکرد دانه زنیان در سیستم تغذیه تلفیقی به دست آمد.

زنبور(Cotesia rufricus (Haliday) پارازیتوئید داخلی-تجمعی لارو شب پره تک نقطه ای برنج M. unipuncta و تعداد دیگری از گونه های خانواده Noctuidae می باشد. این زنبور برای نخستین بار از روی این آفت به عنوان یک عامل کنترل کننده طبیعی شب پره تک نقطه ای برنج از مزارع برنج غرب مازندران گزارش شده است (3). بررسی های بیولوژیک نشان داد که زنبور ماده C. rufricus معمولا تخم های خود را در داخل بدن لاروهای سنین پائین (سن اول تا سوم) تک نقطه ای برنج گذاشته و تخم ها 2 روز بعد تفریخ می شوند. لاروهای پارازیتوئید حدود 15 روز در داخل بدن میزبان از محتویات بدن آن تغذیه کرده و پس از رشد کامل، لارو های سنین آخر زنبور نقطه ای از پوست بدن میزبان (معمولا حدفاصل حلقه های شکم) را سوراخ نموده و خارج می گردند. لارو میزبان به علت سوراخ های ایجاد شده روی بدن در همان نزدیکی دسته پیله ها از بین می رود. لارو های زنبور بلافاصله در همان نزدیکی شروع به تنیدن پیله ابریشمی سفید رنگی بدور خود کرده و در آن دوران شفیرگی را طی می کنند. معمولا 8 روز پس از تنیدن پیله و طی دوره شفیرگی، زنبور کامل قسمت بالای پیله را سوراخ نموده و از آن خارج می شود. فعالیت زنبور در ماه های تابستان با افزایش فعالیت لاروی شب پره تک نقطه ای برنج افزایش یافته و در برخی ماه ها درصد پارازیتیسم به 21/14 درصد می رسد.

فعالیت شکارگری لارو و حشره کامل کفشدوزک Oenopia conglobata به عنوان شکارگر فعال آفات راسته جوربالان از روی درختان مثمره، غیر مثمره و گیاهان زراعی از اکثر نقاط ایران گزارش شده است. به منظور بررسی بیولوژی کفشدوزک مذکور روی شته صنوبر Chaitophorus leucomelas در شرایط آزمایشگاهی، مراحل مختلف رشدی حاصل از اولین نسل پرورش یافته در آزمایشگاه انتخاب و به طور انفرادی در داخل ظروف پتری در اتاقک رشد نگهداری شدند. به طور روزانه زمان تفریخ تخمها و طول دوره رشد و نمو هر یک از مراحل مختلف رشد مورد بازدید قرار گرفت. همچنین تعداد 6 جفت کفشدوزک برای تعیین میزان تغذیه از شته مذکور و تخم گذاری حشرات ماده انتخاب و در اتاقک رشد قرار داده شدند. کلیه آزمایشهای فوق در حرارت 25 سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±65%، 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی باتغذیه از شته صنوبر C.leucomelas انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشهای فوق نشان داد که طول دوره جنینی به طور متوسط 0.08±2.2، میانگین طول دوره سنین لاروی 3،2،1و 4، پیش شفیرگی به ترتیب برابر 0.03±2.4، 0.03±2.33، 0.03±2.13،0.03±4.4،1.1. 0.01±1.06، 0.03±4.53 روز طول کشید. متوسط تخم گذاری روزانه و مجموع تخم های نهاد شده حشرات ماده به ترتیب 0.79±25.24 و 51.2±1435 عدد بودو متوسط تغذیه برای لاروسن اول 0.38±9.09، لاروسن دوم 0.44±22.87، لاروسن سوم 0.75±37.57، لاروسن چهارم 0.63±52.71 و حشرات ماده 0.47±36.19 بود.

این پژوهش به منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی آنزیمهای پراکسیداز و آلفا- آمیلاز گونه راش (Fagus orientalis Lipsky) در مراحل مختلف رویشی انجام پذیرفت. این گونه در یک توده طبیعی بر حسب سرشت نوری خود در طی رویشی (شاخص روشنایی)، دارای کلاسه های موقعیت تاجی متفاوت است. بدین منظور در هر کلاسه تاجی، از شاخه های یک تا چهار ساله تعدادی پایه به صورت تصادفی در اواخر فصل زمستان، نمونه برداری انجام گردید. اندازه گیری فعالیت کمی آنزیم پراکسیداز با اسپکتروفتومتر و مطالعه کیفی آنزیمهای پراکسیداز و آلفا- آمیلاز با الکتروفورز به روش PAGE (پلی اکریل آمید ژل الکتروفورز) صورت گرفت. به طور کلی نتایج حاکی از وجود یک نقطه عطف در نیاز نوری بین مرحله خال (30-25 سالگی) به تیرک- تیر (50-45 سالگی) است و می توان گفت که پایه های راش در مراحل جوانی تقریبا سایه پسندتر و از مرحله نزدیک بلوغ به بعد نور پسندتر هستند.

دراین پژوهش باتوجه به نقش اساسی آلکالوئیدهای تروپانی درصنایع داروئی وبه منظورزمینه سازی تولید نیمه صنعتی وصنعتی الکالوئیدها، گیاه تاتوره (Datura stramonium) ازنظربهینه سازی رشد وتولید آلکالوئیدهای تروپانی به وسیله برخی عوامل فیزیکوشیمیایی مورد بررسی قرارگرفت. سوسپانسیون سلولی ازکالوس های نیمه شفاف حاصل ازجداکشت های برگی درمحیط MSدارای هورمون های کینتین (mg / lit و5/0) واسید نفتالن استیک (2mg/lit) به دست آمد. نتایج حاصل ازبررسی غلظت های مختلف گلوکز نشان داد که در مقدار 30 گرم بر لیتر بیشترین تولید آلکالوئید ودر40 گرم برلیتر بیشترین مقدار زی توده به وجود می آید. بررسی نقش مقادیرمختلف سوکروز نشان داد که بیشترین میزان تولید آلکالوئیدهای تروپانی درغلظت 20 گرم برلیتر و بیشترین زی توده درمقدار 40 گرم برلیتر می باشد. نتایج آزمایش ها مشخص ساخت افزایش غلظت نیترات پتاسیم موجب کاهش بیوسنتز آلکالوئیدهای تروپانی می گردد و مناسب ترین غلظت به کارگرفته شده میزان 4/9 میلی مولار است. بیشترین تولید زی توده درمحیط دارای 6/37 میلی مولار به دست آمد. همچنین مشخص شد که غلظت بهینه نیترات آمونیوم برای تولید آلکالوئید 3/10 میلی مولار و بیشینه زی توده در22/41 میلی مولار می باشد. درخصوص کلرید کلسیم بررسی ها نشان داد ازبین غلظت های به کارگرفته شده مقدارمناسب کلرید کلسیم برای رشد وتولید آلکالوئید، 92/7 میلی مولار است. نتایج حاصل از بررسی اثردما نیزمشخص ساخت مناسبت ترین دما برای تولید آلکالوئید دمای 20 درجه سانتی گراد است. بیشترین تولید زی توده دردمای 25 درجه سانتیگراد بدست آمد.

سطح مراتع ایران 90 میلیون هکتار و تعداد دام را 133 میلیون واحد دامی گزارش شده است. سازمان های مسئول و همچنین کارشناسان عقیده دارند که در اثر چرای بی رویه، مراتع کشور سیر قهقرائی دارند. تخریب مراتع، نتایج منفی متعددی دارد که از آن جمله می توان به هدر رفتن منابع آب و خاک و ایجاد سیل و رسوب گذاری اشاره کرد. برای بررسی اثر چرای بی رویه در شیب های مختلف بر تولید رواناب و فرسایش یک طرح تحقیقاتی در منطقه فیروزکوه که از عرصه های مهم دامداری کشور است انجام گرفت. به این منظور در قالب طرحهای بلوکی تصادفی بر روی 3 شیب 10،20 و 30 درصد 18 کرت به ابعاد 10×2‍ متر احداث شد و دو تیمار چرای متعادل و چرای بیش از ظرفیت در سه تکرار به آنها اعمال گردید. روانآب و تلفات خاک کرتها به مدت دو سال در 6 دوره اندازه گیری شد. بررسی نتایج نشان داد که حداکثر تلفات خاک به تیمار چرای بیش از ظرفیت در شیب 30 درصد و حداقل نیز به تیمار متعادل در شیب 20 درصد مربوط است. نتایج تجزیه واریانس حاکی از معنی دار بودن اثر شیب و مدیریت چرا بر تولید رواناب و تلفات خاک در طولانی مدت می باشد.

