فهرست مطالب
مجله صفه
پیاپی 75 (زمستان 1395)
- تاریخ انتشار: 1395/12/15
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 5فرایند طراحی مداخله مداوم در تصاویر با هدف دستیابی به ایده های خلاق است. این موضوع باعث شده تا در آموزش معماری ، تصاویر به عنوان محرک بصری برای ارتقاء خلاقیت دانشجویان مورد استفاده قرار گیرند. این اتفاق نظر وجود دارد که دانشجویان نباید مستقیما از محرک بصری برای ایده طراحی استفاده کنند، در این صورت دو ویژگی می تواند موثر باشد، ابهام محرک و تشابه ساختاری آن با مساله ی طراحی. چرا که این دو ویژگی باعث می شود تا نتوان برداشت سطحی از محرک بصری داشت. در این مقاله اثر این دو ویژگی در خلاقیت دانشجویان مورد بررسی قرار می گیرد. مقایسه این دو موضوع مشخص خواهد کرد کدام یک از آنها در افزایش خلاقیت موثرتر است. بر این مبنا در این پژوهش محرک مبهم و واضح مورد تجربه دانشجویان قرار می گیرد. آنها همچنین تصاویری با تشابه ساختاری و نیز سطحی را تجربه می کنند. برای بررسی تاثیر هر نوع از محرک بصری بر خلاقیت دانشجویان از روش تحلیل واریانس استفاده می شود. خلاقیت طراحی آنان بر مبنای دو عامل «ابتکار» و «تحقق پذیری» مورد سنجش قرار می گیرد. نتایج حاکی از آن است که تشابه ساختاری تاثیر چندانی در عامل ابتکار ندارد، اما ابهام تصویر در خلاقیت از طریق افزایش عامل ابتکار اثر می گذارد. هیچ کدام از انواع محرک بصری در عامل تحقق پذیری موثر نیستند.کلیدواژگان: محرک بصری، ابهام، تشابه ساختاری، خلاقیت، آموزش معماری
-
بررسی میزان اثر و نقش پوشش گیاهی بر متغیرهای تعیین کننده آسایش حرارتی فضای باز / مطالعه موردی: اقلیم گرم و خشک سیستانصفحه 19فضای باز عرصه ای برای بسیاری از فعالیت های روزمره و بهبود شرایط زندگی در محیط های باز، یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث میان معماران و شهرسازان است. پژوهش حاضر تلاش کرده است تا با توجه به ضرورت و نیاز روانی که انسان به حضور در فضاهای باز دارد و اهمیتی که در برقراری آسایش در این گونه فضاها احساس می شود، برای حضور طولانی تر و با کیفیت تر افراد در این دسته از فضاها، ضمن بررسی و شناخت ویژگی های ساختاری فضای سبز، عوامل موثر در ایجاد و تعدیل شرایط آسایش حرارتی در فضای باز تحت اثر فضای سبز را مورد کنکاش قرار داده و میزان اثر هر عامل را مشخص نماید. همچنین، انتخاب منطقه سیستان در اقلیم گرم و خشک حاشیه کویر واقع در شرق ایران که امروزه به دلیل خشک سالی دست خوش تغییرات اقلیمی زیادی شده است به عنوان مطالعه موردی، انتخابی مناسب در بین مناطق گرم و خشک ایران به حساب می آید. بنابراین هدف اصلی این مقاله بررسی و کشف عوامل موثر پوشش گیاهی در ایجاد آسایش حرارتی فضای باز در اقلیم گرم و خشک سیستان و تعیین میزان اثر به منظور بهبود شرایط خرد اقلیم سبز می باشد.
