فهرست مطالب
نشریه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی
پیاپی 54 (پاییز 1387)
- 134 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
- تاریخ انتشار: 1388/02/20
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 1معمولا در دنیا هر کاری که شروع میشود بر اساس اهداف و برنامه هایی است و مسئولان و تصمیمگیرندگان برای رسیدن به آن اهداف از همه توانایی های خود استفاده میکنند. این کار اگر کار فرهنگی و علمی باشد قاعدتا باید از قوت و استحکام بیشتری برخوردار باشد، زیرا فرض بر این است که مسئولان فرهنگی و علمی با علم و اطلاع و پیشبینی همه جوانب، ضرورت کار را دریافته و به آن اقدام نمودهاند. اما اینکه چرا چنین برنامه هایی و از جمله انتشار مجله در انواع خود (هفتگی، ماهانه، فصلنامه، ششماه یکبار، سالانه، و حتی دو سالانه) دوام نمییابد و متوقف میشود معلول عواملی است که میتوان اهم آنها را به شرح زیر برشمرد
-
صفحه 3اطلاع شناسی، حوزه ی مطالعاتی ای است که به بحث از ماهیت اطلاعات می پردازد. آراء اطلاع شناختی مدرن را می توان بر اساس نقش عنصر عینیت و ذهنیت تحت سه پارادایم ریاضی- طبیعی، معنایی و شناختی دسته بندی کرد. در پارادایم ریاضی- طبیعی، اطلاعات فارغ از ابعاد معنایی و صرفا در ساحت ماده و طبیعت مورد بحث قرار می گیرد. در پارادایم معنایی، اطلاعات مستقل از ابعاد روان شناختی و صرفا در ساحت گزاره ها مورد توجه است. در پارادایم شناختی، اطلاعات در ساحت ذهنیت و نقشی که در جرح و تعدیل ساختارهای ذهنی انسان دارد، مورد بحث قرار می گیرد. این پارادایم های سه گانه، همگی در سوبژکتیویته ی دکارتی ریشه دارند.
کلیدواژگان: اطلاع شناسی، نظریه ی اطلاعات، نظریه ی ریاضی ارتباطات، آنتروپی، سیبرنتیک، نظریه ی اطلاعات معنایی، شناخت انگاری -
صفحه 31اساسا، رسالت آموزش و پرورش ارتقای فکری و روحی دانش آموزان است و چون این نهاد باید دانش آموزان را برای تفکر انتقادی آماده سازد، نقش کتابخانه مدرسه در این راستا، با هدف آموزش سواد اطلاعاتی مهمترین نقش است. کتابخانه های آموزشگاهی دیگر فقط محلی برای نگهداری کتابها نیستند و تبدیل به مراکز چندرسانه ای مدرسه شده اند که دانش آموزان را قادر می سازند با اطلاعاتی متنوع و وسیع به گونه ای معنی دار سروکارداشته باشند. این مراکز با کارمندانی آموزش دیده که آنها هم به نام متخصصان چندرسانه ای کتابخانه مدرسه شناخته می شوند، استفاده از منابع اطلاعاتی را نه تنها در مرکز چندرسانه ای مدرسه حمایت می کنند بلکه به ادغام این منابع در کلاسهای درس و از طریق برنامه درسی نیز کمک می کنند. از طرفی محققان در تحقیقات خود به این نکته پی برده اند که با وجود منابع اطلاعاتی غنی در کتابخانه های آموزشگاهی، موانعی در مقابل اطلاع جویی دانش آموزان وجود دارد که بررسی این موانع و ارائه راهکارها و الگوی عملی برای رفع آنها فواید قابل توجهی دربردارد. نوشته حاضر نیز در پی بررسی این موانع و شیوه های رفع آنهاست. از اینرو، ابتدا جایگاه کتابخانه های آموزشگاهی و سپس جایگاه کتابداران این کتابخانه ها در عصرحاضرمورد بررسی قرارگرفته، آنگاه با نگاهی اجمالی به مفهوم نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع جویی، موانعی که در مقابل اطلاع جویی دانش آموزان توسط تحقیقات گوناگون کشف شده است، بررسی میگردد. در پایان نیز برخی از راهکارهای ارائه شده توسط محققان جهت رفع این موانع مطرح می گردد.