به منظور بهینه سازی مصرف آب آبیاری تکمیلی و تعیین حد بهینه نیتروژن برای گندم دیم رقم سبلان، تحقیقی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی و به صورت اسپلیت پلات (کرت های خرد شده) و در سه تکرار و به مدت سه سال (81 –1378) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجراء در آمد. سطوح مختلف آبیاری تکمیلی شامل: آبیاری تکمیلی کامل، تامین آب به میزان 66 درصد آبیاری تکمیلی کامل، تامین آب به میزان 33 درصد آبیاری تکمیلی کامل و بدون آبیاری (شرایط دیم) ومقادیر نیتروژن نیز شامل: صفر، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار ازت خالص بود. نتایج سه ساله تحقیق نشان داد ضمن وجود تفاوت معنی داری بین سطوح آبیاری، نیتروژن و اثرات متقابل آبیاری درنیتروژن در سطح آماری یک درصد، حداقل مصرف آب (با تاکید بر انجام آبیاری پاییزه منتج به سبز کامل) برای دستیابی به عملکرد مطلوب، ضروری است که همراه با حد بهینه نیتروژن 60 کیلوگرم در هکتار ازت خالص دارای بالاترین میزان بهره وری از آب آبیاری (WPI) در عملکرد کل (30کیلوگرم بر میلیمتر) و وضعیت مطلوبی از میزان بهره وری از آب آبیاری + بارش (WPI+R) یعنی 4 / 7کیلوگرم بر میلیمتر و میزان بهره وری از آب آبیاری(WPI) در اضافه عملکرد نسبت به شرایط دیم (1 / 20کیلوگرم بر میلیمتر) می باشد. علیرغم متفاوت بودن میزان بارندگی در سه سال تحقیق، نتایج بدست آمده، همسو بود.

استفاده از آبگیرهای جانبی یکی از روش های معمولی در آبگیری از رودخانه ها می باشد. در نواحی خشک و نیمه خشک که جریان سیلاب حاوی رسوبات زیادی می باشد. بخشی از رسوبات همراه جریان وارد کانال آبگیر شده و در قسمتهای مختلف کانال از جمله در ناحیه گردابی ورودی کانال آبگیر که معروف به ناحیه جدایی جریان می باشد، ترسیب می کند. رسوب گذاری در ناحیه گردابی، ظرفیت انتقال کانال را کاهش می دهد. از این رو شناخت ابعاد ناحیه گردابی در ورودی کانال آبگیر از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، عوامل مختلفی در شکل گیری و ابعاد ناحیه گردابی تاثیر دارند که نسبت دبی آبگیری و زاویه آبگیر از جمله این عوامل می باشد. در این پژوهش پس از انجام آنالیز ابعادی، آزمایشها برای چهار زاویه آبگیری 75،60،45 و 90 درجه انجام شده است. در تمامی آزمایشها شیب کف و عرض کانال آبگیر و کانال اصلی ثابت بود. پس از انجام آزمایشهای مقدماتی و کنترلی، در هر زاویه آبگیری تعداد 10 آزمایش با تغییر دبی جریان و در مجموع تعداد 40 آزمایش انجام شد. در هر آزمایش مقادیر سرعت و جهت جریان در ورودی کانال آبگیر اندازه گیری و الگوی رسوب گذاری در داخل کانال آبگیر با استفاده از اطلاعات توپوگرافی تعیین گردید. نتایج آزمایشها نشان داد که ابعاد ناحیه گردابی در ورودی کانال آبگیر به نسبت دبی آبگیری و زاویه کانال آبگیر با کانال اصلی بستگی دارد. با افزایش نسبت دبی آبگیری طول و عرض ناحیه جدایی جریان کاهش می یابد. با کاهش زاویه آبگیر، طول ناحیه گردابی افزایش و عرض آن کاهش می یابد. با به کار بردن نتایج به دست آمده روابطی برای محاسبه طول و عرض ناحیه گردابی استخراج گردیده است. مقایسه این روابط با مشاهدات آزمایشگاهی و کارهای محققین قبلی نشان می دهد که این روابط از دقت خوبی برخوردار هستند.

یکی از محصولات مهم صادراتی کشور پسته می باشد که نقش زیادی در صادرات غیر نفتی داشته و سالانه بیش از 400 میلیون دلار ارزآوری دارد، اما تولید این محصول در مراکز عمده تولید آن با مشکل کمبود آب روبرو می باشد که مدیریت نهاده ها و استفاده بهینه از آنها می تواند تا حد زیادی در رفع این معضل کمک نماید، در این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایدومرحله ای با 228 کشاورز پسته کار در منطقه رفسنجان مصاحبه شد و سپس بر اساس دو سناریوی حداکثر سازی سود و حداقل سازی هزینه، اقدام به تعیین مقدار بهینه نهاده ها نمودیم. نتایج نشان می دهد مقدار بهینه آب برای حداکثر سازی سود 7793 متر مکعب در هکتار است، که با توجه به سطح زیرکشت پسته در منطقه که حدود 110 هزارهکتار می باشد در صورتی که کشاورزان براساس حداکثر سازی سود، آب مصرف کنند، معضل اضافه برداشت آب از منابع زیرزمینی که هم اکنون حدود 154 میلیون متر مکعب می باشد تا حد زیادی رفع خواهد شد. همچنین با استفاده از حداقل سازی هزینه مقدار بهینه آب را مورد بررسی قرار داده ایم، نتایج این سناریو نیز نشان می دهد اگر کشاورزان بر اساس حداقل سازی هزینه عمل کنند مقدار بهینه آب بطور متوسط برابر 7294 متر مکعب در هکتار می باشد، نظر به اینکه هم اکنون هر بهره بردار به طور متوسط 8/9104 متر مکعب آب مصرف می کند در صورتی که کشاورزان براساس حداقل سازی هزینه عمل نمایند مقدار برداشت از منابع زیرزمینی آب به میزان 181 میلیون متر مکعب کاهش می یابد. همچنین با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها DEA)1)، کارائی فنی، تخصیصی و اقتصادی بهره برداران محاسبه گردید که نتایج نشان می دهد که متوسط کارائی فنی، تخصیصی و اقتصادی کشاورزان به ترتیب برابر721/0، 819/0 و613/0 می باشد. اختلاف بین کارائی بهره برداران نشان می دهد با بکارگیری مقدار بهینه نهاده ها می توان تولید را به مقدار زیادی افزایش داد.

خواص کمی و کیفی درختکاری های صنوبر دو رگه اورامریکن در غرب مازندران در چهار تیپ خاک شامل پدزولیک قهوه ای خاکستری با مواد آلی زیاد (A)، قهوه ای جنگلی (B)، پدزولیک قهوه ای خاکستری (C) و پسدوگلی (D) مورد مقایسه قرار گرفت. در هر یک از خاکها سه ترانسکت (تکرار) به ابعاد 33.3×20 متر انتخاب شد و کلیه درختان در آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که بزرگترین اندازه قطر برابر سینه درختان، به ترتیب با 26.8 و 25.8 سانتیمتر روی خاک (A) و(B) بوده است. بلندترین ارتفاع متعلق به صنوبرهای خاک (A) و(B) و (C)، به ترتیب با 27.8، 27.7 و 26.9 متر، بوده است. اگرچه منحنی همبستگی قطر و ارتفاع نشان می دهد که به ویژه در قطرهای بیش از 20 سانتیمتر، ارتفاع صنوبرهای روی خاک C بلندتر از آنها روی سایر خاکها است. بزرگترین ضریب قد کشیدگی (H/D)، معادل 124، که با ضعیف ترین پایداری نسبی مطابقت می کند در خاک (C) مشاهده می شود. همانند کیفیت تنه، بین فرم تاج درختان با خاکهای مختلف از نظر آماری ارتباط معنی داری وجود دارد. به طور کلی، از برآیند این تحقیق معلوم می شود که از لحاظ کمی و کیفی، خاکهای پدزولیک قهوه ای خاکستری با موارد آلی زیاد (A) و قهوه ای جنگلی (B) مناسبترین خاک برای کشت و توسعه صنوبر در منطقه هستند.

