نشریه پژوهش و سازندگی
سال هجدهم شماره 1 (پیاپی 67، تابستان 1384)

خشکبار در ایران می باشد و ایران با تولید 120000تن و سطح کشت بیش از 115000 هکتار و چهارمین کشور تولید کننده د نیا است. استان کرمان یکی از مهمترین نواحی پرورش بادام در کشور بود ه و دارای سطح کشت 12000 هکتار بادام (Amygdalus communis) و حدود 500000 هکتار جنگل خود رو از سایر گونه های بادام می باشد. به د لیل تکثیر از طریق بذر، تنوع بین گونه ای و ژنوتیپی بادام با صفات بیولوژیکی و پومولوژیکی متفاوت، در سطح پهناور استان کرمان وجود د ارد. به منظور شناسایی، جمع آوری و ارزیابی ژنوتیپ ها و گونه های بادام در قسمت مرکزی ایران(استان کرمان) این پژوهش از سال 79 انجام گرفته است. در این بررسی ژرم پلاسم مناطق عمد ه پرورش بادام در شهرستان های سیرجان و شهربابک مطالعه شد ند. مشخصات ژنوتیپ ها وگونه های بادام انتخابی که دارای صفات ویژه ای همچون د یرگل د هی، عملکرد خوب داشته براساس د یسکریپتور بادام (8) یاد داشت برد اری و از میان آنها سه هیبرید طبیعی بین گونه ای Amygdalus communis × A. elaeagnifolia; A. communis × A. scoparia and A. communis × Prunus persica شناسایی شد ند. این هیبرید ها با داشتن صفاتی نظیر قدرت رشد زیاد، مقاومت به تنش ها و شانکر می توانند به عنوان پایه برای د رختان میوه به حساب آیند. د راین مقاله برخی از صفات و خصوصیات آنها توضیح داده می شود.

جامعه استپی درمنه-گون حدود 60% گستره ایران و 50% گستره استان آذربایجان غربی را در برگرفته است. کاریوتیپ هشت جمعیت (شش گونه) از جنس Artemisia موجود در استان آذربایجان غربی در این پژوهش مطالعه شد. مطالعه حاضر به تعداد کروموزوم و مورفومتری آنها پرداخته است. عدد پایه کروموزومی 8=x در سه جمعیت دیپلوئید و 9=x (متداول ترین عدد پایه) در دو جمعیت دیپلوئید و سه جمعیت تتراپلوئید در این جنس مشاهده شد. پس از طی مراحل مختلف تهیه اسلاید، با استفاده از میکرومتر چشمی، تعداد پنج سلول از هر جمعیت جهت ویژگی های کاریوتیپی از قبیل طول بازوهای کوتاه و بلند کروموزوم ها اندازه گیری شد. نتایج اولیه منجر به تهیه فرمول کاریوتیپی و اندازه گیری شاخص های مختلف تقارن شد. تجزیه و تحلیل کیفی و کمی کاریوتیپ ها ما را قادر ساخت تا بر اساس ویژگی های مختلف، آنها را گروه بندی کرده و روابط و روند تکاملی آنها را بررسی کنیم.

به منظور ارزیابی پتانسیل عملکرد د انه ژنوتیپ های گندم نان در شرایط تنش خشکی و بررسی ارتباط برخی از صفات کمی با عملکرد د انه و انتخاب ژنوتیپ های برتر جهت استفاده در برنامه های به نژاد ی در آیند ه، 245 ژنوتیپ دریافتی از سمیت مکزیک به همراه شاهد ها در سال زراعی 82- 1381 به صورت آزمایش آگمنت در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال وبذر کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه داده ها نشان د اد که از نظر کلیه صفات به ویژه عملکرد د انه، تنوع قابل توجهی بین ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود د ارد. با انجام تجزیه به عامل ها بر اساس استخراج ریشه های راکد، از طریق تجزیه به مؤلفه های اصلی 5 عامل در مجموع 703/67 درصد از تغییرات داده ها را توجیه نمود ند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب عاملی، نشانگر اهمیت صفات طول پد انکل، طول بیرون آمد گی پد انکل، ارتفاع وصفات مربوط به زود رسی(تعد اد روز تا ظهور سنبله و تعد اد روز تا رسیدن) در گزینش ژنوتیپ های مطلوب برای شرایط خشکی می باشد.

انعکاس موج از دیوار ه های ساحلی یکی از پارامترهای مهم در طراحی این سازه ها محسوب می گردد. انعکاس موج از دیوار ساحلی از یک طرف باعث افزایش ارتفاع موج در جلوی سازه و در نتیجه افزایش ارتفاع طراحی دیوار و افزایش هزینه ساخت می گردد و از طرف دیگر افزایش میزان انرژی موج و اغتشاش در جلوی سازه و نهایتا کاهش ایمنی شناورها را در پی خواهد داشت. از این رو در طراحی دیوارهای ساحلی به خصوص هنگامی که به عنوان دیواره اسکله یا بندر به کار می روند، سعی می شود تا با انتخاب شکل مناسب برای دیوار، انعکاس موج به حداقل برسد.یکی از اشکال مناسب،استفاده از بلوک های بتنی توخالی صندوقه ای (کیسونی) در ساخت دیوارهای ساحلی می باشد. میزان راندمان این گونه دیوارها برای جذب انرژی موج به پارامترهای سازه ای از قبیل ابعاد حفره ها و نحوه چیدن بلوکها و نیز پارامترهای هیدرولیکی از قبیل ارتفاع و پریود موج بستگی دارد. در این مقاله تاثیر هر یک از این پارامترها بر روی میزان انعکاس از دیوارهای ساحلی صندوقه ای مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور مدل هایی از دیوار ساحلی با شکل های مختلف شامل: دیوار صاف، دیوار صندوقه ای با چیدمان شطرنجی و دیوار کاملا متخلخل تحت شرایط مختلف هیدرودینامیکی در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج این آزمایشات نشان می دهد که با استفاده از بلوک های توخالی می توان ضریب انعکاس را به میزان قابل توجهی کاهش داد و میزان کاهش تابع پارامترهای مختلفی از جمله: ارتفاع آب در جلوی سازه، پریود و ارتفاع موج و ابعاد صندوقه ها می باشد.

تولید گیاهان هاپلویید برای استفاده در برنامه های به نژاد ی و تحقیقات بنیادی از اهمیت ویژه ای برخورد ار است. بد ین منظور در این پژوهش تعد اد 43 ژنوتیپ ذرت از ژرم پلاسم موجود در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، شامل لاین های اینبرد، هیبرید های سینگل کراس و تری وی کراس از گروه های مختلف رسید گی از نظر پاسخ به کشت بساک مورد ارزیابی قرار گرفتند. کشت بساک، در مرحله تک هسته ای انتهایی میکروسپورها و در محیط کشت های IMSSو،N6و، YP، YPM و CI انجام گردید. تولید ساختارهای شبه جنینی 4 تا 6 هفته پس از کشت، از ژنوتیپ های TH-M82و، DH5×DH7 و،A188 و، S61و، K74/1و، LA12و، TWC605 وSC709 آغاز گردید. همچنین در برخی ژنوتیپ ها کالوس زایی مشاهده گردید. میزان فراوانی تولید ساختارهای شبه جنینی در ژنوتیپ های مورد بررسی از صفر تا 6/17% متغیر بود که ژنوتیپ های DH5×DH7و، ETH-M82 و S61 به ترتیب با میانگین 6/17، 5/8 و 2 بیشترین ساختارهای شبه جنینی را در 100 بساک کشت شده به خود اختصاص دادند. با توجه به شناسایی قابلیت نرزایی در برخی از ژنوتیپ های مورد بررسی می توان با تلاقی بین ژنوتیپ های دارای قابلیت نرزایی و ژنوتیپ های غیر پاسخ د هند ه صفت نرزایی را منتقل نمود و از این طریق روند اصلاح و معرفی هیبرید های جدید ذرت را تسریع نمود.

تشریح ساختار گیاهان مانگرو یکی از مولفه های مدیریت آنها و بهره وری پایدار از کارکردهای اکولوژیک این تشکیلات گیاهی ساحلی است. لذا برای تعیین ساختار جنگل های حرا در ذخیره گاه بیوسفری حرا در سواحل خلیج فارس استان هرمزگان از ترانسکت خطی با توزیع بلوکی تصادفی و قطعات مربعی شکل یک آری با توزیع تصادفی سیستماتیک استفاده شد. به این ترتیب با پیاده کرده 68 قطعه نمونه، پارامترهای رویشی 421 درخت حرا بررسی آماری شد. رویش های حرا در این منطقه با وسعت 9206 هکتار با تراکم 859 اصله در هکتار، از متوسط ارتفاع 1 / 261 سانتیمتر و میانگین قطر تنه در محل یقه به میزان 8 / 17 سانتیمتر برخوردارند. میانگین ارتفاع و قطر تاج این درختان به ترتیب 9 / 220 و 1 / 230 سانتیمتر است و در هر متر مربع از عرصه این رویشگاه 8 / 243 عدد ریشه تنفسی هوایی وجود دارد که به طور متوسط 4 / 13 سانتیمتر بلندی دارند. تعداد برگ های ریخته شده در عرصه نیز در بهار 6 / 51 و در پاییز 5 / 107 قطعه است که اختلاف معنی درای در دو فصل با یکدیگر دارند. به رغم آن متوسط سطح این برگ ها در دو فصل با یکدیگر اختلاف معنی داری ندارد و بین 4 / 7 تا 2 / 8 سانتیمتر مربع است. بررسی های آماری در این رویشگاه نشان داد نمی توان اجتماعات حرا این منطقه را از انبوهی به بخش های مستقل از یکدیگر تفکیک کرد و از این حیث توده وضعیت همگن دارد. همچنین پیوند آماری پارامترهای مورد بررسی نشان داد با استفاده از معادله رگرسیون خطی می توان با اندازه گیری سطح تاج بر روی عکس های هوایی به دیگر متغیرهای رویشی درختان در منطقه دست یافت.

