نشریه تدبیر
پیاپی 279 (آذر 1394)

چالشها و بحرانهایی که در محیط کسب وکار اتفاق می افتد، به روشنی نشان میدهد که بسیاری از سازمانها و شرکتها، آمادگی لازم برای مقابله با ریسها و مخاطرات را ندارند. هرچند ک ه در برخی از حوزه های کسب وکار، این عدم آمادگی خیلی جدی تر خود را نشان میدهد، ولی میتوان گفت که تمامی بخشها و حوزه های اقتصادی با رخدادهای غیرمنتظره ای مواجه بوده اند که از آن میان میتوان به کاهش تقاضا برای محصولات، نابرابری قیمتها با هزینه های تولید، نوسانات نرخ ارز، تغییر سیاستها و مقررات و کمبود نقدینگی اشاره کرد. سازمانهایی که از نظام مدیریت ریسک برخوردارند، ولی در زمان وقوع حوادث دچار آسیبهای خطرناک میشوند، در این اندیشه اند که چگونه در برآورد ریسکها دچار اشتباه و سطحی نگری شده اند و چرا نتوانسته اند برنامه های مدیریت ریسک را با نظامهای مدیریتی سازمان خود به طور کامل و موثر یکپارچه سازند. آ نها نگران این موضوع هستند که پرداختن تمامی توج ه ها به فعالی تهای جاری کسب وکار، آسیب پذیری آ نها را از دیده ها پنهان سازد و نتوانند مخاطرات را شناسایی کنند و در نتیجه ممکن است در هجوم بعدی ریسکها، با آسیبهای جدی تری مواجه شوند. کوتاهی در کسب آمادگی لازم را فقط در پاره ای از موارد میتوان با پدیده "قوی سیاه" مرتبط دانست که ناشی از چالشهای حتمی الوقوع و اجتناب ناپذیر است. استعاره قوی سیاه، در مورد پدیده ای به کار میرود که در زمان وقوع، بسیار غیر منتظره و غیرقابل پیش بینی است، هرچند که پس از وقوع، وقتی که شرایط محیطی پیدایش آن را مورد بررسی قرار میدهند، به این نتیجه میرسند که این اتفاق، حتما باید رخ میداده است. واژه قوی سیاه، ریشه در یک باور فلسفی قدیمی دارد که همه قوها باید سفید باشند، چراکه سابقه تاریخی قوها نشان میدهد آ نها بدون استثنا، پرهای سفید داشته اند و هیچ قوی سیاهی به چشم بشر نیامده است، این عبارت، مترادف با غیرممکن به کار می رفته است. در اواخر قرن هفدهم، یک کاشف آلمانی قوی سیاهی را در استرالیا مشاهده میکند و این رخداد غیرمنتظره در تاریخ علم، آن باور قدیمی را نقض میکند. از آن پس، مفهوم این عبارت دگرگون شده و بر این دلالت دارد که آنچه که غیرممکن پنداشته میشود، بعدها ممکن است نقض شود. در سال 2007 ، تیوری قوی سیاه در کتابی با همین نام معرفی شده است. این تیوری به رخدادهای غیرمنتظر های می پردازد که دارای ابعاد و پیامدهای بزرگی هستند و نقش تاریخی تعیین کننده ای دارند و پدیده هایی از قبیل جنگ اول جهانی، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ظهور اینترنت و حملات یازده سپتامبر را به عنوان مثالهایی برای رخدادهای قوی سیاه ذکر میکند. بسیاری از شرکتهای کشورمان، در اوج چالشها و بحرانها، برنامه های جاری و عملیاتی خود را متوقف کرده اند.

