فهرست مطالب

مطالعات خاورمیانه - سال هفتم شماره 2 (پیاپی 22، تابستان 1379)

نشریه مطالعات خاورمیانه
سال هفتم شماره 2 (پیاپی 22، تابستان 1379)

  • تاریخ انتشار: 1379/06/20
  • تعداد عناوین: 20
|
  • سخن فصل
  • میزگرد
  • مقالات
  • ناصر بیات صفحه 37
    مقاله نظری دارد به جریانهای سیاست خارجی اسراییل، نحوه رفتار سیاسی در اسراییل و پیوند آن با شرایط درونی آن و بر این اساس به طبقه بندی جریانهای راست و چپ سیاسی موجود در اسراییل می پردازد. در مقاله با بیان مفهوم طیف سیاسی مسئله طبقه بندی های سیاسی اسراییل، جریانهای چپ از جمله جنبش صهیونیستی کار، احزاب کارگری ماپای، میام و کارگر بر شمرده می شود و در جریانهای راست به احزابی همانند جنبش تجدید نظر طلبان صهیونیست، حروت، راست رادیکال، کاخ، تسومیت و تعداد دیگری از احزاب پرداخته می شود. در عین حال مقاله نگاهی دارد بر نقاط اشتراک و اختلاف احزاب لیکود و کارگر و تاثیر همه این جربانها بر سیاست خارجی اسراییل که در آن مسئله اندیشه و رفتار تهاجمی این رژیم مورد بحث قرار می گیرد. و بالاخره نتیجه گیری این است که احزاب لیکود و کارگر دو جریان و طیف اصلی هستند که در پیدایش و تکوین جامعه صهیونیستی اسراییل و سیاست و تاریخ آن نقش عمده داشته و هر یک به شیوه خود در پی برآورده ساختن منافع و توسعه طلبی اسراییل بوده اند.
  • جواد آقازاده صفحه 83
    مقاله روند توجه جامعه جهانی به محیط زیست در مقدمه توجهی دارد به وقوع انقلاب صنعتی و تاثیر آن بر مسایل محیط زیست، پیدایش آلودگی ها و گسترش آن در دهه های 1950، 1960 و مسائل مربوط به الگوهای توسعه ناپایدار، در عین حال به موضوع توجه جهانی به محیط زیست، برگزاری کنفرانسهای مختلف از جمله کنفرانس بیوسفر محیط زیست انسانی استکهلم و بیانیه های صادره در مقاطع مختلف در مورد محیط زیست انسانی استکهلم و بیانیه های صادره در مقاطع مختلف در مورد محیط زیست اشاره می شود، این برنامه های محیط زیست سازمان ملل، گسترش حقوق بین المللی محیط زیست را مد نظر قرار می دهد. همچنین مقاله توجهی دارد به کنوانسیونهای مختلف برای حفاظت از لایه ازون. دستاوردهای کنفرانس سازمان ملل در خصوص توسعه و محیط زیست بیانیه های ریو در مورد توسعه و محیط زیست، و اقدام برای دستیابی به توسعه پایدار در قرن 21 از دیگر مواردی است که در مقاله بر آن اشاره شده است. همچنین مواضع و عملکرد کشورهای در حال توسعه در خصوص اجلاس زمین و مسئولیت تاریخی کشورهای توسعه یافته در تخریب محیط زیست نیز مورد بحث قرار گرفته و لزوم تخصیص منابع مالی، تسهیل انتقال فن آوری سالم محیط زیستی در مناقشات مربوط به «توسعه و محیط زیست» آورده شده است.
  • بهرام اخوان کاظمی صفحه 115
    مقاله واگرایی و همگرایی در روابط ایران و عربستان نگاهی دارد به جایگاه استراتژیک خلیج فارس از قرنها پیش تاکنون و بررسی موقعیت سرزمینی آن، ذخایر نفتی منطقه و تاثیر آن بر سیاست سرزمینهای واقع در منطقه. همچنین نوسانهای سیاسی اقتصادی این روابط، مسائل سیاستهای چند دهه اخیر و بویژه مسئله جنگ ایران وعراق و عراق و کویت و دخالت کشور های بزرگ در منطقه نقش استراتژیک ایران و عربستان در منطقه به عنوان شاه کلید کشورهای منطقه، در عین حال تحولات دو دوره حکومت سابق و دوران جمهوری اسلامی، روابط دو کشور در طول بیست سال گذشته و بویژه چند سال اخیر موضوع اصلی مقاله است. تاثیر مولفه های اقتصادی، سیاسی متعارض، اهداف عربستان و ایران در سیاست خارجی، سیاستهای تهاجمی دو کشور در برابر هم، تیرگی روابط و بالاخره بازگشایی فرایند روابط دوستانه و طلیعه همکاری آنها در سالهای اخیر مواردی هستند که مقاله آن را مورد بحث قرار می دهد. در بخش نتیجه نیز دوره تحرکهای تازه از سال 76 تاکنون آورده شده که حضور رهبران عربستان در اجلاس کنفرانس اسلامی، افزایش رفت و آمدها، توسعه همکاری ها، از میان بردن موانع روابط میان دو کشور را در بر می گیرد.
