فهرست مطالب
مجله صفه
پیاپی 77 (تابستان 1396)
- بهای روی جلد: 100,000ريال
- تاریخ انتشار: 1396/06/30
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 5-20محیط خاستگاه نیروهای مطلوب و نامطلوبی است که از منظر ناظر جذب و یا دفع می گردند. انسان تلاش دارد از طرق گوناگون بین نیروهای جاذب و دافع محیطی سطح خوشایندی از تعادل ایجاد کند. امروزه حضور در بین ساختمان های بلندمرتبه با قواره های غیر متعارف و بستر نامتناسب و تلاش برای دفع نیروهای ناموزون از جمله تجارب شایع است. دغدغه محقق در این پژوهش نیز تبیین وجوه و تشخیص کرانه های نیروهایی است که بار روانی محیط را نامطلوب و تعدی گونه می کنند. در این نوشتار ضمن بررسی ادبیات مرتبط با محیط های تحکم آمیز، شناخت مولفه های ساختاری آن، و تبیین وجوه ظاهری بنا، طی پژوهشی توصیفی تحلیلی، بر سهم موثر هیکل بنا، به مثابه عامل اصلی تشدیدکننده تعدی محیط و وسعت بستر، که مولفه غالب تضعیف کننده این نیرو است، صحه گذارده می شود. دستاورد این پژوهش می تواند به تعیین تراکم ساختمانی مناسب و طراحی توده و فضا بیانجامد.کلیدواژگان: وزن بصری، محیط تحکم آمیز، هیکل متعدی، بستر، محصوریت
-
صفحات 21-34مفاهیم متعددی در حوزه دانش روان شناسی محیطی مطرح گردیده که به تاثیر متقابل ساختار محیط و رفتار انسان می پردازند و از سوی دیگر بیانگر تاثیر الگوهای رفتاری بر طراحی محیطی مناسب هستند. یکی از مفاهیمی که در این زمینه کارایی فراوانی دارد، مفهوم «قابلیت » است که خاستگاه آن روان شناسی اکولوژیکی است و در رشته های طراحی از آن استفاده فراوانی شده است؛ به طور مثال در طراحی صنعتی و معناشناسی محصول، پژوهشگران به نتایج گسترده و قابل اعتنایی در کاربردی کردن مفهوم قابلیت دست یافته اند؛ اما در معماری هنوز این مفهوم جایگاه روشن و شفافی ندارد و به کارگیری آن در مراحل مختلف فرایند معماری (برنامه ریزی، طراحی، ارزیابی پس از بهره برداری، و...) با ابهامات فراوانی روبه رو است. تجربه موفق کاربرد مفهوم قابلیت در برخی حوزه های طراحی نویدبخش آن است که این مفهوم، با تعریف و تنظیم رابطه بین طراحان، کاربران، و محیط های ساخته شده، می تواند به کارایی و موفقیت بیشتر پروژه های معماری کمک کند. در پژوهش حاضر سعی شده با پرداختن به ریشه های نظری مفهوم قابلیت و مفاهیم کلیدی دیگر در روان شناسی اکولوژیکی و طراحی معماری، مانند کنج، فرم و عملکرد، و عاملیت، جایگاه مفهوم قابلیت در طراحی و ارزیابی معماری تبیین شود. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، روش تحلیلی استنتاجی برای دستیابی به یک چارچوب مفهومی است. بدیهی است برای دستیابی به کاربرد دقیق تر قابلیت ها در مراحل مختلف طراحی معماری به پژوهش های بیشتری نیاز است.کلیدواژگان: قابلیت، محیط ساخته شده، رفتار کاربران، طراحی معماری، ارزیابی
-
صفحات 35-48با توجه به ماهیت باز و چندوجهی مسائل طراحی، دانشجوی معماری در موضع یک طراح باید توانایی اندیشیدن به شیوه های عینی، ذهنی، نقادانه، و خلاقانه را با هم جمع کند. بر این اساس پرورش دانشجویانی با قدرت تفکر چندوجهی ضروری به نظر می رسد. مبنای پژوهش پیش رو نظریه مرتبط با بخش های چهارگانه مغزی ند هرمان در خصوص «رجحان فکری» و بررسی شیوه های تفکر مرتبط با این چهار ربع مغز است. در بستر آموزش معماری پژوهش های اندکی در این زمینه صورت گرفته است.