کلیدواژگان: کتابخانه های آموزشگاهی، معلم، کتابدار، رفتار اطلاع جویی، موانع اطلاع جویی -
صفحه 49زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه (42/48% از کل جمعیت ایران) می توانند از عوامل مؤثر در پیشبرد توسعه به شمار آیند. آنان علاوه بر نقش عمده خود در رشد خانواده و جامعه، امروزه در عرصه های علمی و پژوهشی نیز نقشی کاملا مشهود دارند. برای بیان موقعیت و شرایط واقعی زنان در جامعه باید پیرامون مسائل آنان بررسی و تحقیقاتی صورت گیرد. یکی از مواردی که می توان بر روی آن تامل کرد، مجموعه آثار نوشته شده توسط زنان است. بدین منظور پژوهش حاضر که از نوع پیمایشی بوده با هدف بررسی سهم زنان در تولید مقالات مندرج در 7 عنوان مجله فارسی کتابداری و اطلاع رسانی در طی سال های 1347 تا 1378 صورت گرفته است. یافته ها نشان داد مجموع مقالات تولید شده توسط زنان، 495 عنوان (83/34%) از کل مقالات مورد بررسی است. از مجموع 958 مقاله تالیفی، 32/31% و از مجموع 463 مقاله ترجمه شده، 12/42% را زنان پدید آورده اند. بالاترین میزان مشارکت زنان در تهیه مقالات در سال 1376 با 56 عنوان بوده است. در مجموع، 224 زن در تولید مقالات مورد بررسی مشارکت داشته اند که 108 نفر از آنان (21/48%) در تالیف، 64 نفر (57/28) در ترجمه و 52 نفر (22/23%) هم در تالیف و هم ترجمه مقالات مشارکت داشته اند. پرکارترین نویسندگان زن مقالات در طی دوره مورد بررسی، نیز مشخص گردیدند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که مشارکت زنان در تولید مقالات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی از سال 1347 تا 1378 نیز همانند سایر حوزه ها دارای سیر صعودی بوده است.
کلیدواژگان: زنان مولف، زنان مترجم، تالیف، ترجمه، کتابداری و اطلاع رسانی، نشریات ادواری، مقاله فارسی، ایران -
صفحه 69این پژوهش به منظور بررسی میزان استفاده استادان رشته کتابداری واطلاع رسانی در دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران و دانشگاه های پیام نور مراکز استانهای ایران از فناوری های اطلاعاتی و رسانه های آموزشی می باشد. روش پژوهش حاضر پیمایشی – تطبیقی و از نوع کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و پرسشنامه تهیه شده بین دانشجویان دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران(174 نفر) ودانشجویان دانشگاه پیام نور مراکز استانهای ایران (261نفر) که جمعا برابر 435 نفر بودند، قرار گرفت. داده ها با نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی در دانشگاه های دولتی با میانگین 91/2 در حد متوسط و در دانشگاه های پیام نور با میانگین 18/2 در حد کم می باشد. میزان استفاده استادان از CD های آموزشی در دانشگاه های دولتی با میانگین 43/2 در حد نسبتا کم و در دانشگاه های پیام نور با میانگین 97/1 نیز در حد کم می باشد. 80 درصد دانشجویان پیام نور و 58 درصد دانشجویان کتابداری در دانشگاه های دولتی معتقدند که استادان آنها از منابع الکترونیکی در امر تدریس استفاده نمی کنند. میزان استفاده استادان از کامپیوتر در دانشگاه های پیام نور با میانگین 15/2 و در دانشگاه های دولتی با میانگین 13/3 در حد کم می باشد و در نهایت میزان استفاده استادان از ابزارهای نمایشی در دانشگاه های پیام نور با میانگین 16/2 در حد کم و در دانشگاه های دولتی با میانگین 25/3 در حد متوسط می باشد. نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده استادان در دانشگاه های دولتی از فناوری های اطلاعاتی و رسانه های کمک آموزشی در امر آموزش بیش از استادان دانشگاه های پیام نور است. بنابراین توجه بیشتر به دانشگاه های پیام نور به منظور استفاده بهینه از رسانه های آموزشی در امر تدریس ضرورت دارد.