امروزه یکی از مهمترین مشکلات برنامه های آموزشی، عدم رغبت روستاییان به شرکت در فعالیت های آموزشی و ترویجی می باشد که د لیل عدم تمایل روستاییان به شرکت در برنامه ها، در نتیجه عدم تناسب فعالیت ها و دوره های برگزار شده با نیازهای کشاورزان می باشد. زمانی که فعالیت های آموزشی برگزار شده براساس نیاز و علایق مخاطبان پی ریزی نشده باشد، علاوه بر هد ر رفتن سرمایه، وقت و انرژی کارکنان ترویج، رغبت، تمایل و انگیزه بهره برد اران جهت شرکت در فعالیتهای آموزشی و ترویجی را کاهش خواهد د اد. هدف این تحقیق بررسی متغیرهایی است که در نیازهای آموزشی نوغاند اران تاثیر د ارند. این تحقیق به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، نوغاند اران استان گیلان می باشد. براساس آمار شرکت سهامی پرورش کرم ابریشم، 52000 نوغاند ار در استان گیلان وجود د ارد که براساس جد ول Krejcie و Morganو(10)، تعد اد 382 نمونه گرفته شد. در این تحقیق از نمونه برد اری ناحیه ای یا خوشه ایاستفاده شده است. با استفاده از نرم افزار spss و روش آلفاکرونباخ، اعتبار پرسش نامه محاسبه گردید. اعتبار سوالات پرسش نامه 85% شد. نتایج حاصل نشان می دهد که میانگین سنی و سواد و درآمد افراد مورد مطالعه به ترتیب، 8 / 42 سال و98 / 3 (بین ابتد ائی و راهنمایی) و 17103800 ریال می باشد. میانگین تعد اد جعبه تخم نوغان پرورشی، 75 / 4 جعبه و میانگین میزان درآمد حاصل از نوغاند اری3204700 ریال می باشد. میانگین سال های نوغاند اری افراد، 91 / 21 سال می باشد. میانگین میزان ارتباطات و مشارکت افراد مورد مطالعه به ترتیب 51 / 3 (بین متوسط و زیاد) و 1 / 4 (بین زیاد و خیلی زیاد)می باشد. فقط 32 درصد افراد مورد مطالعه، دوره آموزشی را که در آن شرکت کرد هاند، مفید ارزیابی کرد هاند. 90 درصد از نوغاند اران مورد مطالعه، خواهان برگزاری کلاس های آموزشی هستند. مناسب ترین زمان برای تشکیل کلاس های آموزش براساس یافته های تحقیق، زمستان می باشد. آموزش عملی، مناسب ترین شیوه آموزشی از نظر افراد مورد مطالعه می باشد و54 درصد افراد، اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق دوستان و سایر نوغاند اران بد ست می آورند و 89 درصد افراد از توتستانهای سایر نوغاند اران بازد ید داشته اند. همچنین بین میزان ارتباط با اداره نوغاند اری و سایر نوغاند اران، میزان مشارکت، کسب اطلاعات علمی از اداره نوغاند اری، روش های بد ست آورد ن اطلاعات، شغل افراد، نوع مالکیت توتستان، بازد ید از توتستان های سایر نوغاند اران، بد ست آورد ن اطلاعات علمی از راد یو و تلویزیون و مطالعه مجلات و نشریات با نیازهای آموزشی نوغاند اران در زمینه کلی نوغاند اری رابطه مثبت و معنی د اری وجود د ارد. همچنین بین سن، سواد، میزان درآمد با نیازهای آموزشی افراد در زمینه کلی نوغاند اری رابطه منفی و معنی د اری وجود د ارد. ولی بین درآمد بواسطه نوغاند اری، تعد اد جعبه تخم نوغان پرورشی و سابقه نوغاند اری با نیازهای آموزشی افراد در زمینه کلی نوغاند اری، رابطه معنی د اری مشاهده نگردید. علاوه بر این، براساس نظر پاسخگویان روش آموزش عملی، مناسب ترین شیوه آموزشی از نظر افراد مورد مطالعه می باشد. رگرسیون چند متغیره نیز نشان د اد که متغیرهای مالکیت توتستان، مطالعه مجلات و نشریات، بازد ید از توتستان های نوغاند اران، کسب اطلاعات از اداره نوغاند اری و شغل اصلی، 42% از تغییرات نیازهای آموزشی افراد را در زمینه کلی نوغاند اری برآورد می نمایند.

این تحقیق با هدف شناخت مناطق برداشت طوفان های غبارزا و چگونگی انتشار ذرات گرد و غبار با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای در منطقه سیستان انجام پذیرفته است. طوفان های گرد و غبار در سطح وسیعی از این منطقه گسترش دارند و قادرند ذرات گرد وغبار را تا مناطق دور دست انتقال دهند، لذا برای تشخیص آنها تصاویری با پوشش زیاد و قابلیت تکرار مورد نیاز است. سنجنده MODIS 1 از ماهواره TERRA علاوه بر ویژگی های فوق، بازه وسیعی از انرژی تابشی را در محدوده های طیفی مرئی و نامرئی دریافت می کند که از این نظر برای اهداف مورد نظر قابل استفاده می باشد. به این منظور از چهار تصویر سنجنده MODIS مربوط به سال 2001 میلادی استفاده گردید. علاوه بر این از تصاویر لندست7(+ETM) منطقه برای تهیه نقشه شاخص پوشش گیاهی2 و از آمار باد ایستگاه هواشناسی زابل در روزهای مورد بررسی نیز استفاده شد. اندازه گیری های انجام شده بر روی تصاویر نشان داد که، جهت بادها در طوفان های منطقه سیستان، به طور عمده بین 339 تا 346 درجه می باشد که با جهت عمومی بادهای فرساینده در ایستگاه هواشناسی زابل هماهنگی دارد. با تفسیر چشمی تصاویر مشخص گردید که، اصلی ترین منطقه برداشت ذرات گرد و غبار بر روی دریاچه هامون سابوری قرار دارد و مسیر طوفان ها نیز به طور مجزا از دالان های موازی با گرد و غبار بسیار غلیظ و دالان های دیگری با غلظت کمتر به سمت ایران، افغانستان و پاکستان ادامه می یابد. نتایج حاصل از نقشه شاخص پوشش گیاهی از روی تصاویر لندست7 نیز مشخص کرد که، مقادیر بالای این شاخص(24 / 0) در حواشی شرقی دریاچه هامون سابوری مربوط به وجود پوشش گیاهی تقریبا انبوه می باشد. مقایسه بین رفتار بازتابی نمونه ها در دالان های گرد و غبار با غلظت های کم و زیاد نشان داد، رفتار بازتابی ذرات از محل برداشت تغییرات کمی با یکدیگر دارند. اما پس از آن، دالان های گرد و غبار با غلظت کم و زیاد تشکیل می شوند.

امروزه افزایش جمعیت و در نتیجه نیاز بیشتر به تامین غذا و مواد خام اولیه کافی، باعث تخریب منابع طبیعی و زیست بوم ها در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله ایران گردیده است که شدت تخریب بر حسب موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب و هوایی مناطق متفاوت است. در این میان بهره برداری مناسب از منابع آبی به خصوص سیلاب ها می تواند در کاهش اثرات این گونه تخریب ها و کمک به تامین غذا و بهبود محیط زیست نقش مهمی داشته باشد. در این بررسی سعی بر آن است تا تاثیر پخش سیلاب بر تغییرات پوشش و تولید گیاهی در پهنه پخش سیلاب دشت سهرین قره چریان زنجان طی سالهای 1382-1378 ارائه گردد. این دشت به فاصله 25 تا35 کیلومتری شهر زنجان و درشمال غربی آن و در بین رودخانه های سهرین وقره چریان قرار گرفته و به طور عمده مشتمل بر اراضی دیم، آیش و دیم رها شده می باشد. در انجام این بررسی، میزان بده ورودی سیلاب به پهنه پخش، با استفاده از اندازه گیری سرعت و ارتفاع سیلاب های ورودی در ایستگاه آبشناسی موجود اندازه گیری گردید. 16 ترانسکت ثابت در چهار قطعه پهنه پخش و شاهد جهت انجام بررسی تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی مستقر، و با به کارگیری روش برخورد خطی تغییرات درصد تاج پوشش گیاهی، خاک لخت و پوشش مرده بر روی خاک همراه با وزن تولید گیاهی سرپا با استفاده از روش قطع وتوزین اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده از این بررسی نشانگر افزایش درصد پوشش گیاهی از 22/22 به 18/56 در مجموع قطعات پهنه پخش در سالهای مورد مطالعه است. همچنین درصد خاک لخت از 06/60 درصد در سال اول به 40/33 درصد در سال آخر مطالعه کاهش داشته است. مقدار تولید گیاهی سرپا نیز در سال آخر مطالعه در کل پهنه پخش 315 درصد نسبت به سال اول و 208 درصد نسبت به شاهد افزایش داشته است. بررسی های آماری با استفاده از آزمون t نشان داد که تغییرات درصد پوشش گیاهی در دو قطعه در سطح 5 درصد و یک قطعه در سطح یک درصد و نیز میانگین درصد پوشش گیاهی در پهنه پخش در سطح یک درصد نسبت به قطعه شاهد معنی دار بود. تغییرات درصد خاک لخت نیز در سه قطعه و میانگین پهنه پخش نسبت به شاهد در سطح یک درصد معنی دار بود. تغییرات تولید نیز در سالهای ابتدائی مورد مطالعه نسبت به شاهد معنی دار نبوده ولی در سالهای آخر مطالعه معنی دار گردید. این امر نشان می دهد که وضعیت پوشش گیاهی در پهنه پخش سیلاب رو به بهبود می باشد.