  • رسول افضلی صفحه 147
    سیاست های باز توزیع و پیامدهای آن در جهان عرب بویژه در حوزه امنیت اجتماعی محتوای مقاله را تشکیل می دهد و نویسنده بر این مسئله توجه دارد که دولتها در کشور های غربی به عنوان بازیگران اصلی امور اقتصادی و سرمایه گذاری بار اصلی را در کلیه نهاد ها تولیدی و مالی بر عهده دارند و به همین دلیل انجام فعالیت های متعدد ، و دخالت بیش از حد آنها درا قتصاد بازار ،آن را از فعالیتهای اصلی باز داشته و موجب ضربه زدن به رقابت و گسترش حوزه اقتصاد بخش خصوصی شده است. در عین حال جهانی شدن ضرورتی است که نقش دولت را نمی توان نفی کرد. این دوگانگی بر سطح زندگی، مسئله تجارت و سرمایه گذاری تاثیر گذاشته و دولت را به انجام اصلاحاتی در مجوعه سیاست های ساختاری، اقتصاد کلان و آموزشی واداشته است که بخش ها ی مالی، بازارهای رقابتی، آزاد سازی تجاری و حمایت های اجتماعی را دربرمی گیرد . هزینه کردن برای فرایند اجتماعی تعدیل ، تقویت بخش صادرات ،جذب سرمایه های خارجی جلوگیری از اثرات منفی برنامه های تعدیل و اثرات زیانبار آن بر کشور های عربی و بالاخره برنامه ریزی با استفاده از سازو کار بازار ، مجموعه اقداماتی است که دولت های غربی امروزه خود را با آن درگیرکرده اند.
  • فرامرز جعفری صفحه 179
    فروپاشی اتحاد شوروی و پایان جنگ سرد ، نقطه عطف در تحولات جهانی و پیدایش نظم نوین است که در آن ایالت متحده نقش تازه را برعهده می گیرد. با این مقدمه ، مقاله توجهی دارد به موقعیت جدید ایالات متحده در ارائه طرح های جدید از سوی این دولت برای مناطق مختلف جهان و بویژه منطقه خاورمیانه و روابط اعراب و اسراییل . همچنین مسئله احساس خطر از چندقطبی شدن جهان ، تلاش برای حفظ برتری جهانی ،حفظ موقعیت ایالات متحده در قرن بیست و یکم مورد توجه قرار گرفته و مشارکت قدرتهای درجه دوم ، تثبیت و گسترش نقش سازمان های بین المللی، جایگاه خاورمیانه در نظم نوین ملاحظات استراتژیکی آمریکا در خاور میانه در دوران « بوش » ارائه طرح های جدید فرایند صلح خاورمیانه «در عصر جدید و تعامل سیاسی اعراب- اسراییل از جمله مسایل دیگری هستند که در مقاله مطرح می شود .
    در مقاله آمده است نقش جدید آمریکا گرد آوردن طرفهای در گیر به پای میز مذاکره ، شرکت فلسطینی ها در فرایند صلح و کسب و جلب نظر سوری ها و اسراییلها برای حضور یک در کنقرانس است . بیان ویژگی های کنفراس مادرید و طرح کلینتون و تداوم فرایند صلح دنباله مطلب را تشکیل می دهد که در آن به توافق غزه ،اریحا اشاره می شود.
  • جوزف ماساد ترجمه: وازگن سرکیسیان صفحه 225
    با آغاز فرایند صلح در 1991 در مادرید و تداوم آن در اسلو در سال 1993 عملا منافع بخشهای مختلف سازمان های فلسطینی از هم فاصله گرفت. رویای بازگشت و یا همچنان در تبعید بودن فلسطینی ها در این مذاکرات و بحث ها جای مهمی داشت مسئله بازگشت و یا پرداخت غرامت نیز در جریان های طولانی به بحثی مهم و ضروری بدل شد. قطعنامه های سازمان ملل از سال 1948تا 1988و بعد از آن بر حق بازگشت مردم فلسسطینی اشاره داشت و شروع مذاکرات اسلو ظاهرا« آن را واقع بینانه تر ساخت. حل وفصل همیشگی مسئله فلسطین برمبنای قطعنامه های 242و328 بر حل وفصل عادلانه مسئله پناهندگان تاکید می نماید و بر مبنای آن طرح های مختلفی نیز در طول سال های مخلتف ارائه شده است که عمدتا در آنها به پرداخت غرامت تاکید شده است، مقاله تاکید دارد که این طرح ، بیشتر از سوی اسراییل تهیه شده است. آنچه در مجموع در مقاله آورده می شود این است که نمی توان با مسئه بازگشت پناهندگان سهل انگارانه برخود کرد . زیرا در این در مسئله موقعیت ملی فلسطین آنقدر عمده است که هر بر خورد سعی در نادیده گرفتن آن راداشته باشد محکوم به شکست است.
  • اسناد
  • دیدگاه و گزارش
  • معرفی و نقد کتاب
  • صفحه 360