فهرست مطالب
فصلنامه برنامه ریزی و بودجه
پیاپی 132 (بهار 1395)
- تاریخ انتشار: 1395/03/31
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 3-21مخارج دولت در زیرساخت های عمومی، آموزش و بهداشت و درمان می تواند زیربنای رشد باشد، لیکن روش های مختلف تامین مالی این مخارج، به گونه ای متفاوت رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهند. بر این اساس پژوهش حاضر تلاش کرده تا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR) و داده های سالیانه 1391-1350 به بررسی اثرگذاری شیوه های مختلف تامین مالی دولت بر رشد اقتصادی در چارچوب مدل های رشد اقتصادی متعارف بپردازد. نتایج این پژوهش همگام با مبانی نظری موجود، نشان داد که تاثیر روش های مختلف تامین مالی مخارج عمومی بر رشد اقتصادی مشروط به وضعیت یک اقتصاد؛ به طور خاص و منطبق با نتایج این پژوهش سطح سرمایه گذاری است. به این نحو که در رژیم اول، یعنی هنگامی که سهم سرمایه گذاری از GDP کمتر از 01/28 درصد است، تامین مالی از طریق درآمدهای نفتی اثر منفی و تامین مالی از طریق درآمدهای مالیاتی اثر مثبتی بر رشد اقتصادی داشته است. اما در رژیم دوم، یعنی هنگامی که سهم سرمایه گذاری از GDP بیشتر از 01/28 درصد است، تامین مالی از هر دو روش درآمدهای نفتی و مالیاتی اثر مثبتی بر رشد اقتصادی داشته است. در نهایت و مطابق با انتظارات، نتایج اثر مثبت رشد سرمایه گذاری و جمعیت بر رشد اقتصادی را تایید کرده است.کلیدواژگان: تامین مالی، درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی، مخارج دولت، مدل STR، ایران
-
صفحات 23-56توافقات ترجیحی ابتدایی ترین شکل پیمان های تجاری هستند که طی آن کشورها با تبادل لیست کالایی به یکدیگر تخفیف تعرفه ای اعطا می کنند. هر کشوری نیز تلاش می کند با پیشنهاد لیستی بهینه از کالاهای صادراتی خود هم سهم بازاری بیشتری در کشور مقابل کسب کند و هم تراز تجاری خود را بهبود بخشد. در مطالعه ی حاضر اثر توافقات ترجیحی ایران و پنج شریک تجاری (بوسنی، کوبا، قرقیزستان، پاکستان و تونس) بر سهم بازار ایران در این کشورها بررسی می شود. داده های مورد استفاده از پایگاه WITS استخراج شده اند. با استفاده از روش تفاضل سه گانه، روند تجاری فی مابین ایران و کشورهای طرف توافق، کنترل شده و سهم بازار ایران نسبت به سهم بازار کشورهای ثالث سنجیده شده است. نتایج نشان می دهد دو پیمان کوبا و بوسنی هیچ اثر معناداری بر سهم بازار ایران در این دو کشور نداشته اند. پیمان با تونس و قرقیزستان اثر منفی داشته اند که اولی نسبت به تمامی تصریح های به کاررفته مستحکم است. تنها پیمان با اثر مثبت، توافق ایران و پاکستان است که پس از کنترل روند تجاری و به خصوص در سال های پس از تحریم، منجر به تحکیم موقعیت کالای ایرانی نسبت به مشابه خارجی شده است، هرچند که شوک های تجمیعی فی مابین دو کشور منجر به کاهش حجم این بازار شده اند. ارزیابی توافقات پیشین اگرچه درمجموع منفی گزارش می شود، مطالعات آتی می توانند به این سوال دشوار پاسخ دهند که چه روش بهینه ای برای انتخاب لیست کالایی طرف ایرانی وجود دارد تا با اطلاعات زمان t ، مزیت های نسبی صادرکنندگان ایرانی در زمان آینده را پیش بینی کرده تا توافقات آتی کشورمان منجر به استحکام بازار کالای ایرانی شود و بی نتیجه نماند. البته گفتنی است که در اتخاذ سیاست ادامه و یا توقف توافقات ترجیحی در آینده، در کنار اثر منفی فوق، اثر برون ریز یادگیری برای تیم مذاکره کننده ی ایران که در سال های آتی وارد مذاکرات دشوار سازمان تجارت جهانی خواهند شد را نباید ازنظر دور داشت.کلیدواژگان: تجارت بین الملل، توافقات ترجیحی، تفاضل در تفاضل، تفاضل سه گانه
-
صفحات 57-82در پژوهش حاضر از روش های متوسط گیری مدل بیزینی (BMA) و متوسط گیری حداقل مربعات (WALS)، جهت بررسی نحوه اثرگذاری 10 متغیر توضیحی بر تورم طی دوره زمانی 93-1353 استفاده شد. همچنین با استفاده از برنامه Vselect مدل بهینه برای هر تعداد متغیر توضیحی شناسایی گشت. نتایج حاصله نشان داد که متغیر رشد شاخص قیمت کالاهای وارداتی با احتمال 100 درصد تاثیر مثبت و حتمی بر تورم در اقتصاد ایران دارد. در رتبه بندی این 10 عامل که بر اساس احتمال حضور آنها در مدل به دست آمد، متغیرهای رشد شاخص قیمت کالاهای وارداتی، وقفه رشد نقدینگی و رشد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی به ترتیب رتبه اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج حاصل از برنامه Vselect نشان داد که بهینه ترین مدل در میان مدل هایی که فقط یک متغیر توضیحی دارند، مدلی است که شامل متغیر رشد شاخص قیمت کالاهای وارداتی است. اما در رابطه با انتخاب بهترین تعداد متغیرهای توضیحی برای مدل، بر اساس معیار های اطلاعاتی BICا، AICc و Mallows’sCp (در شرایطی که کوچکترین مقدار آن انتخاب شود) مدلی با 3 متغیر توضیحی شامل متغیرهای رشد شاخص قیمت کالاهای وارداتی، رشد نقدینگی در دوره قبل و رشد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی به دست آمد.کلیدواژگان: Vselect برنامه، (WALS)متوسط وزني حداقل مربعات، (BMA)تورم، اقتصاد ايران، متوسط گيري مدل بيزيني
