فصلنامه تازه های علوم شناختی
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 29، بهار 1385)

مطالعات تجربی حیوانی نشان می دهد که آگونیست های نیکوتینی در بهبود توجه و حافظه نقش بسزایی دارند، در حالی که آگونسیت های اوپیوییدی بر حافظه اثر مخرب می گذراند و تجویز این داروها قبل از آموزش موجب کاهش حافظه می گردد. در این مقاله آثار ایجاد حساسیت با نیکوتین روی حافظه وابسته به وضعیت مورفین و تداخل آن با گیرنده های دوپامینی و کولینرژیکی در موش سوری بررسی شده است.
مطالعه از نوع تجربی بود و روی موش های سوری انجام گرفت. برای مطالعه و ارزیابی حافظه حیوانات آزمایشگاهی، زمان توقف موش روی سکو در روش اجتنابی غیر فعال اندازه گیری شد.
تجویز پیش از آموزش مورفین باعث ایجاد اختلال در حافظه شد. این فراموشی در موش های دریافت کننده نیکوتین در روز آزمون و همچنین موش های حساس شده به نیکوتین (موش هایی که سه روز متوالی دوزهای مختلف نیکوتین دریافت کرده و 14 روز بعد هیچ دارویی دریافت نکرده بودند) مشاهده نشد. تزریق دوز روزانه آتروپین 10 دقیقه بعد از تزریق نیکوتین به مدت سه روز متوالی توانست مانع اثر نیکوتین شود، در صورتی که تزریق آنتاگونیست های گیرنده دوپامین نتوانست مانند آتروپین عمل کند.
حساسیت به نیکوتین از طریق سیستم کولینرژیک روی حافظه تاثیر می گذارد، نه از طریق سیستم دوپامینرژیک.

در تحقیق حاضر تاثیر میان کنش گلوکز و کانال های پتاسیمی حساس به ATP، بر فرآیند تثبیت ترجیح مکان شرطی شده (CPP) ناشی از مورفین در موش سفید کوچک نر از نژاد NMRI بررسی نشده است.
برای بررسی اثرات پاداشی مورفین و تاثیر گلوکز، گلیبن کلامید و دیازوکساید بر آن از روش ترجیح مکان شرطی شده استفاده شد.
تزریق درون صفاقی دوزهای مختلف سولفات مورفین (0.5-7.5 mg/kg)، CPP وابسته به دوز ایجاد کرد، در حالی که دوزهای مختلف گلیبن کلامید (3، 6 و 12 mg/kg)، دیازوکساید (15، 30 و 60 mg/kg) و گلوکز (100، 200، 500 و 2000 mg/kg) به تنهایی چنین تاثیری نداشتند. تزریق گلوکز (2000 mg/kg) و گلیبن کلامید (6 mg/kg) ترجیح مکان شرطی شده ناشی از دوز غیر موثر مورفین (0.5 mg/kg) را معنی دار کرد. از طرف دیگر، دیازوکساید (60 mg/kg) توانست اثرات گلیبن کلامید (6 mg/kg) را مهار کند، در حالی که تزریق دیازوکساید به تنهایی تاثیری بر ترجیح مکانی ناشی از مورفین (0.5 mg/kg) نداشت. تزریق دوزهای مختلف گلیبن کلامید (3، 6 و mg/kg 12)، دیازوکساید (15، 30 و mg/kg 60) و مورفین (mg/kg 0.5-7.5) تاثیری برمیزان گلوکز خون نداشتند.
احتمالا گلوکز در ترجیح مکانی ناشی از مورفین از طریق کانال های پتاسیمی حساس به ATP دخالت می کند.

این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی، سبک های دلبستگی و احساس غربت طراحی شد.
در یک روش مقطعی 280 نفر از دانشجویان غیر بومی دانشگاه رازی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. در این پژوهش از مقیاس دلبستگی هازن و شیور، مقیاس هوش هیجانی سیبریا شرینک و پرسشنامه احساس غربت آرچر و همکاران استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیری، آزمون t برای گروه های مستقل و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج نشان می دهد که دانشجویان دلبسته ایمن در مقایسه با دانشجویان دلبسته ناایمن احساس غربت کمتری تجربه می کنند. بین هوش هیجانی و احساس غربت رابطه منفی وجود داشت و دانشجویان دلبسته ایمن از هوش هیجانی بالاتری برخوردار بودند. بین سن و احساس غربت رابطه ای مشاهده نشد.
سبک های دلبستگی و هوش هیجانی از طریق مختلفی ممکن است بر میزان احساس غربت تجربه شده توسط افراد تاثیر بگذارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سبک های دلبستگی انجام شد.
232 دانشجوی کارشناسی دانشگاه فردوسی، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. آزمودنی ها پرسشنامه های هوش هیجانی بار ان، دلبستگی بزرگسال هازن و شیور و پرسشنامه بازنگری شده مقیاس دلبستگی کولینز و رید را کامل کردند. داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و آزمون t برای گروه های مستقل و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد.
بین سبک دلبستگی ایمن و هوش هیجانی رابطه مستقیم و معنادار وجود داشت سبک دلبستگی ناایمن مضطرب دوسوگرا و سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی نیز با هوش هیجانی رابطه معکوس و معنادار داشتند. همچنین مردان و زنان از نظر هوش هیجانی تفاوت معناداری نداشتند. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که سبک های دلبستگی می تواند پیش بینی کننده خوبی برای هوش هیجانی کلی و مولفه های آن باشد.
روابط کودک و والدین زمینه مهم و تاثیر گذاری بر رشد توانایی های کودکان است که آنان را قادر می سازد تا در مورد خودشان، دیگران و تعاملات اجتماعی بیاموزند.

