فهرست مطالب

رسانه - سال بیست و دوم شماره 1 (پیاپی 84، بهار و تابستان 1390)

فصلنامه رسانه
سال بیست و دوم شماره 1 (پیاپی 84، بهار و تابستان 1390)

  • 214 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/12/17
  • تعداد عناوین: 9
|
  • ابوذر گوهری مقدم، محمدصادق دهقانی محمدآبادی صفحه 5
    جنبش وال استریت را اشغال کنید که در ماه های اخیر در آمریکا شکل گرفته و دامنه آن حتی به کشورهای دیگر نیز کشیده شده است از ابعاد مختلف حایز اهمیت بوده و موضوع تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در روزهای آغازین این جنبش، رسانه های اصلی آمریکا سیاست سکوت را در دستور کار قرار دادند اما با گسترش ابعاد زمانی و مکانی جنبش، رسانه های جریان اصلی درصدد القای این مطلب برآمدند که معترضان را آنارشیست جلوه داده و در نهایت نیز این جنبش را به یک دعوای ساده حزبی تنزل دادند. در عین حال معترضان نیز تلاش کردند از رسانه های آلترناتیو و نیز فضا و شبکه های مجازی برای رساندن پیام خود استفاده کنند. سوال اصلی مقاله حاضر آن است که جایگاه و نقش رسانه های مجازی در شکل گیری و تداوم این جنبش چگونه بوده است؟ در پاسخ به این پرسش باید اشاره کرد جنبش اشغال وال استریت از طریق رسانه های مجازی شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خود را به اشتراک گذاشتند و شبکه های اجتماعی غیرمجازی مانند خانواده، گروه های همسالان و دوستان خود را در شبکه های مجازی بازتولید کرده و بر انسجام اجتماعی خود افزودند. ویژگی هایی نظیر بدون مرز بودن فضای رسانه های مجازی، کاهش هزینه اقدامات جنبش، تامین راحت امکانات و عوامل مورد نیاز برای اقدام، انعکاس جهانی اقدامات، امکان هماهنگی لحظه ای، امکان جذب حامیان از سراسر جهان باعث شده جنبش اشغال وال استریت از این امکانات حداکثر استفاده را برای نمایش جهانی جنبش خود کند.
    کلیدواژگان: جنبش اشغال وال استریت، رسانه های مجازی، اینترنت، شبکه های اجتماعی
  • عبدالله بیچرانلو صفحه 21
    این مقاله با تبیین نقش زبان در ارتباطات انسانی، موضوع خنثی نبودن زبان در ارتباطات اجتماعی را تشریح کرده است. در فرایند ارتباطات رسانه ای، رسانه ها اقدام به بازنمایی واقعیات می کنند و این بازنمایی رسانه ای، آمیخته به روابط و مناسبات قدرت است. از این رو، به منظور جلوگیری از انحراف در این زمینه، مفهومی با عنوان”عدالت زبانی“طرح شده است تا مبنای عمل رسانه های جمعی قرار گیرد. نگارنده با رجوع به آیات قرآن کریم و تفسیرالمیزان، به دنبال پاسخ به این پرسش بوده است که الزامات و هنجارهایی که رسانه های جمعی می توانند آن ها را مبنای خط مشی گذاری محتوای زبانی خود قرار دهند، کدامند؟ برای این منظور، با استفاده از روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم، آیاتی از قرآن که به کاربرد عملی زبان یعنی گفتار، اشاره یا بر آن تمرکزی داشته اند، مبنای تتبع قرار گرفتند. در مجموع، 1722 آیه قرآن کریم، شامل کلمه”قول“یا یکی از ریشه های آن و بافت (سیاق) این آیات؛ یعنی رکوع1 مربوط به آن ها در متن قرآن، بررسی شده اند. نتیجه این بررسی، دستیابی به الزاماتی در به کارگیری عادلانه زبان در ارتباط با مخاطبان است که رسانه ها می توانند در خط مشی گذاری محتوای زبانی خود در دستور کار قرار دهند.
    کلیدواژگان: عدالت زبانی، رسانه های جمعی و قرآن کریم
  • حسن بشیر، رامین چابکی، حسین مهربانی فر صفحه 51
    بازتاب ایران هراسی در مطبوعات اروپایی و آمریکایی و موضع گیری های آن ها که با نفوذ و صدور انقلاب اسلامی ایران در طی گذشت بیش از سه ده ها ز انقلاب اسلامی و ظهور انقلاب ها و قیام های متعدد در کشورهای منطقه، به اوج خود رسیده است، امری در خور توجه است که با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان می توان از رویکردهای اصلی آن ها تا حد زیادی پرده برداشت.
