نشریه تدبیر
پیاپی 202 (اسفند 1387)

در سالهای اخیر وشاهد رشد قابل توجهی در ادبیات مدیریت مرتبط با تجزیه ئتحلیل ویژگی های کاری با عملکرد بالا(High performance)=word systems Hpws یا سیستم های با مداخله بالا(word systems Hiws =High involvement)و بررسی اثرات آنها بر عملکرد شرکت بئده ایم. این سیستم ها را مرتبط با آن دسته از سازمانهایی دانسته اند که در دوره خود مناسب ترین شکل سازمانی را داشته ئ بیشترین سطوح مداخله ئمهارت را برای کارکنان خود جدای از کارکرد یا سطح سازمانی آنها به ارمغان آورده است.
تمرکز نویسندگان این مقاله بر اثرات سیستم های کاری با عملکرد بالا است ئ می کوشند تا نشان رهنر سیستم های نامبرده می توانند موجب بهره وری بهبود یافته و کیفیت بالا برای سازمان شوند که این مهم بامحور قرار دادن کارکنان به عنوان عنصری کلیدی در این سیستم ها بررسی می شود.

هدف از این مقاله، بررسی تفکر جدیدی درباره استراتژی است. استراتژی و نوآوری در روش های مرسوم، بر خلق ایده در محدوده تعیین شده و ساختار یافته صنایع موجود تمرکز دارد. نوآوری یک پدیده اتفاقی است که توسط تعداد محدودی از افراد درون شرکت، که معمولا در بخش تحقیق و توسعه فعالیت می کنند، به دست می آید. دراینجا استراتژی جدیدی با نام: استراتژی اقیانوس آبی معرفی می شود. استراتژی اقیانوس آبی رویکرد جدیدی از استراتژی و نوآوری است که هدف آن رشد و عملکرد پایدار شرکت است. بر خلاف استراتژی رقابتی که شرکتها به طور معمول سعی می کنند به جای خلق ارزش، در واقع ارزش موجود را تقسیم یا تصاحب کنند. منطق استراتژی جدید بر پایه تعدادی اصول بنیادی است که به دنبال خلق ارزش توامان برای خریداران محصولات و خدمات و خود شرکت است. با استفاده از این اصول، ابزارها و چارچوبهای طراحی شده، شرکتها قادر خواهند بود نوآوری را به یک فعالیت تکرار شدنی، نظام مند و فرایندی پیوسته، که همه کارکنان شرکت در آن مشارکت دارند، تبدیل کنند. در واقع نوآوری به درون زندگی کاری افراد شاغل در شرکت آورده می شود و فرهنگی را توسعه می دهد که ظرفیت و مسئولیت همه کارکنان را نشانه می گیرد.

همه سازمانها برای ماندگاری نیازمند اندیشه های نو و نظرهای بدیع و تازه اند. افکار و نظرهای جدید، مانند روحی در کالبد سازمان دمیده می شود و آن را از نیستی، نجات می دهد. برای آنکه بتوان در دنیای متلاطم و متغیر امروز به حیات ادامه داد باید به نوآوری و خلاقیت روی آورد و ضمن شناخت تغییرات و تحولات محیط برای رویارویی با آنها، پاسخ های بدیع و تازه تدارک دید و همراه تاثیرپذیری از این تحولات بر آنها تاثیر نهاد و بدانها شکل دلخواه را داد. بنابراین در این مقاله سعی شده است، با ارائه تعاریفی از خلاقیت و نوآوری، نهادینه کردن خلاقیت و نوآوری در سازمان را مورد بررسی و مطالعه قرار داد.

ابهام مفهومی، تعاریف چندگانه دارد و فقدان اطلاعات لازم در زمینه سرمایه اجتماعی، مانعی بر سر راه تحقیقات نظری و عملی در مورد نقش سرمایه اجتماعی بوده است. سرمایه اجتماعی، از آن جا که مکمل سایر منابعی است که تحت کنترل افراد و سازمان ها می باشند، منبع مهمی برای افراد و سازمان به شمار می رود. بسیاری از مطالعات به اثرات سرمایه اجتماعی در سطح یک شرکت یا صنعت بر عملکرد پرداخته اند. اما مطالعات کمتری سرمایه اجتماعی را به بهره وری در سطح فردی مرتبط کرده اند. مطالعات محدود انجام شده در این زمینه، نشان دهنده تاثیر سرمایه اجتماعی بر کارآیی و بهره وری نیروی انسانی است. این تاثیر از راه های مختلفی امکان پذیر است. هزینه های پایین تر تعاملات، نرخ پایین تر جابه جایی افراد، تسهیم دانش و نوآوری و بهبود کیفیت محصولات، از جمله مواردی است که تاثیر سرمایه اجتماعی بر بهره وری را نشان می دهند. با این وجود، تاثیر دقیق سرمایه اجتماعی بر بهره وری قابل اندازه گیری نیست، زیرا هم سرمایه اجتماعی عوامل و متغیرهای بسیاری را شامل می شود که بسیاری از آنها کیفی هستند و اندازه گیریشان دشوار است و هم بهره وری متغیرهای زیاد را دربر می گیرد.