خشکی از تنش های محیطی بسیار مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان می باشد. یونجه از گیاهان علوفه ای مهم است که سطح زیادی از مراتع و مزارع را به خود اختصاص داده است. اطمینان از میزان جوانه زنی و تحمل به خشکی یونجه اهمیت زیادی دارد، که این مهم با انتخاب ژنوتیپ های مقاوم در برابر تنش خشکی امکان پذیر است. به این منظور، در آزمایش اول اثر تنش خشکی بر پارامترهای رشد هشت توده یونجه چند ساله (نیکشهری، بغدادی، قره یونجه، یزدی، سی ریور، سکوئل، رنجر و کدی) در مرحله جوانه زنی بررسی گردید. برای اعمال تنش از پلی اتیلن گلایکول (6000 PEG)با پتانسیل های اسمزی شامل صفر (شاهد)،4-،8-،12- بار استفاده شد. نتایج نشان داد که توده های یونجه در برابر تنش خشکی با یکدیگر اختلاف دارند. توده های یونجه یزدی و نیکشهری کمترین درصد و توده رنجر بیشترین درصد تغییر را در کلیه صفات مورد بررسی از خود نشان دادند.
در آزمایش دوم، سه توده انتخابی شامل توده های یزدی، نیکشهری و رنجر، در محیط کشت هیدروپونیک با پتانسیل های مختلف خشکی (6000 PEG)قرار گرفتند.پس از 4 هفته، پارامترهایی همچون طول ریشه، طول ساقه و نسبت طول ریشه به ساقه، تعداد و سطح برگ، وزن خشک ریشه ساقه و برگ اندازه گیری شد. ژنوتیپ هایی که در غلظت بالا(12-بار)زنده ماندند، جهت تولید بذر به خاک منتقل گردیدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی کلیه صفات فوق کاهش یافتند، در حالیکه با افزایش تنش نسبت طول ریشه به ساقه افزایش یافت. در میان این توده ها، توده یزدی مقاومترین و رنجر حساس ترین توده نسبت به خشکی شناسایی شد.

منطقه ورامین با وسعت تقریبی 2160 کلیومتر مربع در جنوب شرقی سلسله جبال البرز واقع شده و شامل دشتهای محدوده و تپه ماهورهای متعدد می باشد. ارتفاع آن از سطح دریای آزاد حدود 1000 متر است. میزان متوسط بارندگی سالانه آن 171.3 میلیمتر می باشد. بررسی به عمل آمده از فلور منطقه نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 35 خانواده، 161 جنس و 202 گونه وجود دارد. بزرگترین خانواده از لحاظ تعداد گونه ها Asteraceae با 38 گونه، 18.81 درصد،Chenopodiacea گونه، 16.83 درصد، Poaceae 21گونه، 10.4 درصد و Brassicaceae 15گونه، 7.42 درصد است. از نظر شکل زیستی، 57.43 درصد گونه ها تروفیت، 26.24 درصد همی کرپیتوفیت، 6.43 درصد کامفیت، 4.59 درصد فانروفیت، و 4.95 درصد کریپتوفیت هستند. از نظر عناصر رویشی منطقه 45.13 درصد عنصر ایران- تورانی، 14.36 درصد عنصر جهانی، 12.82 درصد عنصر ایران تورانی و مدیترانه ای، 12.82 درصد عنصر ایران- تورانی و صحرا- سندی، 7.69 درصد عنصر ایران- تورانی و مدیترانه ای و اروپا- سیبری، 3.08 درصد عنصر ایران- تورانی و اروپا- سیبری، 3.08 درصد عنصر ایرانی- تورانی، صحرا- سندی و مدیترانه ای و 1.02 درصد عنصر ایران- تورانی، صحرا- سندی و اروپا- سیبری می باشد.

به منظور توسعه کشت پائیزه در کشور و معرفی اقلیم های جدید و بررسی روند رشد چغندر قند این آزمایش در سال 1380 در دشت ارزوئیه کرمان انجام پذیرفت.طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گردید.در این تحقیق از رقم مقاوم به بولت DEZ در سه تاریخ کاشت، دهم شهریور، اول مهر و بیستم مهر استفاده گردید، جهت تعیین روند رشد نمونه برداری ها هر دو هفته یکبار تا مرحله برداشت انجام پذیرفت.در تاریخ کاشت اول حداکثرCGR بیست گرم در متر مربع در روز بود که برتری قابل توجهی نسبت به تاریخ کاشت سوم با حداکثر CGRو9/11 گرم در روز داشت. CGR حاصله در اوایل فصل رشد پائین بود ولی در ادامه افزایش قابل ملاحظه ای یافته است بالاترین CGR نیز مربوط به تاریخ کاشت اول یعنی 165 روز پس از سبز شدن گیاه بود. RGR تاریخ کاشت سوم بیش از دو تاریخ کاشت دیگر بود. حداکثر NAR نیز مربوط به تاریخ کاشت اول و معادل 2/4 گرم در مترمربع در روز بود. تاریخ کاشت اول با حداکثر شاخص سطح برگ 6 بیشترین LAI را داشته، و نسبت سطح برگ (LAR) در تاریخ کاشت اول بیشتر از دو تاریخ کاشت دیگر بود، ولی در اواخر فصل رشد این روند معکوس گردیده است.

سفید بالک زبان گنجشک Siphoninus phillyreae (Halliday) از آفات مهم درختان میوه و سایه دار در استان فارس به شمار می آید. سطح بالها و بدن حشره کامل از گرد مومی سفید رنگی پوشیده است. ناحیه پشتی شفیره به رنگ قهوه ای روشن که به وسیله دوسری خطوط طولی از موم سفید رنگ احاطه شده است و دارای 40 تا 50 برآمدگی گره مانند است. ناحیه اطراف مخرج به وسیله هاله قهوه ای رنگی احاطه شده و مخرج به صورت یک نقطه قهوه ای تیره در آن ظاهر شده است. بیش از 17 میزبان گیاهی (افرا، زبان گنجشک، نارون، سیب، به، گلابی، لیموشیرین، لیمو ترش، پرتغال، نارنگی، هلو، شلیل، زردآلو، زالزالک، آلو، بادام و انار) در استان فارس شناسایی گردید که تراکم و طغیان آفت بر روی زبان گنجشک بیش از همه حائز اهمیت بود. پوره ها و حشرات کامل از اوایل خرداد تا اواخر آذر با تغذیه از شیره گیاهی به طور مستقیم موجب زیان اقتصادی فراوان به گیاهان میزبان می گردند. در شیراز جمعیت آفت بر روی درختان در دهه اول مرداد ماه به حداکثر میزان خود رسید. یکی از فعال ترین پارازیتوئیدهای این آفت زنبور Encarsia inaron (Walker) از خانواده Aphelinidae است. این زنبور 6 تا 7 میلیمتر طول دارد. شکم در حشرات ماده زرد و در حشرات نر سیاه رنگ است. فعالیت پارازیتیسمی ان از نیمه دوم تیرماه شروع و تا اواخر آذرماه ادامه داشته و بالاترین درصد پارازیتیسمی حدود 85.9 درصد در باجگاه بر روی درختان گلابی مشاهده گردید. نسبت جنسی زنبورهای نر به ماده در طبیعت و بر روی درختان زبان گنجشک 1 به 1.44 بود.

به منظور بررسی اثرات تاریخ و فاصله کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی بذر پیاز رقم تگزاس ارلی گرانو 502، آزمایشی طی دو سال زراعی 79-1377 در مزرعه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان به صورت طرح کرتهای یک بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی تاریخ کاشت در چهار سطح (اول مهر، 15 مهر، آخر مهر و 15 آبان) و فاکتور فرعی فاصله بوته روی ردیف در سه سطح (10، 20 و 30 سانتیمتر) بود.نتایج نشان داد که تاریخ های کاشت اول و دوم با میانگین عملکرد دانه حدود 1400 کیلوگرم در هکتار با اختلاف معنی داری نسبت به سایر تاریخ ها برتر بودند. مقایسه میانگین تعداد چتر در مترمربع، تعداد کپسول در چتر و تعداد دانه در کپسول نیز، برتری واختلاف معنی دار تاریخ های اول و دوم را نسبت به دو تاریخ دیگر نشان داد. وزن هزار دانه نیز در تاریخ سوم نسبت به سه تاریخ دیگر کاهش معنی داری داشت.با افزایش فاصله بوته از 10 به 30 سانتی متر، عملکرد دانه و تعداد چتر در واحد سطح کاهش یافت اما میانگین تعداد کپسول در چتر و وزن هزار دانه در فاصله بوته 10 سانتیمتر نسبت به دو فاصله دیگر کمتر شد. از میان اجزاء عملکرد دانه تعداد چتر در واحد سطح با ضریب 85 / 0 بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان داد و به تنهایی 72 درصد از تغییرات عملکرد دانه را در مدل تخمین عملکرد دانه توجیه نمود.در بررسی های جوانه زنی بذر، تجزیه واریانس درصد جوانه زنی در سطوح مختلف تاریخ کاشت و فاصله بوته معنی دار نگردید. سرعت جوانه زنی در دو تاریخ کاشت اول در سطح 5 درصد بیشتر از دو تاریخ دیگر شد ولی بین فواصل بوته تفاوت معنی داری از لحاظ سرعت جوانه زنی نبود.