    بررسی گفتمان مطبوعات غربی، ما را به تقابل همیشگی غرببا ایران رهنمون ساخته است که در این راستا، مطالعات نئو شرق شناسی با توجه به فضای نوین جامعهجهانی (و شکل گیری امپریالیسم جدید) و هم چنین نشانه شناسی فرهنگی با نظر به ظرفیت های قابل توجه آن در تبیین تقابل های فرهنگی و روابط میان فرهنگی،چارچوب نظری مناسبی را برای تحلیل و واکاوی این امر در اختیار ما قرار می دهند.
    به تصویر کشیدن ایران به عنوان تهدیدی جدی برای منطقه، نسبت دادن توحش و ضدیت با دموکراسی به جمهوری اسلامی ایران و به دنبال آن، تاکید برتمایزات و زنده کردن از مهم ترین مواردی است که از تحلیل گفتمان این مطبوعات به دست آمده و به نوبه خود در بستر مطالعات نئو شرق شناسی و نشانه شناسی فرهنگی قابل تبیین است.
    کلیدواژگان: بیداری اسلامی، اسلام هراسی، ایران هراسی، نئوشرق شناسی، نشانه شناسی فرهنگی، تحلیل گفتمان، مطبوعات اروپایی و آمریکایی
  • سیدمحمود حسینی، وحید خاشعی صفحه 87
    از آنجا که عصر حاضر عصر رسانه ها نام گذاری شده است، تاثیر رسانه ها و سازمان های رسانه ای را نمی توان در مدیریت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جوامع نادیده گرفت. سازمان های رسانه ای برای داشتن حداکثر تاثیر در جلب و رضایت افکار عمومی خود ناچار هستند دست به برنامه ریزی های بلند مدت بزنند و از آنجا که کنترل، روی دیگر سکه برنامه ریزی سازمان های رسانه ای است، لذا کنترل های استراتژیک بسیار حائز اهمیت است. سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی مدتی است که با سند افق رسانه، چشم انداز و افق پیش روی خود را طراحی کرده است و در این زمینه مدلی کنترلی که بتواند مسیر پیش روی این سازمان را رصد و پایش کند بسیار ضرورت دارد. این مقاله به دنبال آن است که با ارائه مدلی برای اجرا و ارزیابی سند افق رسانه به مسیر استراتژیک رسانه ملی کمک کند.
    کلیدواژگان: سازمان رسانه ای، برنامه ریزی استراتژیک، کنترل استراتژیک افق رسانه ملی
  • محمد مهدی انصاری صفحه 115
    مطبوعات دوره پهلوی اول، به عنوان ابزار تبلیغاتی دستگاه حکومتی با هدف بازتولید مشروعیت و حقانیت برای سلسله پهلوی به طرح اندیشه ایرانشهری و ترویج گرایشات ناسیونالیستی و باستان گرایانه پرداختند. حال اینکه این مطبوعات و نشریات که توسط روشنفکران ونخبگان وابسته به دربار پهلوی اداره می شدند، چگونه در پی دست و پا کردن مبانی هویتی جدیدی برای جامعه سنتی و استبداد زده ایران بودند، در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد. البته در چنین فضای فکری و سیاسی قرار بود روشنفکران و روزنامه نگاران وابسته به دربار، هم دستاوردهای تمدنی غرب را وارد کنند و هم به تعمیق روحیات ناسیونالیستی و علایق باستانی و تاریخی ایرانیان بپردازند که این خود حاکی از یک اندیشه پاردوکسیکال بود یعنی ورود به دنیای مدرن با تاکید بر سنن و اسطوره های باستانی. البته به رغم فعالیت دستگاه تبلیغات رضاخانی به واسطه حاکمیت فضای بسته سیاسی، اندیشه ایرانشهری در نهایت نتوانست پایه های مشروعیت حکومت پهلوی را استوار سازد.
    کلیدواژگان: مطبوعات، اندیشه ایرانشهری، باستان گرایی، مشروعیت
  • شهرام گیل آبادی، علی اصغر شیرازکی صفحه 129
    این پژوهش به معرفی ساختار مناسب برای ارائه آیین ها و مناسک مذهبی در تلویزیون می پردازد. به رغم اهمیت برنامه های مناسکی مذهبی به نظر می رسد در تلویزیون کشور ما کمتر آثار قابل اعتنایی به این شیوه تولید می شود. از دلایل این ضعف فقدان شناخت علمی، حرفه ای و تئوریک در این زمینه است. پژوهش حاضر به شیوه اسنادی کتابخانه ای، با هدف شناخت ساختار مناسب برنامه های مناسکی مذهبی نتایج کاربردی خود را ارائه می کند.
