فهرست مطالب
مجله صفه
پیاپی 67 (زمستان 1393)
- تاریخ انتشار: 1393/12/11
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 5از نگاه پدیدارشناسی درک حقیقت بر اساس جدا نبودن عین و ذهن است و هر نوع بررسی، پژوهش، و یا نقد باید با اتکا به ذهن باشد. بر این اساس در معماری، نگرش های پدیدارشناختی با توجه به تجربه افراد در فضا تعریف می شوند. هدف در این نوشتار بیان روش های عملی برای نقدی پدیدارشناسانه است و شامل روش هایی به منظور درک، مشاهده، و بیان آن چیزی است که تجربه می شود. ارتباط این روش ها با ذهن این امکان را ایجاد می کند اصول و « توانایی های خود » که اولا شخص بر اساس الگوهای موجود در بنا را مشاهده و ثانیا با درک بی واسطه و مستقیم آن اصول، راحت تر بتواند در طراحی های جدید از آن ایده ها استفاده کند. در این نوشتار، دو گروه از دانشجویان، با توجه به اهمیت شناخت و به کارگیری ارزش های بناهای تاریخی، در خلال درس مقدمات طراحی معماری دوره کارشناسی معماری، هرکدام یک بنای تاریخی را نقد می کنند.
آن ها بر اساس تدابیر عملی، طی چند جلسه بنا را مشاهده و سپس تحلیل می کنند. در انتها تدابیر حاصل از این دو تجربه در قالب چهار گروه مشخص شامل: تدابیر کل، تدابیر جزء، تدابیر خاص بنا، و تدابیر مربوط به روش بیان تدوین و سپس تاثیر آن ها در نقد معماری با توجه به الگوهای پدیدارشناختی ارزیابی می شوند.کلیدواژگان: ادراک ذهنی، نقد معماری، تدابیر پدیدار شناسی -
صفحه 23تاثیرپذیری کیفیت مجتمع های مس کونی از قابلیت فضاهای جمعی » موضوع مهمی است که باید از دیدگاه های مختلف، به ویژه از منظر کالبد معماری به آن پرداخته شود. اغلب به این مفهوم، علی رغم
اهمیت، که می تواند بر امنیت محیط و شیوه استفاده از آن اثرگذار باشد، کمتر توجه شده است. موضوع این پژوهش تحلیل چگونگی عملکرد فضاهای جمعی است. از این رو ضرورت پرداختن به نقش
قابلیت های فضای جمعی و چگونگی ارتباط آن ها با یکدیگر اهمیت می یابد. در پژوهش حاضر چهار متغیر و قابلیت مهم:1) رابطه بین سطح و میزان استفاده از آن
2) ظرفیت این فضاها
3) ساعات و تعداد استفاده
4) تعداد طبقات مجتمع ها بررسی و همبستگی بین متغیرها
مقایسه می شود. این بررسی رابطه میان متغیرها با انجام یک آزمون در میان تعدادی از مجتمع های مسکونی تبیین شده است. به این منظور وجوه رابطه فوق در تعدادی از مجتمع ها پیمایش و تحلیل شده است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، پنجاه مجتمع نمونه به صورت تصادفی از میان فهرست مجتمع های مسکونی شناسنامه دار در وزارت راه و شهرسازی انتخاب گردیدند. دستاو ردهای پژوهش نشان می دهد که میان تخصیص فضاها به فعالیت های جمعی و به کارگیری عناصر طراحی معماری در این فضاها با میزان استفاده و استقبال ساکنان مجتمع های مسکونی از فضاهای جمعی رابطه معناداری هست.کلیدواژگان: قابل یت محیط، فضای جمع ی، مجتمع مسکونی -
صفحه 33این مقاله پاسخ به این سوال است که، آیا چگونگی تعریف فضایی (متغیر مستقل) می تواند بر ارزیابی های ادراکی و میزان رضایت کاربران از محیط (متغیر وابسته) در یک فضای پرازدحام تاثیرگذار