مقدار کل فنل در عصاره برگ های اول دو رقم گندم Mv17 (مقاوم) و بولانی (حساس) در شرایط گلخانه ای و در زمان های 144،100،72،48،24، و 216 ساعت بعد از مایه زنی با اوردیوسپورهای نژاد 150وEو 134 زنگ زرد (Puccinia striiformis) با در نظر گرفتن 4 تکرار (گلدان) برای هر تیمار، اندازه گیری فنل کل در برگ از معرف فولین و برای تهیه منحنی استاندارد از اسید کافئیک استفاده شد.مقدار جذب در طول موج 725 نانومتر با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر خوانده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که مقدار فنل کل در رقم مقاوم مایه زنی شده از زمان 24 ساعت بعد از مایه زنی افزایش داشت و این افزایش تا زمان 144 ساعت همچنان ادامه یافت و در زمان 100 ساعت به اوج خود رسید. مقدار فنل کل در زمان 216 ساعت بعد از مایه زنی کاهش پیدا نمود و به حد تیمار شاهد خود رسید. در رقم حساس بولانی مایه زنی شده تغییری در مقدار فنل کل دیده نشد و اختلافی با تیمار شاهد خود نداشت.

سنک صنوبر یکی از آفات مهم درختان صنوبر در کرج محسوب می گردد. بیولوژی این آفت در مرکز تحقیقات منطقه البرز کرج، با نمونه برداری منظم هفتگی از درختان آلوده صنوبر گونه (Populus nigra) و نیز پرورش حشره روی نهالهای کاشته شده در گلدان، طی دو سال مورد مطالعه قرار گرفت. براساس این بررسی، سنک صنوبر زمستان را به صورت حشره کامل در شیارهای پوست تنه و شاخه های قطور درختان و نیز در پناه برگهای خشکیده و سنگهای پای درختان صنوبر به حالت استراحت به سر بردند.حشرات کامل از اول اردیبهشت ماه همزمان با رشد برگهای صنوبر فعالیت تغذیه ای و جفت گیری خود را روی درختان آغاز کردند.حشرات کامل از اول اردیبهشت ماه همزمان با رشد برگهای صنوبر فعالیت تغذیه ای و جفت گیری خود را روی درختان آغاز کردند. حشرات ماده از اوایل یا اوسط اردیبهشت ماه شروع به تخم ریزی داخل پارانشیم برگ نمودند. هر حشره ماده زمستان گذران به طور متوسط 41.33 عدد تخم گذاشت. توانایی تخم گذاری حشره ماده 87.94 درصد و دوره تخم گذاری آن به طور متوسط 11.33 روز طول کشید. تخمهای بارور از اواخر اردیبهشت تفریخ شدند. این حشره دارای 5 سن پورگی بوده که غالبا در سطح زیرین برگها به طور دسته جمعی متمرکز شده، ضمن تغذیه از شیره برگها، فضولات خود را در این محل باقی می گذارند. حشرات کامل نسل اول از اواسط خرداد روی درختان میزبان مشاهده شدند. افراد ماده این نسل از اواخر خرداد، شروع به تخم گذاری نمودند. نخستین حشرات کامل نسل دوم، اواسط تیرماه دیده شدند. اولین حشرات کامل نسل سوم اوایل مرداد و نخستین حشرات کامل نسل چهارم اواخر مرداد یا اوایل شهریور ظاهر شدند. برخی از حشرات کامل نسل سوم قادر به تخم گذاری و ایجاد نسل بعدی نبودند. این افراد به همراه کامل نسل چهارم از نیمه دوم شهریور لغایت اوایل آبان به تدریج به محلهای زمستانی رفته، زمستان گذرانی نمودند. این حشره در شرایط کرج 3 تا 4 نسل در سال داشته و نسلهای آن تداخل دارد. طبق بررسی های انجام شده در سال 1376 روی نهالهای گلدانی، میانگین طول دوره رشدی این حشره از مرحله تخم تا ظهور حشرات کامل در نسلهای اول و دوم و افراد غیر زمستان گذران نسل سوم به ترتیب 28.16، 21.11 و 21.27 روز طول کشید. که با توجه به طول عمر حشرات کامل آنها (طبق جدول 5)، میانگین دوره زندگی حشرات کامل در نسلهای یاد شده به ترتیب 46.76، 47.02، 42.2 روز بوده است. میانگین دوره زندگی حشرات کامل زمستان گذران در نسل سوم و چهارم، از تخم تا پایان زمستان گذرانی، حدود 8 ماه به طول انجامید.

به منظور بررسی اثر آللوپاتی عصاره سیاه تاغ، آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و جهت بررسی اثر نماتود کشی، آزمایشی دیگر در قالب طرح کاملا تصادفی باچهار تیمار و سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد.در بررسی اثر آللوپاتی، فاکتورهای مورد آزمایش شامل غلظتهای مختلف عصاره سر شاخه های سیاه تاغ با 4 سطح (0و،50،25 و100 درصد) و گونه زراعی با دو سطح (گندم و یونجه) و در بررسی اثر نماتودکشی از غلظتهای (25،10،0 و 50 درصد) عصاره استفاده شد.نتایج حاصل از این بررسی ها نشان می دهد که عصاره تاغ دارای خاصیت آللوپاتی و نماتود کشی است. در بررسی اثر آللوپاتی، بیشترین اثر بازدارندگی در غلظت 100 درصد مشاهده شد.در این غلظت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و وزن آنها تحت تاثیر اثر بازدارندگی عصاره تاغ قرار گرفته و نسبت به شاهد معنی داری بودند.در غلظت 50 درصد کلیه صفات به جز درصد جوانه زنی نسبت به شاهد معنی دار بوده و در غلظت 25 درصد تنها طول ریشه چه نسبت به شاهد معنی دار بود.در این بررسی دو گیاه یونجه و گندم نسبت به آللوپاتی حساسیت یکسانی به اثر بازدارندگی عصاره تاغ نشان ندادند و گیاه یونجه بیشتر تحت تاثیر خاصیت آللوپاتی قرارگرفت. بررسی نتایج اثر نماتود کشی عصاره تاغ نشان می دهد که اولا عصاره تاغ دارای خاصیت نماتودکشی می باشد و با افزایش غلظت عصاره درصد مرگ و میر نماتودها نیز افزایش می یابد. ثانیا غلظت های مختلف عصاره تاغ تعداد نماتودهای پارازیت زنده را به طور موثر و معنی داری کاهش داد ولی تاثیر آن روی نماتودهای ساپروفیت زنده معنی دار نشد که این نکته امتیاز مثبتی برای این عصاره در حفظ محیط زیست و تعادل بیولوژیک خاک محسوب می گردد. تیمارهای آزمایشی بر روی تعداد کل نماتودهای زنده و مرده و همچنین بر تعداد نماتودهای پارازیت زنده و مرده و ساپروفیت مرده در سطح 1 درصد معنی دار بوده است، اما اثر تیمارها بر روی نماتودهای ساپروفیت زنده معنی دار نبوده است. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، عصاره تاغ در غلظت 25 درصد علاوه براینکه تعداد قابل توجهی از نماتودهای پارازیت را از بین می برد (حدود 64درصد) اثر کمی روی نماتودهای آزاد یا ساپروفیت دارد، در حالی که سموم نماتودکشی کلیه نماتودهای موجود در خاک اعم از پارازیت و ساپروفیت را از بین می برد. از طرف دیگر این غلظت از عصاره تاغ کمترین اثر بازدارندگی روی خصوصیات رشد گیاهچه های گندم و یونجه داشته است.

اثر شوری خاک بر پنبه (.Gossypium hirsutum L) در دو رقم مقاوم سای اکرا (Siokra) و نیمه مقاوم ساحل (Sahel) تحت چهار سطح شوری خاک هدایت الکتریکی 6 / 0 (شاهد)، 3 / 6، 3 / 12 و 16 (دسی زیمنس بر متر) مورد بررسی قرار گرفت. تنش شوری منجر به کاهش طول ساقه چه و ریشه چه، مواد آلی و مقدار کلروفیل ها (a +b، b،a) در هر دو رقم شد. افزایش القاء شده در مقدار پرولین، قند های محلول، پروتئین های محلول و کاهش در فعالیت پراکسیدازی در رقم سای اکرا به طور معنی داری بالاتر بود. در هر دو رقم غلظت یون های -Na+، Cl و +K به طور قابل ملاحظه ای در برگ ها افزایش داشت. این نشان می دهد که مقاومت به شوری با توان گیاه در محدود ساختن جذب و تجمع یون ها همراه نبوده است. تجمع +Na در رقم ساحل بیشتر از سای اکرا بود.

کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یک معضل عظیم و بحرانی می باشد. در حال حاضر این مشکل به شکلهای گوناگونی این مناطق را تهدید می کند. راه های مختلفی جهت مبارزه با این معضل وجود دارد که کشورهای درگیر به روش های مختلف و با مدیریت های گوناگون با آن برخورد می کنند. در حال حاضر برای استحصال آب با اهداف مورد نظر در ایران از روش های مختلفی استفاده می شود. یکی از این روش ها بهره برداری از سیلابها با استفاده از روش پخش سیلاب بر آبخوانها است. که مراحل تحقیقات تکمیلی و پایش عملکردهای آن در زمینه های مختلف در دست انجام می باشد. این طرح با هدف جمع آوری آب، کاهش فرسایش خاک و بهتر کردن پوشش گیاهی و با نگرشی چند منظوره به اجرا گذاشته شد. علیرغم گذشت شش سال از اجرای این طرح تاکنون هیچگونه ارزیابی مدون و سیستماتیکی برای بررسی دقیق اثرگذاری سیستم بر روی عاملهای اکولوژیکی انجام نشده است. این تحقیق در جهت رسیدن به بخشی از اهداف در زمینه ارزیابی اثرات اجرای طرح پخش سیلاب بر آبخوان آب باریک بم بر روی خصوصیات خاک و با تاکید بر حاصلخیزی خاک پیشنهاد و با تکیه بر استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از تصاویر ماهواره ای به مرحله اجرا گذاشته شد. محدوده پخش سیلاب آب باریک در حاشیه کویر لوت در واریزه های حاصل از سلسله جبال بارز قرار دارد. برای انجام این تحقیق نمونه برداری خاک جهت اندازه گیری ازت، فسفر، پتاسیم، pH، کربن آلی و EC همراه با اندازه گیری عمق رسوب منتقل شده و نفوذپذیری در محدوده پخش سیلاب در عرصه شاهد در اطراف این محدوده انجام گردید. نتایج نشان می دهد که عمق رسوب، نفوذپذیری، فسفر و کربن آلی در حد معنی داری افزایش یافته اند. در فواصل بین خاکریزها نیز تغییرات معنی داری در میزان هر کدام از این عوامل دیده می شود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان می دهد که وضعیت خاک در مجموع بهتر شده است. این وضعیت شامل افزایش حاصلخیزی خاک و بهتر شدن بافت خاک در اثر رسوب گذاری در بهبود نگهداشت رطوبت می باشد.

بررسی نحوه توارث، نوع عمل ژنها و تعیین استراتژی موثر اصلاحی در جهت بهبود صفات فیزیولوژیک و مورفو فیزیولوژیک به خصوص در شرایط تنش خشکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به این منظور، مطالعه ای با استفاده از دو رقم حساس و متحمل به تنش خشکی صورت گرفت. ارقام سخا8(متحمل) و پیشتاز(حساس) به عنوان والدین به همراه نسلهای F1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در محیط واجد تنش خشکی کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین نسل ها از نظر کلیه صفات مورد بررسی وجود دارد. مقدار درجه غالبیت نشان دهنده وجود فوق غالبیت ژنها برای تمامی صفات بود. مقدار مثبت پارامتر F نشان دهنده این مطلب بود که ژنهای غالب عمدتا در والد سخا8 که مقادیر بیشتری از صفات مذکور را دارا می باشد قرار گرفته اند. برازش مدل ساده افزایشی غالبیت حاکی از آن بود که این مدل توجیه کننده تغییرات ژنتیکی شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک میباشد. در مورد صفات محتوی نسبی آب برگ پرچم و میانگین سرعت پرشدن دانه به دلیل عدم کفایت مدل ساده افزایشی غالبیت مدل 6 پارامتری برازش داده شد. سرانجام مشخص گردیدکه برای محتوی نسبی آب برگ پرچم مدل m-d-h-i-j و درمورد میانگین سرعت پرشدن دانه مدل m-d-h-i توجیه کننده تغییرات این صفات می باشد. برآورد وراثت پذیری و نوع عمل ژن نشان داد که گزینش به منظور بهبود صفات مورد مطالعه در شرایط تنش و به ویژه در نسلهای اولیه اصلاحی بازده ژنتیکی متوسطی خواهد داشت. بنابراین، از نتایج این مطالعه چنین برمی آید که می توان استفاده از صفات میانگین سرعت پرشدن دانه و شاخص برداشت را به عنوان معیارهای انتخاب غیرمستقیم به منظور بهبود عملکرد دانه گیاه در شرایط تنش خشکی توصیه نمود.

ساختار رویشی (گامتوفیت) در 6 گونه خزه به اسامی:orthotrichaceae) Orthotrichum rupestre (Polytrichaceae) Atrichum crispum)Pottiaceae) Tortula norvegica، (Grimmiaceae) Schistidium martimum)Funariaceae) Funaria hygrometrica) واز تیره Bartramiaceae) Philonotis marchica)بررسی و با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. در بررسی ساختار رویشی، از شکل برگ و رگبرگ، حاشیه، نوک و شکل سلولها در نمای سطحی و عرضی برگ استفاده شد و سپس نزدیکی بین گونه تعیین گردید.

28 توده بومی و دو رقم اصلاح شده یونجه برای تشکیل خزانه پلی کراس مورد استفاده قرار گرفت. بذر خانواده های ناتنی در گلدانهای انفرادی کشت شدند. در سن یک ماهگی تعداد برگ، ارتفاع گیاهچه، طول و عرض برگ لپه ای، طول اولین میان گره، طول و عرض اولین برگ در بیش از 2000 گیاهچه 30 روزه اندازه گیری شدند. پس از انتقال گیاهچه ها به مزرعه وزن تر، وزن خشک، تعداد ساقه و ارتفاع بوته در 900 گیاه بصورت انفرادی در هر یک از چهارچین اندازه گیری شد. همچنین صفات روز های تا 50% گلدهی، درصد پوشش سبز، نسبت وزن تر و خشک برگ به وزن تر و خشک بوته و اندازه برگ (3 برگچه) بر حسب واحد های آزمایشی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. وراثت پذیری خصوصی بر اساس تک بوته(H1) و میانگین خانواده (H2) برای هر یک از صفات محاسبه شد. در کل، برای هر صفت H2 بزرگتر ازH1 بدست آمد و این اختلاف برای صفات گیاه بالغ نسبتا بیشتر مشهود بود. بیشترین مقادیر وراثت پذیری به ترتیب به صفات تعداد ساقه و روزهای تا 50% گلدهی اختصاص داشت. کمترین مقدار وراثت پذیری در بین صفات گیاهچه ای متعلق به ارتفاع و بیشترین مقدار آن متعلق به طول برگ لپه ای بود.

تنوع ژنتیکی پنج جمعیت از مرغهای بومی استانهای مازندران، اصفهان، فارس، یزد، آذربایجان غربی با استفاده از نشانگرهایRAPD مورد بررسی قرار گرفت. استخراج DNA با روش تغییر یافته استخراج نمکی (Salting out) انجام شد. تکثیر DNA ژنومی با تعداد 30 فرد از هر جمعیت و با استفاده از 10 آغازگر تصادفی10 نوکلئوتیدی و از طریق واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) صورت گرفت. طول قطعات تکثیر یافته در آغازگرهای مختلف از 237 تا 3240جفت باز متغیر بود. براساس باندهای چند شکل و براساس کل باندها، جمعیت های استان فارس و مازندران به ترتیب با 1819/0 و 1042/0 بیشترین فاصله ژنتیکی و جمعیت های استان فارس و اصفهان به ترتیب با 066/0 و0391/0 کمترین فاصله ژنتیکی را داشتند. بیشترین و کمترین تنوع درون جمعیتی به ترتیب متعلق به جمعیت های استان یزد (208/0) و استان مازندران (156/0) بودند. درخت فیلوژنی ترسیم شده براساس روش UPGMA، جمعیت های مرغ بومی مورد مطالعه را در دو گروه قرار داد: گروه اول شامل جمعیت های استانهای اصفهان، فارس، یزد و آذربایجان غربی و گروه دوم شامل جمعیت استان مازندران بود. اگرچه در این تحقیق نشانگرهای اختصاصی برای هر جمعیت یافت نشد ولی با بررسی جایگاه های ایجادشده بوسیله آغازگرها، در چندین جایگاه تفاوتهای محسوسی مشاهده شد، از جمله در جایگاه های X03-5 با طول قطعه 1853bp چهار جمعیت اصفهان، فارس، یزدوآذربایجان غربی دارای فراوانی1وهمه افراد این جمعیت ها چنین جایگاهی را داشتند ولی در جمعیت مازندران با فراوانی225/0فقط40% از افراد این جمعیت دارای چنین جایگاهی بودند.
با توجه به تنوع ژنتیکی پایین در درون جمعیت ها می توان با افزایش تعداد موثر جمعیت، کنترل آمیزشها برای ایجاد حداقل همخونی در هر گله و نیز ایجاد جمعیت های جداگانه با تعداد اولیه بیشتر موجب جلوگیری از کاهش تنوع ژنتیکی می شود.

