مجله مطالعات علوم پزشکی
سال بیست و پنجم شماره 12 (اسفند 1393)

حدود نیمی از علل ناباروری مربوط به مردان هست. یکی از علل مهم ناباروری در مردان وجود رادیکال های آزاد در مایع سمینال هست که باعث اکسیداسیون DNA اسپرم و DNA فراگمانتاسیون اسپرم شده و درنهایت موجب کاهش قدرت حرکتی و باروری اسپرم می شود. بین آسیب DNA اسپرم و تشکیل جنین، بلاستوسیت، رشد جنین و بارداری ارتباط معکوس و معنی داری وجود دارد. تحقیقات نشان داده اند که مواد آنتی اکسیدان می توانند با خنثی سازی رادیکال های آزاد در مایع سمینال از آسیب اسپرم جلوگیری کنند. این مطالعه اثر Vit E،Vit C،Zn و امگا 3 (w3) را بر میزان فراگمانتاسیون DNA اسپرم و پیامد حاملگی در زوج های کاندید IUI بررسی می کند.
در یک مطالعه کار آزمایی بالینی شاهد دار تصادفی شده، تعداد 150 زوج نازای 25-40 ساله کاندید IUI مراجعه کننده به بیمارستان الزهرای تبریز را که واجد معیارهای ورود به مطالعه بودند در 5 گروه 30 تایی موردبررسی قرار دادیم. گروه شاهد، گروه دریافت کننده Zn، گروه دریافت کننده امگا 3، گروه Vit C و گروه E Vit. نمونه گیری به صورت غیراحتمالی ساده صورت پذیرفت. تمامی گروه ها به مدت 2 ماه تحت درمان قرار گرفتند و بعد از درمان میزان اندکس فراگمانتاسیون (DNA (DFI و نتایج حاملگی بعد از IUI مورد مقایسه قرار گرفت.
میزان فراگمانتاسیون (DNA (DFI در گروه شاهد در نمونه گیری اول 3/66± 34/7درصد و در نمونه گیری دوم 5/4 ± 35/3بود، در دریافت کنندهای Zn قبل از درمان 2/14± 33/60 بوده که پس از درمان به 2/9 ± 21 کاهش یافت، در دریافت کنندهای ویتامین C قبل از درمان 5/36± 38 بوده که پس از درمان به 5/4 ± 26/9 کاهش یافت، در دریافت کنندهای امگا 3 قبل از درمان 4/72±37/2 بود که پس از درمان به 3/5±22/6 کاهش یافت و در دریافت کنندهای ویتامین E قبل از درمان 3/54± 37/1 بود که این میزان بعد از درمان به 3/09± 21 کاهش یافت. این تغییرات ازنظر آماری معنی دار بود. (0/001>P)؛ اما میزان حاملگی در بین گروه ها تفاوت معنی داری نداشت.
با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه و پاسخ به درمان بهتر در گروه های دریافت کننده آنتی اکسیدان نسبت به گروه شاهد می توان بیان کرد که درمان با آنتی اکسیدان ها باعث کاهش میزان فراگمانتاسیون DNA اسپرم شده و تفاوت معنی داری بین گروه های دریافت کننده درمان و شاهد مشاهده گردید و در بین گروه ها گروه دریافت کننده ویتامین E بیشترین کاهش در DFI را نشان می دهد. در بررسی ما، نتایج حاصل از IUI در گروهای دریافت کننده آنتی اکسیدان و گروه شاهد اختلاف معنی داری را نشان نداد.

ازآنجایی که مسمومیت حاد ترامادول با عوارض بالینی متعددی همراه است. هدف این مطالعه ارزیابی ویژگی های جمعیت شناختی و عوارض کلیوی بیماران با مسمومیت حاد ترامادول بود.
در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، تمام بیماران دچار مسمومیت با ترامادول بستری شده در بیمارستان طالقانی ارومیه به مدت یک سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های جمعیت شناختی و نتایج آزمون های آزمایشگاهی به رایانه وارد و مورد تجزیه وتحلیل قرار گفتند.
از 254 بیمار موردبررسی، 219 (86.2 درصد) مذکر و 35 (13.8 درصد) مونث بودند. میانگین سنی بیماران 23.29 سال (انحراف معیار = 7.04) بود. بیشتر بیماران مجرد بودند (69.3 درصد). مقدار ترامادول مصرفی در 162 بیمار مشخص بود که میانگین آن 1837.35 میلی گرم (انحراف معیار= 2347.36) بود. سه بیمار (1.2 درصد) دچار هایپرکالمی بودند. بر اساس یافته های آزمایشگاهی و بالینی، اختلال عملکرد کلیه و نارسایی حاد کلیه به ترتیب در 29 و 6 بیمار تشخیص داده شد. چهار بیمار دچار نارسایی حاد کلیه با درمان بهبود یافتند، یک نفر تحت همودیالیز قرار گرفت و یک بیمار علیرغم مراقبت های پزشکی فوت گردید.
نارسایی حاد کلیه و هایپرکالمی از عوارض مسمومیت با ترامادول هستند که باید در تشخیص، درمان و پیگیری این بیماران موردتوجه قرار گیرند. مطالعه ما می تواند مقدمه ای برای مطالعات بعدی در مورد عوارض کلیوی مسمومیت با ترامادول باشد.