باشد یا خیر؟ تعریف فضایی خاص مطالعه شده در این تحقیق، فضای انتظار مراکز درمانی و ارتباط بین محورهای سیرکولاسیون و فضای نشستن سالن انتظار است. فرضیه تحقیق این است که کاربران در فضاهای انتظار شلوغ، احساس راحتی و امنیت کمتری دارند. در این تحقیق تبیین شده است که چگونه در جایی که مرزهای تعریف شده فضایی کمتری بین فعالیت ها هست (یعنی حالتی که مردم
از جهات مختلف عبور می کنند) این اختلال بسیار بیشتر است و کاربران دریافت منفی تری از فضا دارند. برای بررسی این مسئله با روش تحقیق همبستگی، مطالعه در سالن انتظار بخش شیمی درمانی سه مرکزدرمانی اصلی در شهر شیراز انجام شد: سالن انتظار بخش شیمی درمانی درمانگاه های امام رضا(ع)، مطهری، و نمازی، که از نظر ویژگی های محیطی، طراحی تقریبا مشابهی دارند، ولی ازنظر رابطه فضای انتظار و محورهای سیرکولاسیون شرایط متفاوتی دارند. نتایج مطالعه روی 240 بیمار نشان داد که در طراحی سالن های انتظار هرچه تفکیک و تعریف فضایی
بین محورهای سیرکولاسیون و فضای انتظار ضعیف تر صورت گرفته باشد، محیط از طرف استفاده کنندگان منفی تر و استرس زاتر درک می شود. تاثیر جنسیت نیز در انجام این ارزیابی بررسی شد. از نظر ادراکی، فضا در ذهن هردو جنس (مونث، مذکر) تقریبا مشابه ترسیم شده بود.کلیدواژگان: ادراک فضا، محیط درمانی، تعریف فضا، سیرکولاسیون، فضای انتظار بیمارستان -
صفحه 45کوچ نشینی، از کهن ترین شیوه های زیست بشر بر روی این کره خاکی است. در ایران با توجه به شرایط اقلیمی جغرافیایی زندگی عشایری توام با کوچندگی سابقه طولانی داشته است. پس از اسکان عشایر به شکل های خودجوش و درون زا یا اسکان های اجباری، شهرک های عشایری در کنار روستاها و شهر هایی از کشورمان شکل گرفت. با ارزیابی شهرک های اسکان نکات بسیاری در حوزه های فرهنگی اجتماعی گوشزد می شود، اما یکی از حوزه های مهمی که در وضعیت زندگی و وجوه روانی آن تاثیر بسیار دارد، محیط و کالبدی است که این زندگی را در بر گرفته است.
این پژوهش با مطالعه میدانی و ارزیابی شهرک های اسکان عشایری ترک آباد و خمینی آباد در حاشیه شهرضا آغاز شد. در مرحله نخستین تحقیق، نتایج به دست آمده از مصاحبه و گفتگوی صمیمی با عشایر حاکی از نارضایتی عشایر از زندگی و ناکارآمدی خانه های این شهرک ها برای دربرگرفتن وجوه مختلف زندگی عشایری بود.
علی رغم نارضایتی عشایر از خانه های مسکونی، ایشان غالبا زبان و ادبیات مناسبی برای توضیح ایده آل های خود از یک فضای سکونتی شهری نداشتند و تنها ابراز آشکار عشایر در مورد شرایط زندگی، تمایل بازگشت به زندگی کوچ نشینی است. بدون تردید عوامل متعددی اعم از اقتصادی، اجتماعی، و کالبدی در ایجاد این نارضایتی از زندگی دخیل هستند، ولی احتمالا، بخشی از این نارضایتی را می توان به عدم قابلیت های فضایی این شهرک ها و خانه های موجود در آن ها در ایجاد حس تعلق در عشایر ساکن شده به فضای سکونتشان در این شهرک ها نسبت داد.