د ر این پژوهش اثر تیمارهای دمای محیط در دو سطح 16 و20 درجه سانتی گراد، نوع پوشش (ماسه و پلاستیک مشکی)، آب گرم و سرد و معمولی، تاریکی و روشنایی در جوانه زنی بذر سیکلامن persicumو Cyclamen مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار برای صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول د مبرگ، تعد اد برگ کامل، تعد اد برگچه و سطح برگ انجام گرفت. هر یک از واحد های آزمایشی در شرایط اتاقک رشد و گلخانه شامل گلد ان هایی به قطر 5 سانتی متر دارای 50 عد د بذر تازه persicumو.C بودند. نتایج حاصل اختلاف معنی د اری بین صفات مورد ارزیابی در تمامی سطوح نشان د اد. پس از 23 روز قرارگیری گلد ان ها در اتاقک رشد تیمار DCM (تاریکی- دمای 16 درجه سانتی گراد - پوشش ماسه - آب گرم) بهترین تیمار در جوانه زنی بذور و تیمار LCC (روشنایی- دمای 20 درجه - بد ون پوشش - آب سرد) نامناسب ترین تیمارد ر جوانه زنی بذور شناخته شد ند. پس از انتقال گلد ان ها به گلخانه وضعیت گیاهچه ها نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای DCC (تاریکی- 16 درجه سانتی گراد - آب سرد) و DCW (تاریکی- 16 درجه سانتی گراد - آب گرم) بد ون هیچ اختلاف معنی د اری بهترین تیمارها از نظر تعد اد برگ های گسترش یافته بودند این در حالی بود که گیاهچه ها در تیمار DCC سطح برگ کمتری د اشتند. تیمارهای LTW (روشنایی- 20 درجه سانتی گراد - آب گرم) و LCM (روشنایی- 16 درجه سانتی گراد - پوشش ماسه) و LCW (روشنایی - 16 درجه سانتی گراد - آب گرم) بد ون اختلاف معنی د اری نامناسب ترین تیمارها از نظر وضعیت گیاهچه ها بودند.

عملیات پخش سیلاب بر آبخوان یکی از راه های استحصال آب در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد که می توان از منابع آب سیلاب های زود گذر و خسارت زا استفاده بهینه نمود. پخش سیلاب و رسوب گذاری در سطح خاک با توجه به کیفیت و کمیت املاح که توسط سیل حمل می شوند می تواند موجب تغییراتی در خاک گردد. این تغییرات شامل طیف وسیعی از خصوصیات خاک در سطح و عمق خاک می تواند باشد، خصوصیاتی مثل بافت و ساختمان، اسیدیته، شوری، انواع کاتیون ها و آنیون ها و بالاخره نفوذ پذیری سطحی خاک از جمله عواملی هستند که لازم است مورد بررسی قرار گرفته و روند تغییرات آنها در اثر عملیات پخش سیلاب مشخص گردد. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات برخی خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک در طول 4 سال انجام عملیات پخش سیلاب در ایستگاه پلدشت آذربایجان غربی انجام گرفته است. تیمارهای مورد مطالعه شامل شاهد، بالادست با نهال، بالادست بدون نهال، پایین دست با نهال و پایین دست بدون نهال بوده است. مقایسه میانگین های نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون آماری LSD در سطح احتمال 5 درصد نشان داد که در کل عرصه تفاوت معنی داری بین برخی از خصوصیات خاک حاصل گردیده و هدایت الکتریکی، درصد رطوبت اشباع، درصد رس، درصد کربن آلی، درصد ازت، سدیم و کلسیم و منیزیم محلول، درصد گچ، درصد آهک و نسبت جذب سطحی سدیم افزایش و اسیدیته، درصد شن و درصد سیلت کاهش یافته است. بنابراین پیش بینی می شود به مرور زمان بافت خاک تغییر نموده و کاهش نفوذپذیری و افزایش شوری خاک کارآیی عرصه را برای پخش سیلاب با مشکل روبرو نماید.

نگهد اری ژرم پلاسم، در شرایط د رون شیشه، یکی از بهترین روش های ذخیره خزانه ژنتیکی گیاهی است. به کارگیری این روش برای نگهد اری گیاهان در حال انقراض و یا گیاهان دارای ارزش اقتصادی و د ارویی حایز اهمیت است. گیاه زیتون تلخ به سبب برخورد اری از چوب مرغوب، ارزش اقتصادی بالایی د ارد. محورهای جنینی زیتون تلخ (.Melia azedarach L) د رون کپسول های آلژینات کلسیم همراه با سوکروز (هفتاد و پنج صد م مولار) و اسید سالیسیلیک (0، 50 و 200 میکرومولار) پوشش دار (کپسوله) شد ند. توانایی زیستی محورهای جنینی کپسوله شده در دو شرایط انجماد سخت به کمک ازت مایع و یا نگهد اری به مد ت چهار ماه در چهار درجه سانتی گراد مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر دو حالت غلظت 200 میکرومولار اسید سالیسیلیک به طور قابل توجهی درصد توانایی زیستی محورهای جنینی کپسوله شده را افزایش د اد. محورهای جنینی فاقد کپسول بعد از قرارگیری در ازت مایع بقایی ند اشتند. اما درصد توانایی زیستی محورهای جنینی کپسوله شده همراه با تیمار 200 میکرومولار اسید سالیسیک تا 71 درصد افزایش نشان د اد. در شرایط سرما نیز توانایی زیستی به طور قابل توجهی از 33 درصد در محورهای جنینی شاهد تا 83 درصد در محورهای جنینی تیمار شده با غلظت 200 میکرومولار اسید سالیسیلیک افزایش یافت. مقایسه توانایی زیستی محورهای جنینی نشان د اد که کپسوله کردن با اسید سالیسیلیک در بقای محورهای جنینی نگهد اری شده در انجماد سخت، نسبت به سرما نقش مؤثرتری د ارند.

هرساله بخش قابل ملاحظه ای از گندم تولید ی کشور در مراحل مختلف به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شود. بنابراین اولین قد م جهت برنامه ریزی برای کاهش ضایعات گندم، برآورد مقدار ضایعات آن در مراحل مختلف تولید تا مصرف وشناسایی عوامل مؤثر برآن می باشد. در این تحقیق تعد اد 68 مزرعه د رحین برد اشت محصول با کمباین، د رسال 1380 د راستان فارس انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می د هد، میانگین کل ضایعات گندم در مرحله برد اشت در استان فارس 81 / 4 درصد تولید و بیشترین مقدار ضایعات مربوط به افت د ماغه کمباین (68%)، بعد از آن به ترتیب افت طبیعی، افت الک و غربال، افت کوبند ه وافت کیفی می باشد. عوامل موثر برضایعات کل گندم در مرحله برد اشت، زمان کاشت گندم، تعد اد قطعات زمین، آشنایی کشاورز با کار کمباین، عمر کمباین، روش کاشت، سرعت چرخ فلک، ارتفاع شانه برش وآموزش رانند ه کمباین می باشند. مقدار ریزش بین راهی081 / درصد مقدار کل گندم حمل شده که مسافت حمل بر روی آن مؤثراست. زیان حاصل از ضایعات گندم در مرحله برد اشت وحمل در طی یک سال در استان فارس بالغ بر 179 میلیارد ریال برآورد می شود.

روند رو به گسترش اراضی بیابانی در اقصی نقاط جهان و از جمله ایران، از مشکلاتی است که کنترل آن از دغدغه های جهانی محسوب می گردد. گونه های مختلف تاغ (Haloxylon spp) از جمله مهمترین گونه های تثبیت کننده شن هستند که به طور وسیعی در عملیات بیولوژیک احیاء مناطق بیابانی به کار رفته است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ های مختلف تاغ جهت اصلاح و توسعه تاغ زارها در مناطق بیابانی تحقیقی طی سال های 81-76 در محل ایستگاه تحقیقات گیاهان کویری بجستان در استان خراسان بر روی 40 ژنوتیپ مختلف تاغ جمع آوری شده از استان های مختلف کشور انجام گرفت. خصوصیاتی چون ارتفاع، قطر تاج پوشش، محیط تنه، تعداد انشعاب، ارتفاع محل انشعاب، شدت آلودگی به سفیدک سطحی و توان رویش گیاه مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی نتایج در سالهای اجرای طرح نشان داد که گونه های زرد تاغ (Haloxylon persicum) و سیاه تاغ(H. aphyllum) در مقایسه با گونه سفید تاغ (H. ammodendron) دارای تاج پوشش، محیط تنه و ارتفاع محل انشعاب بیشتری هستند و در گونه سفید تاغ میزان توان رویش و شدت آلودگی به سفیدک سطحی کمتر بود. میزان شدت آلودگی به سفیدک سطحی تاغ در گونه سیاه تاغ بیشتر از زرد تاغ و میزان توان رویش گونه زرد تاغ بیشتر از سیاه تاغ بود. از نظر ارتفاع گیاه و تعداد انشعاب به ترتیب گونه های سفید تاغ، زرد تاغ و سیاه تاغ قرار داشتند.

منطقه هشتاد پهلو (شیب شمالی) با مساحت 3000 هکتار در جنوب غربی خرم آباد واقع شده است. حداقل ارتفاع 1000 متر و حداکثر ارتفاع 2800 متر از سطح دریا می باشد. مطالعات انجام شده نشان داد که در منطقه 49 خانواده، 155جنس و 205 گونه گیاهی وجود دارد. از مهمترین خانواده های منطقه می توان Labiatae و(22 گونه، 73/10%)، Compositae و(19 گونه، 2/9%)، Graminae و(17 گونه، 9/8%) و Liliaceae و(16 گونه، 8/7 %) را نام برد. از نظر شکل زیستی، 26/29 % تروفیت، 53/38% ژئوفیت، 58 /16 % کامفیت، 84/6 % همی کریپتوفیت، 78/8 % فانروفیت هستند. از نظر عناصر رویشی منطقه، 27/69% عنصر ایران – تورانی، 39/24 % عنصر مدیترانه ای و ایران تورانی، 59/1 % اروپا – سیبری وایران تورانی و 39/4 % عنصر جهانی می باشند.

