فهرست مطالب

مطالعات راهبردی زنان - پیاپی 48 (تابستان 1389)

فصلنامه مطالعات راهبردی زنان
پیاپی 48 (تابستان 1389)

  • لایحه حمایت از خانواده (فقه و حقوق)
  • تاریخ انتشار: 1389/06/01
  • تعداد عناوین: 10
|
  • احمد حاجی ده آبادی صفحه 7
    حمایت کیفری از ارزش ها و قواعد همیشه در آخرین مرحله باید صورت پذیرد به خصوص در حقوقی همانند حقوق خانواده که بیش از آنکه بر پایه ی قرارداد استوار باشد، ایجاد و دوام آن بر عشق و علاقه ی زن و شوهر مبتنی است. آنگاه که مداخله ی حقوق کیفری لازم است، باید اصول و قواعد قانون گذاری و قانون نگاری به طور کامل رعایت شود. اینکه مقررات کیفری لایحه حمایت از خانواده تا چه حد بر پایه ی بایسته های تقنین تنظیم شده است، پرسشی است که این مقاله درصدد پاسخ گویی به آن است.
    کلیدواژگان: لایحه ی حمایت از خانواده، تقنین، ضرورت، جامعیت، تناسب جرم و مجازات، عنصر معنوی
  • لیلا سادات اسدی صفحه 53
    در قانون آئین دادرسی مدنی، تصمیم قضایی دادگاه تحت عنوان «رای»، بر دو نوع «حکم» و «قرار» تقسیم شده است، اما گواهی عدم امکان سازش که به عنوان یکی از انواع تصمیمات دادگاه در دعوی طلاق شناخته شده در قانون مغفول مانده است. نوشتار حاضر درصدد بیان این مطلب است که قوانین موجود، در تعیین جایگاه حکم طلاق و تفکیک آن از گواهی عدم امکان سازش موفق نبوده و قضات نیز در جهت رفع ابهام ها و خلا های قانونی، رویه ای مقبول ارائه نداده اند، اما لایحه ی حمایت از خانواده، در قالب شناسی صحیح تصمیمات نهایی دادگاه در موضوع طلاق تا حدی موفق بوده است، اگرچه در برخی موارد نیازمند اصلاح است
    کلیدواژگان: طلاق، تصمیم قضایی، دادگاه، گواهی عدم امکان سازش، حکم، لایحه ی حمایت از خانواده، رویه ی قضایی
  • محمدتقی کرمی، مهدی سجادی امین صفحه 85
    چندی پیش لایحه ای از سوی دولت با عنوان «حمایت از خانواده» به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد. کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس پس از بررسی این ماده، جواز تعدد زوجات را منحصر در 10 مورد دانست. در این نوشتار با دفاع کلامی از آموزه ی تعدد زوجات، این امر بر خلاف مبانی فقهی دانسته شده و ثابت شده است که محدود کردن تعدد زوجات به فرض های نادر، ضرورت اجتماعی چندهمسری نسبت به زنان و دخترانی را که نمی توانند همسر اول شوند، برطرف نکرده و علاوه بر ستم به این زنان و دختران در فرض عدم ازدواج، موجب گسترش فساد، ارتباطات مخفیانه، و در بعضی موارد شیوع طلاق خواهد شد.