مشکلات و ناسازگاری های کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه-بیش فعالی لزوم توجه بیشتر به این اختلال را روشن تر می سازد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه مهارت های اجتماعی، بی حوصلگی و کیفیت خواب در دانش آموزان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و دانش آموزان عادی بود.
پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری دانش آموزان مقطع پنجم ابتدایی در مدارس شهر تبریز بودند که از میان تعداد 30 دانش آموز (15 پسر و 15 دختر) دارای نقص توجه/ بیش فعالی و 30 دانش آموز (15 پسر و 15 دختر) عادی با روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه کانرز فرم والدین، آزمون هوشی ریون، پرسشنامه های مهارت اجتماعی ماتسون، بی حوصلگی فارمر و ساندبرگ و سنجش عادات خواب کودکان اونز و همکاران استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) استفاده گردید.
نتایج نشان داد که در مهارت های اجتماعی، بی حوصلگی و کیفیت خواب بین دانش آموزان دارای نقص توجه/ بیش فعالی و دانش آموزان عادی تفاوت معناداری وجود دارد.
با توجه به اینکه کودکان دارای اختلال بیش فعالی/کاستی توجه، مهارت های اجتماعی ضعیف تر و بی حوصلگی و مشکلات خواب بیشتری دارند؛ بنابراین توجه به برنامه های آموزشی و درمانی موثر بر مهارت های اجتماعی و افزایش حوصلگی و خواب در این دانش آموزان اهمیت ویژه ای دارد.

تغییر شکل گازانبری (Pincer nail deformity) در بیماری کاوازاکی بندرت اتفاق می افتد و وقوع همزمان آن با آنوریسم در عروق کرونر بسیار نادر می باشد (1،2). در این مقاله، شیرخوار سه ماهه ای معرفی می شود که به علت تب و بی حالی و عدم شیر خوردن بستری گردید. در طی بستری، دچار تغییر شکل گازانبری منتشر و گذرا در تمام ناخن های دست وپا گردید که بعد از چهار روز و همزمان با درمان بیماری کاوازاکی بهبودی کامل یافت. همچنین در مرحله تحت حاد دچار آنوریسم در عروق کرونر چپ و راست گردید. در بررسی های سرپایی یک سال بعد آنوریسم در عروق کرونر کاملا بهبود یافته بود.

اتانول دارای اثرات همه جانبه سمی بر عملکرد تولیدمثلی مرد می باشد و به طور مستقیم یا غیرمستقیم مراحل اسپرماتوژنز را مختل می سازد. آنتی اکسیدانت روی، اثرات سمی اتانول را در سلول های غیرجنسی کاهش می دهد. بااین حال مکانیسم دقیق اثر اتانول و روی بر ظرفیت تولیدمثلی بخصوص بر سلول های سوماتیک بیضه ای ناشناخته می باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات تنها و توام اتانول و روی بر میزان حیات سلولی و مورفولوژی کشت سلول های سرتولی انجام شده است.
سلول های سرتولی موشی بعد از طی مراحل کشت در چهار گروه اصلی شامل: اتانول (mM160)، رویμM) 8)، پیش درمانی و کنترل، به مدت 24 یا 48 ساعت با محیط کشت حاوی تیمار مربوطه مواجهه یافتند. در گروه پیش درمانی، سلول ها ابتدا با روی و سپس با اتانول و در گروه کنترل، فقط با محیط کشت کامل مواجهه شدند. سپس میزان حیات سلولی با روش MTT و تغییرات مورفولوژیکی توسط میکروسکوپ معکوس بررسی شدند.
در گروه اتانول کاهش معنی دار در میزان حیات سلولی و تغییرات مورفولوژیکی در مقایسه با سایر گروه ها دیده شد. میزان حیات سلولی در گروه روی در مقایسه با سایر گروه ها و حتی کنترل افزایش یافت. در گروه پیش درمانی، میزان حیات سلولی نسبت به گروه روی کاهش ولی نسبت به اتانول افزایش معنی داری داشت.
روی، اثرات اتانول در کاهش میزان زیست پذیری سلول های سرتولی را تخفیف می دهد. روی ممکن است از ایجاد مرگ سلولی خود به خودی یا پاتولوژیک در سلول های جنسی پیشگیری نماید و یک اهمیت بالینی در ناباروری و الکلیسم داشته باشد.