جنس Eremopyrum (Ledeb.) Jaub. & Spach شامل گیاهانی یک ساله از غلات متعلق به قبیله Triticeae Dumort و زیر قبیله Hordeinae Dumort می باشد. این جنس که عنصری آسیای مرکزی - مد یترانه ای است قاد ر به دورگه سازی با سایر غلات در این قبیله است. در این پژوهش به ارزیابی 64 صفت ریختی کمی و کیفی از بخش های زایشی و رویشی در 24 واحد جمعیتی از اعضای این جنس در کشور پرد اخته شده است. نتایج بررسی صفات کمی و کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه به عامل ها رسته بندی و تجزیه خوشه ایبه روش Ward برای کلیه جمعیت های مورد بررسی انجام شد. در تجزیه و تحلیل آماری صفات کیفی، شکل سنبله، کرک سنبله، تراکم کرک در پوشه و پوشینه بیشترین نقش را در ایجاد تنوع داشته اند. در آنالیز صفات کمی مشخص شد که طول سیخک پوشینه، طول پوشه بالایی، طول کرک پوشینه، طول سیخک پوشه بالایی و پائینی بیشترین نقش را در تنوع د رون جنس ایفا نموده اند. بر اساس تجزیه و تحلیل های آماری و صفات افتراقی، کلید شناسایی برای اعضای این جنس در ایران ارائه گردیده است.

تعیین مسیر آبراهه ها درحوزه های آبخیز، برای روندیابی مسیر جریان آب های سطحی از اهمیت ویژه ای در مدلهای رستری برخوردار می باشد. به طور کلی یکی از مشکلات عمده در استفاده از شبکه های آبراهه ای نقشه های توپوگرافی، منطبق نشدن کامل آنها با نقشه های جهت جریان آب می باشد. در چنین شرایطی استفاده از چنین نقشه هایی باعث توقف عملیات روندیابی جریان شده و برنامه را با مشکل مواجه می نماید. در این تحقیق که در زیرحوزه آبخیز امامه (یکی از زیر حوضه های رودخانه جاجرود دربالای سد لتیان) با به کارگیری نرم افزار (ArcView) و با استفاده از کلاس های موجود در زبان برنامه نویسی شی گرا Avenue، به اجرا درآمده است، الگوریتم جدیدی طراحی شده که منطبق بر روشD8 (یکی از روش های هدایت جریان از سلولی به سلول دیگر) می باشد، به طوری که در این روش می توان نقاط سرشاخه های آبراهه های حاصل از نقشه های توپوگرافی را استخراج و سپس با توجه به نقشه جهت جریان آب، مسیر جریان را علامت گذاری نموده و در نهایت نقشه جدید و کاربردی را برای شبکه آبراهه ها در حوزه های آبخیز تولید نمود. از محاسن تولید نقشه شبکه آبراهه ها با این روش علاوه بر فرمت برداری تولید نقشه شبکه آبراهه ها، تطبیق کامل آنها با الگوی جهت جریان آب می باشد.

استقرار اولیه مریستم ها یکی از مراحل مهم در جریان کشت د رون شیشه ای به منظورتولید گیاهان عاری از ویروس است. موفقیت در بهینه سازی محیط کشت در مرحله استقرار، ادامه کشت برای پرآوری نمونه ها را تضمین می کند. استقرار مریستم ها در محیط کشت تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی می باشد. با توجه به اهمیت ارقام ایرانی و گزارشات معد ود در زمینه کشت مریستم ارقام انگورد ر کشور، این بررسی در سال 84-1383 با هدف تعیین محیط کشت بهینه جهت استقرار مریستم بر گرفته از جوانه های ارقام انگور بید انه سفید و شاهرود ی انجام گرفت. در آزمایش اول به منظور بررسی تاثیر اندازه اولیه مریستم در استقرار ریز نمونه ها، مریستم های رقم بید انه سفید در سه اندازه 5/0 میلی متر، 3/0 میلی متر و 2/0≥ میلی متر جد او در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر BA استقرار یافتند. آزمایش دوم با هدف بررسی اثر نوع محیط کشت و زمان نمونه گیری در استقرار مریستم های نوک شاخساره دو رقم انگور مذکور جهت مرتفع ساختن بخشی از مشکلات مربوط به تولید گیاهان عاری از ویروس با سه فاکتور زمان نمونه گیری، نوع ترکیب هورمونی محیط کشت و رقم انگور با سه تکرار به صورت آزمایش فاکتوریل خردشده در زمان در قالب طرح پایه کاملا تصادفی انجام گرفت. صفات مورد ارزیابی شامل تعد اد گیاهچه های قابل استفاده برای انتقال به محیط پرآوری، وضعیت رشد مریستم ها و طول گیاهچه های حاصل از رشد مریستم ها بودند. نتایج نشان د اد که اختلاف معنی د اری بین اند اره اولیه ریزنمونه مریستم بر تعد اد مریستم های رشد یافته در محیط استقرار وجود د ارد، اما اختلاف معنی د اری بین اندازه اولیه ریز نمونه ها و طول گیاهچه های حاصل از رشد مریستم ها مشاهده نشد. بهترین نتایج در رقم بید انه سفید در محیط کشت حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر BA و در رقم شاهرود ی در محیط کشت حاوی 1/0 میلی گرم در لیتر IBA به علاوه یک میلی گرم در لیتر BA و در زمان اواخر خرد اد ماه به دست آمد. (براساس نتایج بدست آمده) انتخاب محیط کشت مناسب و یا تهیه فرمولاسیون مطلوب آن و گزینش زمان مناسب نمونه گیری برای موفقیت در کشت مریستم ضروری است.

توسعه استفاده از بتن کوبیده بدون پوشش در سازه های هیدرولیکی در سالهای اخیر، ایجاب می کند که عوامل موثر بر مقاومت سایشی آن، به ویژه در بخش سرریز بررسی گردد. در این مقاله، با تحلیلی بر مشاهدات آزمایشگاهی از چگونگی وقوع پدیده سایش که در برخورد مالشی جریان های دو فازی با سرعت زیاد به وجود می آید وضمن در نظرگیری اثر پارامترهای مختلفی از قبیل دانه بندی مصالح سنگی، جنس و سطح ویژه سنگدانه ها، انرژی تراکمی (که این عوامل می تواند با پارامتری بنام شعاع هیدرولیکی متوسط معرفی گردد)، سن نمونه، عیار سیمان در طرح اختلاط و...، معیارهای لازم برای نشان دادن مقاومت سایشی بتن غلطکی معرفی می گردد. برای سادگی انجام مشاهدات و قابلیت تعمیم داده ها برای پروژه های اجرائی، از دستگاه سنجش مقاومت سایشی و فرسایشی بتن با جریان فورانی چند فازی بهره گیری شده است1. یافته های از تحلیل های آماری بر مشاهدات حاکی از آن می باشد که: اولا مقاومت سایشی تابعی خطی از مقاومت فشاری بوده، ثانیا هرچه شعاع هیدرولیکی سنگدانه ها بیشتر باشد، مقاومت سایشی بالاتر خواهد بود و ثالثا با افزایش سن نمونه و عیار سیمان مقاومت سایشی افزایش معنی داری پیدا می کند.

تنش شوری یکی از مهمترین فاکتورهای غیرزیستی است که میزان رشد و محصول د هی را در بسیاری از گیاهان محد ود می نماید و مشخص شده که قارچ های اند ومیکوریز قاد رند که این محد ود یت را در برخی گیاهان مناطق شور کاهش د هند. در این تحقیق تاثیر قارچ میکوریزی وزیکولار- آربوسکولار و غلظت های مختلف شوری بر نرخ رشد و تغذیه معدنی گیاه پسته مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور نهال های 20 روزه پسته در مخلوطی از خاک شنی استریل با فسفرکم و اینوکولوم میکوریزی Glomus etunicatum و(12 اسپور در هر گرم خاک) در شرایط گلخانه به مد ت سه ماه رشد کرد ند. درصد همزیستی میکوریزی ریشه پسته در غلظت های مختلف شوری نسبت به شاهد پایین تر بود. وزن خشک ریشه, ساقه و سطح برگی گیاهان میکوریزی در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی در شرایط شاهد و شوری بالاتر بود. همچنین غلظت عناصر P، K، Cu و Zn در شرایط شاهد، شوری پایین و متوسط در گیاهان میکوریزی بالاتر از غیر میکوریزی بود اما غلظت عنصر Na در تمام شرایط شوری در گیاهان میکوریزی پایین تر از غیر میکوریزی بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که گیاهان میکوریزی پسته در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی رشد و تحمل بیشتری نسبت به شوری د ارند.