با وجود حدود نیم قرن پژوهش در مورد تاثیرات مهد کودک بر رشد کودک، هنوز به این سوال مهم پاسخ قطعی داده نشده است که آیا مراقبت غیر والدانه آثار زیانباری بر کودک دارد یا نه. مطالعه حاضر با هدف شناسایی الگوهای دلبستگی کودکان مهد کودکی انجام شده است.
برای بررسی الگوی دلبستگی کودکان در یک بررسی مقطعی، 36 کودک از مهد کودک های شهر تهران انتخاب و آزمون اضطراب جدایی اسلو و همکاران روی آنها اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و تحلیل واریانس یک متغیره با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.
تقریبا نیمی از کودکان «الگوهای دلبستگی ناایمن» داشتند. برخلاف آنچه انتظار می رفت، آزمودنی ها در تصویر 4 (که والدین برای دو هفته به سفر می روند)، دلبستگی هم سطح سایر تصاویر نشان دادند و نسبت به تصویر 1 خود اتکایی بالایی داشتند.
بهتر است پژوهشگران به جای عمومیت دادن تاثیرات مهد کودک و محکومیت ضمنی یا آشکار شاغل بودن مادر، به تحقیق و بررسی در مورد تاثیر عوامل میانجی بپردازند. پاسخ های کودکان به تصویر 4، احتمالا نوعی اجتناب محسوب می شود چرا که دو هفته جدایی از والدین برای کودکان زیاد است و آنها از صحبت کردن در مورد آن طفره می روند و ترجیح می دهند در مورد سوغات پدر و مادر صحبت کنند.

هدف از این بررسی شناسایی و رتبه بندی رویدادهای استرس زای زندگی و نیز شیوع علایم روانپزشکی در جمعیت ساکن در محدوده پایگاه تحقیقات جمعیتی دانشگاه علوم پزشکی تهران (منطقه ابوذر) بود.
افراد 65-18 ساله ساکن در محدوده پایگاه فوق به صورت نمونه گیری تصادفی دو مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری اطلاعات عبارت بودند از SCL-90-R جهت تعیین علایم روانپزشکی و پرسشنامه رویدادهای زندگی پیکل.
در این پژوهش در مجموع تعداد 2158 نفر از افراد 65-18 سال ساکن در محدوده پایگاه تحقیقات جمعیتی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در شش ماه قبل از مطالعه هر فرد به طور متوسط 4.2 رویداد استرس زا را تجربه کرده و شایع ترین عوامل استرس زا به مسایل مالی (55.3%) مربوط می شد. همچنین شدیدترین رویدادهای استرس زا مربوط به مسایل خانوادگی نظیر مرگ همسر بود. آنالیز چند متغیری نشان داد که عواملی نظیر جنس مونث، سابقه بیماری روانی و شدت عوامل استرس زا از نظر آماری ارتباط معنی داری با شدت علایم روانپزشکی دارد.
با توجه به مسایل روانشناختی جمعیت مورد مطالعه، ضرورت طراحی مطالعات مداخله ای جامعه نگر به منظور کاهش بار استرس مردم منطقه تحت پوشش پایگاه تحقیقات جمعیتی احساس می شود.

هدف این مقاله مروری بر مفهوم سازی ها و درمان های رفتاری و شناختی رفتاری وسواس، و آشنایی با پیشرفت های اخیر در این زمینه است.
مقاله های اصیل و مروری مرتبط با مفهوم سازی و درمان رفتاری و شناختی رفتاری وسواس که از سال 2000 میلادی منتشر شده اند، در مدلاین و سایک اینفو جست وجو شد. به علاوه، با جست وجوی دستی در منابع این مقالات، برخی کتاب ها و مقالات مرتبط دیگر نیز مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله مفهوم سازی های رفتاری و شناختی وسواس مرور و به روش های درمانی رفتاری و شناختی رفتاری این اختلال اشاره می شود.
یافته ها و اگرچه رویارویی و جلوگیری از پاسخ در درمان رفتاری وسواس موثر بوده است، محدودیت های خاص این درمان پژوهش گران بالینی را بر آن داشت تا رفتار درمانی را با مداخله های مستقیم شناختی تقویت کنند. مفهوم سازی های شناختی و مفاهیم و فرآیندهای مرتبط با آن به شکل گیری مدل های درمانی متناسب با هر مفهوم سازی انجامیده اند. به نظر می رسد هر کدام از این مفهوم سازی ها در توجیه بخشی از شکل گیری و تداوم علایم وسواسی نقش داشته باشند و پرداختن به این اجزا، به بهبود روند درمان و اثربخشی آن کمک کند. با این حال، رفتار درمانی به شکل رویارویی و جلوگیری از پاسخ، همچنان بخش اصلی درمان شناختی رفتاری جدید وسواس را تشکیل می دهد.