    نخست رویکرد ابزارانگارانه وسپس رویکرد فناوری محور، از دیدگاه های فلسفی، ارتباطی و جامعه شناختی، درباره حضور دین در رسانه تلویزیون، مورد بررسی قرار می گیرد. پس از آن دیدگاه سوم و بینابینی با محوریت نظریه همگرایی رسانه های مدرن وسنتی معرفی خواهد شد. توجه به الگوی ارتباطی مناسب برای حضور آیین ها و مناسک مذهبی در تلویزیون از اهمیت شایانی برای انتخاب ساختار مناسب برنامه سازی برخوردار است. به همین جهت مدل ارتباط آیینی در چارچوب نظریه همگرایی به عنوان الگوی مناسب ارتباطی برای ارائه آیین ها و مناسک مذهبی در تلویزیون در نظر گرفته شده است.
    تعامل و نمایش ایمان مشترک، مهم ترین مفاهیم برای درک مدل ارتباط آیینی است. با توجه به اهمیت این مفاهیم، قالب برنامه های زنده تلویزیونی با ویژگی های ساختاری واقعیت نمایی، تعامل و همزمانی، مناسب ترین زمینه را برای برقراری یک ارتباط آیینی، از طریق ارائه رسانه ای آیین ها و مناسک مذهبی به وجود می آورد. هم پوشانی ساختار برنامه زنده تلویزیونی با اقتضائات الگوی ارتباط آیینی، این پژوهش را به مهم ترین نتایج خود می رساند. با استفاده از ساختار برنامه های زنده تلویزیونی در چارچوب الگوی ارتباط آیینی می توان محمل مناسبی برای ارائه آیین ها و مناسک مذهبی در قالب برنامه های تلویزیونی فراهم آورد.
    کلیدواژگان: دین، آیین و مناسک مذهبی، مدل ارتباط آیینی، ساختار برنامه زنده تلویزیونی
  • عبدالحسین رجبی فروتن، حسین شیخ رضایی، حسین کرمی صفحه 149
    به عقیده صاحب نظران سابقه فعالیت های عمومی سازی علم در مرزی مشخص با آموزش های رسمی به اوایل قرن هجدهم برمی گردد. گسترش صنعت چاپ و ظهور رسانه هایی چون رادیو و تلویزیون، هر یک سرفصل تحولاتی در عرصه ترویج علم بوده اند. امروزه عمومی سازی علم در پیوندی ناگسستنی با رسانه و قواعد آن قرار دارد. به این ترتیب، عرضه علم برای عموم از تاثرات انقلاب دیجیتال و ظهور رسانه های نوین برکنار نخواهد بود. تحول شتابان فناوری رسانه، عرصه های جدیدی را در برابر فعالیت های عمومی سازی علم گشوده است. این مقاله به نحوه حضور علم در رسانه های نوین و امکانات و فرصت هایی می پردازد که این رسانه ها در اختیار فعالان عمومی سازی علم قرار داده اند. نوشته حاضر ضمن مروری کوتاه بر تعاریف و مبانی ارتباطات علم، بر فعالیت های علمی عمومی در اینترنت متمرکز می شود.
    کلیدواژگان: ارتباط علم، عمومی سازی علم، رسانه های نوین، علم برای عموم، علم و رسانه
  • مجتبی عبدی، مرجان طباطبایی، افسانه یدالهی، مریم اسفندیاری صفحه 171
|
  • Abuzar Gohari Moghadam, Mohammad Sadiq Dehqani Mohammadabadi Page 5
    Occupy Wall Street Movement which was started in recent months in the United States and spilled over to other countries afterwards is of a great importance and has been subject of many researches and analyses. At the beginning days of this movement, the main stream media in the US chose a policy of silent and tried to portray the protestor as anarchists as if it is just a partisan debate. On the other hand, the protestors tried to find and use many alternatives including virtual media in order to deliver their message. This paper is an attempt to explore the role and position of Virtual media in creation and continuation of this movement. The article argues that the Wall Street Movement member managed to reproduce themselves(Friends and families) in forms of virtual communities and also to enhance their social coherence through using virtual media by which they could share their political, social and economic circumstances. In this regard there are a number benefits such as being borderless, being less expensive, being more convenient to use, an being more global, which made virtual media a unique phenomenon and provided the Movement members with a means to access the world public opinion in the maximum level.