برداشت های میدانی در 29 موقعیت مکانی و در دو سایت متفاوت - صرفا فضای سبز و ترکیبی از فضای سبز و ساختمان - در نزدیکی یکدیگر در دانشگاه زابل توسط دستگاه های هواشناسیKestrel ، WBGT وTES طی گرم ترین روزهای سال در تیر و مرداد 1395 با فواصل زمانی 3 ساعته و در سه مقیاس اقلیم خرد، اقلیم محلی و اقلیم شهری انجام گرفت. پارامترهای دمای هوا، رطوبت نسبی، سرعت جریان باد و دمای کروی در هریک از نقاط تعیین شده برداشت و میانگین دمای تابشی نیز با استفاده از داده های فوق محاسبه گردید. در نهایت تحلیل آماری و منطقی روابط بین متغیرهای حاصل از کار میدانی به کمک نرم افزار Minitab و با استفاده از معیار آسایش گرمایی فضای باز WBGT انجام پذیرفت.
بر اساس تحلیل های انجام یافته و با بررسی وضعیت پارامترهای موثر بر آسایش حرارتی مشاهده شد که فضای سبز در محل خود شرایط محیطی را بهبود بخشیده و در مجموع می تواند شرایط آسایش حرارتی فضای باز را تعدیل نماید؛ اما بلافاصله با عبور از فضای سبز شرایط محیطی به وضعیت قبل برمی گردد. علاوه بر آن بیشترین تاثیر فضای سبز از بین پارامترهای محیطی بر سرعت باد و میانگین دمای تابشی دیده شد. مقایسه مقیاس های مختلف اقلیم نیز نشان داد که شرایط آسایش حرارتی در اقلیم خرد در زمان و مکان مورد مطالعه این تحقیق، مناسب تر از شرایط اقلیم شهری و اقلیم شهری مناسب تر از اقلیم محلی می باشد.کلیدواژگان: پوشش گیاهی، آسایش حرارتی در فضای باز، اقلیم خرد، سیستان، شاخص WBGT -
صفحه 43چنین تصور می شود که حیات رسمی سبزراه های طراحی شده هم زمان با رسمیت یافتن حرفه معماری منظر به مثابه یک پیشه و از اوایل قرن نوزدهم آغاز شده است. اما شواهدی بیشمار در تاریخ وجود دارد که نشان می دهد این پدیده با نام های مختلف مورد توجه انسان در همه فرایندهای مربوط به آبادانی سرزمین بوده است.
اما امروزه با اتکا به تعاریف ناهمسان در تعریف «سبزراه»ها، در کلام برنامه ریزان و در طرح معماران منظر، در عمل اجزای متفاوتی در کالبد این پدیده به وجود آمده است. علاوه بر این، ناهمگونی در مفهوم سبزراه پیش از این موجب شده بود که فهرست یکسانی از اهداف و انتظارات برای تاسیس آن در تجارب جهانی در اختیار نباشد. به این سبب، و با در نظر گرفتن دقت نظری که در پژوهش های جاری برای روشن شدن وجوه بوم شناختی این پدیده مشاهده می شود، پژوهش حاضر به وجوه نسبتا مغفول مانده اجتماعی این عنصر منظری پرداخته است. پرسش از دلایل اقبال اجتماعی برخی از این عناصر در مقابل برخی نمونه های دیگر، یکی از محورهای اصلی تقرب به تعریف دقیق از این پدیده است. در این مسیر از تحلیل مدارک تاریخی و اسناد تصویری نمونه ها، تا مروری بر مباحث و مجادلات پژوهشی همگی از ضروریات و مبانی این پژوهش بوده اند.