-
صفحات 83-104نقش مثبت و مستقیم توسعه مالی در ایجاد رشد اقتصادی و کاهش هزینه های مبادله و سرمایه گذاری در کشورهای مختلف، لزوم شناسایی عوامل و سیاست های موثر بر توسعه مالی را بیش از پیش نمایان ساخته است. مطابق ادبیات اقتصادی، سیاست های دولت و تصمیم های مربوط به ساختار بودجه ای یکی از مهمترین مولفه های تاثیرگذار بر توسعه مالی است که می تواند در کشورهای مختلف نتایج متفاوتی را به همراه داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش بدهی عمومی دولت به سیستم بانکی و رویکرد سیاستی دولت ها برتوسعه مالی در ایران است. برای این منظور سعی شده است با استفاده از داده های سری زمانی سال های 1352 تا 1391 و با روش فن هم انباشتگی خودبازگشتی با وقفه های توزیعی (ARDL)، نقش دولت بر توسعه مالی مورد آزمون تجربی قرار گیرد. یافته های تجربی حاکی از آن است که افزایش بدهی عمومی دولت (سهم دولت از اعتبارات پرداختی بانک ها و موسسه های اعتباری غیربانکی)، بر شاخص توسعه مالی در ایران تاثیر منفی داشته است. به عبارت دیگر جذب هر چه بیشتر اعتبارات سیستم بانکی از سوی دولت عملا به عدم توسعه مالی کشور منجر شده است. نتیجه دیگر پژوهش حاکی از آن است که هر چند تمامی چهار دولت مورد مطالعه رویکردهای مثبتی در ارتباط با توسعه مالی از خود نشان داده اند، اما شدت این سیاست گذاری در دولت هشت ساله چهارم بیشتر بوده است.کلیدواژگان: ایران، (ARDL)توسعه مالی، دولت، اعتبارات بانکی، رهیافت خودبازگشتی با وقفه های توزیعی
-
صفحات 105-122در این پژوهش به بررسی اثرات اقتصادی استخراج از ذخایر سوخت های فسیلی پرداخته شد که استفاده و مصرف این سوخت ها منجر به انتشار آلودگی و وارد نمودن آسیب های جدی به محیط زیست می گردد. در پژوهش حاضر، دنیایی مدل می گردد که در آن یک کارتل عرضه کننده سوخت های فسیلی و یک ائتلاف تقاضاکننده این سوخت ها وجود دارد. کارتل حداکثرکننده منافع ناشی از عرضه سوخت خود است و توجهی به اثرات خارجی زیان بار زیست محیطی ناشی از مصرف این سوخت ها ندارد. اما ائتلاف مصرف کننده سوخت های فسیلی، به دلیل اینکه از انتشار آلودگی های زیست محیطی این سوخت ها متضرر می گردد، سیاست هایی را برای کاهش این اثرات منفی که طبعا منجر به کاهش مصرف سوخت نیز خواهد شد، به کار می گیرد. بدین ترتیب، به دلیل وجود تضاد منافع، کارتل و ائتلاف وارد یک بازی هم زمان با یکدیگر می شوند که هر یک به ترتیب به دنبال حداکثر کردن سود و رفاه خود هستند. نتیجه مهم این بازی رسیدن به دو تعادل پایدار متفاوت است. یک تعادل بسیار به صفر نزدیک است و حکایت از تهی شدن ذخایر سوخت های فسیلی دارد، اما مقدار تعادلی دیگر به طور معنی داری از صفر فاصله دارد که دلیل رسیدن به این نقطه تعادلی به کشف ذخایر جدید برمی گردد.کلیدواژگان: سوخت های فسیلی، آلودگی محیط زیست، کارتل عرضه کننده ی سوخت های فسیلی، ائتلاف وارد کننده ی سوخت های فسیلی، بازی پویا
-
صفحات 123-143خصوصی سازی، یکی از مهم ترین جنبه های گذار اقتصادی از اقتصاد متمرکز به اقتصاد بازار به منظور حداکثر کردن بهره وری است. مباحث نظری و شواهد تجربی حاکی از عملکرد موثر سازوکارهای تشویقی و نظارتی شرکت ها و افزایش بهره وری آنها در صورت عدم دخالت دولت است. در این پژوهش پس از شناسایی اهداف خصوصی سازی در ایران، با استفاده از مدل بهره وری ارزش افزوده، بهره وری کل، بهره وری منابع تولید (بهره وری نیروی انسانی، مواد اولیه و سرمایه) و بهره وری از دیدگاه عملکردی (شاخص بهره وری سرانه سود و سرانه فروش) شرکت های واگذارشده در دوره های پنج سال قبل و پنج سال بعد از خصوصی سازی محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان داد واگذاری شرکت های دولتی از طریق بورس، طی سال های 1373 تا1390 باعث افزایش بهره وری کل شرکت ها نشده است. همچنین از دیدگاه بهره وری منابع تولید، تنها خصوصی سازی باعث افزایش بهره وری نیروی انسانی شده ولی باعث افزایش بهره وری مواد اولیه و بهره وری سرمایه نشده است. از دیدگاه بهره وری عملکردی نیز تنها موجب افزایش شاخص بهره وری سرانه فروش شده، اما از طرف دیگر افزایش شاخص بهره وری سرانه سود را به دنبال نداشته است.کلیدواژگان: خصوصی سازی، بهره وری، شرکت های خصوصی شده، مدل بهره وری ارزش افزوده