در این مقاله، در جستجوی شناخت بخشی از عوامل نارضایتی عشایر از سکونت در شهرک های اسکان مبتنی بر این فرضیه که عدم تعلق می تواند ناشی از شکل نگرفتن حس مکان در این عشایر باشد به بررسی تغییرات عناصر مکان ساز (موثر در ایجاد حس مکان) از زندگی کوچ به اسکان پرداخته می شود.کلیدواژگان: عشایر، اسکان، رضایتمندی، حس مکان، عناصر مکان ساز -
صفحه 63رشته دانشگاهی معماری منظر حدود دو دهه سابقه فعالیت آموزشی و پژوهشی در ایران دارد و نیازمند رشد بستر نظری و عملی و بوم یسازی علمی در کشور است. طراحی منظر نیز، که محور اصلی فعالیت های آموزشی و حرف های این رشته محسوب می شود، مستلزم گسترش مفاهیم، رو شها، و ابزار تخصصی و پژوه شمحوری است. یک رویکرد پژوهشی در کارگاه طراحی، شناختن اولوی تهای دانشجویان « مولدهای اولیه تاثیرگذار بر خلق طر حمایه در فرایند طراحی » در انتخاب پژوهش برای انجام » ، است، که به جه تگیری رویکردهای آموزشی کمک می کند. در این مقاله، « پژوهش از طریق طراحی » و ،« طراحی با هدف تبیین ارزش های تاثیرگذار بر طراحی منظر و با تکیه بر تحلیل محتوای ادبیات متاخر معماری منظر، به این پرسش ها پاسخ داده می شود: مولدهای اولیه برای خلق طرح مایه کدام هستند؟ و کدا میک را باید در تعریف کرد؟ « کارگاه طراحی منظر 1 » اولویت های آموزشی و پژوهشی « طراحی منظر 1 » ابتدا با تکیه بر یک تجربه طراحی مشترک در درس در دو دانشگاه شهید بهشتی و بین المللی امام خمینی(ره) سعی شد تا از دانشجویانی، که آن درس را سپری کرده اند، در خصوص اولویت بندی مولدهای اولیه نظرسنجی گردد. سپس پیمایش زمین هیابی، از طریق « کارگاه طراحی منظر 1 » در بازبینی طرح مایه ها، ارسال پرسشنامه به ایمیل دانشجویان، و تحلیل پاسخ ها به روش انجام شد. نتایج نشان داد که، « اس پی اس اس » آمار توصیفی و با کمک نرم افزار ارزشهای » ،« ارز شهای زیبای یشناختی » ،« ارز شهای بو مشناختی » از میان عوامل مطالعه الگوهای محلی و مصادیق نمونه » و ،« مقیاس طرح » ،« اجتماعی فرهنگی به منزله مولد اولیه، « ارزشهای بوم شناختی » و « مقیاس طراحی » توجه به ،« موردی در نظر دانشجویان اهمیت بیشتری دارند. مطابق نتایج، ب هرغم اهمیت عوامل فوق در به دلیل فقدان آشنایی کافی با ،(« طرح 1 » نظر پاسخ دهنده ها (در زمان انجام تمرین مولدهای اولیه نا مبرده، تصمی مگیری دانشجویان بیشتر متکی بر مهارت فردی بوده کارگاه » است. یافت ه های نظرسنجی بر اهمیت تعریف ابعاد ماهوی معماری منظر در دلالت دارد. در بیشتر پاس خها ( 62 ٪) بر ضرورت ب هکارگیری مفاهیم پایه « طرح 1 و اصول محتوایی تاثیرگذار بر طراحی، در پروژ های کوچ کمقیاس و قاب لدرک برای به ،« کارگاه طراحی منظر 1 » نوآموزان طراحی منظر تاکید شده بود. مطابق یافته ها، در ترتیب باید بر آموزش مفاهیم پایه و اصول بوم شناسی منظر، مفاهیم اجتماع ی فرهنگی، و اصول زیبایی شناسی تاکید گردد و به منظور تبیین مفاهیم و اصول فوق، به مثابه مولد اولیه، به هنگام طراحی و کاربرد آن ها در خلق طرح مایه، پژوهش های عملی انجام شود.کلیدواژگان: معماری منظر، طراحی تجربی، پژوهش، کارگاه طراحی منظر 1، طرح مایه
-
صفحه 77خوابگاه های دانشجویی به دلایل استفاده شبانه روزی، تراکم جمعیت، نوع چیدمان مبلمان، تجهیزات و جانمایی تاسیسات برودتی حرارتی، در معرض آسیب های ناشی از حوادث غیرمترقبه، خصوصا آتش سوزی و زلزله، هستند. این امر با توجه به فقدان برنامه مدیریت بحران و آشنا نبودن دانشجویان و کارکنان در چگونگی مواجهه با شرایط اضطراری و حفظ ایمنی، ممکن است تلفات و خسارات جبران ناپذیری را موجب شود. با توجه به استقرار خوابگاه های برادران و خواهران در ضلع شمالی سایت دانشگاه شهید یهشتی و عبور گسل شمال تهران از منطقه، لزوم تدوین برنامه کاهش آسیب پذیری و مواجه با سوانح امری اجتناب ناپذیر است.