مهم ترین دلیل در ترجیح نظریه هرمان بر دیگر نظریه ها قابلیت طبقه بندی افراد بر اساس اولویت های چندگانه است. برخلاف دیگر ابزار که با آن ها بیشتر مواقع اشخاص بر اساس یک سبک ترجیحی طبقه بندی می شوند. در پژوهش حاضر به صورت میدانی و با استفاده از عرضه پرسش نامه ساختارمند 120 سوالی HBDI به 141 نفر از دانشجویان سال اول و آخر در مقطع کارشناسی رشته معماری و شیمی دانشگاه ETH زوریخ در کشور سوئیس داده ها جمع آوری شده است.
بنا بر یافته های پژوهش، دانشجویان پس از پایان آموزش در دوره کارشناسی رشته معماری، انعطاف بیشتری در استفاده از شیوه های مختلف تفکر نسبت به دانشجویان رشته شیمی نشان می دهند. این مسئله بیانگر تاثیر آموزش معماری بر گسترش رجحان فکری در دانشجویان است که با توجه به خصوصیت چندبعدی معماری و ارتباط آن با حوزه های مختلف دانش منطقی به نظر می رسد.
به نظر می رسد که آموزش معماری در بستر این تحقیق دانشجویان را به سمت استفاده از تمام ظرفیت مغز هدایت می کند، اما با توجه به اینکه عوامل مداخله گر متفاوتی نظیر برنامه و شیوه آموزشی نیز در این فرایند تاثیرگذار است، میزان این حرکت به سمت تفکر تمام مغزی در دانشگاه های مختلف می تواند متفاوت باشد. بر این اساس تمرکز بر شیوه آموزش، به منظور استفاده از سبک های متنوع تفکر و گرایش به تسلط تمام مغزی، موضوعی است که توجه به آن منجر به افزایش کیفیت آموزش معماری می شود.کلیدواژگان: آموزش معماری، رجحان فکری، تسلط تمام مغزی، HBDI -
صفحات 49-62طراحان منظر از منابع مختلف برای ایده پردازی الهام می گیرند. یکی از منابع الهام معماران منظر، آثار گذشته است. با توجه به رواج بهره گیری از آثار سایرین در طراحی دانشجویان، این سوال مطرح است که چگونه می توان دانشجویان معماری منظر را در جهت بهره گیری صحیح از مصادیق در ایده پردازی هدایت کرد. در این مقاله ابتدا به کمک نظرات سایر محققان، انواع منشا ایده پردازی معماری منظر به صورت منابع الهام درونی و بیرونی مورد بررسی قرار می گیرد و جایگاه الهام از مصادیق در بین سایر منابع شناخته می شود. سپس به کمک تئوری برداشت ساختاری، انواع برداشت در قالب چهار نوع برداشت ساختاری، برداشت سطحی، کپی برداری، و استعاره معرفی می شوند. آنگاه راهکارهای سایر محققان در جهت رسیدن به برداشت صحیح در آموزش معماری منظر مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی شامل انتخاب نمونه مناسب، شناخت برداشت صحیح، و تمرین برداشت صحیح ارائه خواهد شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که آموزش معماری منظر در جهت توانمند ساختن دانشجویان برای برداشت صحیح راه دشواری پیش رو دارد و علاوه بر اینکه دانشجویان باید برداشت صحیح را تمرین کنند، مدرسان منظر نیز باید در این خصوص آگاهی های لازم را داشته باشند.کلیدواژگان: آموزش معماری منظر، ایده پردازی، منابع الهام، برداشت صحیح
-
صفحات 63-78تصویر ذهنی گردشگران از مقصد یکی از مهم ترین مفاهیم موثر در شناخت ادراک و رفتار آنان است. این مطالعه با هدف فهم تصویر ذهنی گردشگران داخلی از فضاهای شهری اصفهان و طراحی مدل برای آن و به صورت کیفی و با رویکرد نظریه زمینهای انجام شد. روش اصلی جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 نفر شامل 24 گردشگر داخلی بازدیدکننده از فضاهای شهری اصفهان و 6 راهنمای گردشگری بود. داده ها بر اساس رویکرد کربین و استراوس تجزیه وتحلیل شدند. تحلیل داده ها منجر به ظهور 5 مقوله شامل جست وجوی معنی، بعد محسوس مصنوع، جامعه میزبان، کشف فضا، و عوامل زمینهای شد. یک مدل مفهومی نیز برای توضیح روابط میان مقولات طراحی شد. نتایج این مطالعه می تواند به طراحان شهری و متخصصان گردشگری در فهم ادراکات و نیازهای بازدیدکنندگان از فضاهای شهری کمک کند.کلیدواژگان: تصویر ذهنی گردشگر از مقصد، فضای شهری، نظریه زمینه ای، مدل مفهومی، اصفهان
-
صفحات 79-98احداث شهرهای جدید از گزینه های مقابله با مشکلات شهرنشینی شتابان است که در پی روند رو به رشد افزایش جمعیت شهرنشین همواره مورد توجه برنامه ریزان شهری بوده است. رشد سریع این شهرها و تاکید برنامه ریزان شهری تنها بر بعد اقتصادی سبب گردید که این توسعه ها به حوزه هایی خوابگاهی بدل شوند که با وجود گذشت زمانی هرچند کوتاه، با مشکلاتی، از جمله نابرابری اجتماعی و معضلات فرهنگی مواجه شوند. این در حالی است که فرهنگ یکی از ابعاد پایداری است و فراموشی آن در برنامه ریزی مانعی جدی در دستیابی به توسعه پایدار به شمار می رود.