    کلیدواژگان: ماده ی 23 و 24 لایحه ی حمایت از خانواده، تعدد زوجات، چندهمسری، شرایط ازدواج مجدد، خانواده
  • محمدتقی رفیعی صفحه 133
    خانواده به عنوان باهویت ترین نهاد اجتماعی همواره جایگاه ویژه ای در میان تاسیسات حقوقی به خود اختصاص داده است. نقش حقوق در استحکام و ثبات خانواده انکارناپذیر است. در ایران، حمایت از خانواده همواره مدنظر قانون گذاران بوده است. اخیرا لایحه ی حمایت خانواده که بنا به پیشنهاد قوه قضائیه در جلسه ی مورخ 3/4/1386 هیئت وزیران به تصویب رسیده از جهات مختلف از سوی حقوق دانان و صاحب نظران تجزیه و تحلیل شده است. در این پژوهش، ماده ی 23 این لایحه که از اهمیت خاصی برخوردار است با رویکرد حقوقی اجتماعی به تعدد زوجات نقد و بررسی شده است. به نظر نگارنده، لایحه ی جدید در مقایسه با قوانین حمایت خانواده مصوب 1346 و 1353، در خصوص رضایت همسر اول به تعدد زوجات و شرط اجرای عدالت از سوی مرد بسیار ناقص به نظر می رسد. در این لایحه، رضایت همسر اول به عنوان شرط تعدد زوجات پیش بینی نشده، که این امر مغایر با حسن معاشرت مندرج در ماده ی 1103 قانون مدنی و تشیید مبانی خانواده مندرج در ماده ی 1104 این قانون تلقی می گردد. به علاوه، احراز توانایی مالی مرد برای اجازه ی اختیار همسر بعدی از دادگاه تنها شرط تعدد ازدواج محسوب شده است. از سویی، در این لایحه صرفا تعهد اجرای عدالت بین همسران، که می تواند صوری باشد، و همچنین فاقد مستند فقهی و بدون ضمانت اجرای مدنی و کیفری است، مقرر شده که در حقیقت نادیده گرفتن ضرورت احراز اجرای عدالت به عنوان یکی از شرایط اساسی تعدد زوجات است.
    کلیدواژگان: ماده ی 23 لایحه ی حمایت خانواده 1386، تعدد زوجات، رضایت همسر اول، شرط عدالت در تعدد زوجات، حقوق زنان
  • سیدمهدی جلالی صفحه 183
    مهریه برای زن در ازدواج دائم و موقت امری تاییدی در اسلام بوده و خداوند در قرآن نیز به پرداخت مهریه به زنان تاکید فرموده است. علی رغم اینکه در اسلام بر استحباب مهریه ی کم و کراهت زیادی آن تاکید شده است در سال های اخیر میزان مهریه افزایش زیادی پیدا کرده و این امر مشکلاتی را برای مردان به وجود آورده است. در این مقاله میزان مهریه در فقه امامیه و عامه و حقوق موضوعه ی ایران و کشورهای مسلمان همچنین امکان دخالت قانون گذار و تغییر در احکام مهریه براساس مقررات شرعی بررسی شده و با عنایت به مبانی تغییر احکام و نبود این مبانی در خصوص تغییر مهریه امکان دخالت قانون گذار جهت تحدید اراده ی زوجین در تعیین مهریه مورد تردید قرار گرفته است. در پایان با تبیین مقررات جدیدی که در لایحه ی حمایت از خانواده مطرح شده و با بیان ایرادات قانونی و شرعی ماده ی 25 لایحه و تبصره های آن پیشنهاد و حذف این ماده و تبصره های آن مطرح گردیده است.
    کلیدواژگان: مهریه، مقدار مهریه، مهریه ی متعارف، تحدید مهریه
  • عبدالعلی توجهی صفحه 219
    خانواده کانون مقدسی است که بر عالی ترین عواطف بنا شده است و به لحاظ کارکرد، مهم ترین نقش را در سعادت و شقاوت جوامع ایفاء می کند، لذا تلاش در راستای حفظ و استواری آن، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خانواده، ضمانت اجراهای کیفری اصولا در این کانون جایگاهی ندارند. با این وجود در مواردی که زوج از تادیه ی حقوق زوجه خودداری کند و گذشته از سوء معاشرت، تسریح به احسان را نیز نپذیرد، به دلیل مغایرت آن با مصالح عالی شریعت و آثار منفی اجتماعی آن، می توان در قبال آن ضمانت های کیفری را اعمال کرد. یکی از کاستی های موجود در لایحه ی حمایت از خانواده، توجه نداشتن تهیه کنندگان آن به این موضوع مهم است، لذا به نظر نگارنده تلاش برای از بین بردن این خلا ضرورت دارد.