در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا بیماری های قلبی عروقی در زمره گسترده ترین بیماری های مزمن قرارگرفته اند؛ و از علائم شایع در بیماران دچار سکته قلبی، اضطراب و افسردگی است. از طرفی طبق مطالعات مختلف، سلامت معنوی می تواند نقش مهمی در رویارویی و سازگاری بیماران با شرایط استرس زای ناشی از بیماری ها داشته باشد. به همین خاطر این مطالعه باهدف تعیین ارتباط سلامت معنوی و اضطراب و افسردگی در بیماران دچار انفارکتوس میوکارد بستری در بیمارستان سید الشهداء دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام گرفت.
این پژوهش یک تحقیق توصیفی- همبستگی بود. افراد موردمطالعه، 67 نفر از بیماران دچار انفارکتوس میوکارد بستری در بیمارستان سید الشهداء دانشگاه علوم پزشکی ارومیه بودند که به روش نمونه گیری آسان و در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. این پرسشنامه دارای سه بخش بود: بخش اول برای اطلاعات دموگرافیک در نظر گرفته شده بود. بخش دوم شامل مقیاس سلامت معنوی Palutzian & Ellison و بخش سوم شامل مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستانی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 16 و به کارگیری روش های آماری موردنیاز مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند.
در مطالعه حاضر 46 نفر (70/8 درصد) مرد و 19 نفر زن بودند. همچنین 23 نفر (37/7 درصد) علاوه بر بیماری قلبی، مبتلا به بیماری مزمن دیگر بودند. ازنظر وضعیت روانی، درمجموع 16(23/9 درصد) از افراد شرکت کننده در مطالعه فوق دارای میزان افسردگی یا اضطراب پایین (افراد سالم) و 36(53/7 درصد) از افراد شرکت کننده دارای میزان افسردگی یا اضطراب اختلال بینابینی و در آخر 15(22/4 درصد) از افراد شرکت کننده دارای میزان افسردگی یا اضطراب مشکوک به اختلال بودند.
ازنظر میزان معنویت، درمجموع 35(2/52 درصد) از افراد شرکت کننده در مطالعه فوق دارای سطح معنوی متوسط و 32(8/48 درصد) از افراد شرکت کننده دارای سطح معنوی بالا بوده و هیچ کدام از افراد حاضر سطح معنوی پایین نداشتند. بین سطح معنویت با سطح افسردگی و اضطراب و جنسیت و سطح تحصیلات و نوع شغل ارتباط معنی داری وجود داشت.
نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباط معکوسی بین سلامت معنوی و سطح اضطراب و افسردگی وجود دارد و اجرای برنامه مراقبتی معنویت محور می تواند یک روش مناسب برای کاهش اضطراب بیماران باشد.

