فهرست مطالب

معرفت - سال نوزدهم شماره 9 (پیاپی 156، آذر 1389)

ماهنامه معرفت
سال نوزدهم شماره 9 (پیاپی 156، آذر 1389)

  • تاریخ
  • 140 صفحه، بهای روی جلد: 4,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/09/15
  • تعداد عناوین: 11
|
  • صفحه 4
  • آیت الله محمدتقی مصباح صفحه 5
    آدمی فطرتا کمال طلب است، هر آنچه را که مطلوب است و موجب کمال آدمی است، دوست دارد و به امید نیل بدان، تلاش می کند. زمانی انسان می تواند به کمال مطلوب خویش نائل گردد که علاوه بر تلاش و امیدواری، اسباب و شرایط بهره مندی از آن را نیز بشناسد. با شناخت اسباب و شرایط و بهره گیری از آنها و امید به رحمت الهی، و تلاش صادقانه می توان امیدوار بود که فرد به «مطلوب» خویش نایل آید. این امید «صادق» است، اما انسان با صرف امیدواری و با تلاش بدون شناخت اسباب و شرایط بهره مندی از کمال، ره به جایی نمی برد. در واقع، امید چنین فردی «کاذب» خواهد بود.
    این مقال به تفصیل به موضوع امید و رجا به رحمت الهی و شرایط، اسباب و زمینه های نیل به کمال مطلوب می پردازد. بازشناسی امید کاذب از صادق و امید به رضوان الهی و اخلاص در عمل و داشتن انگیزه الهی از جمله این شرایط است.
    کلیدواژگان: امید، خوف، رجا، بهشت، جهنم، امید کاذب، امید صادق، کمال، مطلوب
  • ویژه نامه تاریخ
  • علی امین رستمی صفحه 13
    پژوهش در سیره معصومان علیهم السلام برای معرفی آن اسوه های حقیقی به جامعه، ضروری است. سیره آن بزرگواران را می توان در ابعاد فردی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بررسی کرد. یکی از محورهای سیره معصومان علیهم السلام، سیره نظامی آن بزرگواران است که ابعاد مختلفی دارد. یک بعد آن توجه به خدا و استمداد از او در تمام شرایط نظامی است.
    در این نوشتار ابعاد سیره معصومان علیهم السلام در این موضوع بررسی شده است. بدین منظور پس از جمع آوری نمونه های فراوانی از سیره آن بزرگواران به دسته بندی و تجزیه و تحلیل آن پرداخته شد. در روش آن بزرگواران توجه به خداوند، استمداد از او و توجه دادن دیگران به این امر، در تمام شرایط نظامی اعم از آماده سازی سپاه، سختی های میدان جنگ، شکست ها، پیروزی ها و مقابله با توطئه ها و فتنه ها، بسیار پررنگ و برجسته است.
    کلیدواژگان: خدامحوری، سیره نبوی، سیره علوی، سیره امام حسین (ع)، سیره نظامی، شرایط سخت نظامی، پیروزی و اقتدار
  • سید محمد احسانی صفحه 31
    مدارا یکی از اصول اخلاقی اسلام است که پیشوایان دین در تعامل با دیگران بر آن تاکید داشته اند. پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام که جانشینان به حق او بودند، در جایی که مدارا موجب آسیب به اساس اسلام یا مصالح جامعه اسلامی نمی شد، همواره در برخورد با مخالفانشان با مدارا رفتار می کردند. این تحقیق بر آن است اصل مزبور را در سیره پیشوایان اسلام بازکاوی کند تا هم پاسخی باشد به دشمنان اسلام که پیشوایان دین را خشونت گرا معرفی می کنند و هم الگویی باشد برای پیروان، تا از سیره این بزرگان برای تعامل با مخالفان سود بجویند. این پژوهش با رویکرد نظری و تحلیلی، مواردی را که پیشوایان دین در آن با مدارا و مواردی که با قاطعیت رفتار می نمودند، تحلیل و بازشناسی نموده است.
    کلیدواژگان: پیامبر (ص)، ائمه اطهار (ع)، مدارا، گذشت، مخالفان
  • علی واحدی صفحه 45
    جنبش ها و قیام های شیعی، در تاریخ تشیع برجستگی خاصی دارند و در هر برهه ای از زمان، به شکل ویژه ای نمود پیدا کرده اند. لازم است با نگاه مستقلی آرمان ها و اهداف این قیام ها شناسایی و معرفی گردد. نکته حایز اهمیت اینکه اهداف مشترکی در تمام این قیام ها به چشم می خورد؛ یعنی با اینکه بین بعضی از این قیام ها فاصله زمانی زیادی وجود دارد، ولی آرمان های اصلی این قیام ها، مسائل مشترکی است. این آرمان ها از سویی، آرمان های مقدسی است؛ یعنی برخاسته از متن دین است و از سوی دیگر، منعکس کننده نیازهای جامعه است.
    این نوشتار با رویکرد تحلیلی و توصیفی بر آن است تا این آرمان ها و اهداف را مورد تبیین و تحلیل قرار داده و نشان دهد که شیعیان با این جنبش ها در پی به دست آوردن و پیاده کردن چه آرمان های مقدسی بوده اند.
    کلیدواژگان: قیام های شیعی، عمل به کتاب و سنت، جهاد با ظالمان، برقراری عدالت، یاری خاندان پیامبر، امر به معروف و نهی از منکر