این پژوهش به دنبال ایجاد ارتباط میان برنامه ریزی شهری و برنامه ریزی فرهنگی در شهرهای جدید ایران به طور عام و سپس در شهر جدید هشتگرد به طور خاص، از طریق استخراج ابعاد، مولفه ها، و شاخص هایی است که با آن ها بتوان برنامه ریزی فرهنگی را در قلمرو شهرها، مخصوصا شهرهای جدید ایران، ارزیابی کرد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته با روش تحلیل محتوا، ابعاد پرتکرار برنامه ریزی فرهنگی، که در شهرهای جدید قابلیت سنجش و ارزیابی دارند، به این شرح هستند: پایداری فرهنگی به منزله بعدی پرتکرار در برنامه ریزی فرهنگی در خارج و داخل کشور جمهوری اسلامی ایران، سرزندگی و تنوع فرهنگی به مثابه ابعاد پرتکرار در برنامه ریزی فرهنگی خارج از کشور، هویت و شخصیت که بعدی است مشابه و پرتکرار در برنامه ریزی فرهنگی در خارج و داخل کشور جمهوری اسلامی ایران، و عدالت که یکی از ابعاد برنامه ریزی فرهنگی در کشور جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا ضرایب اهمیت هریک از سطوح در سطح بالاتر از طریق پرسش نامه متخصصان به روش وزن دهی نوسانی محاسبه و وزن هریک از شاخص ها تعیین شد. بر اساس وزنی که از پرسش نامه متخصصان به دست آمد، از میان ابعاد برنامه ریزی فرهنگی، پایداری فرهنگی، هویت و شخصیت فرهنگی به ترتیب با وزن 261/0 و 232/0 بیشترین اهمیت را در برنامه ریزی فرهنگی در شهرهای جدید ایران دارند.
بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی ابعاد برنامه ریزی فرهنگی در شهر جدید هشتگرد، قسمت های مرکزی شهر نسبت به نواحی شرقی و غربی شهر، به لحاظ فرهنگی، وضعیت مناسب تری دارند و در قسمت های شرقی و غربی شهر، به منظور بهبود وضعیت فرهنگی، باید راهبردهایی را به منظور بهبود ابعادی چون پایداری فرهنگی، عدالت، تنوع و سرزندگی فرهنگی، از قبیل ایجاد خدمات و کاربری های متناسب با جمعیت رو به رشد، توزیع عادلانه خدمات، استقرار کاربری های متنوع و پاسخ گوی همه اقشار و گروه های سنی و جنسی، ارتقای هویت شهر و ارتقای فعالیت های فرهنگی، و افزایش سهم و بهبود وضعیت حمل ونقل همگانی اتخاذ کرد.کلیدواژگان: برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی فرهنگی، شهرهای جدید ایران، شهر جدید هشتگرد -
صفحات 99-114محوطه های تاریخی آثار ارزشمندی هستند که حفاظت و احیای آن ها حفظ هویت و ارتقای فرهنگی شهر و منطقه خواهد بود.
