نشریه تدبیر
پیاپی 281 (بهمن 1394)

چابکی، توانایی یک سازمان است برای بازآفرینی، تغییر سریع، استفاده از فرص تها، کسب موفقیت و انطباق پذیری در محیطی متلاطم و پرابهام که به سرعت دستخوش تغییر است. برخی از اجسام مانند ظروف کریستال، شکننده هستند و وقتی که به آ نها نیرو یا تنش بیش از حد وارد شود، م یشکنند. نقطه مقابل شکنندگی، مقاومت یا تاب آوری است. اجسامی که مقاوم هستند و در برابر نیرو و تنش، تاب می آورند، انعطا فپذیرند، تحت تنش تا حدی خم میشوند و با برطرف شدن نیروی وارده، به وضعیت اولیه خود باز م یگردند. این همان مفهوم تاب آوری است. امروزه در محیط کسب وکار، تغییرات فراوانی در بیرون سازما نها و هم در درون آ نها رخ میدهد، و این آرزوی سازما نها و مدیران آ نها است که در چنین شرایطی بتوانند تن شها را تحمل کنند و انعطا فپذیر و تا بآور باشند. برخلاف تصور، چابکی با ثبات و استواری، ناسازگار نیست، سازما نها برای چابک بودن به نوعی ثبات و پابرجایی نیازمندند. سازما نها برای چابک بودن به دو چیز نیاز دارند: 1. پویایی، به معنی توانایی حرکت سریع و پاسخگویی به شرایط محیطی، 2. ثبات و استواری، به معنی دارا بودن زیرساختی مستحکم که در زما نهای کوتاه به سادگی دچار تغییر نشود. به عبارتی دیگر، سازما نها به یک ستون فقرات نیاز دارند که به عنوان تکیه گاه عمل کند، در حالی که سایر عوامل به طور مداوم تغییر م یکنند، بتواند محکم و پابرجا باقی بماند. در شرک تهای کوچک و استارت آ پها، ثبات و استحکام در بنیانگذاران آ نها نمود پیدا م یکند و تا وقتی که کوچک هستند و اما وقتی که بزرگ می شوند و به مقیا سهای بزرگتری دست پیدا م یکنند، دیگر نم یتوانند چابک باشند، مگر اینکه به ابعادی از ثبات و استحکام نیز دست یابند. چابک بودن برای شرک تهای بزرگ بسیار مشکل است؛ آ نها در مسیر رشد و بلوغ خود، عموما مدیریت سلسله مراتبی را به ارث برده اند و بر پایه آن از طریق تعریف مشاغل، شرح شغ لها، ساختار و فرایندها، سازمان را از بالا به پایین کنترل و اداره م یکنند. مدیران این شرک تها در شرایط پرتغییر کنونی، م یکوشند تا با چابکی عمل کنند و فرص تهای بیشتری را در اختیار کارکنان خود قرار دهند و اجازه دهند که آ نها منعط فتر باشند. اما آنچه که در عمل اتفاق م یافتد، این است که چون سا لها در یک نظام سلسله مراتبی کار کرده اند، وقتی که با شرایط متلاطم، نامطمین، آشفته و پرنوسان مواجه م یشوند، ترس و نگرانی وجود آ نها را فرا م یگیرد و به طور ناخواسته به شیو ه هایی متوسل م یشوند که در گذشته با آ نها مانوس بوده اند، بر کنتر لها م یافزایند، مقررات جدیدی وضع م یکنند و ساختار و فرایندها را پیچید هتر می سازند. آ نها از چیزی که غفلت م یکنند، ایفای نقش یک رهبر واقعی سازمان است، آنها باید مقررات دست و پا گیر را کنار بزنند و ساختار و فرایندها را کاهش دهند؛ و این همان چیزی است که واقعا مشکل است. برای آ نها افزودن بر مقررات و فرایندها، بسیار آسا نتر و اطمینا نبخ شتر به نظر می آید، چراکه احساس م یکنند به این ترتیب کنترل بیشتری بر جریان امور خواهند داشت. طیفی وجود دارد که در یک طرف آن، چابکی و سرعت است و در طرف دیگر، ثبات و تمرکزگرایی. واقعیت این است که شرک تها به هر دو سر طیف نیاز دارند، به درجه ای از پویایی و میزانی از ثبات؛ و لازم است تلاش کنند تا دریابند در کجای این طیف باید قرار گیرند. اگر شرکتی سریع حرکت کند و از ثبات دور شود، این به معنی از دست دادن هرگونه تمرکز، کنترل کیفیت، مدیریت ریسک و مقیاس اقتصادی است، و مانند شرک تهایی خواهد شد که تلاش م یکنند شبیه استارت آ پها عمل کنند که عموما تلاش ناموفقی است و آ نها را با مشکلات عدیده و مخاطرات ناخواسته ای مواجه م یسازد. این الگوبردار یها در ابعاد بزرگ و به ویژه در مقیا سهای جهانی پاسخگو نیستند. سه حوزه اصلی سازمان، که در ایجاد توازن بین انعطاف پذیری و استواری دارای اهمیت هستند عبارت اند از: 1. ساختار سازمانی، که چگونگی توزیع منابع را تعریف م یکند، 2. حکمرانی سازمانی، که چگونگی تصمی مگیری را مشخص م یسازد، 3. فرایندها، که چگونگی انجام کارها را تبیین کرده و مدیریت عملکرد را نیز در بر م یگیرد. برای چابک بودن لازم است بپذیریم که در این سه حوزه اصلی، شامل ساختار، حکمرانی و فرایندها، به دو مفهوم پویایی و استحکام، به طور متوازن نیازمندیم و برای ایجاد توازن، کارکنان و رهبران سازمان، نقش عمده ای ایفا م یکنند. چابکی و تاب آوری دو روی یک سکه هستند که در ترکیبی متوازن، ظرفیت انطباق پذیری سازمان را در تعامل با محیط پرتلاطم.

