ماهنامه معرفت
سال پانزدهم شماره 2 (پیاپی 101، اردیبهشت 1385)

پرداختن به آسیب شناسی دین و دین داری پرداختن به وجوه و جنبه های گوناگون و مراتب و درجات ظهور عیب و نقص در دین و دین داری است. به دلیل آسیب دیدن و آفات وارد بر دین داری، حریمهای انسانی و مرزهای سلوک اجتماعی متزلزل شده و انواع تعدی ها و حرمت شکنی ها ظهور می کند. در طول نیم قرن پس از ارتحال نبی مکرم (ص)، دین و دین داری با آسیبها و آفات گوناگونی مواجه گردید. حرکت و قیام سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) اقدامی در جهت مبارزه با آسیبهای وارد بر دین و دین داری بود...

اینکه آیا اطلاعت از خداوند حق انسان یا تکلیف او، از جمله مسائلی است که ذهن بسیاری را به خود مشغول ساخته و زمینه بحث و بررسی در خصوص آن را فراهم ساخته است. برخی اطاعت از خدا را تکلیف بشر دانسته، او را موظف به پیروی از احکام شرع می دانند. اما برخی دیگر به «حق مداری» به جای «تکلیف محوری» معتقدند و انسان را آزاد دانسته، تکلیف را با کرامت او ناسازگار می شمارند و از این رو، اطلاعت از خدا را به عنوان یکی از حقوق بشر قلمداد می کنند؛ حقوقی که بشر می تواند آنها را استیفا کند و یا از حق خود بگذرد و از استیفای آنها صرف نظر نماید...

نوشته حاضر به نقد و بررسی دیدگاه هایی پرداخته که به «جزئی گرایی»، «اصول گرایی» و «تعادل بازتابی» موسوم است؛ دیدگاه هایی که در باب روش توجیه باورهای اخلاقی ارائه شده. دیدگاه اول، که از سوی افرادی همچون جاناتان دنسی و برخی دیگر ارائه گردیده، معتقد است: توجیه و داوری های اخلاقی بدون استفاده از اصول و روشی خاص صورت می گیرد؛ دیدگاه دوم به عکس آن باور دارد؛ اما دیدگاه سوم به ترکیبی از آن دو معتقد است که دیدگاه افرادی همچون جان روالز است. نویسنده با تبیین جایگاه بحث، تعیین حوزه و شرح و بسط رویکردهای مذکور، بر آن است تا رویکرد «اصول گرایانه» را رویکرد فیلسوفان مسلمان و مکتب تشیع بداند و...

هانس کونگ، یکی از شخصیت های تاثیرگذار در کلیسای کاتولیک، نامش همراه «شورای واتیکانی دوم» به عنوان مشاور پاپ ژان بیست و سوم معروف است. نگاه انتقادی او به دستگاه کلیسای کاتولیک در طول دوره «شورای واتیکانی دوم» و پس از آن بر هیچ متفکری پوشیده نیست. نگارش اثر مهم وی به نام خطاناپذیری؟ پرسشی بی پاسخ به خروج وی از کالج کاتولیکی منجر شد. در این مقاله، تلاش شده جایگاه این شخصیت در تحولات کلیسای کاتولیک نشان داده شود و چون این شخصیت سالها در کنار پاپ جدید بوده و با وی اختلافاتی داشته، به این مسئله نیز به صورت گذرا توجه شده است...