بحران اخیر اقتصادی جهان که ریشه های آن را میتوان در صنعت بانکداری جست، نهادها و سازمانهای بین المللی را بر آن داشت که قوانین سختگیرانه تری را برای نظارت بر بانکها وضع کنند و بانکها را ملزم کنند که اصول مدیریت انواع ریسک را در صنعت بانکداری، بیش از پیش رعایت و حتی ریسکهای اجتماعی فعالیتهایشان را نیز مدیریت کنند. بانکهای کشور در فضای پساتحریم، اگر میخواهند با همتایان جهانی خود مراودات بین المللی داشته باشند، ناچار به رعایت این استانداردها و اصول هستند

دنیای امروز کسب وکار دنیایی متلاطم، پرتغییر و نامطمین است که امروزش امتداد دیروز آن نیست و فردایش نیز، بیشک امتداد امروز آن نخواهد بود. در چنین فضایی، سازمانها با انواع ریسکهای داخلی و خارجی مواجه اند که همه تصمیمات و استراتژیهای آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. سالهاست که شرکتهای پیشرو جهان مدیریت ریسک را به عنوان ابزاری اثربخش برای پیش بینی و جلوگیری یا مقابله با ریسک برگزیده اند و اکنون به حدی از بلوغ رسیده اند که ریسکهای درونی و محیطی را نه به عنوان یک تهدید، بلکه به عنوان فرصتی میبینند که میتوان از آن برای ایجاد یا بهبود مزیت رقابتی استفاده کرد.

ریسک با مفهوم تحمل زیان یا عدم اطمینان، انواع گوناگون و طبقه بندیهای متنوع دارد. از جمله، طبقه بندی ریسک استراتژیک، ریسک عملیاتی و همچنین، ریسک سوداگرانه و ریسکهای خطرناک است. به عبارتی میتوان گفت، مدیریت ریسک بر مفهوم سنجش ریسک و سپس اتخاذ راهبردهایی برای مدیریت ریسک دلالت دارد. انواع ریسک بر حسب احتمال وقوع و تاثیر آ نها قابل تقسیم هستندکه نتیجه آن، اعمال استراتژیهای مناسب مانند انتقال، اجتناب، کاهش و پذیرش است. به طورکلی، تمامی اشکال ریسک شامل عناصر مشترکی چون محتوا، فعالیت، شرایط و پیامدها هستند.

ریسکها و مخاطرات خوشنامی نه تنها دیگر به عنوان ریسکهای نوظهور محسوب نمیشوند، بلکه بیش از یک دهه است که روی رادار مدیریت ریسک قرار گرفته اند. طی سالهای اخیر، حوادثی رخ داده است که شهرت و خوشنامی شرکتهای مختلف، حتی مشهورترین آ نها را به مخاطره انداخته است. شرکت بیپی 2 با فاجعه نشت نفت در خلیج مکزیک مواجه شد و شرکت تویوتا با فراخوان محصولاتش، دریافت که تاثیرات شبکه های اجتماعی و اینترنتی میتواند به شدت مخرب باشد. هرچند که این اتفاقات نوعی مصیبت برای روابط عمومی تلقی میشود، ولی اگر علل بروز این حوادث ریشه یابی شود، عوامل ایجادکننده آنها، نه فقط در شیوه ارتباطات بلکه در خطاهای عملیات، حکمرانی و سایر ابعاد سازمانی نیز به وضوح قابل مشاهده است. وارن بافت، رییس هییت مدیره و مدیر اجرایی شرکت برکشایر هاتاوی 3 در ارتباط با خوشنامی جمله معروفی دارد: برای کسب خوشنامی بیست سال زمان لازم است، ولی برای از بین بردن آن، پنج دقیقه کافی است...