مرگ سلولهای موجودات زنده به دو طریق اتفاق می افتد که عبارتند از 1- نکروز (Necrosis)و 2- مرگ برنامه ریزی شده سلول(Apoptosis). نکروز مرگ سلول از نوع تصادفی است که در اثر آن گروهی از سلولها در یک بافت از بین می روند و در مقابل در مرگ برنامه ریزی شده، سلول در اثر عوامل محرک (ویروسها و مواد شیمیائی و غیره) و یا به صورت برنامه ریزی شده (در سلولهای پیر و در سلولهای رویانی در حین مراحل طبیعی تکامل) از بین می رود(9). مطالعات اخیر نشان داده است که مرگ برنامه ریزی شده سلول از دو راه صورت می گیرد: 1 راه میتوکندری 2 راه گیرنده های مرگ سلولی(1). در هر دو راه با ساخته شدن ترکیبات پروتئینی به نام Bax و تاثیر این مواد بر میتوکندری ها و دیگر ارگانلهای داخل سلول مثل لیزوزومها، شبکه آندو پلاسمیک و دستگاه گلژی یکسری آنزیمها به نام کاسپز (Caspas) فعال و مرگ برنامه ریزی شده (.AP) اتفاق می افتد(3). هدف ما از این تحقیق بررسی دقیق تغییرات ساختمانی لیزوزمها در زمان تماس آنها با Bax در شرایط آزمایشگاهی بود. ابتدا لیزوزمها را با کمک اولتراسانتریفوژ از کبد موشهای نژاد Spragio dawli جدا و به دو گروه تقسیم کردیم،گروه شاهد بدون تاثیر ماده ای بر آنها و گروه بیمار که برروی آنها Bax رادر زمانهای مختلف تاثیر دادیم. سپس نمونه های هر دو گروه فیکس شده ومرا حل آماده کردن بافت، تهیه بلوکها، برش به وسیله اولترامیکروتوم به اندازه 50 تا 100 نانومتر و رنگ آمیزی انجام گرفت و با کمک میکروسکوپ الکترونی ترانسمیشن الیمپوس مدل H-800 با بزرگنمایی 20000-10000تمام نمونه ها مورد مطالعه قرار داده شد و به این نتیجه رسیدیم که استفاده از ترکیبات Bax می تواند تغییراتی شامل: چروکیدگی غشاء لیزوزوم ها و قطعه قطعه شدن ماده زمینه و نهایتا متلاشی شدن لیزوزومها و خروج آنزیمهای داخل لیزوزوم ها را باعث شود که به دنبال آن آنزیمهای آزاد شده می توانند باعث تخریب سلول شده و پدیده مرگ برنامه ریزی شده سلول(.AP) را تسریع کنند.

صدف دسته چاقویی با نام علمی Solen roseomaculatus یکی از گونه های دوکفه ای ها در خلیج فارس و دریای عمان می باشد. این نرم تن با تراکم قابل ملاحظه ای در بسترهای گلی شنی سواحل شرقی استان هرمزگان یافت می شود. زمان بلوغ و تخم ریزی این گونه از طریق مطالعات ماکروسکوپی و بررسی شاخص وزنی (وزن خشک به وزن تر بدن) تعیین گردید. نمونه برداری به صورت ماهانه و طی 14 ماه از سال 1379 انجام گردیده و طول قدامی - خلفی (APM)، طول پشتی - شکمی (DVM) و وزن (وزن کل، وزن تر توده احشایی، وزن خشک توده احشایی) مورد اندازه گیری قرار گرفت. میانگین طول قدامی خلفی 6 ± 72 میلی متر (بزرگترین نمونه 112 میلی متر و کوچکترین نمونه 16 میلی متر)، میانگین طول پشتی- شکمی 4/0 ± 8 میلی متر (بزرگترین 13 میلیمتر و کوچکترین 3/2 میلیمتر) تعیین گردید.میانگین وزن کل آن 11±68 گرم اندازه گیری شد. نتایج حاصل از مطالعات در سطح ماکروسکوپی گناد و بررسی نسبت وزن خشک به تر بدن در جامعه بیانگر وجود دوره تخم ریزی از اوایل بهار تا اواخر تابستان بوده به طوری که اواسط خرداد ماه اوج تخم ریزی و روند آن تا شهریور ماه ادامه دارد و سپس تخمدانها شروع به بازسازی مجدد نموده لکن در آبانماه نیز تخم ریزی کوتاه مدت دیگری قابل مشاهده است. گناد در این صدف به صورت طولی در میان لایه بیرونی (فیبری عضلانی) و بخش صفاقی درونی بر روی دستگاه گوارش قرارگرفته و حاوی تعداد زیادی از ساکولهای تخمدانی و بیضوی است. نسبت جنسی (نسبت نربه ماده) در طول سال اختلاف معنی داری را در گروه های طولی مختلف نشان نداده و معادل(M)و1/1: (F)و1 محاسبه شد (df=1 و05/0= α و 7/1=X2). طول حصول بلوغ در این جامعه، برای نرها 46 میلیمتر و برای ماده ها 51 میلیمترتعیین گردید.

(Streptavidin(SA پروتئینی است که توسط Streptomyces avidini ترشح شده و مرکب از چهار زیر واحد یکسان می باشد.هر کدام از این زیر واحدها با تمایل زیادی می توانند به یک ملکول بیوتین متصل شوند. در پژوهش حاضرشرایط کشت باکتری در محیط های کشت معین (B) و (A) و نامعین (LB و LB + آسپاراژین)، و نیز مقدار پروتئین ترشح شده توسط آن مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا SA موجود در محیط کشت باکتری با سولفات آمونیم تغلیظ شد و سپس با استفاده از ستون DEAE – سلولز به طورنسبی خالص گردید. بررسی درجه خلوص پروتئین توسط SDS-PAGE و ایمونوبلاتینگ انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بهترین شرایط کشت در محیط LB به مدت 10 روز و دمای 32 درجه سانتیگراد می باشد و میزان SA خالص شده در این روش حدود 13 میلی گرم در لیتر بود و SA خالص شده را می توان مستقیما مورد استفاده قرار داد.

اسیدوز لاکتیک شکمبه بیماری متابولیکی ناشی از خوردن بیش از حد مواد کربوهیدرات با قابلیت تخمیر بالا می باشد. به منظور انجام پژوهش حاضر 5 راس گوسفند نر یکساله نژاد لری با وزن متوسط 40 کیلوگرم انتخاب گردید. سپس با استفاده از تکنیک رومینوستمی، فیستول گذاری شکمبه انجام پذیرفت. قبل از تلقیح ساکاروز به درون شکمبه، به منظور تعیین محدوده طبیعی فراسنجه های مورد نظر (الکترولیتهای سرم خون؛ سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، هماتوکریت خون، نیتروژن اوره خون، pH شکمبه و میکروفلور شکمبه) ضمن ثبت علائم حیاتی خونگیری از ورید وداج و نمونه گیری از شکمبه صورت گرفت. جهت ایجاد تجربی بیماری مقدار 5/23 گرم ساکاروز به ازاء هر کیلو وزن بدن توزین شده، به درون شکمبه تلقیح گردید. به منظور بررسی فراسنجه ها و فاکتورهای مذکور در ساعتهای 3، 6، 9، 12، 24، 48 و 72 خونگیری از ورید وداج و نمونه گیری از شکمبه انجام پذیرفت. در خاتمه گوسفندان کالبدگشایی شده و نمونه گیری از بافت شکمبه جهت بررسی هیستوپاتولوژی صورت پذیرفت.

