مجله صفه
پیاپی 31 (پاییز و زمستان 1379)

در طی چند دهه گذشته، مبانی نظری توسعه منطقه ای، از زوایا و مناظر متعدد مورد بحث و کنکاش قرار گرلتهاست. متاسفانه در اکثر موارد، این نظریه ا صرفا بریک وجه خاص از توسعه، امکانات محیطی، و یا روش ها و مدل های نظری متمرکز شده است. هدف از نگارش این نوشترا طرح یک رویکرد یکپارچه و چند بعدی از برنامه ریزی توسعه منطقه ای است. این مطالعه تلاش دارد تا مباحث مربوط به توسعه پایدار، برنامه ریزی سیستمی، توسعه درونزا و مشارکت مردمی را دریک تامل منسجم و جامع مورد بحث قرار دهد. لازم به تاکید است که مطالعه حاضر در حقیقت یک رویکرد مقدماتی است که بی شک با نقد و بررسی صاحبنظران قابل اصلاح و توسعه است.

مطالعه مبانی نظری و مختصات کالبدی شهرهای مسلمین در زمینه گوناگون قابل بررسی و تجزیه و تحلیل است که این مهم می تواند در مورد تک تک عناصر و فضاها و مجموعه ها و یا در مورد کل شهر انجام پذیرد. یکی از مقولاتی که رد طراحی ها برنامه ریزی های شهری حایز اهمیتی ویژه است، نقش طبیعت در شهر است که این نقش را می توان بررسی ویژگی های عناصر طبیعی، مطالعه قوانین حاکم بر طبیعت، تحقیق در رابطه بین انسان و طبیعت، و شناسایی تاثیر طبیعت بر محیط مصنوع و اثرات متقابل آن ها بر یکدیگر جستجو نمود...

بخش مهمی از یاردگارهای فرهنگ بشری که صورت عینی باقی مانده است، بناهای قدیمی خصوصا بناهایی است که به مکانهای عبادی و آیینی تعلق دارند. این یادگارها به صورت اسناد و بخش مهمی از میراث برای هر ملت و پیروان هر آیینی عزیز و محترم بوده، برای ملل دیگر در جهت دریافتن فرهنگ آن قوم و نوع زندگی آنان آموزنده و راهگشا است. چرا ک در بیشتر جوانع خصوصا مدنیت های گذشته و باستانی بارورهای دینی در تمام شوون زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نقش مهم و تعیین کننده ای به عهده دشته است،...

سال 1999 میلادی از سوی سارمان ملل منحد، «سال جهانی سالمندان» نام گرفته است. نامگذاری این سال با این عنوان می تواند با هدف جلب توجه جهانیان نسبت به این گروه سنی، بازنگری شرایط کیم و کیفی زندگی آنان ویار آوری محدودیت های ناشی از کهولت برای تمامی افرادی باشد که روزی آستانه های سالمندی را پشت سر خواهند گذارد. شمار سالمندان هشیار وفعال کشور ما روبه افزایش است، هرچند رشد شمرا این گروه در کشور ما، با نرخ های رشد جمعیت سالمندان در کشورهای پیشرفته صنعتی برابری نمی کند. با توجه به این پدیده، ایجاد شرایط آمادگی جهت پذیرش انسانی و مطلوب شمرا در حال افزایش سالمندان در جامعه، به تدریج از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

یکی از موضوعات مهجور در غالب برنامه ها و مطرح های مرتبط با محیط مصنوع و از جمله مسکن، مباحث کیفی تاثیر ارزش های فرهنگی است. این در حالی است که امروزه توجه اصلی دست اندرکاران تهیه مسکن غالبا بر مباحث و عوامل اقتصادی متمرکز است. نوشتار حاضر سعی در تبیین و معرفی اجمالی برخی ویژگی های کیفی مسکن مطلوب به عنوان جایگاه ارزش های فرهنگی خواهد داشت. در این جهت، پس از ذکر پیشگفتار ضمن بررسی این ویژگی ها به مبانی طراحی و روش هیا تحصیل آن تحت عناوین زیر اشاره خواهد شد.

مروز آموزش و پرورش در کشور ما عمدتا در محیط داخلی قابل تحقق بوده و بر این منوال تصور تعلیم به نحو قطعی با یک فضای بسته به صورت کلاس همراه است. اما این قطعیت در سنت تاریخی مکان های آموزشی چندان مشاهده نمی شود. الگوی معماری مدارس سنتی ایران حاکی از استمرار تعلیم و تربیت در فضای باز و نوعی کارکرد فعال آمورشی برای حیاط مرکزی آن هاست. این خصوصیت با رویکردی جدید در برخی از مدارس مدرن نیز مشاهده می شود. بنابراین به نظر می رسد انحصار آموزش در فضای داخلی و عدم توجه به قابلیت های عملکرد باز، که برمدارس رایج ایران حاکم است، از یک سو نسبت به ارزش های حیاط در الگوی مدارس قدیمی غفلت می ورزد و از سوی دیگر از دریافت های نوین در مورد ایجاد فضای باز خلاق و سازنده بی بهره است...