-
Pages 3-21Government spending on public infrastructure, education and healthcare can provide a positive boost to economic growth, however each financing sources can affect economic growth differently. Which source of finance is less distortionary and boosts growth? In order to answer this question, this paper analyzes the impact of financing sources (oil and tax revenues) on the Iranian economic growth. To this, we use the Smooth Transition Regression model (STR) and annual data during 1971 to 2011. We find that each source of finance, and the way it is used affects economic growth differently. Our findings support two threshold behaviors in the relationship between method of financing and economic growth in Iran. This estimated threshold was 21.74 percent of GDP for oil revenues and 5.67 percent of GDP for tax revenues. Whenever proportion of oil revenues in GDP is less than 21.74 percent, financing through oil revenues have positive effect and whenever it is more than 21.74 percent, financing through oil revenues has significant and negative effect on the economic growth. Furthermore, with threshold value 5.67 for proportion of tax revenues in GDP, in both regimes financing through tax revenues have positive effect on the economic growth. Finally, the findings suggest that using oil revenues for financing government expenditures must include significant restrictions, and it is highly suggested to be replaced by tax revenues.Keywords: Political Finance, Oil Revenues, Tax Revenues, Government Expenditures, STR Model, Iran
-
Pages 23-56Preferential trade agreements are a limited contract in which reciprocal tariff cuts are offered. Each party selects among its own exporting goods seeking for market share maximization and improving terms of trade. This study investigates the impact of Irans PTAs (with Bosnia, Cuba, Kyrgyzstan, Pakistan, Tunisia). Results show that two PTAs with Cuba and Bosnia has had no impact on Irans market share, mainly due to the fact that these are not natural trade partners. The agreement with Kyrgyzstan and Tunisia has had a negative effect. The Pakistan-Iran PTA is the only one which causes more market share; the impact has been pronounced in 2011, when UN imposed sanctions on Iran. Results are robust to controlling aggregate shocks. Overall, based on the results of this study, Irans PTAs are of very limited impact. Future studies could address replacement trade policies, which effectively liberalize the export market while adding to the knowledge accumulation of Iranian trade negotiators.Keywords: International Trading, Trade Pacts, Preferential Agreements, Difference in Difference, The Difference between the Three
-
Pages 57-82In this research to show how 14 variables affect inflation in period 1974-2007, Bayesian model averaging and weighted average least square methods has been used. And also by using Vselect program optimal model for every independent variable has been identified. Results show that price index growth of imported goods is the main factor for inflation in Iran economic. In ranking this 14 factors that achieved based on their probability for presence in the model-in turn price index growth of imported goods, GDP growth excluding oil group, lag liquidity are must effective factors.also Vselect results show that the most efficient model among every models that have an independent variable is the model that include price index growth of imported goods. Optimal model with two independent variable include price index growth of imported goods , GDP growth excluding oil group and optimal model with tree independent variables include price index growth of imported goods , GDP growth excluding oil group, lag liquidity growth.Keywords: Inflation, Iran economy, Bayesian Model Averaging (BMA), Weighted-Average Least Squares (WALS), Vselect programming