جهت بررسی آلودگی انگلی دستگاه گوارش پرندگان زینتی در شهرستان ارومیه از 434 قطعه پرنده شامل(210 قطعه قناری، 163 قطعه مرغ عشق، 54 قطعه فینچ و 7 قطعه طوطی) نمونه گیری انجام شد. در این بررسی 4 نمونه مرغ عشق(4/2%) و 5 نمونه طوطی (4 /71 %) آلوده به تخم نماتود بودند. آلودگی به ایزوسپورا قناری در 100 قطعه قناری (6 / 47 %) مشاهده شد. از این تعداد در 75 مورد در هر گرم مدفوع تعداد اووسیست کمتر از 20 عدد و در پرندگان تلف شده آلودگی به 650 اووسیست در هرگرم مدفوع می رسید.

پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های مفیدی هستند که در دستگاه گوارش حیوانات کلونیزه شده و اثرات مفیدی بر سلامتی و رشد دام و طیور دارند. به نظر می رسد که این پروبیوتیک ها از طریق مکانیسم های خاصی بر روی بعضی از پارامتر های خون تاثیر می گذارند. به این منظور در این آزمایش، 4 سطح (0، 05/0، 10/0 و 15/0 درصد) پروبیوتیک بیوپلاس 2-ب که حاوی 2 سویه باکتری Bacillus lecheniformis و Bacillus subtilis می باشد، از سن یک روزگی به جیره جوجه های نرو ماده گوشتی از هیبرید تجاری راس (Ross) افزوده شد تا تاثیر آن برچربی ها و گلبول های خون سنجیده شود. گروه صفر درصد در هر دو گروه نر و ماده به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. در سنین 36 و 42 روزگی از هر گروه 6 نمونه خونی گرفته شد و در آزمایشگاه میزان کلسترول، تری گلیسرید،LDL،HDL، هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد کل گلبول های سفید، درصد ائوزینوفیل ها، هتروفیل ها، بازوفیل ها، لنفوسیت ها و منوسیت ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کلسترول خون، در جوجه های نر و ماده در اثر مصرف پروبیوتیک کاهش می یابد 05/0>p). کل گلبول های سفید در اثر مصرف سطوح مختلف پروبیوتیک نسبت به شاهد افزایش معنی داری را نشان داد (05/0>p). به نظر می رسد که تری گلیسرید ها، HDL،LDL، هموگلوبین، هماتوکریت و درصد ائوزینوفیل ها، هتروفیل ها، بازوفیل ها، لنفوسیت ها و منوسیت ها تحت تاثیر مصرف پروبیوتیک قرار نمی گیرند و افزایش سطوح مختلف پروبیوتیک، تاثیری بر پارامتر های فوق ندارند. از اثرات مفید پروبیوتیک می توان به کاهش کلسترول خون و تحریک سیستم ایمنی در جوجه ها و تاثیر مفید بر فرآورده های طیور از جمله تولید گوشت کم کلسترول و کاهش تلفات در گله طیور پرورشی اشاره کرد. عدم تغییر درصد گلبول های سفید متمایز شده در این آزمایش و افزایش تعداد کل گلبول های سفید بیانگر این است که سهم همه انواع مختلف گلبول های سفید در تحریک ایمنی بدن جوجه های پروبیوتیک خورده یکسان است.

سالمونلوز یکی از بیماری های رایج اسب می باشد که با بی اشتهایی و شوک سپتیک همراه با اسهال یا بدون آن مشخص می گردد. عواملی چون حمل و نقل، کولیک، تغییر جیره غذائی، دهیدراتاسیون، جراحی و درمان با آنتی بیوتیکها خطر بروز این بیماری را افزایش می دهد. در این مطالعه بیماری تیفوئید ناشی از سالمونلای گروه B در اسبچه های خزر از نظر آسیب شناسی و میکروبیولوژی مورد توجه قرار گرفت. در این رویداد شماری از اسبچه های خزر بعد از نقل و انتقال از تهران به کرمان و بلعکس به علائم و نشانه های حاد این بیماری گرفتار شده و چهار راس از نوزده راس تلف گردیدند. در کالبد گشائی ضایعات ماکروسکوپیک بر بیماری تیفوئید دلالت می نمود و در آزمایش میکروبیولوژی از برخی اندامها S. typhimurium جدا گردید. Salmonella typhimurium متداول ترین سروتیپی است که نسبت به سروتیپ های دیگر ویرولانس بیشتری داشته و اسبها را در سنین مختلف مبتلا می کند. در همه اسبچه های مبتلاء تب، اسهال شدید همراه با خون، پرولاپس رکتوم، عدم تمایل به غذا و آب وجود داشت و دریک مورد هم سقط جنین اتفاق افتاد. با توجه به منحصر بودن اسبچه های خزر از نظر گنجینه ژنتیکی، مطالعه اپیدمیولوژیکی بیماری تیفوئید در این حیوانات و تشخیص بالینی و آزمایشگاهی به موقع و درمان این بیماری کشنده و زئونوز لازم به نظر می رسد.

ماهی هامور معمولی و حلوا سفید از ماهیان تجارتی مهم خلیج فارس محسوب می شوند. علیرغم اهمیت این ماهیان در مورد انگلهای آنها مطالعات نسبتا کمی صورت گرفته است. به طورکلی هدف از این تحقیق، مشخص کردن میزان و شدت آلودگی ماهی هامور معمولی و حلوا سفید به انگل های کرمی بوده است. برای اینکار تعداد 80 قطعه ماهی هامور معمولی و 80 قطعه ماهی حلوا سفید تازه در چند مرحله از مهرماه 79 تا اردیبهشت ماه 80 از بازارهای مختلف اهواز خریداری شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس اندامهای مختلف هر ماهی به روش های متداول مورد بررسی قرار گرفتند. طبق بررسی هایی که بر روی 80 عدد ماهی هامور صورت گرفت، انواع مختلف انگل های کرمی شامل ترماتود، نماتود، سستود و آکانتوسفال از اندام های مختلف این ماهی جدا گردید. بیشترین موارد و درصد آلودگی مربوط به سستودها بود که 27 درصد موارد را شامل می شد. از 80 ماهی هامور 34 مورد به انواع انگل آلوده بودند که میزان آلودگی به سستودها در این بین بیش از سایر انگل های کرمی بوده است. حداکثر تعداد انگل جدا شده مربوط به نماتودها بود که 44 مورد از حفره بطنی 1 ماهی جدا شده است در حالیکه حداکثر تعداد سستود جدا شده از حفره بطنی 14 مورد بوده است. در بررسی هایی که بر روی انگلهای جدا شده از این ماهی صورت گرفت انگلهای. Anisakis sp و.Tetrarhynchus sp.، Serrasentis sp و نوزاد. Callitetrarhynchus sp شناسایی شدند. در بررسی هایی که بر روی 80 عدد ماهی حلوا سفید صورت گرفت در روده 4 ماهی (5% موارد) آلودگی به ترماتود. Azygia sp مشاهده گردید ولی هیچگونه آلودگی به سستودها و نماتودها مشاهده نشد.

هدف از این پژوهش، بررسی آزمایشگاهی و دقیق اثرات میزان شوری آب بر چرخه زندگی، بویژه مراحل جنینی و لاروی A. urmiana می باشد. نتایج آزمایش ها در مرکز تحقیقات آرتمیا و آبزیان دانشگاه ارومیه نشان داد، در اوایل دوره پرورش، شوری های پایین تر (pptو35)، سرعت بیشتری به رشد و نمو می دهند، در حالیکه بلوغ لاروها در این حالت با تاخیر همراه است و یا اصلا صورت نمی گیرد، اما، شوری های حد واسط (pptو100 و60)، پس از مدتی باعث رشد و نمو سریعتر لاروها شده و در شوری pptو100 (در روز 24 پس از تفریخ1) بیشترین نسبت افراد بالغ دیده می شود. شوری های بالا همانند شوری های پایین، باعث کاهش میزان رشد و نمو گردیده، از روز 12 تفریخ به بعد، هیچ جانوری در شوری pptو180 زنده باقی نمی ماند. در واقع، همانند رشد و نمو، و بلوغ، بیشترین میزان بقا نیز در شوری های حد واسط (pptو100 و 60) بدست می آید. این امر نشان دهنده سازش جانور با شوری های حد واسط است، به طوری که شوری های بالا و پایین هر دو باعث وارد آمدن استرس بر جانور شده و بر رشد و نمو و قدرت حیات آن تاثیر منفی می گذارند.