کلیدواژگان: فناوری های اطلاعاتی، دانشگاه های دولتی، دانشگاه های پیام نور، استادان کتابداری -
صفحه 83هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیرکتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر اصفهان بر ارتقاء سواد اطلاعاتی دانش آموزان از دیدگاه کتابداران و آموزگاران پرداخته است. روش این پژوهش پیمایشی و داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. جامعه آماری این تحقیق 44 نفر از آموزگاران مدارس و کتابداران کتابخانه هایی است که به صورت مشترک در طرح خودگردان شهرستان اصفهان شرکت دارند. نتایج حاصل از بررسی داده ها مبین این امر است که برنامه های آموزشی غیر رسمی کتابخانه های کانون موجب ارتقاء مهارتهای سواد اطلاعاتی دانش آموزان می شود. برنامه های مذکور در ایجاد و ارتقاء مهارتهایی مانند حس کنجکاوی و روحیه پرسشگری، انتخاب و جستجوی منابع اطلاعاتی مناسب، تفکر انتقادی و خلاق و انجام کارهای گروهی موثر بوده است.
کلیدواژگان: آموزش غیر رسمی، سواد اطلاعاتی، کتابدار، آموزگار، دانش آموز -
صفحه 99در این پژوهش 85 وبلاگ فردی و 31 وبلاگ گروهی فارسی در موضوع کتابداری و اطلاع رسانی با استفاده از روش تحلیل محتوا با هدف بررسی محتوای یادداشت های ارسالی و نظرات، مورد بررسی قرار گرفته اند. بررسی ها نشان داد که میانگین تعداد یادداشت های ارسالی ماهانه در وبلاگ های گروهی بیش از وبلاگ های فردی و میانگین تعداد نظرات در وبلاگ های فردی بیش از وبلاگ های گروهی است. بیشترین تعداد یادداشت های ارسالی در هر دو گروه وبلاگ های فردی و گروهی تالیفی و کمترین یادداشتهای ارسالی در وبلاگ های فردی یادداشتهای ارسالی ترجمه ای بوده و در وبلاگ های گروهی مربوط به یادداشت هایی است که دارای تصویر می باشند. بیشترین یادداشت های ارسالی در وبلاگ های فردی مربوط به موضوعات متفرقه و در وبلاگ های گروهی مربوط به موضوع چاپ و نشر است. بیشترین نظرات در وبلاگ های فردی به ترتیب در ارتباط با موضوع های متفرقه و وبلاگ ها و در وبلاگ های گروهی بعد از موضوعات متفرقه مربوط به موضوع فناوری های اطلاعاتی و نظام های اطلاعاتی می باشد.
کلیدواژگان: وبلاک، کتابداری و اطلاع رسانی، یادداشت ارسالی، تحلیل محتوا -
صفحه 115کتابخانه ی ملی دیجیتال پزشکی ایران (INMDL) در سال 1387 در راستای تامین منابع علمی لاتین دانشگاه های علوم پزشکی کشور با مسئولیت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی آغاز به کار کرد. دسترسی به این کتابخانه از طریق سایت www.inlm.org امکان پذیر است. با توجه به تعاریف علمی کتابخانه ی ملی و کتابخانه دیجیتال، به نظر می رسد خدمات و منابعی که از این بستر ارائه می گردد، نه به مفهوم کتابخانه ی ملی نزدیک است و نه به مفهوم کتابخانه دیجیتال. مقاله حاضر با چنین رویکردی ابتدا مفهوم کتابخانه ی ملی و کتابخانه دیجیتال را بیان نموده و در ادامه تعریف علمی کتابخانه ی ملی دیجیتال را ارائه می دهد تا خواننده محترم به درستی مفهوم این کتابخانه را درک کند و در نهایت بتواند تشخیص دهد که آیا می توان چنین بستر و امکانی را کتابخانه ی ملی دیجیتال پزشکی قلمداد کرد یا خیر؟
کلیدواژگان: کتابخانه ملی دیجیتال، کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
-
Page 3The focal question in the field of informatology is the nature of information. Modern informatological theories can be grouped in three paradigms, i.e. mathematical-natural paradigm, semantic paradigm and cognitive paradigm. The difference between these paradigms depends on the factors of subjectivity and objectivity. Under the mathematical-natural paradigm, information is studied as a physical-natural entity and semantical aspects are disregarded in this paradigm. In contrary, under the semantic paradigm, information is studied in the realm of statements and propositions. Under the cognitive paradigm, information is studied as a mind-dependent entity. From this perspective, the most important problem is the role of information in transformation of knowledge structure of human mind. All these three paradigms have their ground in Cartesian subject-object dichotomy.