اگرچه مقاوم سازی سازه ای ساختمان ها تا حدود زیادی احتمال تخریب را کاهش می دهد، لیکن به دلایل گوناگون، ازجمله نیاز به بودجه فراوان، امکان تعلیق روند آموزشی، و زمان بر بودن عملیات
ساختمانی، این امر به ندرت عملی است. علاوه بر این، چنانچه ساکنین با روش های تخلیه اضطراری آشنا نباشند، به هنگام تخلیه خوابگاه های دانشجویی به دلایل استفاده شبانه روزی، تراکم جمعیت،
نوع چیدمان مبلمان، تجهیزات و جانمایی تاسیسات برودتی حرارتی، در معرض آسیب های ناشی از حوادث غیرمترقبه، خصوصا آتش سوزی و زلزله، هستند. این امر با توجه به فقدان برنامه مدیریت بحران و آشنا نبودن دانشجویان و کارکنان در چگونگی مواجهه با شرایط اضطراری و حفظ ایمنی، ممکن است تلفات و خسارات جبران ناپذیری را موجب شود. با توجه به استقرار خوابگاه های برادران و خواهران در ضلع شمالی سایت دانشگاه شهید یهشتی و عبور گسل شمال تهران از منطقه، لزوم تدوین برنامه کاهش آسیب پذیری و مواجه با سوانح امری اجتناب ناپذیر است. اگرچه مقاوم سازی سازه ای ساختمان ها تا حدود زیادی احتمال تخریب را کاهش می دهد، لیکن به دلایل گوناگون، ازجمله نیاز به بودجه فراوان، امکان تعلیق روند آموزشی، و زمان بر بودن عملیات ساختمانی، این امر به ندرت عملی است. علاوه بر این، چنانچه ساکنین با روش های تخلیه اضطراری آشنا نباشند، به هنگام تخلیه.کلیدواژگان: کاهش آسیب پذیری، مقاوم سازی غیرسازه ای، خوابگاه های دانشگاه شهید بهشتی، زلزله و آتش سوزی -
صفحه 101بناهای دوره قاجاری شهر همدان پنجره هایی با نرده های زیبا و متنوع دارد که نشان از هنر نرده سازان همدانی است. این دوره، سرآغاز گل » استفاده فلز به جای چوب در ساخت نرده پنجره ها است که به معروفند. « نرده بررسی ها نشان داد که ساخت نرده پنجره ها نخست جنبه تزیین،
حجاب، و حفاظت داشته، ولی به مرور زمان جنبه تزیینی آن قوت بیشتری یافته است. در آغاز، طرح نرده پنجره های بناهای دوره قاجاریه همدان برگرفته از هنر غیربومی بوده و شکلی شبیه به با پیچش حلزونی داشته است. این شکل تنها طراحی و «S» حرف ساخت نرده پنجره هایی با ابعاد خاص از مستطیل را میسر می کرد و استادکاران نمی توانستند سطح پنجره هایی با ابعاد مختلف مستطیل و شکل های متفاوت مانند منحنی را کاملا پوشش دهند. به همین را تغییر می دهند و به ابعاد مختلفی «S» علت آن ها ابعاد شکلی شبیه دست می یابند که سطح کامل پنجره ها را پوشش می دهند. درنهایت استادکاران با تجربه اندوزی و لحاظ کردن نیازهای روز، دست به نوآوری می زنند نقش مایه های جدید و متنوعی ابداع «S» و خلاقانه با تغییر عمده در شکل شبیه می کنند که خود به عنصری نو بدل می گردد و می توان با قرینه سازی، ترکیب، و تکثیر آن ها به انواع شکل های زیبا با ابعاد متفاوت دست یافت. این نوآوری تا آنجا پیش می رود که به طرح هایی منحصربه فرد و در نوع خود بی نظیر منتهی می گردد، طرح هایی با نقوش متفاوت که هریک سرآغازی در ساخت انواع نرده پنجره در دوره پهلوی گشت. این طرح ها در زیرنقش مستطیل و با قرینه سازی اجرا می شوند.