به منظور تعیین رویشگاه های جنس جو، در اوایل فصل رویش سال های 83- 1382 با مسافرت به اکثر نقاط استان فارس، بیش از 80 رویشگاه عمد ه جو مشخص گردید. شناسایی گونه ها بر اساس فلور ایرانیکا انجام و 7 گونه H. vulgare، H. spontaneum distichon، H. bulbosum، H. geniculatum، H. glaucum. وH و H. violaceum در استان فارس شناسایی گردید. در آزمایشگاه، مطالعات سیتولوژیک شامل جوانه دار کردن بذور، مراحل پیش تیمار، تثبیت، هید رولیز، رنگ آمیزی و بررسی های میکروسکوپی انجام شد سپس تجزیه ژنوم گونه ها شامل اندازه گیری طول کل کروموزوم ها، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه، نسبت بازوی بلند به کوتاه و بر عکس، طول نسبی و حجم کروموزوم ها انجام و بر اساس اطلاعات حاصله سطح پلوئید ی هر گونه مشخص و کاریوتایپ آنها به صورت اید یوگرام رسم شد. این مطالعات نشان د اد که سه گونه violaceum، H. geniculatum و.H و H. bulbosum تتراپلوئید با 28= xو4 = nو2 و چهار گونه H. distichon، H. glaucum، H. spontaneum. H. vulgare د یپلوئید با 14= xو2 = nو2 هستند که مطالعات سیتولوژیکی سه گونه H. geniculatum، H. distichon و H. violaceum برای اولین بار از ایران گزارش می شود. نتایج نشان د اد که فرمول کاریوتایپی گونه های د یپلوئید به صورتmو7و گونه های تتراپلوئید به صورت smو2 + mو12 می باشد و گونه های جو از نظر تقارن کاریوتایپی در کلاس A قرار د ارند. در پایان به منظور تعیین میزان دوری و نزد یکی گونه های مورد مطالعه از یکد یگر، تجزیه و تحلیل های آماری چند متغیره بر اساس 41 صفت مورفولوژیکی و 5 صفت کروموزومی صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ایصفات ظاهری نشان د اد که بیشترین میزان تشابه بین دو گونه H. spontaneum و distichon و.H با 46 درصد شباهت وجود د ارد که از اجد اد جو زراعی می باشند همچنین کمترین میزان شباهت با 15 درصد بین دو گونه چند ساله H. bulbosum و H. violaceum می باشد.

بر اساس نتایج حاصل از پژوهش های انجام شده در ایران، مدل PSIAC اصلاح شده از جمله مدل های برآورد تولید رسوب به شمار می آید که در ارزیابی فرسایش و رسوب حوزه های فاقد آمار و اطلاعات از دقت نسبتا خوبی برخوردار است. با توجه به نتایج به دست آمده، از این مدل بیشتر از دیگر مدل ها برای مطالعه و بررسی فرسایش خاک و تولید رسوب در طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری استفاده شده است. در این پژوهش، برآورد فرسایش و رسوب حوزه آبخیز نوژیان با استفاده از مدل PSIAC اصلاح شده و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است. برای اجرای مدل MPSIAC با به کارگیری اصول و مفاهیم همگنی واحدهای کاری، حوزه آبخیز مورد مطالعه به 527 واحد کاری همگن تفکیک شده سپس با بررسی هر یک از عوامل نه گانه مدل اقدام به برآورد فرسایش و تولید رسوب در آنها شده است. نتیجه به دست آمده نشانگر این است که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC حدود 489372 تن در سال می باشد. با توجه به اینکه میزان رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه رسوب سنجی معادل 812410 تن در سال است، بین مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدل و میزان رسوب اندازه گیری شده اختلاف فاحشی معادل 323038 تن در سال وجود دارد. اختلاف موجود بیانگر این واقعیت است که از یک سو نمی توان با اطمینان لازم از این مدل هم چنانکه در اغلب طرح های مطالعاتی- اجرایی آبخیزداری استفاده شده بهره گیری نمود و از سوی دیگر باید برای اختلاف فاحش به دست آمده دلایل منطقی وجود داشته باشد. بررسی دلایل اختلاف در برآورد تولید رسوب نشان داده است که منشا اصلی، در نارسایی و عدم کفایت جداول پایه و روش تعیین امتیاز هر یک از عوامل لحاظ شده در مدل است که نمی تواند پاسخگوی کلیه شرایط و وضعیت حاکم بر منطقه مورد مطالعه باشد. از این رو ضرورت دارد پیش از آنکه با اطمینان اقدام به رد یا قبول نتیجه حاصل از به کارگیری این مدل نمود، در آبخیزهای معرف کشور کالیبره کردن مدل در تطبیق کامل با شیوه های ابداع آن مد نظر قرار گرفته سپس اقدام به واسنجی آن نمود.

د ر این تحقیق دو خصوصیت مهم بیوشیمیایی د انه یعنی میزان چربی کل و ترکیب اسید های چرب درد ه رقم مختلف کلزا (.Brassica napus L) بررسی شد ند. در این بررسی درصد روغن، با روش سوکسله و ترکیب اسید های چرب موجود در روغن د انه ارقام مورد مطالعه با استفاده از گاز کروماتوگرافی تعیین گردید. سپس نتایج بد ست آمده با استفاده از روش های آماری چند متغیره با هم مقایسه شد ند. این بررسی ها نشان د اد ند که رقم Hyloa 401 دارای بیشترین درصد روغن است (46/44%) و رقم Eureka دارای کمترین درصد روغن می باشد (3/40%)، همچنین هشت نوع اسید چرب پالمتیک، پالمیتولئیک، اولئیک، لینولئیک، لینولنیک، آراشید یک، اکوزنوئیک و اروسیک، در این ارقام مشاهده شد ند. بیشترین مقدار دو اسید چرب غیر اشباع مهم یعنی اولئیک و لینولئیک به ترتیب در ارقام Navajo (و57/72%) و Shiralee (و44/12%) مشاهده شد ند. همچنین اسید چرب مضر اروسیک در رقم Navajo مشاهده نشد.

با توجه به اینکه برای کنترل کنه واروآ، به عنوان مهمترین انگل زنبور عسل، تاکنون عمدتا از روش مبارزه شیمیایی استفاده شده که این روش نه تنها باعث آلودگی فرآورده های کندو به مواد شیمیایی می گردد بلکه موجب بروز مقاومت کنه در برابر سموم شیمیایی می شود، لذا امروزه توجه بیشتری به روش های غیر شیمیائی کنترل از جمله تولید و پرورش نژادهای مقاوم زنبور عسل به کنه واروآ معطوف شده است. یکی از عوامل مهم در مقاومت زنبور به کنه، کوتاه بودن طول مرحله سر بسته بودن سلول های نوزادی است که باعث می شود کنه نتواند دوره دگردیسی و زاد و ولد خود را کامل کند و جمعیت آن کاهش می یابد. در این تحقیق توده های زنبور عسل استان های اصفهان، تهران، مرکزی و قزوین از نظر طول دوره سر بسته بودن سلول های نوزادی مورد بررسی قرار گرفتند. روش ارزیابی این مکانیسم مقاومت بر اساس طرح کاملا تصادفی بود. بدین صورت که تیمارها، استان های مختلف موجود در طرح ملی اصلاح نژاد (4 تیمار) بودند که در چهار تکرار اجرا گردید. هر تکرار شامل یک کندوی به طور متوسط 7 قاب جمعیت بود که در زمان معینی ملکه ها توسط محصور کننده ملکه (Queen excluder) محصور می گشتند و پس از 24 ساعت محدوده تخم گذاری، علامت گذاری شد. حدود روز نهم پس از آن سلول ها شروع به بسته شدن می کردند و ساعت دقیق بسته شدن سلول ها ثبت شد. حدود 11 روز بعد قاب های مورد نظر به انکوباتور (1±34 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 60 درصد و تاریکی مطلق) منتقل شده و زمان دقیق باز شدن در سلول ها ثبت گردید. نتایج نشان داد که به طور کلی تفاوت معنی داری از نظر آماری بین طول دوره سر بسته بودن سلول های نوزادی در چهار استان وجود نداشت. با بررسی میانگین کلی طول دوره سر بسته بودن سلول ها بین استان های مختلف تفاوتی در حدود 5 ساعت مشاهده گردید. استان قزوین با 290 ساعت بالاترین میانگین طول دوره سر بسته بودن سلول ها و استان مرکزی با 285 ساعت کمترین میانگین طول دوره سر بسته بودن سلول ها را داشتند. کوتاه بودن دوره رشد زنبور عسل یا مرحله بسته بودن سر سلول های آن سبب می شود که کنه واروآ از نظر دوره رشد دچار اشکال شده و جمعیت کنه آنقدر زیاد نمی شود که سبب مرگ کلنی های زنبورعسل گردد و این مورد در رابطه با استان های مرکزی و اصفهان که کمی دوره رشد کوتاه تری دارند، دیده می شود.