هدف:

 هدف این پژوهش، شناسایی پیامدهای اقتصادی گزارش حسابرسی تعدیل شده و نقش نظریه های توجیه کننده حسابرسی است. 

 روش:

داده های پژوهش با استفاده از اسناد کاوی و نمونه ای شامل 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره 1386 تا 1397 به روش داده های ترکیبی و الگوی رگرسیون چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفته اند.  

یافته های پژوهش نشان داد که تعداد بندهای شرط در گزارش حسابرسی، پیامد اقتصادی دارد و به ترتیب منجر به کاهش حساسیت مخارج سرمایه گذاری نسبت به جریان های نقدی و نسبت کیو توبین می شود. افزون بر این، نقش سه فرضیه توجیه کننده اجرای حسابرسی طبق دیدگاه والاس نیز آزمون شد. یافته ها نشان داد که گزارش حسابرسی تعدیل شده، بر اساس فرض تیوری نمایندگی و تیوری اطلاعاتی دارای پیامد اقتصادی است. اما، بر اساس تیوری بیمه ای نتایج بیانگر وجود پیامد اقتصادی نبوده است.  

توجه مدیران و سهامداران به پیامدهای اقتصادی گزارش حسابرسی، می تواند منجر به اقدامات موثر در جهت کاهش بندهای گزارش حسابرسی شود.

یکی از ویژگیهای استارت آپها چابکی در تصمیمگیری و اجراست، اما به مرور که یک شرکت ساختار استارت آپی خود را از دست میدهد، این احتمال وجود دارد که فرهنگ شرکتی در آن حاکم شود و این یعنی ضعف در چابکی و حاکمیت کرختی. با سعید محمدی، شریک موسس و مدیرعامل دیجی کالا، هم صحبت شدیم. از او پرسیدیم که دیجی کالا چگونه چابکی استارت آپی خود را حفظ کرده و اینکه در سیر بزرگ شدن، چگونه خود را چالاک نگاه داشته است؟ او معتقد است که وسوسه کنترل همه فرایندها و حضور در همه تصمیمات، با ذات چابکی مغایرت دارد و اگر مدیری تحت فرمان این وسوسه است، باید بداند که سازمانش چابک نخواهد بود.