دو مقوله مهمی، که محوطه تاریخی فرح آباد هم اکنون درگیر آن است، مسائل مربوط به توسعه و حفاظت است. ایجاد تعادل میان دو رویکرد توسعه و حفاظت همواره در دوران های مختلف مشکلی چالش برانگیز بوده است. به منظور همگرایی این دو رویکرد باید میان معیارها، راهبردها، و برنامه های این دو تعادل باشد. در حال حاضر بی توجهی به گذشته محیط تاریخی و طبیعی باعث شده که توسعه روندی ناهمگون و نامتعادل داشته باشد و درنتیجه حفاظت به خوبی محقق نگردد. محوطه تاریخی، شهر تاریخی، و محیط طبیعی سه مولفه اصلی هستند که می توان با استفاده از شناخت ارزش های تاریخی و حال حاضر آن ها و همچنین ارتباط و تاثیری که بر روی هم دارند از کل بخش فرح آباد حفاظت کرد.
در این پژوهش موردی روش تحقیق ترکیبی از روش کیفی و تفسیری تاریخی است و برای جمع آوری اطلاعات از مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. نگارندگان پس از بررسی آسیب هایی که بر اثر توسعه وارد آمده، راه حل هایی برای برقراری تعادل بین توسعه و حفاظت عرضه کرده اند، تا بدین گونه، با در نظر گرفتن معیارهای ارزشی تاریخی طبیعی و برنامه ریزی بر پایه اقتصاد و فرهنگ بومی، محوطه فرح آباد به خودکفایی اقتصادی برسد و عاملی برای حفاظت از خود گردد.کلیدواژگان: احیا، حفاظت، محوطه تاریخی، توسعه، فرح آباد ساری
-
Pages 5-20There are both pleasant and unpleasant forces originating from the environment which can either interest or disinterest the observer. Humans try to make a pleasing balance with these environmental forces. A most common experience of presence in the mid of high-rise buildings with non-conventional configurations or disproportional settings leads one to attempt to leave the disinteresting forces. This study investigates the dimensions and extents of the forces which make the environment unpleasant and oppressive. After a literature review of oppressive environments, structural parameters and physical aspects of buildings are introduced. Through a descriptive-analytic investigation, the significance of the body of the building as the main oppressing factor and of the size of setting as the key parameter lessening it. The results of this research can be used to determine appropriate building densities and proper mass and space configurations.Keywords: visual weight, oppressive environment, oppressive body, setting, enclosure
-
Pages 21-34There are numerous concepts in the field of environmental psychology that deal with the interaction of the structure of the environment and human behavior. One of the most applicable concepts to the design of environments is the concept of affordance which originates from ecological psychology and has been widely used in various design disciplines, i.e., industrial design and product semantics. In architecture, however, the concept is not yet clear or explicit as regards how to be applied to the different phases of architectural design (planning, design, post-occupancy evaluation ). The successful application of affordances in other design fields hints that by defining and adjusting the relationship between designers, users, and built environments, the concept could help increase the efficiency and success of architectural projects. The theoretical background of the concept of affordance along with other key concepts in ecological psychology and architectural design, such as niche, form and function, and agency, are discussed in this paper. The research uses an inductive analysis method to develop a conceptual framework. It is evident that further research is proposed for a more precise application of affordances through the different phases of architectural design.Keywords: affordance, built environment, user behavior, architectural design, evaluation
-
Pages 35-48Because of the multiple dimensions of design issues, it is essential that architectural students as designers be trained in objective, subjective, critical, and creative thinking styles. This study is based on Ned Herrmanns Whole Brain Thinking model studying the thinking preferences and thinking styles pertaining to the four quadrants of the brain. Little such research has been conducted to date in the field of architectural education.
The main reason for choosing Herrmanns model was that it categorizes people according to multiple priorities, unlike other tools which mostly classify individuals according to their thinking styles. The present paper presents a field study in which data was collected from 140 freshman and senior students of architecture and chemistry in ETH Zurich in Switzerland in the form of 120-question HBDI structured assessment.
Research findings indicate that after the completion of the Bachelors program, architecture students are more flexible in using different styles of thinking as compared to chemistry students. This explains the effect of architectural education in extending thinking preferences of students, which makes sense with regard to the multi-dimensional aspects of the architectural discipline.