بررسی ها روند تکاملی را در ساخت نرده پنجره ها نشان داد که از تنوع ابعاد و شکل پنجره ها تبعیت می کند. هدف در این پژوهش، مستندسازی طرح های به کاررفته در نرده پنجره و بررسی و شناسایی روش های ترسیم و ساخت آن و نیز بومی سازی هنر وارداتی به دست هنرمندان ایرانی است. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش توصیفی تحلیلی، با مطالعه میدانی صورت گرفته است. به این منظور 68 نرده پنجره در بناهای باقی مانده از دوره قاجاریه شهر همدان شناسایی، مطالعه، و بررسی گردیده و در چهار گروه دسته بندی شده است.کلیدواژگان: همدان، دوره قاجاریه، طرح نرده پنجره
-
Page 5The phenomenological approach to architecture is primarily based on personal experiences of space. Architectural education should therefore provide for the students to experience the space at first hand and consequently express their experience. This research reports the findings of a visit by students and the lecturer to two historic mosques in Kerman City. The findings of students were in four categories. The first category includes General Impressions on the underlying overall design concepts. Detailed Impressions then refer to the findings of another scrutiny level. The third category refers to Special Impressions. In the fourth category, Expressions the students try to depict their understanding by use of abstract forms rather than direct representation. These impressions are essentially a contextual critique of the monument. They are valuable as they are directly derived from students understanding.
-
Page 23This research examines the functioning of shared spaces in residential complexes. For this purpose, some 50 residential complexes were randomly selected from the list of registered residential complexes. These complexes were all located within the city, occupied and managed by an elected board. Some of these complexes were above eight stories with the ground floor reserved for parking. Key factors were measured for these complexes such as area and use; capacity, frequency and time of use; as well as number of stories. The correlation between these factors was then calculated. As a result, meaningful correlations were found between these factors. For example, it was shown that use of shared spaces corresponds to the area of these spaces. Therefore, in complexes with taller buildings, these spaces were used more frequently and for longer periods.
-
Page 33This paper investigates the role of spatial design in satisfaction of about 240 waiting patients and their company in three hospitals in Shiraz City. The chemotherapy waiting room was selected for study in these three hospitals. These waiting rooms have more or less similar conditions and differ only in their spatial arrangement and relation to circulation corridors. The results indicate that visitor satisfaction increases as the sitting areas are more detached from corridors. Blocking view towards the chemotherapy area also has a positive impact on user satisfaction. Views towards green spaces, or at least peaceful posters has the same effect, too. So does the demarcation of spaces with different functions. Nevertheless, gender was found to have insignificant impact on spatial cognition.
-
Page 45This paper reports the results of a study on the satisfaction of residents in two towns. These towns were built for voluntary or forced settlement of Qashqaï nomadic tribes. This study is based on two consecutive field visits during which open-ended questions were asked. The results of the interviews indicate that the residents are generally dissatisfied with the design of their houses. They also think that the physical fabric does not accommodate their traditional way of life. Although several factors affect this dissatisfaction, it is hypothesized that lack of place attachment and sense of belonging to the town and its dwellings are key factors.
-
Page 63What do students of architecture rely on as their design strategy? What areas of knowledge serve as primary generators of main concepts in the design process? To investigate this problem, two groups of students were selected from two different universities: Shahid Beheshti University, Tehran and Imam Khomeini International University, Qazvin. Both groups designed the same project as their first course on Landscape Design. Two years after this course, a survey was conducted in both groups. As a dependent factor indicating primary generators, students were asked about the importance of certain aspects such as ecologic, aesthetic, cultural and economic values, etc. The students were also asked to submit their initial concepts and mention priority topics for the course. The results show that scale and ecological factors are more important for students as primary generators. It is further demonstrated that the three training priority topics are: (i) basic concepts and landscape ecology; (ii) social and cultural concepts; and (iii) aesthetic principles.
-
Page 101Close encounters with the Western culture and art starts under the Qajar rule. In this period, art elements of the West find their way in the Persian art and architecture. This paper reports the results of a survey of window-guards extant form the Qajar period in Hamadan City. Of an initial sample of 68 windows, 26 samples were selected for not being a repetition of other designs. These show a gradual evolution in technique and style of using wrought iron in four phases. In the first phase, a pattern formed with S-shaped elements covers the rectangular area of a window, while the semicircular area under the spanning arch is usually blocked. In the second phase, by modifying the S element, all the window area is covered. In the third phase, the S element is further modified, its tips become convoluted and its proportions are freely changed to fill rectangular areas. In the fourth phase, the window-guard is treated as a decorative architectural element. Therefore, in addition to the S element, other decorative spiral elements are used.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.