در نهایت و پس از تحلیل تفصیلی آراء و نمونه ها، مقاله حاضر نه تنها وجوه اجتماعی متضمن موفقیت و دوام این راه ها را فهرست کرده است، بلکه به مدد مرور نمونه ها در سیری تاریخی تا به امروز، نحوه و گوناگونی تحقق این وجوه را نیز مورد بررسی قرار داده است. نتایج ارائه شده به این منظور می تواند علاوه بر تغییر نگرش در برنامه ریزی این مسیرها، مبانی اصیل طراحی سبزراه را احیا و دیدگاه های نوین را با آن ادغام کند.کلیدواژگان: سبزراه، ابعاد اجتماعی سبزراه، منظر راه، مسیرهای فرح بخش -
صفحه 59توسعه شهری در ایران، توجه اندکی به اکوسیستم طبیعی شهر و فرآیندها و کارکرد های اکولوژیک آن دارد. این شکل از توسعه با تمامی فعالیت های عامدانه و غیر عامدانه در حوزه شهر، موجب از دست رفتن بسیاری از خدمات اکوسیستمی محیط طبیعی شهر و کیفیت زندگی است. این موضوع بر روی تجربه ادراکی مردم و میزان توجه آنان به ارزش های محیط طبیعی و نیز سیستم ارزش گذاری آنان تاثیر مستقیم دارد. هرچند توسعه شهری به هر طریق کارکرد اکولوژیک اکوسیستم را تغییر داده و به ناچار کیفیت آن را کاهش می دهد، ولی این کاهش کیفیت باید تا حد امکان تقلیل یابد و همچنان دسترسی به خدمات اکوسیستمی محیط طبیعی و تجربه آن توسط مردم تداوم یابد. بوم آشکارگی محیط شهری، از متناظر ترین رویکردهایی است که در پاسخ به این مشکل و با هدف به نمایش گذاردن کیفیت های اکولوژیک محیط طبیعی و ارتقای خدمات اکوسیستمی مورد توجه قرار گرفته و رویکرد های طراحی و برنامه ریزی مانند طراحی اکولوژیک، شهرسازی منظر یا احیای اکولوژیک شهر بیان گر این موضوع هستند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به دنبال ارائه چارچوبی مفهومی در سنجش میزان بوم آشکارگی محیط است که با استفاده از آن می توان کیفیت بوم آشکارگی محیط را به عنوان یکی از کیفیت های ضروری طراحی شهری مورد ارزیابی و سنجش قرار داد و مبتنی بر آن محیط را طراحی نمود.کلیدواژگان: بوم آشکارگی، ادراک، کارکرد اکولوژیک، خدمات اکوسیستمی، طراحی شهری
-
عوامل کلیدی آسیب پذیری مسکن اقشار کم درآمد شهری در برابر زلزله / نمونه موردی: منطقه سه شهر ساریصفحه 74منطقه سه شهری در بخش جنوبی ساری، در معرض خطرپذیری لرزه ای بالایی قرار دارد. با توجه به اهمیت شناخت آسیب پذیری های موجود در برنامه کاهش خطرپذیری لرزه ای، در مقاله حاضر به بررسی و شناسایی عوامل کلیدی آسیب پذیری مسکن در برابر زلزله احتمالی پرداخته می شود. نتایج حاصل از این تحقیق را می توان در تدوین راهبردهای کاهش خطرپذیری پیش از وقوع زلزله و نیز در بازسازی مسکن پس از زلزله به منظور جلوگیری از تکرار شرایط پیشین استفاده کرد.
در مقاله حاضر پس از بررسی نظریه های موجود و شناسایی مهم ترین ابعاد آسیب پذیری مسکن (کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، و قانونی)، عوامل ایجاد آن در هر یک از ابعاد مذکور، ضمن سنجش نظریات متخصصان و مسئولین، استخراج می شود. در ادامه عوامل شناسایی شده از طریق مصاحبه با مردم محلی و مشاهدات دقیق میدانی اولویت بندی و از میان آن ها عوامل کلیدی آسیب پذیری مسکن در منطقه سه ساری استخراج می گردد. این تحقیق با روش نمونه موردی و با استفاده از ابزار مشاهده و مصاحبه نیمه ساخت یافته انجام و انتخاب نمونه ها بر اساس نمونه گیری نظری و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون صورت می گیرد.