عیار منیزیم سرم خون در 200 راس گوساله هولشتاین شیری یک تا 4 ماهه (103 راس نر، 97 راس ماده) در فصول مختلف سال 1380 جهت: 1- تعیین و مقایسه عیار سرمی منیزیم در گوساله های نر و ماده، 2- تعیین تغییرات سنی و فصلی غلظت منیزیم سرم گوساله، 3- تاثیر سن، جنس و فصل در غلظت سرمی منیزیم گوساله و 4- تعیین هیپومنیزمی تحت بالینی در گوساله ارزیابی گردید. تعداد گوساله های ماده و نر به ترتیب در تابستان24 و 24، در پائیز 23 و 18 در زمستان 22 و 29 و در بهار 28 و 32 راس بودند. تعداد گوساله های ماده و نر یک ماهه به ترتیب 48 و 32، دو ماهه 21 و 31، سه ماهه 12 و 27 و چهار ماهه 16 و 13 راس بودند. منیزیم سرم به وسیله ی روش کالریمتری و با استفاده از کیت منیزیم در دستگاه اسپکتروفتومتری در طول موج 500 نانومتر بر حسب میلی مول در لیتر محاسبه گردید. از نرم افزار آماری Panacea و روش های آنالیز منحنی نرمال، واریانس یکطرفه و دو طرفه برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده گردید. میانگین غلظت منیزیم سرم گوساله های ماده (mmol/lو06/1) از نر (mmol/lو79/0) بیشتر بوده است (p<0/001). میانگین عیار منیزیم سرم گوساله ها در تابستان، بهار، پاییز و زمستان به ترتیب 82/0، 96/0، 95/0 و 93/0 میلی مول در لیتر بوده که تفاوت خاصی را نشان نداده ولی میانگین منیزیم سرم گوساله های نر در تابستان با پائیز (p<0/001) و گوساله ماده در زمستان با تابستان (p<0/001) متفاوت بوده است. میانگین غلظت منیزیم سرم گوساله های ماده یک تا چهارماهه به ترتیب 29/1، 82/0، 84/0 و 67/0 و برای نرها به ترتیب 99/0، 72/0، 78/0 و 52/0 میلی مول در لیتر بوده که حداکثر و حداقل آن در گوساله های ماده و نر بوده است. آنالیز واریانس یکطرفه نشان داد که میانگین عیار منیزیم سرم در گوساله های نر چهار ماهه با یک و دو ماهه (p<0/005) و در گوساله های ماده چهار ماهه با یک ماهه (p<0/001) متفاوت بوده است. مقایسه فصلی و سنی میانگین منیزیم سرم گوساله های نر و ماده (واریانس دو طرفه) نشانگر تاثیر فصل و سن در منیزیم سرم گوساله های نر و ماده(p<0/001) بوده است. لذا می توان نتیجه گرفت که میانگین منیزیم سرم درگوساله های ماده بیشتر از نر بوده است. فصل تاثیر خاصی در میزان منیزیم سرم گوساله ها دارد. منیزیم سرم گوساله با افزایش سن کاهش یافته و در نرها تا حد هیپومنیزمی تحت بالینی می رسند. بنابراین فصل، جنس و سن در میزان منیزیم سرم گوساله ها موثر بوده و گوساله های نر سه ماهه در زمستان و بهار مستعد ابتلا به هیپومنیزمی تحت بالینی هستند.

در این تحقیق اثر عوامل ژنتیکی افزایشی و محیطی مادری بر صفات وزن 6 هفتگی، وزن تخم مرغ، سن بلوغ جنسی و تولید تخم مرغ 25 تا 50 هفتگی یک لاین تجارتی گوشتی از طریق مقایسه مولفه های واریانس ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری، محیطی مشترک مادری و کوواریانس بین اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری با استفاده از روش حداکثر درست نمایی محدود شده و مدل حیوان بررسی شد. برای هر صفت، با در نظر گرفتن اثر عوامل مادری و بدون آن، 6 مدل مختلف برازش و مناسب ترین مدل از طریق آزمون نسبت درست نمایی تعیین گردید. برای صفت وزن 6 هفتگی، اثر ژنتیکی افزایشی مادری، اثر محیطی مشترک مادری و کوواریانس بین اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری معنی دار بود. وراثت پذیری مستقیم، وراثت پذیری مادری، نسبت واریانس محیطی مشترک مادری به واریانس فنوتیپی و همبستگی بین اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری این صفت به ترتیب، 340 / 0، 050 / 0، 040 / 0 و 670 / 0- برآورد شد. برای وزن تخم مرغ، سن بلوغ جنسی و تولید تخم مرغ 25 تا 50 هفتگی اثر ژنتیکی افزایشی مادری تنها عامل موثر بود. وراثت پذیری مستقیم و مادری برای وزن تخم مرغ به ترتیب، 470 / 0 و 128 / 0، برای سن بلوغ جنسی، 150 / 0 و 060 / 0 و برای تولید تخم مرغ 25 تا 50 هفتگی، 240 / 0 و 050 / 0 برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تجزیه و تحلیل داده های وزن بدن در 6 هفتگی با مدل حیوان بدون در نظر گرفتن اثر عوامل ژنتیکی افزایشی و محیطی مادری و داده های وزن تخم مرغ، سن بلوغ جنسی و تولید تخم 25 تا 50 هفتگی بدون در نظر گرفتن اثر عوامل ژنتیکی افزایشی مادری باعث برآورد بیش از حد مقدار واریانس ژنتیکی افزایشی مستقیم و وراثت پذیری حاصل از آن می شود.

برای تعیین اثر یک بار یا دوبار پشم چینی در سال بر روی خصوصیات الیاف پشم تعداد 58 راس شیشک ماده نژاد بلوچی از ایستگاه عباس آباد مشهد انتخاب شد و بعد از گروه بندی آنها براساس یک بار و دو بار چیدن در سال به مدت دو سال پی درپی نمونه الیاف از ناحیه پهلوی راست برداشت شد. صفات مورد آزمایش عبارت از وزن پشم، طول دسته الیاف، طول الیاف، قطر، تناسیتی و بارپارگی دسته لیف بود. طرح مورد آزمایش به صورت کاملا تصادفی با روش فاکتوریل انجام شد و برای تجزیه واریانس متغیرها ازروش خطی عمومی(GLM) و مدلRepeated measurement استفاده گردید. گوسفندانی که یکبار در سال پشم چینی شده بودند از گوسفندانی که دوبار پشم چینی شده بودند به ترتیب در چین اول در ابتدای بهار از نظر پشم بهاره 05 / 0±89 / 1 در برابر 05 / 0± 57 / 1 کیلوگرم و طول دسته الیاف در تمام نواحی 25 / 0±3 / 9 در برابر 2 / 0±8 سانتیمتر و ضریب تغییرات طول در سطح (0005 / 0>p) با هم اختلاف داشتند. گرچه بیده سالانه تولید شده از گوسفندان دوبار چیده شده (23 / 2 کیلوگرم) بیش از گوسفندان یکبار چیده شده بود ولی از این نظر اختلاف معنی داری بین این دوگروه مشاهده نشد.

به منظور مطالعه اثرات استفاده از سطوح مختلف پودر بقایای کشتارگاهی طیور در تغذیه جوجه های گوشتی، آزمایشی با استفاده از تعداد 228 قطعه جوجه گوشتی سویه تجاری آرین با وزن اولیه یکسان در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. جوجه ها بعد از توزین در پایان هفته اول تقسیم بندی شده و به تعداد 19 قطعه در هر جایگاه قرار گرفتند. جیره های آزمایشی با استفاده از سطوح، صفر، 2، 4 و 6 درصد پودر بقایای کشتارگاهی طیور تنظیم گردید. انرژی، پروتئین، کلسیم، فسفر، متیونین، لیزین و متیونین+ سیستین جیره ها در هر دوره بین تیمارها یکسان بود و جیره ها بر اساس احتیاجات قید شده در دفترچه راهنمای پرورش جوجه آرین تنظیم شدند. در طول دوره آزمایش آب و غذا به طور آزاد در اختیار جوجه ها قرار گرفت. در پایان آزمایش از هر تکرار دو جوجه انتخاب، کشتار و درصد اجزاء لاشه آنها تعیین گردید. صفات مورد بررسی در طول آزمایش عبارت بودند از: افزایش وزن هفتگی، مصرف خوراک، ضریب تبدیل غذایی، وزن نهایی و درصد تلفات. صفات تجزیه لاشه نیز در پایان آزمایش رکوردگیری ش ده و کلیه صفات مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد، در کل دوره آزمایش (49 روز)، با استفاده از پودر بقایای کشتارگاهی طیور در جیره جوجه های گوشتی بین تیمارهای مختلف از نظر صفات خوراک مصرفی و افزایش وزن تفاوت معنی دار آماری وجود داشت (p<0 / 05). ازنظر صفت خوراک مصرفی در کل دوره، تیمارهای شاهد و سطح 6 درصد با مقدار یکسان، بیشترین خوراک مصرفی را داشته و تیمارهای 2 و 4 درصد به ترتیب در مراتب بعدی قرار داشتند. از نظر صفت افزایش وزن در کل دوره، تیمار سطح 6 درصد بیشترین مقدار افزایش وزن و سپس تیمارهای 4 درصد، شاهد و 2 درصد به ترتیب در مراتب بعدی قرار داشتند. ولی صفات دیگر ازجمله ضریب تبدیل غذایی، درصد تلفات، و صفات مربوط به تجزیه لاشه اختلاف معنی داری نشان ندادند(p>0 / 05). به طور کلی استفاده از این پودر در جیره تا سطوح 2 و 4 درصد در کل دوره منجر به کاهش معنی دار مصرف خوراک نسبت به گروه شاهد شده (p<0 / 05)، اما افزایش آن تا سطح 6 درصد تغییری در میزان خوراک مصرفی نسبت به گروه شاهد ایجاد نکرد (p >0 / 05). از نظر صفت افزایش وزن در کل دوره، سطح 6 درصد بیشترین وسطح 2 درصد کمترین میزان افزایش وزن را داشتند(p <0 / 05)، اما سطح 6 درصد با سطوح 4 درصد و گروه شاهد تفاوت معنی داری نشان نداد (p>0 / 05). از نظر صفات ضریب تبدیل و درصد تلفات درکل دوره، تغیرات تیمارها نسبت به هم معنی دار نبود(p>0 / 05). از نظر هزینه خوراک مصرفی به ازای هر کیلو گرم وزن زنده، سطح 6 درصد کمترین (8 / 3445 ریال) و گروه شاهد بیشترین(4 / 3954 ریال) هزینه را داشته و سطوح 4 و 2 درصد (به ترتیب با 4 / 3526 و 3 / 3671 ریال)، در مراتب دوم و سوم قرار داشتند.