عمل غنی سازی آرد به عنوان مناسب ترین حامل جهت جبران کمبود آهن و اسیدفولیک در جیره غذائی، در سال های اخیر موردتوجه مسئولین بهداشت قرار گرفته است و از آنجائی که موضوع کنترل کیفی و کمی مواد غذایی از مباحث مهم در ارتباط با سبد غذایی افراد در هر جامعه محسوب می شود لذا در این خصوص لازم است تا انواع مواد موجود در مواد غذایی ازجمله اسیدفولیک مورد آنالیز واقع گردد. روش های متعددی برای اندازه گیری اسیدفولیک در مقالات علمی ارائه گردیده است، ولی عملا«روش دقیق، آسان و مورداطمینانی تابه حال در ایران گزارش نشده است که در این تحقیق با توجه به مطالعات انجام یافته و بررسی مقالات متعدد در این زمینه، روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با استفاده از دتکتور فلورسانس به دلیل حساسیت بالا برای آنالیز میزان اسیدفولیک در نمونه های آرد و نان غنی شده طراحی گردید.
از آنجائی که اسیدفولیک خاصیت فلورسانس نداشته ما در این پروژه سعی نمودیم ساختمان شیمیائی این ویتامین را به کمک پرمنگنات به فرم فلئوروفور تبدیل نمائی ام. در این روش، پس از رسم منحنی کالیبراسیون استاندارد و استخراج اسیدفولیک از نمونه آرد و نان، میزان آن توسط دستگاه HPLC مورداندازه گیری قرار می گیرد. جهت تشخیص و اندازه گیری مقادیر اسیدفولیک از دتکتور فلورسانس با طول موج تحریکی 296 نانومتر و طول موج نشری 440 نانومتر استفاده گردید. زمان بازداری برای اسیدفولیک 1/07 دقیقه به دست آمد. به عنوان فاز متحرک مخلوطی از متانول و آب دیونیزه به نسبت 20 به 80 استفاده شد. سرعت جریان فاز متحرک 1 میلی لیتر در دقیقه تنظیم گردید. سیستیم HPLC شامل یک پمپ گرادیانت، ستون از نوع C18 به طول 10 سانتیمتر و قطر 4/6 میلی متر بود.
منحنی کالیبراسیون در فاصله غلظتی 8-0/1 میکروگرم بر لیتر در محدوده خطی قرار دارد و در این روش حد تشخیص 0/03 میکروگرم بر لیتر حاصل گردید. منحنی جذب اسیدفولیک در زمان 1/12 دقیقه ظاهر گردید. نتایج آنالیزها نشان دادند که ضریب تغییرات درون روزی برای 3 غلظت ذکرشده، بین 2/37 – 0/07 میکروگرم بر لیتر 5 قرار داشت. برای تغییرات بین روزی نیز 3 غلظت مختلف ذکرشده موردبررسی قرار گرفتند. نتایج آنالیز آن ها نیز نشان داد که ضریب تغییرات بین روزی بین 7/82 –3/09 میکروگرم بر لیتر قرار داشت. این آزمایش ها سه بار بر روی هر نمونه انجام شد. بررسی نتایج نشان دهنده استخراج حدود 72درصد در نمونه های آرد و نان هست. مقدار اسیدفولیک در آردها و نان ها به ترتیب 102 و 85 میکروگرم بر 100 گرم را نشان می دهد که گویای کاهش 16/67 درصدی از مقدار اسیدفولیک در طی پروسه تهیه نان می باشد.
روش ما نشان داد که می تواند به عنوان یک روش آنالیز برای کنترل و اندازه گیری مقدار اسیدفولیک در آردهای غنی شده در آزمایشگاه های کنترل غذا و دارو به عنوان یک روش ساده و دقیق برای تعیین مقدار اسیدفولیک مورداستفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از آنالیزها در خصوص میزان تکرارپذیری، صحت و دقت روش، میزان درصد بازیافت و حد تشخیص روش، همگی بیانگر اعتبار علمی و عملی این روش آنالیز می باشند و نیز همخوانی نتایج به دست آمده با نتایج سایر منابع علمی تائید کننده این مسئله می باشد.

شکستگی های فک و صورت علاوه بر اثرات زیان باری که بر زیبایی و عملکرد افراد می گذارند سبب عوارض روحی و اقتصادی نیز می شوند. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی و علل شکستگی های فک و صورت در بیمارستان شهید بهشتی بابل در سال های 1390 تا 1392 است.
در این مطالعه گذشته نگر، 311 نفر با شکستگی فک و صورت مراجعه کننده به بخش اورژانس شهید بهشتی شهر بابل طی یک دوره 3 ساله موردبررسی قرار گرفته اند. اطلاعات جمع آوری شده در این مطالعه شامل سن، جنس، علت، تاریخ آسیب و محل آسیب می باشد. اهداف با کمک آمار توصیفی موردبررسی قرارگرفته است.
از 311 نفر 250 مرد و 61 زن با نسبت جنسیتی از 4: 1 بوده است. شایع ترین دهه سنی درگیر 21 تا 30 با 32/2 درصد سال بوده است و تصادف با اتومبیل با 50/8 درصد شایع ترین علت آسیب بود. شکستگی مندیبل با 37/9 درصد بیشترین میزان شکستگی نسبت به سایر نواحی بوده است. هر فرد به طور میانگین 6/1 نقطه شکستگی داشته است. بیشترین میزان شکستگی (11/9 درصد) در اسفندماه گزارش شده است.
بر اساس آنچه از مطالعات مشخص است، شکستگی های فک و صورت بیشتر در مردان و در دهه ی سوم زندگی رخ می دهد و تصادفات همچنان عامل اصلی این شکستگی ها است، درنتیجه توصیه می شود از برنامه های آموزشی جهت ارتقاء سطح فرهنگ جامعه در استفاده از وسایل ایمنی و رعایت نکات ایمنی در محیط کار استفاده شود و همچنین تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت پذیرد و از اطلاعات به دست آمده در زمینه های پیشگیری و درمان چنین حوادثی استفاده گردد.