-
Page 31The basic mission of education is the mental and spiritual elevation of students. As an Institution it should prepare students for critical thinking. Thus the most important role of a school library is aimed to teach information literacy. School libraries are no longer a place for storing books, but have evolved into School Media Centers that enables students to deal meaningfully with a plethora of diverse information. With trained staff, also known as school media specialists, these centers not only contribute to the usage of information, but could also assist in classroom curriculum integration. Some investigators have disclosed that in spite of rich information resources in school libraries, there are barriers before students information seeking. By studying these barriers and offering approaches and practical guidelines to overcome them, significant benefits could be realized. The present paper is also intent on studying these barriers and means of removing them. Initially the status of school libraries, and later the standing of school librarians in present age are investigated. Then there would be a brief treatment of the concept of information need and information seeking behavior as well as the barriers against student information seeking as reflected in various research literature. Some of the solutions offered thereof are discussed.
-
Page 49Women constitute 48.42% of the Iranian population. They could be considered as one of the factors effectively contributing to development. In addition to the traditional major role they have in family and society growth, women also play a high-profile role in scientific and research areas. To clearly define the real status of women within the society, their issues must be investigated. One source for such investigations is the works written by women. The present investigation is a survey that aims at studying women’s article contribution in seven LIS journals between 1968 and 1999. Findings indicated that the articles contributed by the women comprise 495 or 34.83% of the total articles surveyed. Of 958 articles authored, 31.32% and of 463 articles translated, 42.12% were produced by women. The highest rate of contribution had been in 1997 with 56 titles. It is concluded that like other fields, women contribution to LIS journals in the period spanning 1968 to 1999 was on the rise as like other fields.
-
Page 69The present study intends to study the level of ICT and instructional technologies usage by the LIS professors at government sponsored Universities in metropolitan Tehran and the Payām-e Noor Universities located at provincial capitals. A comparative-survey method was applied using random cluster sampling. A questionnaire was distributed among 174 students universities in Tehran and 261 was given to students in payām-e noor universities in provincial capitals. SPSS was employed for statistical analysis. Findings indicated that ICT usage rate stands at an average 2.91 in government universities while it is 2.18 in Payām-e Noor Universities. The rate of instructional CD’s usage by government university professors was relatively low at 2.43 while it is low at 1.97 at Payām-e Noor universities. 80% of Payām-e Noor students and 58% of government universities students believe that their instructors do not employ electronic resources in their teaching. Computer usage among payām-e Noor instructors was an average 2.15 while the figure for government universities was 3.13. Finally instructors’ use of presentation tools was an average 2.16 for Payām-e Noor universities and 3.25 for government universities. The findings indicate that the ICT and Instructional technology utilization by instructors is much higher for the government universities than Payām-e Noor universities. Therefore it is necessary for the latter to pay closer attention to optimal use of instructional media in teaching
-
Page 83The present study attempts to represent the views of librarians and teachers regarding the impact of the libraries operated by the Center for Intellectual Development of Children and Adolescents (CIDCA) Kanon Parvaresh Fekry-e Koodakan va Nowjavanan on elevating the information literacy of students. Using a survey method, data were collected via a questionnaire. Forty-Four teachers and librarians of libraries participating in Isfahan Self-management Plan were selected. The findings illustrated that non-curriculum training programs at CIDCA libraries contribute to enhancement of information literacy among students. The said programs had an impact on development and enhancement of skills such as curiosity and inquisitiveness, selection and searching of suitable information resources, critical and creative thinking and teamwork.
-
Page 99The present study employed a content analysis method for analyzing the posts and comments in 85 individual and 31 collective weblogs published in Farsi on the subject of Library and information science. Studies showed that the average monthly postings in collective weblog are more than individual weblogs, while regarding the comments posted the reverse is true. The highest numbers of postings in both weblogs were authored, while the least postings belonged to translations for individual weblogs, and image for collective weblogs. The highest number of postings in individual weblogs was about miscellaneous topics while in collective weblogs, it was publishing. Most comments offered in individual weblogs concerned miscellaneous items and weblogs while in collective weblogs, ICT and information systems followed miscellaneous topics.
-
Page 115Iran National Digital Library of Medicine was launched in 2008 by Shahid Beheshti University of Medical Sciences in order to supply English language scientific resources for the Universities of Medical Sciences throughout the country. The Library could be accessed via www.inlm.org. Given the academic definition for national and digital libraries, it seems that the services and resources offered in this way neither approach the concept of national library nor digital library. The present paper would embark initially on defining the concept of national library and digital library and would follow up with an academic definition of National Digital library so that the reader would correctly appreciate the concept and to be able to discern whether such a test-bed or capability could be considered as a national digital library of medicine or not.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.