استان اصفهان با داشتن یک و نیم میلیون راس گوسفند و بز کوچرو یکی از استان هایی است که بیشترین جمعیت گوسفند و بز کوچرو را در خود جای داده است وزندگی عشایر به گوشت و شیر این حیوانات وابسته است. بابزیوز محدود به حیوانات نیست و ممکن است در انسان هایی که در تماس با حیوانات آلوده هستند نیز مشاهده شود.از آنجا که بابزیوز در ایران در گوسفندان و بزان نیز شایع است و سالانه خسارات فراوانی به دامداران وارد می کند و امرار معاش اغلب عشایر از طریق گله داری تامین می شود لذا در این تحقیق میزان شیوع بابزیوز در گوسفند وبز کوچرو و مردم عشایر در سال 1382-1381 بررسی شد. در گوسفند و بز کوچرو با رعایت اصول آماری از دام های 3 شهرستان سمیرم، فریدن و فریدونشهر که سه منطقه عمده عشایری استان اصفهان می باشند از 57 گله،715 نمونه گسترش خونی از گوسفندان و بزان به صورت تصادفی تهیه شد، همچنین 500 نمونه گسترش خونی از عشایری که با دام ها تماس داشته و به علت نشانه هایی مانند تب های نامنظم، لرز، سردرد، دردهای عضلانی وخستگی به شبکه های بهداشتی مراجعه می کردند تهیه شد. از بررسی گسترش های خونی درجمعیت دامی گوسفند و بز عشایری 196 نمونه مثبت که 45/22 درصد مربوط به Babesia mutasi و 55/77 درصد مربوط به Babesia ovis تشخیص داده شد که درصد شیوع B.ovis و 26/21% و B.mutasi و 15/6% بود.در بررسی گسترش های خونی انسانی خوشبختانه هیچ گونه آلودگی بابزیایی مشاهده نشد.

این تحقیق با هدف مقایسه سه داروی ضدقارچی فرمالین، سبزمالاشیت و پرمنگنات پتاسیم از نظر شاخص درمانی و حاشیه سلامتی در تخم های لقاح یافته مولد تاس ماهی ایرانی Acipenser persicus انجام شد. داروها با غلظت های: فرمالین - 4 / 0، 8 / 0، 6 / 1، 2 / 3، 4 / 6، 8 / 12؛ سبزمالاشیت – 2 / 0، 4 / 0، 8 / 0، 6 / 1، 2 / 3، 4 / 6 و پرمنگنات پتاسیم – 20، 40، 80، 160، 320، 640 قسمت در میلیون حدود 30 ساعت پس از لقاح برای حمام دادن 30 دقیقه ای تخم ها در 3 تکرار مورد استفاده قرارگرفتند. نگهداری تخم ها در انکوباتور یوشچنکو که اختصاصا‎ برای این تحقیق اصلاح و کادربندی شده بود، انجام شد. به این ترتیب پنجاه و هفت کادر مجزا در دو دستگاه چهار جعبه ای یوشچنکو، فضای آزمایش تخم‎ها را تشکیل دادند. در هر کادر با استفاده از توزین و شمارش دقیق، صد تخم ریخته شد. داده های مربوط به اختلاف میانگین تعداد تخم های قارچ زده در تیمار ها و گروه شاهد به عنوان اثر درمانی و اختلاف میانگین تعداد تخم های مرده در تیمار ها و گروه شاهد به عنوان اثر کشندگی، پس از 96 ساعت با استفاده از روش محاسبه Probit value مورد بررسی قرار گرفت، میانه غلظت کشنده در 96 ساعت (LC5096h)، میانه غلظت موثر (EC5096h) تعیین شد. در تعیین شاخص درمانی (Therapeutic index) نسبت LC5096h به EC5096h محاسبه و بزرگی این شاخص مبنای قضاوت در مورد سلامتی داروهای مورد مطالعه قرار گرفت. شاخص درمانی، نشان دهنده میزان سلامتی داروهاست. بزرگی شاخص درمانی مبین خطرات و عوارض سمی کمتر دارو می باشد. LC5096h، EC5096h و شاخص درمانی برای فرمالین به ترتیب: 9 / 1، 92 / 1و 99 / 0؛ برای سبزمالاشیت: 45 / 2، 09 / 1، 25 / 2 و برای پرمنگنات پتاسیم: 09 / 144، 84 / 26 و 37 / 5 بدست آمد.
بر اساس نتایج این تحقیق پرمنگنات پتاسیم با شاخص درمانی بالاتر، داروی سالم تری نسبت به فرمالین و سبزمالاشیت جهت مبارزه با آلودگی قارچی ساپرولگنیا در تاس ماهی ایرانی محسوب می گردد. فرمالین نسبت به دو داروی دیگر سمیت بیشتر و سلامتی کمتری دارد.

این پژوهش در آب های منطقه بندرعباس تا سیریک و از تیر ماه 1379 لغایت مرداد ماه 1381 و با هدف بررسی ساختارجمعیت میگوی موزی (Penaeus merguiensis) انجام پذیرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و به روش مساحت جاروب شده (Swept area) صورت گرفت. در این تحقیق میزان توده زنده (Biomass) و میزان قابل مجاز صید (.T.A.C) گونه مذکور برآورد گردید. بررسی توزیع فراوانی طول کاراپاس و میزان CPUE ماهانه نشان می دهد که به ترتیب در ماه های اسفند تا اردیبهشت میانگین طول کاراپاس و در ماه های خرداد تا مهر ماه، میانگین CPUE سیر صعودی را نشان می دهند.ضریب رشد (K) سالانه و طول کاراپاس مجانب (∞CL) برای جنس های ماده و نر به ترتیب (8 / 1، 5 / 45 میلی متر) و (6 / 1، 5 / 35 میلی متر) برآورد گردید. در بررسی پیراسنجه های مرگ و میر مشخص شد که ضریب مرگ و میر جنس ماده بیشتر از جنس نر می باشد. همچنین ضریب بهره برداری برای جنس های ماده و نر به ترتیب 49 / 0 و 40 / 0 برآورد شد.

این آزمایش جهت بررسی تغییرات بعضی از خصوصیات زراعی و ارزش غذایی یونجه همدانی طی مراحل مختلف رشد در چین دوم انجام شد. صفات زراعی شامل طول بوته، درصد ماده خشک و نسبت برگ به ساقه و ترکیب شیمیایی نمونه های جمع آوری شده طی مراحل مختلف رشد (قبل از غنچه دهی، شروع غنچه دهی، غنچه دهی کامل، شروع گلدهی و گلدهی کامل) به روش تجزیه تقریبی تعیین شدند. قابلیت هضم یونجه خشک در مراحل شروع غنچه دهی، شروع گلدهی و گلدهی کامل به روش In vivo با استفاده از تعداد 4 راس گوسفند نر مهربان انجام شد. میانگین طول بوته از 36 / 24 سانتیمتر در قبل از غنچه دهی به 18 / 60 سانتیمتر در مرحله گلدهی کامل رسید. تفاوت بین طول بوته در مراحل مختلف رشد از لحاظ آماری معنی دار شد (5% >p). درصد ماده خشک بوته کامل با پیشرفت مرحله رشد افزایش یافته و از 18 / 20 درصد قبل از غنچه دهی به 10 / 27 درصد در گلدهی کامل رسید و اختلاف آنها از لحاظ آماری معنی دار شد (5% >p). درصد ماده خشک ساقه و برگ نیز تغییراتی مشابه بوته کامل داشتند. بیشترین میزان ماده آلی بوته کامل یونجه با 47 / 90 درصد در مرحله شروع گلدهی و کمترین مقدار آن با 62 / 89 درصد در مرحله غنچه دهی کامل بود ولی اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار نبود. بیشترین مقدار پروتئین خام بوته کامل در مرحله اول رشد (قبل از غنچه دهی) 79 / 23 درصد و کمترین آن در مرحله آخر رشد (مرحله گلدهی کامل) 06 / 17 درصد و اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار بود (5%> p). میزان پروتئین خام ساقه و برگ نیز با افزایش سن گیاه روند مشابهی را نشان داد. درصد الیاف خام بوته کامل با افزایش سن گیاه افزایش یافته و از 12 / 20 درصد در مرحله قبل از غنچه دهی به 50 / 27 درصد در مرحله گلدهی کامل رسید و اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار شد (5%>p). درصد قابلیت هضم ماده خشک از 78 / 62 درصد در مرحله شروع غنچه دهی به 10 / 59 درصد در مرحله گلدهی کامل کاهش یافت ولی اختلاف آنها از نظرآماری معنی دار نبود. همین روند کاهش در مورد قابلیت هضم پروتئین خام نیز وجود داشت. در مورد قابلیت هضم الیاف خام روند مشخصی وجود نداشت و تفاوت آنها از نظر آماری نیز معنی دار نبود. با این حال، بیشترین مقدار قابلیت هضم الیاف خام در مرحله شروع گلدهی با 81 / 57 درصد و کمترین مقدار در مرحله شروع غنچه دهی با 02 / 53 درصد مشاهده شد. ارزش انرژی زایی یونجه بر حسب کل مواد مغذی قابل هضم (TDN) با پیشرفت مرحله رشد کاهش یافت و از 61 درصد در مرحله شروع غنچه دهی به 58 درصد در مرحله گلدهی کامل رسید و تفاوت آنها از نظر آماری معنی دار نشد. با توجه به نتایج حاصله، به نظر می رسد برای حصول یک خوراک با کمیت قابل قبول و کیفیت بهتر، برداشت یونجه اگر بین شروع گلدهی (10% گلدهی) و گلدهی کامل (50% گلدهی) صورت گیرد، عملکرد در هکتار بیشتر خواهد شد.