    Keywords: Wall Street Movement, Virtual Media, Internet, Social Networks
  • Abdollah Bichranlou Page 21
    This article with an emphasis on clarification of the role of language in human communication tries to highlight the that fact that language is not a neutral phenomenon in social communication. In the process of Media communication, media embarks on reflecting the realities and this reflection is mixed with power oriented relations. Language-justice is a concept prevent media from any wrong doing. The author of this article with reference to Holy Quran and AL-Mizan Interpretation is trying to find out and identify the norms and obligations which media can use as a base and criteria for the content of their language. In sum, in 1722 verses from Quran in which the word "Qoul" or other words related to it, have been discussed. The outcome of this study can be seen in the identifying that principles according to which the language must be used justly in communicating with others.
    Keywords: Language, Justice, Mass Media, Holy Quran
  • Hassan Bashir, Ramin Chaboki, Hossein Mehrbanifar Page 51
    Iranophobia has reached its peak in the European and American press specially in the light of the emerging revolutions and uprisings in the region. Therefore it is worth paying attention to their approaches and reveal their policies in this regard. Evaluating the discourse of Western press leads us to the ongoing confrontation between Iran and the West and provides us with a neo-orientalism and new-imperialism approach which has the capacity to shed light on the cultural confrontations as well as intercultural relations serving as the theoretical framework for a better analysis in the regard. Portraying Iran as a serious threat for the region, together with illustrating Iran as anti-democracy by western media are among the most important findings of this content analysis study.
    Keywords: Islamic Awakening, Islamophobia, Iranophobia, neoorientalism, Content Analysis, Cultural Semiotic, American, European Press
  • Seyed Mahmoud Hossien, Vahid Khashei Page 87
    Since the current era has been called the era of media, the impact of media and media organizations cannot be ignored. It is inevitable for media organizations to embark on long term planning in order to attract the maximum attention of their audience and to ensure the satisfaction of public opinion. However due to the fact the control is the other feature of the media, therefore strategic controls are also so important in this regard. Since the Islamic Republic of Iran Broadcasting Organization has began drawing a long-term planning for its future activities therefore a controlling model is of a very crucial importance for it. This article is an attempt to offer a model to implement and evaluate its performance in this regard.
    Keywords: Media Organization, Strategic Planning, Strategic Control of Long, term Planning for IRIB
  • Mohammad Mehdi Ansari Page 115
    During the reign of First Pahlavi, the Iranian press have been used as a means of propaganda by the government in order to fabricate the righteousness and legitimacy for the Pahlavi Dynasty and embarked on generating the idea of Iranshar (Iranian Statehood) with the emphasizing on promoting the nationalistic tendencies towards Ancient Iran. This article tries to explore the role of the press under supervision of intellectual and elites who were aligned with regime and tries to answer this question that how they attempted to make a new identity for Iranian society. It is argued in this article that these intellectuals and journalists were supposed to transfer the values of western civilization to Iranian society and at the same time try to deepen the nationalistic spirit and historical tendencies of Iranians. There was a kind of paradox in this attempt which wanted to emphasize on both modernity and tradition at the same time. The article concludes that due to this paradoxical approach the whole policy somehow failed.
    Keywords: Press, Iranshahr Idea, Ancientism, Legitimacy
  • Sharam Gilabadi, Ali Asghar Sairazaki Page 129
    This article is an attempt to introduce a suitable structure and format for the broadcasting the religious ceremonies on Television. In spite of the importance of this issue still there has not been enough attention to the it and that is due to the lack of a theoretical and professional outlook in this regard. This study based on a library-documentary methodology will explore the dimensions of this subject aiming to find the proper structure for religious programs. The idea of presenting religion in television from philosophical, sociological and communicational aspects will be examined firstly by a means-oriented approach, secondly by a technological approach and finally by third approach combining the modern and traditional media. It seems that the theory described as cognitive convergence theory by which we can integrate and combine all elements involved is a good way to design a model for ritual communications. Interaction and demonstration of faith are the most important factor for understanding the ritual communications. That is why TV programs and specially the live programs covering the events of this kind are so significant in this regard.
    Keywords: Religious rituals, ritual communications model, structure of live TV programs
  • Abdolhossein Rajabi, Hossein Sheikhrezaei, Hossein Karami Page 149
    Most scholars believe that the history of Generalization of Science, comparing to that of specific scientific fields, goes back to early 18th century. Progress of publishing industry and emergence of media such as Radio and Television opened a new chapter in the promoting science. Nowadays generalization of Science has a deep connection with Media and its rules. Therefore presenting the science to the public in one way or another is related to the digital revolution in modern media. Rapid change in media technology has opened new fields in front of generalization of Science. This article will explain the mechanisms by which the Science can contribute to this cause and it will review the definitions and basics of communication of science and the Scientific _General activities in the internet.
    Keywords: Communication of Science, Generalization of Science, Modern Media, Science for All, Science, Media