از مجموع بررسی ها ده عامل با عنوان عوامل کلیدی آسیب پذیری مسکن در منطقه سه شهر ساری شناخته شده است. این عوامل شامل بی تفاوتی مردم نسبت به زلزله، باورهای غلط اهالی، ناآگاهی مردم و استادکاران محلی نسبت به مسائل فنی ساخت، ضعف در اجرای مقررات ساخت وساز، سودجویی، محدودیت های مالی، نیاز به ارزش افزوده، بی اعتمادی مردم به متخصصین، و نیز بی اعتمادی آن ها نسبت به مسئولین است که در قالب چهار مضمون 1) ضعف آگاهی، 2) ضعف اقتصادی، 3) حکمروایی ضعیف، و 4) بی اعتمادی دسته بندی می شوند. عوامل مذکور بیانگر ضرورت تمرکز به ابعاد اجتماعی و سازمانی مسکن اقشار کم درآمد شهری، به منظور کاهش خطر پذیری زلزله در منطقه مورد مطالعه، است.کلیدواژگان: زلزله، آسیب پذیری، مسکن، منطقه سه شهر ساری -
صفحه 79هدف از این نوشتار مطالعه در مورد مفهوم «Gentrification» است. واژه ای که از حدود نیم قرن پیش در بیان یکی از دغدغه های مطرح در حوزه مسائل شهری و اجتماعی در بافتار شهرهای اروپا و امریکای شمالی، به ادبیات این حوزه ها وارد شد. این واژه با برابرنهاده «اعیان سازی»، اغلب با اشاراتی گذرا در متون شهری و اجتماعی ایران نیز به چشم می خورد و با خود ابهاماتی را به همراه آورده است. به طور مثال برخی به اشتباه آن را جزو رویکردهای مطرح در مرمت شهری (مانند باززنده سازی یا نوسازی) می پندارند و برخی نیز هرچند به تفاوت ماهوی آن با مفاهیم یاد شده توجه کرده اند؛ ولی نسبت به میزان انطباق ابعاد آن با شرایط شهر و محله ایرانی آگاهی ندارند.
در این مطالعه، نگارندگان در گام نخست، با هدف معرفی مفهوم اعیان سازی و رفع ابهامات موجود پیرامون این واژه در ایران، به تاریخچه، تعاریف رایج، و سازوکار اعیان سازی، آن طور که در جوامع شهری توسعه یافته تجربه و روایت شده، پرداخته اند. سپس به منظور درک تجربه اقشار آسیب پذیر از اعیان سازی در بافتار یک جامعه ایرانی، مطالعه ای بومی در این خصوص انجام شده است. این بخش از مطالعه با رویکرد کیفی به انجام رسیده است. روش جمع آوری داده ها، مصاحبه، و روش تحلیل داده ها تحلیل تماتیک (مضمونی/ درون مایه ای) است.
ماحصل این مطالعه درآمدی است بر فهم اعیان سازی، آن گونه که در متون شهرسازی و جامعه شناسی به آن اشاره شده و در تکمیل آن، شناخت اعیان سازی است، به مثابه یکی از پیامدهای ناخوشایند پروژه های شهری، آن گونه که از سوی شهروندی اجاره نشین و ایرانی تجربه می شود. با تحلیل تماتیک داده های بومی، اعیان سازی برای گروه مورد مطالعه محرکی تنش زا جلوه می کند و «بحران در برساخت هویت، تهدید سلامت، افزایش انزوا، بحران در دلبستگی به مکان و برساخت خاطره، و همچنین تغییر ارزش های اخلاقی اجتماع» درون مایه های اصلی در روایت شرکت کنندگان در این مطالعه و تجربه های پیامدهای ناخوشایند اعیان سازی قلمداد می شوند.کلیدواژگان: اعیان سازی، بازآفرینی، پیامدها، طرد -
صفحه 115این مقاله درباره معنا در تاریخ معماری است. تاریخ معماری نحوی تاریخ است و فیلسوفان متاخر تاریخ نوشتن تاریخ چیزها را مرادف جستجوی معنای آنها دانسته اند. بنا بر این می توانیم نوشتن تاریخ معماری را نیز کنشی بدانیم که در جستجوی معنای موضوع توجهش است. یکی از موضوعات معمول و مقبول تاریخ معماری آثار معماری است. پس تاریخ معماری کنشی است در جهت کشف معنای آثار معماری. معنا و کنشی که به فهم آن می انجامد، یعنی تفسیر، تاریخ و تاریخ نگاری را با هرمنوتیک پیوند داده است. هرمنوتیک دانش عهده دار بررسی مسائل مربوط به تفسیر و معناست. در مقاله حاضر از اطوار معنای آثار معماری در کار تاریخ معماری پرسیده ایم و از آراء اریک هیرش، یکی از عالمان به نام هرمنوتیک، درباره معنا و تفسیر بهره گرفته ایم. از این رو، پس از شرح مفردات پرسشمان به بررسی آراء هیرش درباره اطوار معنای متن ملفوظ پرداخته ایم. سپس با نظر به شباهت ها و تفاوت های اثر معماری با متن ملفوظ، تلاش کرده ایم اطوار معنای آثار معماری در کار تاریخ معماری را برشمریم. بنا به نظر هیرش معنای (meaning) متن ملفوظ غیر از معنای تاریخی (significance) آن است. او می گوید بی توجهی به این تمایز تعیین کننده سبب مغالطات فراوان در تاریخ هرمنوتیک در باب معنای متن شده است. ما با بهره گرفتن از ایده تمایز معنا و معنای تاریخی متن ملفوظ در نزد هیرش، دو طور معنای آثار معماری را از هم تمیز دادیم: معنای اثر معماری که همان مقصود پدیدآورندگانش است و با کارکرد آثار معماری عجین است؛ معنای تاریخی اثر معماری که نتیجه ورود اثر معماری به جریان رویدادها در مسیر تاریخ است. پس از شرح این دو طور معنا از واسطه هایی گفتیم که مقصود پدیدآورندگان آثار معماری را در کالبد آنها به ظهور می رساند و از این رو با آثار معماری در نسبتی مشابه نسبت زبان با متن ملفوظ قرار می گیرند.کلیدواژگان: تاریخ معماری، معنای آثار معماری، معنای تاریخی آثار معماری، هرمنوتیک آثار معماری، اریک هیرش