به منظور بررسی عملکرد شش آمیخته تجارتی موجود در ایران (راس، آربورایکرز، کاب، لوهمن، هوبارد و آرین) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 20 مشاهده در هر تکرار به مدت 42 روز در شرایط پرورشی مشابه و یکسان (جوجه یک روزه از مادران همسن، تغذیه و مدیریت پرورش یکسان) اجرا شد. صفات مورد مطالعه شامل افزایش وزن، خوراک مصرفی، ضریب تبدیل غذایی، درصد تلفات و ضریب کارائی تولید به صورت دوره ای و متوسط افزایش وزن زنده و ضریب تبدیل در هفته 1 تا 6 بود. نتایج تجزیه و تحلیل آماری صفات مورد بررسی نشان داد که میانگین افزایش وزن هفتگی کل دوره بین آمیخته ها معنی دار بود (01 / 0> p). افزایش وزن آمیخته کاب نسبت به دیگر آمیخته ها بالاتر بود در حالی که آربوراکر دارای پائین ترین وزن در پایان دوران پرورشی داشت. میانگین خوراک مصرفی در کل دوره درسطح (05 / 0> p) معنی دار بود، آمیخته راس پائین ترین و هوبارد دارای بالاترین سطح خوراک مصرفی نسبت به دیگرآمیخته ها بودند. ضریب تبدیل غذایی در دوره های رشد، پایانی و کل دوره معنی دار بود (01 / 0> p). ضریب تبدیل غذایی درآمیخته کاب بهتر و هوبارد بالاتر نسبت به دیگرآمیخته ها بود. درصد تلفات در بین آمیخته ها معنی دار نبود. ضریب کارائی تولید که نسبتا یک شاخص ارزیابی جامع تری (در برگیرنده اکثر شاخص های مهم تولید عملکرد) می باشد در آمیخته کاب بالاتر از سایر آمیخته ها بوده است. بررسی روند سرعت رشد (افزایش وزن هفتگی) و ضریب تبدیل تمامی آمیخته ها نشان داد که ادامه رشد از 6 هفتگی به بعد دارای مزیت نسبی کمتری می باشد. ارزیابی کیفیت لاشه نشان داد که تفاوت معنی داری بین نسبت لاشه (به کل وزن زنده قبل از کشتار) و اندام اصلی تشکیل دهنده لاشه (نسبت سینه و ران به کل لاشه) در آمیخته های مختلف وجود نداشت. درصد چربی حفره بطنی در آمیخته راس کمتر و در آمیخته لوهمن بیشتر از سایر آمیخته بود. ارزیابی شیمیائی لاشه نشان داد که آمیخته هوبارد دارای کمترین سطح درصد چربی و بیشترین سطح درصد پروتئین در بین آمیخته ها می باشد. در ضمن آمیخته آربورایکرز دارای بیشترین سطح درصد چربی و آمیخته راس دارای پائین ترین سطح درصد پروتئین در لاشه می باشند.

عیار منیزیم و کراتینین در93 نمونه ادرار گاوهای هلشتاین و دو رگ شیری از دی ماه سال 1380 لغایت تیر ماه 1381در ارومیه در جهت تشخیص احتمالی هیپومنیزیمی تحت بالینی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها به طریق تحریک پرینه، ملامسه راست روده و سوند ادراری درلوله های 10 میلی لیتری تهیه گردیدند. غلظت منیزیم و کراتینین ادرار با استفاده از کیتهای منیزیم (زیست شیمی) و کراتینین (پارس آزمون) به روش کالریمتری (رنگ سنجی) اندازه گیری شدند. منیزیم و کراتینین در تمامی نمونه های ادرار مشاهده و دامنه آنها به ترتیب بین 05 / 0 تا 71 / 7 میلی مول در لیتر و 6 / 15 تا 30 میلی گرم در دسی لیتر متغیر بوده است. منیزیم ادرار گاوها به سه گروه 5 / 1> میلی مول در لیتر به عنوان گاوهای غنی از منیزیم سرم، 49 / 1-42 / 0 میلی مول در لیتر به عنوان گاوهای حساس به کمبود منیزیم و 41 / 0< میلی مول در لیتر به عنوان گاوهای مشکوک به هیپومنیزیمی طبقه بندی شده فراوانی و درصد نمونه ها به ترتیب 78 راس و 87 / 83%، 10 راس و 67 / 9%، 5 راس و 45 / 6% مشاهده گردید. میانگین و خطای معیار کراتینین ادرار در سه گروه فوق به ترتیب 4 / 3 ±7 / 22، 7 / 2 ±6 / 20 و 2 / 4 ±1 / 21 میلی گرم در دسی لیتر ادرار بوده و اختلاف بین آنها معنی دار نمی باشد. لذا می توان نتیجه گرفت که در گاو سالم دفع ادراری منیزیم طبیعی بوده و میزان آن بستگی به منیزیم خون دارد. پایین بودن منیزیم ادرار می تواند اخطاری در احتمال هیپومنیزیمی از نوع تحت بالینی منظور گردد که در آن صورت ارزیابی منیزیم ادرار به عنوان یک روش تشخیصی بالینی در هیپومنیزیمی تحت بالینی اهمیت کاربردی داشته باشد.

سرب یکی از قدیمی ترین فلزات شناخته شده می باشد. میزان سرب مو به صورت تشخیصی برای آلودگی سرب در اطراف صنایع نفت و پتروشیمی مفید می باشد. نمونه هایی از موی گاوها در هر مورد (67 نمونه در هر فصل) در شعاع یک تا ده کیلومتری صنایع نفت و پتروشیمی تهیه گردید. نمونه های موی گاوها (34 نمونه در هر فصل) که از مناطق دور نسبت به کارخانجات مذکور بوده و از جاده های اصلی نیز دور بودند به عنوان نمونه های کنترل در نظر گرفته شدند. نمونه های مو سپس هضم شده و محتوای سرب آنها با دستگاه جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفت. به طور کلی نتایج مشخص ساخت که میانگین میزان سرب موی گاوها (ppmو1 / 2±5 /6) در شعاع 5 / 1 کیلومتری اطراف صنایع نفت شیراز به طور معنی داری بالاتر از میانگین میزان سرب موی گاوها (ppmو9 / 0±1 / 3)، در شعاع 5 / 1 کیلومتری اطراف صنایع پتروشیمی شیراز می باشد (05 / 0>p). محتوای میانگین سرب موی گاوهای کنترل در طول سال (ppmو3 / 0±1 / 1)بود که به طور معنی داری کمتر از میزان میانگین سرب موی گاوهایی بود که در فاصله 5 / 1 کیلومتری اطراف صنایع نفت و پتروشیمی شیراز می باشد (05 / 0>p). این مقادیر نشان می دهند که باقیمانده سرب در بدن این حیوانات که گوشت آنها به مصرف انسان می رسد، بالقوه خطرناک بوده و امکان وارد شدن سرب به زنجیره غذایی انسان را فراهم میسازد.

باکتری E.coli از جمله عوامل معمول مولد اسهال در گوساله های تازه متولد شده می باشد این باکتری دارای خصوصیاتی است که از مهمترین آنها وجود یا عدم وجود فیمبریه F5 است. هدف از انجام این تحقیق تعیین فراوانی فیمبریه F5 در سویه های E.coli جدا شده از گوساله های مبتلا به اسهال می باشد. در این طرح تعداد 234 نمونه مدفوع از گوساله های مبتلا به اسهال با سن زیر یک ماه جمع آوری گردید پس از جداسازی باکتری E.coli، وجود فیمبریهF5 در باکتری های جدا شده به وسیله آنتی سرم اختصاصی مورد آزمایش قرار گرفت و از بین 234 نمونه تعداد 21 مورد (9%) مثبت تشخیص داده شد. فراوانی موارد مثبت در گوساله های مبتلا با سن زیر 5 روز 19% و در گوساله های بالای 5 روز 5% تعیین گردید همچنین فراوانی موارد مثبت در گاوداری های سنتی (20%) به میزان قابل توجهی از گاوداری های صنعتی (6 / 2%) بالاتر بود. با توجه به نتایج بدست آمده، باکتری E.coli در ایجاد اسهال در گوساله ها در شهرستان اراک دخیل بوده و باید مورد توجه قرار گیرد.

تالاب امیرکلایه از جمله تالاب های مهم و بین المللی ایران است که در استان گیلان و شمال شهر لاهیجان واقع شده است. از 15 گونه ماهی موجود در این تالاب ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) از فراوان ترین آنها می باشد. در تحقیقاتی که بر روی انگل های سوف حاجی طرخان تالاب امیرکلایه به مدت یکسال از بهار تا زمستان سال 1380 صورت گرفت، 163 نمونه ماهی مورد آزمایش قرار گرفتند. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت آلودگی های انگلی این ماهی و همچنین تعیین میزان شیوع، شدت آلودگی، فراوانی و شاخص غالبیت انگل ها بود. روش صید به صورت اتفاقی و با استفاده از دام گوشگیر، پره، ساچوک و سالیک انجام شد. نمونه ها به صورت زنده به آزمایشگاه انتقال یافته و پس از زیست سنجی بر اساس روش های متداول کالبدگشایی، مورد آزمایش قرار گرفتند. برای تثبیت انگل ها از فرمالین 10%، برای شفاف کردن نماتودها از لاکتوفنل و برای رنگ آمیزی سایر انگل ها از رنگ استوکارمین استفاده شد. سپس انگل ها با استفاده از کلیدهای تشخیص معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند. در این بررسی پنج گونه انگل از سوف حاجی طرخان جدا شد که شامل Camallanus lacustris، (شیوع 2/36%، میانگین شدت آلودگی 75/3)، Diplostomum spathaceum، (شیوع 59/8%، میانگین شدت آلودگی 64/2)، لرنه آ، (شیوع 29/4%، میانگین شدت آلودگی 57/2)، داکتیلوژیروس، (شیوع 61/0 %، میانگین شدت آلودگی 5) و آرگولوس، (شیوع 61/0%، میانگین شدت آلودگی 1) بود. در این بررسی انگل های C. lacustris، لرنه آ، داکتیلوژیروس و آرگولوس برای اولین بار از سوف حاجی طرخان در ایران گزارش می شوند. آلودگی به C. lacustris در سوف حاجی طرخان بیش از انگل های دیگر بوده است. علاوه بر این تنوع گونه ای انگل های ماهی سوف حاجی طرخان کمتر از سایر ماهیان شکارچی (مثل اردک ماهی) تالاب امیرکلایه بود.