با نخستین ورود به محوطه ساختمان شرکت رهشهر، حسی به انسان دست میدهد توام با امنیت،سادگی همراه با استاندارد، زیبایی و آرامش در جهت تلطیف روح و روان آدمی طوری که در مسیر ورود، از بزرگان دین، علم، و ادب و هنر، آموزه هایی نص بشده است که نه تنها منابع انسانی شرکت، بلکه تمام میهمانان، کارفرمایان و مشتریانی را که به هر دلیل به آنجا وارد میشوند با نکات ارزند های روبه رو میسازد. ازجمله: خودباوری، تواضع، گذشت، فداکاری، محبت ورزیدن، همدلی، تشویق یکدیگر، ساده زیستی، واقع بینی، خوش بینی، بردباری، خویشتن داری ، خوش قولی و خو شخلقی، تعادل و میانه روی، عمل گرایی و درنهایت، مسئولیت پذیری و میآموزند تا از ظاهرسازی دور شوند، از ریاکاری بپرهیزند، چاپلوسی نکنند، بی ثباتی در رای نداشته باشند، حسادت نورزند و حریص نباشند. در تمام طبقات این شرکت، فرایندهای علمی جریان دارد که تماما بر اساس تفکر، اندیشه، تخصص، همدلی، خودباوری، عشق و دل و بازهم مسئولیت پذیری است با خروجی هایی که همگی ریشه در منابع انسانی توسع هیافته، متخصص و مسیول این شرکت دارد. مهندسان، مشاوران ارشد و دان شآموختگان دانشگا ه های بزرگ کشور گرد هم آمده اند تا به خلق ارزش برای رفع گره ها، مشکلات و کاستیهای صنعتی، اقتصادی، ارتباطی، علمی و فرهنگی کشور بپردازند.آ نها اید ه هایی را به عمل تبدیل میکنند که نیاز امروز جامعه است. پشت چنین روند پویا، مدیری با تفکری ناب قرار دارد که با توسل به خدای بزرگ و اتکا به دانش، تخصص و اندیش ه های خود و سایر منابع انسانی خلاق به عنوان سرمایه های باارزش و مشهود سازمان، به ارتقای حس مسئولیت پذیری کارکنان و تمام مخاطبان شرکت رهشهر م یپردازد. آنچه در پی میخوانید،مصاحب های است با آقای مهندس سید محمدعلی کیایی، رییس گروه بی نالمللی رهشهر، که نشان داده اند، ایده های ناب تک تک منابع انسانی متخصص در تمام سازما نها چگونه خلق ارزش م یکنند و به فرایندهای اجرایی تبدیل میشوند تا جامعه را به لحاظ صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و نیز فرهنگی متحول سازند. مدیری که تمام هم و غم و تلاشش، توانمندسازی کارکنان، یافتن شیوه های علمی جذب سرمایه گذاران برای توسعه صنعتی، رفع آلودگیهای هوا و محیط، اجرای باکیفیت پروژه های صنعتی کشور، ارایه شیوه های حل بحران آب و کمک به بهبود وضعیت صنایع در قالب انجام پروژ ه های صنعتی است. این مصاحبه را میخوانیم.

فراتر از واکنش سریع تبدیل مفاهیم کیفی مدیریت به سنجه های کمی قابل اندازه گیری یکی از دغدغه های دانشمندان رشته مدیریت است. چابکی یکی از این مفاهیم است که ادبیات اندازه گیری آن به بلوغ کافی نرسیده است. اندازه گیری چابکی از آن جهت مهم است که به سازمان، ملاکی کمی و قابل استناد در این مورد میدهد که تا چه اندازه در پیش بینی و شناخت تغییرات محیط، انتخاب واکنش مناسب به این تغییرات و استفاده از تغییرات برای ایجاد و حفظ مزیت رقابتی قوی عمل میکند. امروز، چابکی یک مفهوم مدیریتی لوکس نیست که داشتن یا نداشتنش فرقی برای کسب وکار نداشته باشد بلکه قابلیتی است که عدم برخورداری از آن میتواند به بهای فنا تمام شود. مفهوم چابکی، ریشه های آن، ویژگیهای سازمانهای چابک و شیوه اندازه گیری چابکی یک سازمان موضوعاتی است که تدبیر در گفت وگو با دکتر منوچهر نجمی، عضو هییت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، جویا شده است.