آیا میتوان آینده را بهتر پیش بینی کرد؟ پاسخ به این سوال بسیار دشوار است، چراکه ارزیابی تاثیر عواملی مانند رسانه ها، پروژه مهندسی ژن، بیوتکنولوژی، هوش مصنوعی، پیوند اعضای بدن، ابررسانایی، مهاجرت فضایی و بسیاری عوامل دیگر در دهه آتی کار دشواری است. مدیرانی که بتوانند دایره تصورات خود را برای دیدن محدوده وسیع تری از احتمالات ممکن گسترش دهند، در قبال اتفاقات نامنتظره نیز واکنش بهتری نشان خواهند داد. میتوان گفت مدیران امروزی ابزاری را در اختیار دارند که قبلا به آن دسترسی نبوده و این ابزار همان سناریوپردازی است. متاسفانه سازمانهای بسیار کمی از این ابزار استفاده میکنند و تعداد مقالات این حوزه به ویژه در ایران اندک است. شایان ذکر است، هر چند سناریوپردازی و برنامه ریزی سناریو روشی برای مواجهه با آینده است، اما این روش یک روش پیش بینی نیست. میتوان گفت با توجه به متغیرها و فاکتورهای کلیدی محیطی)روندها(که احتمال تغییرات در آ نها وجود دارد و همچنین تغییر در آ نها میتواند نوع فعالیت سازمان را تحت تاثیر قرار دهد، آینده های محتملی برای شرکت پیش بینی میشود که این آینده های محتمل را سناریو میگوییم. لذا سناریوپردازی، روشی قانونمند برای احتمالاتی است...

در بلند مدت، منافع شرکتها و جوامع همگرایی خواهند داشت. داگ مک‌میلون، مدیرعامل و کتلین مکلالین، معاون ارشد ریاست در حوزه پایداری فروشگاه های زنجیره ای وال مارت عقیده دارند فرصتی در اختیار شرکتها قرار گرفته است که میتوانند با استفاده از آن، از مقیاس و تخصص خود برای بازآفرینی ساختارهای جهانی و کاستن از آثار و تبعات مشکلات پیچیده بهره ببرند.

خرده فروشان اگر از دریچه سود اقتصادی به عملکرد خود بنگرند، بهتر میتوانند اثربخشی استراتژ یهای کسب وکارشان را بسنجند.

یکی از حقایق غیرقابل انکار دنیای تجارت امروز، تاثیر فضای داخلی بر رفتار مشتریان است. از این رو، در سالیان اخیر گرایش ویژه ای به فراهم آوردن محیطی مناسب با کسب وکار مطلوب، دلپذیر و جذاب برای مشتریان از سوی صاحبان مشاغل به وجود آمده است. از آنجا که اساس صنعت بانکداری را مشتریان تشکیل میدهند، برای بقا در میدان رقابت در این عرصه لازم است با استفاده از راهبردهای مختلف در جهت کسب مزیت رقابتی تلاش نمود.یکی از این راهبردها، شناخت بازار و نحوه عملکرد دیگر سازمانها و الگوبرداری از رفتار آنهاست. سازمانهایی که استراتژی تحلیلی را سرلوحه بقای خود قرار میدهند، بهینه کاوی را به عنوان یکی از راه های موثر بهبود مستمر و تعیین موقعیت خود در میدان کسب وکار میدانند. بهینه کاوی روشی برنامه ریزی شده و سازمان یافته برای تدوین بهترین اقدامات و رویه های برتر است که میتواند منجر به عملکرد رقابتی برتر شود. سازمانهایی که این فرایند را به درستی آغاز میکنند، میتوانند شاخصهای عملکرد خود را ارتقا بخشند. این مقاله، به تبیین تحولات و راهبردهای بازاریابی بانک UMPQUA در بعد محیطی پرداخته است و نتایج حاصل از این رو یکرد را مورد بررسی قرار میدهد.

امروزه افزایش روزافزون اهمیت نقش انسانها در فرایند تصمیم گیری استراتژیک سازمانها به عنوان یک حقیقت انکارناپذیر پذیرفته شده است و محققان مدیریت استراتژیک منابع انسانی را بر آن داشته تا به طور عملی شیوه های مختلف هدایت کارکنان و ارتباط آن را با عملکرد سازمان مورد بررسی قرار دهند.

برند » یکی از مفاهیم جذاب دنیای امروز کسب وکار و به صورت ویژه حوزه بازاریابی است. برندها نمادهای کسب وکارهای موفق در هر صنعتی هستند.

مدیران منابع انسانس چگونه می توانند شریک مدیران ارشد، حامیان کارکنان و همکار مدیران میانی سازمانها باشند؟ این پرسشی است که پیوسته در مباحث مدیریت منابع انسانی و میان مدیران این حوزه و حتی کارکنان سازمانها مطرح است.