رشد سریع مفهوم معنویت (Spirituality) در محیط کار و سازمان و کاربرد های آن، برای رهبران سازمان، مدیران منابع انسانی، کارکنان و عاملان تغییر، اهمیت فراوانی دارد. هنگامی که ابعاد گوناگون معنویت در محیط کار استفاده شوند، سعادت و خلاقیت فردی، هماهنگی سازمانی وموفقیت تجاری بلند مدت را افزایش می دهند. در این مقاله پس از ارائه تعاریفی کلی از معنویت، رابطه میان دین و معنویت بررسی می شود.

یکی از نقشهای دهگانه مدیران را نقش مذاکره کننده (negotiator)می دانند.مذاکره را می توان راهی برای به دست آوردن آنچه فرد می خواهد در قراگرد تصمیم گیری بهدست اورد رانست(fisher&ury).نمونه های متداول آن مذاکره میان مدیریت وکارکنان بر سرحقوق و دستمزد ساعات کار وشرایط کاری و مذکاره میان متخصصان زنجیره تامین و واسطه ها بر سر قیمت زمان بندی تحویل وشرایط اعتبار است. تیمهای خود گردانی که کارکردهای آنها با هم تداخل دارند نیز نیازمند عقد قراردادهای مورد توافق دو طرف از راه مذاکره اند.امروزه که در محیط های کاری به افراد بیشتری فرصت مشارکت در زمان دیگر روشن شده است. هر چه افراد بیشتری در تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند احتمال عدم توافقها نیز بیشتر خواهد شد واز آنجا کهاداره مشارکتی سازمانها به گونه روز افزونی افزایش می یاد آشنایی مدیر با مفاهیم و فراگردهای اساسی مذاکره برای برخورد یااین گونه امور روزانه اهمیت زیادی یافته است.

تغییرات چالش های جدیدی را به همراه می آورند از جمله:رقابت برمبنای منابع نامرئی. این مسئله نقش متفاوتی را بر مدیران تحمیل کرده است و آن ایجاد زمینه برای سهیم سازی تجربه ودانش مستتر در سازمان است. برمبنای تئوری یادگیری تجربی انتقال تجربه عملکرد محور است بر این اساس مکانیزم های سهیم سازی تجربه عبارت اند از: گفت وگو یادگیری با انجام دادن داستان نویسی مصاحبه خلاق و مطالعه موردی. مقاله حاضر به توضیح خلاصه وار این مکانیزم ها می پردازد.

زندگینامه:مارشال گلداسمیت 60ساله یکی از برجستگان حوزه منابع انسانی در جهان است. او دارای کارشناسی اقتصاد ریاضی کارشناسی ارشد mba و دکترای رفتار سازمانی از دانشگاه uclaاست. گلداسمیت از سوی مجله فوریس به عنوان یکی از پنج مربی برتر از سوی مجله وال استریت به عنوان یکی از 10 معلم برتر و از سوی تعالی رهبری در سال 2008 به عنوان یکی از 100 متفکر برجسته جهان معرفی شده است. انجمن مدیریت امریکا او را یکی از 50 متفکر بزرگ ورهبر کسب وکار که در 80سال اخیر در حوزه مدیریت تاثیر گذار بوده اند دانسته است. او پشتوانه ای تجربی بابیش از 30سال به عنوان مشاور شرکتهای بزرگ مانند at&tکوکاکولا ibm وفیزر را دارد. اوازه جهانی گلداسمیت به دلیل کمک او به رهبران کسب و کار برای دستیابی به رفتار مثبت و تغییرات قابل سنجش است. او 23 کتاب و ده ها مقاله تالیف کرده ونوشته است. او بنیانگذار بنیاد مارشال گلداسمیت است و 10 سال عضو هیئت مدیره بنیاد پیتر دراکر بوده است.
گلداسمیت یکی از موفق ترین و مشهورترین مربین رهبران کسب و کار در جهان است. او مربیگری مدیران شرکتهای بزرگ مانند فورد را برعهده داشته و درشرکتهایی مانند تویوتا موتورولا و بولینگ شناخته شده است. ماموریت اومربیگری مدیران و رهبران است برای تغییر رفتاری که به آنها در ایفای نقش رهیریشان کمک می کند و ارتباطاتآنها را بااعضای هیئت مریده وهمتایان و کارکنان بهبود می بخشد. ویژگی گلداسمیت گرایش بهفلسفه شرقی و تمسک بهفکر بودائی است. او به تعبیر خودش در مربیگری خودبهره گرفت. او خود را مربی رفتاری رهبران می داند ونه نوع دیگر مربیگری. گلداسمیت در بسیار انجام داده است.
مارشال گلداسمیت هنوز نیز شاداب و سرزنده بهکار تدریس وسخنرانی و مشاوره و مربیگری مشغول است. هنگامی که از او می پرسند چه موقع بازنشسته می شوی? می گوید: زمانی که بمیرم!