-
Page 5Design could be defined as an iterative process of manipulating graphical representations to generate creative ideas. As such, a graphical representation plays the role of visual stimulus for creativity in architectural education. Nonetheless, as an accepted convention in architectural education, students are expected to not directly utilize such graphics as their design concept. Therefore, graphical representations can stimulate design creativity in either of the two roles: their ambiguity or their structural similarity to the given design problem.
This paper examines the effectiveness of graphical representations in each of these two roles. To this end, undergraduate students were asked to design a building in response to shown graphical representations with direct similarity, structural similarity or ambiguousness. Three different lecturers then assessed the resulting designs in terms of their originality and feasibility. The analysis of variances for these assessments demonstrated that structural similarity has no meaningful impact on stimulating originality. Conversely, ambiguousness could be useful in generating new ideas. None of the visual stimuli influenced feasibility of design solutions, however.Keywords: Visual Stimuli Impacts on Student's Creativity -
Page 19Given the role of open spaces in quality of living environment and the importance of climatic comfort for effective usage of such spaces, this research examines the impact of vegetation in producing thermal comfort in the hot arid Sistan Province, southeast Iran. For this purpose, 29 points were selected in Zabol University in two different locationsadjacent to buildings and vegetation; or solely surrounded by vegetation. The climatic parameters were then measured 3-hour intervals for these points during the warmest summer days of August 2016 at three microclimate, local and city levels. The parameters measured were air temperature, relative humidity, wind velocity, etc. These measurements were then used to calculate the Wet Bulb Globe Temperature (WBGT) as the main comfort criteria in open spaces.
The results indicate that vegetation can bring all climatic parameters to comfort levels in their immediate proximity. These parameters are not affected in their vicinity, however. Therefore, mean climatic comfort was higher at microclimatic level as compared with local or city levels. Furthermore, the parameters most affected by vegetation were found to be wind velocity and average radiant temperature. -
Page 43Contrary to the common belief that the greenways concept was introduced in early 19th century, there is ample historic evidence proving that it was employed throughout the historyalbeit under a diversity of names and definitions. Such an inconsistency in definition has therefore led to different conceptions, expectations and goals both in planning and in design. This research aims to focus on the relatively overlooked social aspects of this concept; and address the popularity and community acceptance of some examples versus the rejection of others. To reach an exact definition, it therefore surveys historic documents, analyzes illustrative representations of greenway examples, and reviews scholarly discussions on the topic.