اختلالات مادرزادی از مواردی است که انسان همیشه با آن مواجه بوده است. گزارش حاضر بررسی کلینیکی و پاتولوژیکی یک مورد ناهنجاری مادرزادی شکاف کام همراه عدم تشکیل استخوان پیشین و چندین مورد دیگر در استخوان کاسه سر یک گوساله هلشتاین می باشد. گوساله مزبور سه روز پس از تولد در یک گاوداری صنعتی اطراف تهران به علت پنومونی استنشاقی تلف گردید و جهت بررسی علت مرگ و موارد ناهنجاری مادرزادی به بیمارستان شماره یک دانشکده دامپزشکی ارجاع داده شد. در معاینه ظاهری عدم تشکیل فک بالا مشخص بوده به طوری که منافذ بینی برروی لب پایین قرار داشتند. در کالبدگشایی پنومونی استنشاقی تایید گردید و موارد ناهنجاری مادرزادی مانند وجود یک شکاف ده سانتیمتری در کام، عدم تشکیل فک بالا و حباب های اشکی و تعدادی ناهنجاری های دیگر مشاهده گردید.

پروتئین سویا یکی از مهمترین و غالب ترین پروتئین های گیاهی است که در فرآورده های گوشتی مانند کالباس، سوسیس و همبرگر ایران استفاده می شود. جهت شناخت ترکیبات همبرگر و بهبود کیفیت آن استفاده از روش های میکروسکوپی دارای اهمیت بوده و روش های رنگ آمیز ی بافتی در تباین اجزاء تشکیل دهنده نقش مهمی دارند. یکی از رنگ آمیزی هایی که در آزمایشگاه های بافت شناسی معمول می باشد رنگ آمیز ی هماتوکسیلین و ائوزین است. در این ارتباط 80 نمونه از همبرگرهای خام منجمد از فروشگاه های مواد غذایی خریداری شد. نمونه ها در شرایط مناسب به آزمایشگاه بافت شناسی ارسال شد. سپس نمونه برداری و آزمایش بافت شناسی با رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین انجام گرفت. در میکروگراف های تهیه شده، بافت سویا با رنگ قرمز مشاهده شد ولی سلولهای لایه پالیسادینگ با رنگ روشن و دارای تلالو ی خاصی دیده شدند. مواد پروتئینی داخل سلولهای کوتیلدون سویا به رنگ قرمز و جدار کربوهیدارته سلول به رنگ آبی مشاهده شدند. بافت اکسترودات سیلندری که در واقع همان سلولهای کوتیلدونی دناتوره شده می باشند رنگ قرمز تیره به خود گرفته است و با توجه به ساختمان بافتی که دارد به خوبی از بافت عضلانی متمایز می گردد. در تمام نمونه های آزمایش شده بافت سویا مشاهده شد. لذا با توسل به روش های هیستولوژیکی، تشخیص سویا در همبرگر و تفکیک آن از بافت عضلانی امکان پذیر است.

جهت تعیین مقدار فیله از گوشت دلفین ماهی (Coryphaena hippurus) تعداد 100 عدد ماهی شامل 48 نر و 52 ماده از صیدگاه های مختلف در منطقه چابهار جمع آوری و عمل فیله سازی بر روی آن ها در مرکز تحقیقات شیلاتی آب های دور صورت گرفت. مشخص شد که به طور متوسط مقدارفیله استحصالی 98/48 درصد وزن کل بدن بوده و مقدار پوست، باله، استخوان و وزن سر به ترتیب برابر 3، 1/6، 95/7 و 2/19 درصد از وزن کل محاسبه گردید. همچنین بین پارامترهای وزن کل، وزن سر، وزن فیله، وزن باله و وزن استخوان در دو جنس نر و ماده اختلاف معنی دار مشاهده گردید (p < 0/1). با توجه به نتایج ثبت شده مشخص شد که گونه مذکور قابلیت مطلوبی جهت فیله سازی دارد.

این تحقیق به منظور تعیین نیاز لیزین کل مرغان تخمگذار در مرحله اوج تولید تخم مرغ از سن 26 تا 42 هفتگی انجام شد. ابتدا جیره پایه ای بر اساس ذرت- کنجاله گلوتن ذرت وکنجاله سویا که از لحاظ تمام مواد مغذی به غیر از لیزین متعادل بود ساخته شد. محتوی لیزین جیره پایه 58/0 درصد بود. مقادیر مختلف لیزین در 9 سطح (04/0، 08/0، 12/0، 16/0، 2/0، 24/0، 28/0، 32/0 و 36/0 درصد) به این جیره پایه اضافه شد. جیره های آزمایشی به همراه جیره پایه به مدت 16 هفته در اختیار مرغان قرار داده شد. برای هر تیمار 48 مرغ در قالب طرح کاملا تصادفی متعادل با 4 تکرار در نظر گرفته شد.برای برآورد نیاز لیزین از دو مدل خط شکسته ونمایی استفاده شد. سطوح مختلف لیزین جیره تاثیر معنی داری بر وزن تخم مرغ، بازده تولید تخم مرغ، مصرف غذا(01/0>p) و ضریب تبدیل غذایی (05/0>p) داشت ولی اثر سطوح مختلف لیزین جیره بر درصد تولید تخم مرغ معنی دار نبود. برآورد نیاز لیزین بر اساس پاسخ بازده تخم مرغ با استفاده از مدل خط شکسته و نمایی به ترتیب 645 و 710 میلیگرم در روز می باشد. بر اساس پاسخ ضریب تبدیل خوراک مقادیر روزانه نیاز لیزین با استفاده از مدل خط شکسته و نمایی به ترتیب 750 و 810 میلی گرم در روز بدست آمد. در مجموع با توجه به نتایج تحقیق حاضر نیاز لیزین مرغ تخم گذار در مرحله اوج تولید 810 میلیگرم در روزو یا 53 گرم بر کیلوگرم پروتئین جیره توصیه می شود.

تکنیک های ایمونوهیستوشیمیایی جزء تکنیک های تشخیصی سریع بوده که در اغلب کشورها به عنوان یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق بیماری های ویروسی طیور استفاده می شود. آنفلوانزای طیور یکی از بیماری های ویروسی خطرناک طیور است که می تواند خسارات هنگفتی به مرغداری های صنعتی وارد نماید. در این تحقیق آزمایش های ایمونوفلورسانس غیر مستقیم(IIF1)و ایمونوپراکسیداز غیر مستقیم(IIP2) در مقایسه با روش استاندارد جداسازی ویروس در نمونه های بالینی مشکوک به آنفلوانزا و به ظاهر سالم مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا این آزمایش ها در جوجه های گوشتی با ایجاد عفونت تجربی استاندارد گردید. بافت های نای، ریه و کلیه جوجه های تلقیح شده با ویروس آنفلوانزا و نیز نمونه های بالینی مشکوک جهت جداسازی ویروس و تهیه مقاطع بافتی منجمد با استفاده از تامپون نگهدارنده OCT3 در مایع ازت انجام گردید. بعد از تهیه مقاطع بافتی منجمد آزمایش های فوق بر روی این بافت ها انجام گردید. حساسیت و ویژگی آزمایش های IIF و IIP در مقایسه با جداسازی ویروس در نمونه های تهیه شده از موارد بالینی مشکوک به ترتیب معادل 86، 81% و 93، 81% بدست آمد. همچنین ارزش پیشگویی مثبت و منفی هر کدام از آزمایش های فوق به ترتیب معادل 76، 89 % و 77، 94% بود. جهت شناسایی پرندگان آلوده بین جداسازی ویروس با آزمایش های IIF و IIP توافق اساسی وجود داشت. به طوری که آنالیز کاپا (Kappa)به ترتیب معادل 92 و 95% بدست آمد. استفاده از آزمایش ایمونوپراکسیداز غیر مستقیم برای تشخیص پادگن های تحت تیپ H9N2 در مقاطع بافتی منجمد برای اولین بار در ایران انجام شده است. با توجه به نتایج بدست آمده جهت بررسی پایش های ایمونوهیستوشیمیایی در گله های طیور استفاده از تکنیک ایمونوپراکسیداز غیر مستقیم بخصوص در مقاطع بافت کلیه توصیه می گردد.

آسکاریازیس یکی از بیماری های مهم انگلی در اسب می باشد. این بیماری در اثر آلودگی به Parascaris eqouroum به وجود می آید که در سراسر جهان تک سمی ها را آلوده می سازد. در مطالعه حاضر نمونه مدفوع یکصد راس اسب متعلق به شهر شیراز، روستاها و بخش های اطراف آن از نظر آلودگی به این انگل مورد آزمایش قرار گرفتند. 34% از اسب های آزمایش شده به انگل فوق الذکر آلوده بودند.