مجله علوم انسانی
پیاپی 54 (آذر و دی 1383)

این مقاله بخش اول از کتاب «نظریه های اقتصاد سیاسی بین المللی» نوشته «جورج. تی. کرن. آبلا آماوی» است. نویسنده ضمن تعریف اقتصاد سیاسی بین المللی به ویژگی های اختصاصی و مرزهای این رشته علمی ترکیبی با دیگر عرصه های مرتبط می پردازد و با وجود اذعان به پیچیدگی و ابهام در اصطلاح و نظریه پردازی اقتصاد سیاسی بین المللی با بهره گیری از دسته بندی های رایج، شیوه تحلیل «روبرت گیلپین» را برگزیده است. گیلپین مکاتب فکری و مهم اقتصاد سیاسی را به سه دسته ملی گرایی، لیبرال و مارکسیست تقسیم می کند...

این ترجمه، اولین مقاله از سالنامه سازمان بین المللی شفافیت (TI) راجع به گزارش فساد جهانی (اداری و مالی) در سال 2003، است. مقاله بر این فرض استوار است که عدم اطلاع رسانی و پنهان کاری، اغلب به عمد و با توجی هات گوناگون حقوقی، سیاسی و امنیتی از سوی دولتمردان صورت می پذیرد. همچنین این روند از سوی بخش خصوصی با هدف فرار از مالیات و یا جذب اعتبار بیشتر از منافع عمومی تعقیب می شود و چه بسا به پیوندی نامبارک میان مدیران فاسد بخشهای عمومی و خصوصی بینجامد...

یکی از دل مشغولی های اساسی در تدوین برنامه های پنج ساله ای که پس از انقلاب در کشور طراحی شد، کاهش تصدی گری و بار مسئولیتی و با حجم سنگین مسئولیت دولت در امور اقتصادی و در پی آن، واگذاری منابع موجود به بخش خصوصی است. تا آنجا که تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد این فرایند در بستری مناسب و آماده اتفاق افتاده است. بنابر این هرگونه تلاش در جهت رسیدن به اهدافی نظیر رشد و توسعه اقتصادی از طریق تغییر در ساختار فعلی اقتصاد کشور بدون توجه به ملاحظات و پیش نیازهای قطعی و مورد لزوم، امکان دستیابی به اهداف تعریف شده را سخت و بسیار دشوار می سازد...

خمس از واجبات مالی است که در تعالیم اسلامی بر پرداخت آن تاکید فراوانی شده است. تشریع خمس و تعلق آن به موارد هفتگانه و تعیین ضمانت اجرایی قوی (قبولی عبادات به پرداخت خمس منوط است) برای پرداخت آن، عقلا نمی تواند فقط به منظور برطرف کردن نیاز مالی سادات باشد بلکه خمس یکی از منابع تامین بودجه دولت اسلامی است که البته رفع نیاز مالی سادات باشد از اولویتهای مصرف آن است. این نظریه از ابداعات فقهی امام خمینی (ره) است که می توان شواهد فقهی زیادی برای آن پیدا کرد...

این مقاله به این سوال پاسخ می دهد که چرا در سال 1997 میلادی، بحرانی به نام «بحران مالی آسیا» اتفاق افتاد. پاسخ به این سوال می تواند در نتیجه مطالعات مختلفی که درباره آن صورت می گیرد، نه تنها متنوع بلکه نو و تازه باشد. آن گونه که با بررسی ادبیات موضوعی می توان مشاهده کرد که هنوز هم بحران مالی مذکور در کانون توجه مراکز مطالعاتی قرار دارد. در این مطلب سعی شده است هم به پاسخهای قدیمی (هشت سال پیش) اشاره ای شود و هم پاسخهای جدیدی درباره علل بروز بحران جستجو گردد...

کشور عراق به عنوان یکی از مهمترین کشورهای همجوار جمهوری اسلامی ایران و دومین کشور شیعه نشین جهان اسلام از جوانب مختلف از جایگاه ویژه ای رخوردار است. به نظر می رسد بررسی وضعیت این کشور و تاثیرات احتمالی آن بر اقتصاد و امنیت ملی کشورمان در این مقطع زمانی ضرورت داشته باشد. مروری گذرا به سابقه وضعیت اقتصادی این کشور بویژه از زمان روی کار آمدن و قدرت گرفتن حزب بعث و بررسی سه واقعه مهم در این کشور، یعنی جنگ با ایران، اشغال کویت و جنگ اول خلیج فارس و پیامد آن، تحمل تحریم اقتصادی و بروز جنگ سلطه و اشغال نظامی این کشور توسط نیروهای ائتلاف از جمله مواردی است که در این مقاله بررسی خواهد شد.