In conclusion, it highlights some of the social aspects accountable for the popularity and persistence of successful examples. It also explains the diversity of greenways concept and its evolution to its present day notions. The findings presented in this study can provide a basis for a change of perspective in planning these routes, while reusing some forgotten principles in contemporary practice. -
Page 59Neglecting cities natural environment in urban development has led to intentional or inadvertent loss of several ecosystem services in Iran.
Consequently, this has directly affected the overall urban quality of life, citizens cognitive experience, and their value systems. Approaches to solve this problem include Landscape Urbanism, Urban Ecological engagement; lack of common memories; and depreciation of social and/ or moral values. Restoration and Eco Revelatory Urban Design.The latter approach aims at highlighting the ecological qualities of urban natural environment and improving its ecosystem services. Employing an analysis-descriptive methodology, this paper attempts to elaborate a conceptual framework for measuring the eco-revelatory dimension of urban environment as an essential quality of urban design. -
Page 74Seismic vulnerability analyses are essential for pre-disaster mitigation planning as well as post-disaster reconstruction plans. This paper attempts to identify the most important aspects of housing vulnerability.
By surveying expert views, an initial list of physical, social, cultural, economic and legal dimensions is developed. These dimensions are further prioritized through semi-structured interviews and field observations for District 3 of Sari City, the Capital of Mazandaran Province, north of Iran. This yields a set of ten factors as key causes of seismic vulnerability, such as peoples indifference towards earthquakes; wrong beliefs; lack of knowledge of building code requirements on part of people and builders; etc. These ten factors are categorized as: (i) awareness deficiencies; (ii) economic deficiencies; (iii) governance deficiencies; and (iv) lack of trust. This indicates the need for concentrating on social and institutional aspects of risk reduction in low income housing. -
Page 79Gentrification is usually defined as the replacement of residents of a certain urban precinct by a wealthier income group. It could be because of a deliberate choice or the result of an involuntary eviction.
Despite a common misunderstanding that gentrification is a planned approach in urban upgradingsimilar to urban renewal, revitalization or regenerationit is in fact a side effect of an upgrading project, which adversely affects the intended outcomes and defeats the actual purpose of such urban conservation programs. After an initial review of the meanings and definitions of gentrification, this research examines its process and consequences in some districts of Tehran Metropolis.
For this purpose, a short list of some 40 tenants is developed comprising of low to middle-income tenants who had recently relocated from districts exposed to gentrification processes to cheaper surrounding neighborhoods. A smaller group of some 15 interviewees is then selected for deep semi-structured interviews. Thematic analysis of these interviews demonstrated code categorizations resulting in two main core themes, i.e. crisis in individual-self relations and crisis in environment-self interactions. The main themes under the former include challenges in building and expressing a personal identity; as well as issues related to individual or household health. Adverse impacts under the latter core theme include an increase in social seclusion; reduction in place attachment; indifference towards community. -
Page 115As a branch of history, history of architecture is a cognitive quest for understanding the meaning of architectural monuments. Such a question history and historiography is essentially an effort in interpretation, whichby its very naturebecomes an exercise in hermeneutics.
Employing the theories of the American philosopher, Eric Donald Hirsch (1928- ), this paper questions the typologies of architectural significance. As an advocate of objectivity of meaning versus semantic autonomy, Hirsch distinguishes between the verbal meaning of a text and its historic significance. On this basis, this paper further differentiates between the significance of a work of architecture per se, and its architectural significance. The former notion refers to the ultimate purpose of creating a work of architecture, and as such, is closely related to its functions, intentions of its patrons, architect, etc. The latter however, denotes the role a certain work of architecture potentially plays in the evolution of architecture in its respective historic period.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.