چابکی به معنای توانایی پاسخگویی، واکنش سریع و موفقی تآمیز به تغییرات محیطی است. این تغییر محیطی م یتواند تغییرات تکنولوژیک و کاری یا تغییر نیاز مشتری باشد. واژه)چابک(توصی فگر سرعت و قدرت پاسخگویی در هنگام مواجهه با رویدادهای داخلی و خارجی سازمان است. پیشبرد سازمان به سوی اهداف کاری، خدمات رسانی بهتر و افزایش کارایی سازمان را م یتوان از جمله اهداف چابکی سازمان دانست. با تمام مطالعات انجام شده در خصوص فناوری تولید پیشرفته، تی مهای کاری و توانمندسازی و کیفیت، هنوز کار تجربی اندکی روی موضوع چگونگی دستیابی سازما نها به چابکی که موفقیتشان را قطعا تضمین م یکند انجام شده است. شاید به علت ماهیت بلندمدت بعضی خصوصیات سازمانی مثل فرهنگ و فرایندها، پژوهشگران تمایل دارند که اساسا بر جنبه فنی یا کمی چابکی سازمانی تمرکز کنند. یک سازمان زمانی چابک خواهد بود که به واسطه اهرم کردن دانش و همکاری داخلی و با دیگر سازما نها قادر به هماهنگی باشد و به صورت سریع و کارا همه منابع مورد نیاز را خلق، تولید، تحویل و پشتیبانی کند] 4[. امروزه سازما نها به دلیل کوتا همدت بودن فرصت بازار، غیرقابل پی شبینی بودن تغییرات مداوم سطح بازار و بهره گیری از فرص تها نیازمند چابکی هستند.

جهان امروز جهان تغییر و تحول است. به ندرت روزی را بدون نوآوری و تغییر در تولید یا وضعیت خدمات سپری م یکنیم] 1[. تغییرات سریع فناوری بر همه سازمانها به خصوص سازمانهای بزرگ صنعتی تاثیر بسیاری میگذارد و غفلت از آن باعث سقوط سریع سازمان میشود. سازمانها از ارکان مهمی از قبیل سرمایه، نیروی انسانی، فناوری و مدیریت تشکیل یافت هاند که به زعم بسیاری از صاحبنظران، در این بین، نیروی انسانی مهمترین رکن است، زیرا کارایی سازمان منوط به انجام وظایف درست و صحیح این نیروها، چه در دایره صفی و چه در دایره ستادی است] 2[. در چنین شرایطی بیشتر سازما نها به دنبال را هحلی برای تطبیق به این شرایط هستند. راه حلی که توسط بیشتر صاحبنظران عنوان شده، آموزش و بهسازی منابع انسانی است] 1[. اجرای آموزش و بهسازی نیروی انسانی سبب میشود تا افراد بتوانند متناسب با تغییرات سازمانی و محیط، به طور موثر فعالیتهایشان را ادامه داده و برکارایی خود بیفزایند. بنابراین آموزش و بهسازی، کوشش مداوم و برنامه ریزی شده به وسیله مدیریت برای بهبود سطوح شایستگی کارکنان و عملکرد سازمانی است.

اگر شرکتی مجبور باشد برای ادامه فعالیتش با پیچیدگی درونی خود دست به گریبان بماند، بهترین استراتژی دنیا هم برایش چندان ارزشی نخواهد داشت. مقوله پیچیدگی در صورتی که نادیده گرفته شود به عنوان پیامد طبیعی موفقیت یک سازمان گسترش می یابد و در صورتی که مهار نشود، میتواند به سرعت به بزر گترین مانع رشد شرکت تبدیل شود.