This research shows that architectural education trains students to use their whole-brain capacity, yet intervening factors such as the curriculum and methods of instruction can tackle this effect. The force of this effect toward whole brain thinking can be different in different universities. Therefore, paying attention to the methods of instruction and diverse thinking styles with emphasis on whole brain dominance would improve the quality of architectural education.Keywords: architectural education, thinking preference, whole-brain dominance, HBDI -
Pages 49-62Landscape architects use different sources of inspiration for generating design ideas, among them previous works. Since this is the most frequent method used by design students, the question posed is how can landscape architecture students be guided through the correct ways of mapping from built examples. This paper first reviews the works of scholars on the approaches to generating design ideas as internal/external sources of inspiration, locating the place of built examples as sources of inspiration. Next, by employing the structure-mapping theoretical framework, various mapping strategies are introduced as structural mapping, superficial mapping, literal mapping, and metaphor. The suggestions of other scholars regarding the guidance through the correct ways of mapping in landscape architecture design education are presented, among them, the selection of a good example, knowledge of and training for correct mapping in students. The results of this research show that promoting landscape architecture students in this regard has a difficult track ahead, involving students training efforts and educators expected awareness.Keywords: landscape architecture education, idea generation, sources of inspiration, correct mapping method
-
Pages 63-78Tourist destination image is among the most significant concepts in knowing the perceptions and behaviors of visitors. The objective of this study is to explore the Iranian tourists image of Isfahans urban spaces by way of a conceptual model. The study follows a qualitative approach using grounded theory. Semi-structured interviews were carried out with 30 Iranian visitors of Isfahan, 24 of which were tourists and six of which were tourist guides. The data were analyzed using Corbin and Strausss approach. Data analysis revealed five categories including search for meaning, sensory-physical dimension, hosting community, discovery of space, and contextual factors. A conceptual model was then developed to explain the inter-relationships of these categories. The results of this study can help urban designers and tourism experts to understand the needs and perceptions of visitors of urban spaces.Keywords: tourist destination image, urban space, grounded theory, conceptual model, Isfahan
-
Pages 79-98The new town movement has been a solution provided by urban planners in response to the growing population of urban dwellers. The rapid growth of these towns and the emphasis of urban planners on their economic aspects alone debased them as dormitory towns that were facing social injustice and cultural issues only after a short while. This is because culture is one of the dimensions of sustainability, whose ignorance in planning procedures can actually fail sustainable development efforts.
This research tried to make a link between urban planning and cultural planning by extraction of dimensions, criteria, and indicators of cultural planning according to which new towns in Iran could be evaluated. The most re-appearing dimensions of cultural planning which can be measured and evaluated were extracted from the existing body of native and foreign research utilizing content analysis. They are cultural sustainability (in both native and foreign sources), cultural vitality and cultural diversity (in foreign sources), identity and characteristic (in both native and foreign sources), and justice (in native sources). The weighting factors of the upper-level variables according to the results of the experts questionnaire were calculated using swing weighting, and subsequently the weight of each indicator was assigned. The calculated weights revealed that cultural sustainability and identity and characteristic with weights of 0.261 and 0.232, respectively, were the most important dimensions of cultural planning.
The evaluation results in the New Town of Hashtgerd indicate that the central parts of the town have better cultural conditions, but the eastern and western parts of the city shall be improved in terms of cultural sustainability, justice, cultural diversity and cultural vitality. Among strategies suggested to be employed include creating services and land uses according to the needs of the growing population, equitable distribution of services, improvement of cultural activities, and increase in the share and improvement of public transportation.Keywords: urban planning, cultural planning, new town of Hashtgerd, Iran -
Pages 99-114Conservation and restoration of valuable remaining historical sites result in the preservation of identity and cultural improvement in a city or a region.
There are presently two significant issues current in Farah-abad historical site, i.e., development and conservation. Keeping a balance between the two approaches has always been a challenge. The convergence of the two approaches is possible by equalizing their criteria, strategies, and plans. The development process is currently heterogeneous and unbalanced because of the ignorance toward the sites past natural/historical environment. The historical site, the historic town, and the natural environment are three main components based upon whose past and present values and their interrelationships the conservation of the whole Farah-abad region is possible.
This is a case study research using a qualitative descriptive-historical methodology. Information was collected by field observations and library research. After an assessment of damages induced by development, the authors provided solutions to a balanced integration of development and conservation by taking into consideration the natural-historical value criteria and planning with regard to local culture and economy promoting economic self-sufficiency of the region leading to self-conservation.Keywords: restoration, conservation, historical site, development, Farah-abad (Sari)
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.