-
Pages 83-104Empirical studies have shown that financial development triggers economic growth through various ways, hence it is of primary importance to understand factors enhancing financial sector development. Based on economic literature, government plays a key role in financial sector development through his financial policies and budget structure. This study aims to investigate Iranian government role in financial sector development through 1973-2010, using time series data and ARDL co-integration approach. The data analysis revealed that public debt might exert a negative effects on financial sector development in Iran .empirical results also show that of the four past Iranian government regimes after Islamic revolution, all of them have had significant and supportive policies towards financial sector development although these policies had been stronger during the second and the forth ones.Keywords: Financial Development, Government, Banks Credit, ARDL approach, Iran
-
Pages 105-122In this paper, we study the environmental consequences of fossil fuel extraction. In our model, there is a cartel of fossil fuel suppliers and a coalition of fossil fuel buyers. The cartel maximizes her profits without taking into account the negative environmental externalities of her productions. However, since consumers are suffered by environmental emissions of fossil fuels, the coalition implements strategies to reduce emissions which in turn decline the fossil fuel consumption. In such a setting, there is a conflict of interests; therefore, the cartel and the coalition play a simultaneous strategic game to maximize their objective functions. An important result of the game is the existence of two different steady states. One with the resource exhausted and the other with positive reserves significantly far from zero.Keywords: Fossil fuels, Environmental pollution, Fossil fuel cartel, Buyers coalition, Dynamic game
-
Pages 123-143Privatization has been one of the most important aspects of the economic transition from a Centralized economy to a market economy In order to have maximum productivity. Theoretical arguments and empirical evidence suggests an effective performance incentive mechanism and corporate governance, and increase their productivity if the lack of government interference. In this study, after identifying privatization purpose in Iran, we By using value- added productivity model, evaluate Total productivity, production resource productivity (Labor¡ material¡ capital) and performance productivity (Sales/employment¡ profit /employment ) effects associated with privatization of state-owned enterprises, in five years pre and post privatization. The results show, privatization of state-owned enterprises from 1994 to 2011 through stock exchange, dosnt not increased total productivity. Also, from the resource productivity approach, privatization, increases the labor productivity but dont increase materials and capital productivity. From the performance productivity approach, only increase Sales/employment and doesnt increase profit /employment. Keywords: privatization, productivity, By privatization enterprises, value- added productivity model.Keywords: privatization, productivity, privatizated enterprises, added value productivity model
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.