ژن KAI1 یک ژن شناخته شده سرکوبگر متاستاز است که با مهار تحرک و تهاجم سلول های سرطانی اولیه، متاستاز را سرکوب می کند. ارزیابی بیان KAI1 در طیف وسیعی از تومورها، نشان داده کهKAI1 در همه بافت های نرمال بیان دارد اما میزان بیان mRNA آن در بافت ها یکسان نیست. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی نیمه کمی بیان ژنKAI1 در mRNA بافتی بیماران ایرانی مبتلا به سرطان بافت سنگفرشی مری و ارتباط خاموش یا روشن بودن این ژن در هر یک از مراحل سرطانی مری و سایر فاکتورهای دموگرافی و پاتولوژی بیماران به منظور تعیین یک مارکر مفید در شناسایی مراحل توموری به ویژه متاستاز و تهاجم در این بیماران بود.
بدین منظور 35 نمونه توموری تازه و 12 نمونه نرمال از 35 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی تهیه شد و آزمایش RT-PCR بر روی cDNA سنتز شده حاصل از mRNA بافت ها با پرایمرهای بتااکتین و ژنKAI1 انجام شد.
نتایج نشان داد در 69.2درصد نمونه ها بیان ژنKAI1 روشن و در 30.8درصد نمونه ها بیان این ژن خاموش بود. به طور جزئی تر نمونه های مرحله 3 و4 و نمونه های توموری واجد متاستاز اصلا بیانی برای این ژن را نشان نداد. تجزیه وتحلیل آماری مقایسه بیان ژنKAI1 در چهار گروه نرمال، مرحله یک، دو و سه توموری نشان داد که اختلاف معنی داری در بیان ژنKAI1 در این گروه ها وجود دارد (P<0.05).
ارتباط معناداری بین بیان نیمه کمی ژنKAI1 با مرحله توموری نمونه ها(P<0.05) و با متاستاز(P=0.00015) مشاهده شد.

تومورهای توپر در سیر تکاملی خود دارای مراحل دیسپلازی، سرطان درجا، رگزایی (آنژیوژنز)، تهاجم و متاستاز می باشند. در این روند قطعات پپتیدی با توانایی مهار رگزایی (آنژیواستاتین) تولید می گردد که به دلیل وزن مولکولی پایین در ادرار بیماران فیلتر می شوند. هدف از انجام این تحقیق بررسی امکان تشخیص اولیه آدنوکارسینومای معده در افراد بیمار با به کارگیری قطعات پپتیدی فیلتر شده در ادرار برای ارائه یک روش غیره تهاجمی و بی خطر هست.
نمونه های اتفاقی ادرار 20 بیمار مبتلا به آدنوکارسینومای معده با روش الیزا مستقیم ساندویچی (Sandwich Direct ELISA) بهینه سازی شده برای تشخیص قطعات آنژیواستاتینی در مقایسه با 20 شاهد سالم ارزیابی گردید.
یافته ها و حاصل در آزمون آماری T-test با سطح اطمینان 95 درصد (P value< 0.05) ارتباط معنی داری را بین آدنوکارسینومای معده و وجود قطعات آنزیواستاتینی در ادرار نشان داد که کاملا با نتایج آزمایشات آسیب شناسی بیماران مطابقت داشت.
مقایسه نتایج این مطالعه نشان داد با یافتن قطعات آنزیواستاتینی در ادرار بیماران می توان روشی غیرتهاجمی و بی خطر جهت تشخیص اولیه آدنوکارسینومای معده در افراد مشکوک ابداع نمود که قبل از روش های تهاجمی (آسیب شناسی) قابل انجام است اما لازم است مانند هر روش غربالگری دیگر با آزمایشات تکمیلی تایید گردد.