    کلیدواژگان: خانواده، نشوز، ضمانت کیفری، جرم انگاری، سوء معاشرت
  • ابوالقاسم علیدوست صفحه 253
    توقف یا عدم توقف ازدواج دوشیزه ی بالغ و رشید بر اذن یا اجازه ی ولی، از مسائل مهم و مبتلابه است. فقی هان اسلام به تبع اختلاف مفاد روایات مرتبط با این مسئله، در این باره، نظرات مختلفی دارند.
    قانون گذار جمهوری اسلامی ایران هرچند اندیشه ی توقف را پذیرفته است، لکن از برخی نهادهای مرتبط با قوه-ی قضائیه پیشنهاد عدم توقف داده شده است. نظری که در گذشته از شهرت قوی در میان فقی هان برخوردار بوده است. در این مقاله، مسئله ی حاضر با توجه به اسناد شناخته شده ی اجتهاد از یک سو و با توجه به پدیده شناسی ازدواج و تحلیل ماهیت ولایت ولی به نظارت و حمایت، بررسی شده و اندیشه ی توقف تایید می شود.
    کلیدواژگان: ازدواج، بکر، اذن، اجازه، ولی، دوشیزه، ولایت
  • سوسن صفاوردی صفحه 294
    مقاله ی حاضر حاصل یافته های پژوهشی است که به منظور بررسی بازنمایی رسانه های غربی از حجاب زن مسلمان از جنبه ی حقوقی و سیاسی انجام شده است. مسئله ی مهم در بازنمایی واقعیت توسط رسانه ها این است که یک رسانه هیچ گاه ابزار خنثی و یک میانجی بی طرف در ارائه ی تصویر به حساب نمی آید. رسانه متکی به زبان و معناست و زبان و معنا نیز در چارچوب گفتمان همواره متکی بر قدرت است. لذا بازنمایی حوادث توسط رسانه ها، بدون درنظر گرفتن جنبه ی اخلاقی آن سوگیری ایدئولوژیک دارد و در راستای تضعیف یا تثبیت قدرت و گفتمان ویژه ای گام برمی دارد. یافته ها نشان می دهد در کلیشه سازی رسانه ای غرب نسبت به حجاب شخصیت زن مسلمان محجبه به عنوان نماد ضد حقوق زن و سیاسی منفی جلوه داده می شود.
    کلیدواژگان: بازنمایی، رسانه های غرب، حجاب زن مسلمان، تحلیل محتوا، حقوق زن، نماد سیاسی
  • صفحه 1
  • صفحه 2
|
  • Ahmad Haji Dehabadi Page 7
    Penal protection of values and rules should be always made in the last step; this is the case in particular for rights such as family rights which are based, more than contracts, on creation and continuation of love and interest between spouses. When penal intervention is necessary, principles and rules of legislation should be fully observed. That to what extent the penal rules of the Bill of Family Protection are regulated according to the necessities of legislation is a question to which the present article tries to provide an answer.
  • Leila Sadat Asadi Page 53
    In civil procedural law, judicial decision of the court has been divided to “Judgment” and “Order” but certificate of non-adaptation as one of judicial decisions in divorce proceedings, has not been considered well. This paper undertakes to discuss, existing regulations have failed in exact determination of divorce judgment status and its differences with certificate of non-adaptation. Judges have not applied acceptable jurisprudence regarding its legal vacants and ambiguities too but bill of family protection with proper recognition of court final decisions structure, has been successful to some extent, although requires some amendments.