حسابرسی داخلی از ابتدای پیدایش تا به حال، به عنوان یکی از اجزای محیط کنترلی سازمان، نقش مهمی در پیشبرد اهداف توسعه ای سازمان بر عهده داشته است. در میان انبوه مباحث مطرح شده پیرامون حسابرسی داخلی، در دهه اخیر موضوع اصول اخلاقی حسابرسان داخلی توسط برخی محققان مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله، تحلیلهایی را درباره اصول اخلاقی حسابرسی داخلی از طریق جستجوی نقش آن در مدل دوگانگی سازما نیافته برونسون ارایه مینماید، به طور خاص به توسعه بحثهای اورت و ترمبلی) 2014 (، در مورد نوع نگاه به حسابرسان داخلی به عنوان فعالان "اخلاقی" پرداخته است و پیشنهاد میکند پیوستگی متقابل دستاوردهای اولیه سازمان شامل مذاکرات، تصمیمات و فعالیتها میتواند در فراهم آوردن ابزارهای اساسی برای حسابرسان داخلی در اجرای نقشهای اخلاقی خود در سازمان مفید باشد. با توجه به اینکه خواست ه های ناسازگار بازیگران اصلی و قدرتمند سازمانی همواره عملیات حسابرسی داخلی را تحت تاثیر قرار داده است، حسابرسی داخلی م یبایست در چنین شرایطی راه حل دوگانگی سازمانی را به عنوان یکی از خواسته های سازمان جهت دستیابی و حفظ مشروعیت اجتماعی خود در نظر بگیرد.

در دهه های اخیر در ادبیات توسعه، حکمرانی خوب به عنوان کلید معمای توسعه کشورها مطرح شد. حکمرانی خوب، تمرین مدیریت)سیاسی، اقتصادی، اجرایی و...(منابع یک کشور برای رسیدن به اهداف تعیین شده است. این تمرین دربرگیرنده راهکارها و نهادهایی است که افراد و گرو ه های اجتماعی از طریق آن، توانایی دنبال کردن علایق و حقوق قانونی خود را با توجه به محدودیتها داشته باشند.

امروزه، مشتریان فقط با دریافت محصول یا خدمات قانع نمیشوند، بلکه انتظار ارزشی را دارند که فراتر از کیفیت، در محدوده مسئولیت اجتماعی باشد. در حال حاضر، مشتریان به سمت آن دسته از شرکتهایی حرکت میکنند که مسئولیتهای به عهده گرفته را به اثبات برسانند. زمانی که کیفیت و قیمت محصولات یا خدمات مشابه است، اکثر مصر فکنندگان ترجیح میدهند از آن دسته از شرکتهایی که از یک علت اجتماعی حمایت م یکنند، خریدکنند] 1[. امروزه، مسئولیت اجتماعی شرکتها به بخش مهمی از فعالیتهای روابط عمومی شرکتها و همچنین به یک پارامتر رقابتی برای سازمانها تبدیل شده است، زیرا کیفیت و قیمت همیشه برای ساخت محصولات دلخواه مصر فکنندگان کافی نیستند. از اینرو، سازمانها اغلب در تلاش برای پیدا کردن راه های جدید برای متمایز ساختن محصولات و خدمات خود بوده اند] 2[. بازاریابی خیرخواهانه 4 ابزار موثر بازاریابی برای ارتقای فعالیتهای مسئولیت اجتماعی شرکت است. مزیت این نوع بازاریابی برای شرک تهای قدیم یتر بازاریابی این است که میتواند علاوه بر مشغولیت منطقی، درگیری عاطفی برای مصر فکننده به وجود آورد. این راهبرد، علاوه بر ذهن، قلب مشتری را به کار میگیرد، بنابراین این توانایی را داراست که رابط های قویتر و پایدارتر بین شرکت و مشتری ایجاد کند. بازاریابی خیرخواهانه مفهومی جدید در کشورمان است و از سال 1384 توسط سازمان یونیسف به بنگاه های اقتصادی ایران معرفی شد. در سالهای اخیر، استقبال بسیاری از بنگاه ها از این شیوه نشان میدهد که این استراتژی در حال تبدیل شدن به یک جریان جدی در فضای رقابتی کشورمان است.

پیچیدگیهای فراوانی که در ده ه های اخیر در دنیای پیرامون وجود دارد، آماده سازی افراد برای ورود به جامعه نیاز به آموزشهایی با کیفیت فراتر از آموزشهای تیوری را دارد. آموزشهایی که علاوه بر آموزه های علمی دربردارنده آموزشهایی در باب اخلاق حرف های نیز به هنرجو بدهد. استفاده از شبیه سازیهای کامپیوتری برای بهبود در محیطهای کاری، مربیان بسیاری را در حوزه های مطالعه و پژوهش علاقه مند کرده است. همچنان که کاربرد نرم افزارها پیچیده تر میشود، مربیان فرصتهای بیشتری برای مطالعه دارند که سبب واقع گرایانه تر نمودن افراد میشود تا آنچه در آموزش یاد گرفته اند را به کار ببرند. هدف فناوریهای آموزشی تسهیل یادگیری و بهبود عملکرد است. شبیه سازیهای آموزشی میتوانند به عنوان تکنیکی کارآمد موجب تحقق این هدف شوند. بدین لحاظ کاربرد شبیه سازی رو به افزایش بوده و یکی از مهمترین کاربردهای آن در زمینه آموزش و یادگیری بوده است. نرم افزارهای شبیه ساز کامپیوتری میتوانند راه را برای تفکر عمیقتر در مسایلی که مدیران در محیط اجتماعی خود با آ نها سروکار دارند، هموار کنند و آنها را قادر سازند تا صحیح ترین تصمیمات را در موارد مختلف اتخاذ نمایند. در این مقاله سعی شده است نخست با بررسی موضوع و سپس معرفی یک نرم افزار مناسب، نحوه به کارگیری، اجرا و مشاهده نتایج بیان شده و کاربرد آن در ارایه بازخورد مناسب در جهت توانمند نمودن مدیران بیان شود.

هر کسب وکاری در واقع مسیل های از مسایل مشتریان خودش را به روشی مناسب حل م یکند تا آ نها ترغیب شوند و بابت این روش حل مسئله پول بدهند! از این دیدگاه هر محصول و خدمت، چیزی جز یک روش حل مسئله نیست. بنابراین برای موفقیت در دنیای کسب وکار هم لازم است مسئله واقعی و درست مشتریان را کشف کنیم.

اهمیت برند شخصی و نقش و ارزش آن در تاثیر بر ذهن مخاطبان از سه منظر قابل توجه است: نخست، آن تصور و برداشت واقعی است که اعتباری که برای نقش ها، شاخص ها و روش هایی که برای برند سازی کسب می کنید، توسط دیگران رخ دهد. در این میان، شما ابعاد برند خود را تعیین و یا در نهایت درباره اش تصمیم م یگیرید اما نکته مه متر در میزان و نوع عملکرد شما به عنوان یک برند است، به این معنا که دیگران از شما به کمک برندتان چه درکی پیدا می کنند و در نهایت این عملکرد شماست که بر اساس آن، پیروزی یا شکست را تجربه خواهید کرد. دوم، نوع حسی است که دیگران نسبت به برند شما به دست می آورند و اینکه بر مبنای این حس چقدر به شما م یتوانند مطمین باشند و به برند شما اعتماد کنند. سومین منظر در ساخت یک برند موفق، نوع ارتباطی است که با مخاطبان خود برقرار می کنید و اساس این ارتباط بر مبنای توانمندی و قدرت انجام کارهایی است که در برند خود به آن ها اشاره کرده اید. اما اینکه شما چگونه صاحب یک برند موفق شوید، ریشه در این واقعیت دارد که علاوه بر اینکه می بایست خدماتی با کیفیت ارایه کنید، لازم است تا ضمن برقراری یک ارتباط منسجم با مخاطبان، بتوانید به خلق ارزش های برتر نسبت به سایر رقبا بپردازید و تفاوت ها و تمایزهای خود را با آن ها به اثبات برسانید که دستیابی به چنین توفیقی، تنها از طریق اجرای مدیریتی قوی ممکن است که توسط آن م یتوانید نقاط تمایز خود را در معرض دید مخاطبان خود قرار دهید یا این تمایز را به آن ها القا کنید. این نکته را باید در نظر داشته باشید که تمایز، شا هکلید یک برند موفق است؛ تمایزی که بتوانید ارزش های آن را برای مخاطبان خود به اثبات رسانده و تداعی های مثبت نسبت به آن را به بخشی از تداعیات ذهنی آنان تبدیل کنید. به همین منظور، موضوع ساخت برند شخصی) Personal Branding (و جایگاه و ارزش آن در ذهن مخاطبان، عنوان نشست تخصصی دی ماه خانه مدیران سازمان مدیریت صنعتی بود که در جمع اعضای خانه مدیران و کارشناسان این سازمان، مدیران اجرایی سازمان ها، مدیران و کارشناسان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برگزار شد که با سخنرانی آقای دکتر رسول بابایی، دکترای حقوق سیاسی همراه بود.