  • Mohammad Taghi Karami, Mehdi Sajjadi Amin Page 85
    The Government recently presented so-called Protection of Family Bill to the Islamic Consultative Assembly of parliament. Legal and Judicial Commission has limited the allowance of polygamy in 10 cases after examining it.In this paper the teaching of polygamy has been defensed in theological manner and known against of Jurisprudential principles and proven that limiting polygamy in rare cases can not obviate the social necessity of that in the case of women and girls who are deprived of being the first wife. In addition to oppression of women and girls who remained unmarried that this limiting causes, it leads to extension of corruption, secret relationships and expansion of divorce.
  • Mohammad Taqi Rafiei Page 133
    Family as an authentic social institution constantly possesses an especial place from among the establishments of law. Family Protection Bill recently suggested by the Judiciary and approved in meeting dated 03/04/1386 of ministers board has been analyzed in different directions by the lawyers and experts. The Article 23 of this bill which is of outstanding importance in the present study is examined with social-legal approach. In this Comparison the only condition of polygamy considered is the finding of financial ability of man for permission to next marriage by court. Also this bill has provided merely the condition of undertaking to perform justice among wives, which could be done superficially. Whereas, this condition lacks Islamic Jurisprudence basis as well as civil and criminal sanctions, in which the necessity of finding performance of justice as one of the fundamental conditions of polygamy has not been taken into consideration.
  • Seyyed Mehdi Jalali Page 183
    The designation of dower for women in the permanent marriage and temporary marriage is confirmed in Islam. God said in the Quran،The woman should be paid the dower. In Islam is confirmed the recommendatory of unsufficient dower and repuynance of excessive dower. In recently، rate of dower is increased in Iran and it has originated of many problems in the living. In this article، rate of dower in shiah and Iranniam low and muslims countries is investigated، and also the possi bility of interference of legislator and allteration the edicts of dower conditions are based on Islamic regulation is investigated. The final decision of couples is doubtful in the rate of dower by changing of commands، lack of basis of changing in dower، and limited in in tereference legislator. By determination of anew regulation is proposed in protective bill of the family، by presentiny official and lagal claimes، article 25 of this bill and their notes، The eliminating of this bill and is proposed.
  • Abdolali Tavajjohi Page 219
    Family is a holy Society that had made on high feeling. Functionally it performes the most important role in welfare and adversity in Societies, SO effort in to protect and firm it, is a necessity which is not avoidable. In regard to unique characteristic of Family, there is no place penal sanction in the society. Even though in Some cases that husband doesn’t discharge the rights of his wife and in spite of his mal feasan, he doesnot accept his freedom. Because it contradict with the high interests of religious and its negative social influences, can be performed penal sanction in front of it. One of the defects in protect family bill is that producers don’t pay attention to this important matter. So to the witter, effort to solving this problem is necessary.
  • Abolghasem Alidoust Page 253
    That marriage of a mature virgin girl depends on her guardian’s permission or not is one of the important and widely-discussed issues. Because of difference in hadiths relevant to this issue, Muslim jurists are of different views in this regard.Though the legislators of the Islamic Republic of Iran have accepted the idea of dependence, some institutions affiliated to the Judicial Power have proposed the idea of independence. This is the idea which was previously well-known among jurists. In the present article, this issue will be discussed according to well-known juridical documents on the one hand, phenomenology of marriage and interpretation of the guardianship as supervision and protection on the other, and the idea of dependence will be confirmed.
  • Susan Safaverdi Page 294
    This paper is the outcome of a research project conducted to investigate the legal and political aspects of the Western media’s representation of Muslim women’s hijab. The important issue in representation of reality by the media is that they can never be considered a neutral tool, and an impartial mediator in presenting an image. Media rely on language and sense and within the framework of discourse these two always rely on power. Therefore, representation of events by the media, regardless of being moral and immoral, is of ideological bias and is in line with weakening or consolidation of a power source or a specific discourse. The findings of this study indicate that the Western media about Muslim women in their stereotyping attempts on hijab. They introduce Muslim women as a negative political and anti-women’s rights symbol.