  • طیبه رحیمدل میبدی صفحه 59
    یزد شهری است دارای میراثی درخشان از فرهنگ و تمدن اسلامی. نفوذ اسلام به عنوان آخرین دین آسمانی در این منطقه به قرن اول هجری باز می گردد.
    بررسی تاریخ ورود اسلام به این سرزمین به صورت نظری، به محققان و دانش پژوهان کمک می کند تا بتوانند مطالعات خود را در این زمینه بسط دهند. نیز درآمدی بر تطبیق مسئله یادشده نسبت به سایر شهرهاست. از رهگذر این مطلب می توان پی برد که آنچه در اسلام آوردن مردم ایران نقش مؤثرتری داشته، همان سادگی تعالیم اسلام و مساواتی است که برای همه مقرر نموده است؛ مسئله ای که موجب گردید مردم این سرزمین با آغوشی باز از اسلام و تعالیم آن استقبال نمایند و با رغبت به آن بگروند. مردم ایران از همان آغاز دوستدار اهل بیت علیهم السلام بودند و آن را، چه به صورت تقیه و چه بعدها رسما، اثبات نموده اند.
    این مقاله می کوشد به صورت مستدل و با تحلیل منطقی به موضوع مزبور بپردازد.
    کلیدواژگان: یزد، یزدگرد سوم، اسلام، اعراب مسلمان، تشیع، اتابکان
  • محسن رفعت صفحه 69
    این مقاله جستاری است در مورد چگونگی زندگی هاشم بن عتبه بن ابی وقاص ملقب به «هاشم مرقال» که از خواص اصحاب حضرت علی علیه السلام به شمار می رود. وی از جمله سرداران جنگ های امیرالمؤمنین علیه السلام بود که مخلصانه و دلیرمردانه نبرد کرد تا در نهایت در جنگ صفین به شهادت رسید.
    این نوشتار با رویکرد تحلیلی و تاریخی و با بهره گیری از منابع گوناگون، می کوشد گزارش های مربوط به زندگی هاشم را با رویکردی تحلیلی بررسی کند. طبق یافته های این تحقیق هاشم از نزدیک ترین یاران امام بود، چنان که مورد مدح و ستایش آن حضرت قرار گرفت. رجالیان شیعه و سنی وی را از افاضل و شجاعان زمانه یاد می کنند. اما با این حال، به دلیل شجاعت ها و قرابت خاص با امام، مورد نفرت معاویه قرار گرفت.
    کلیدواژگان: هاشم مرقال، امیرالمومنین علی (ع)، جنگ صفین، معاویه
  • خادم حسین فاضلی صفحه 83
    فیض، در خانواده ای اهل علم به دنیا آمد. در محضر بزرگان دانش آموخت و در علوم گوناگون صاحب نظر شد. سرانجام در کاشان به تدریس و تالیف پرداخت. علاوه بر تربیت شماری از بزرگان، دویست اثر از خود به یادگار گذاشت. از نظر پارسایی و وارستگی زبانزد عام بود. در تفسیر، اخلاق، فقه، عرفان، بیان های ناب دارد و در آرای خود از قرآن و احادیث بهره گرفته است. در آغاز به دنبال فقه بود، سپس به عرفان روی آورد و در آخر خود را مقلد قرآن و پیرو حدیث نامید. وی در نشر فرهنگ اهل بیت علیهم السلام کوشید. در جوانی به دنبال وحدت بین صوفی ها و مخالفان بود، که همین موضوع سبب نسبت های ناروا به فیض گردید. او سرانجام رفتار و روش صوفیه را برخلاف شریعت خواند.
    این مقاله با رویکرد تحلیلی و اسنادی و با هدف به تصویر کشیدن شخصیت فیض و ارزیابی نسبت های داده شده چون صوفیگری، به اوست.
    کلیدواژگان: فیض کاشانی، شخصیت، مقام علمی و خدمات ملامحسن، صوفیه، حدیث گرایی و شاعری
  • کرم سیاوشی صفحه 101
    در میان متفکران و صاحب نظران مسلمان بر سر شان و شایستگی دانش ها و دستاوردهای دنیای مادی در حوزه های انسانی، فکری و فرهنگی، سخن بسیار است. این مقال درصدد تبیین دیدگاه سید قطب، از متفکران طراز اول جهان اسلام، در این زمینه است. بدین منظور، به مطالعه تحلیلی و انتقادی مهم ترین آثار و تالیفات فکری، اسلامی و قرآنی او پرداخته و دیدگاه های وی را بر نظرگاه های اندیشمندان شیعی معاصر، تطبیق و مقایسه نموده ایم.
    سید قطب به معارف و دستاوردهای غیرمسلمانان، به ویژه دستاوردهای علمی و فرهنگی و سیاسی دنیای غرب، با بدبینی و تنفر می نگرد و نتایج و عواقب فرهنگ و تمدن مادی غرب را علی رغم ظواهر زیبا و خیره کننده آن برای بشریت زیان بار می داند و آن را در تقابل با مسیر هدایت بخش خداوند ارزیابی می نماید.
    این مقاله با رویکرد تحلیلی و توصیفی به بررسی اندیشه سید قطب در این زمینه می پردازد.
    کلیدواژگان: سیدقطب، معارف کهن و نو غیر مسلمان، دانش کلام، فلسفه اسلامی
  • محمدطاهر رفیعی صفحه 119
    مردم عصر جاهلی به انواع شرک مبتلا بودند و موجودات گوناگونی را به جای خداوند می پرستیدند. از جمله، فرشتگان الهی نزد آنان قداست فراوانی داشتند، تا جایی که آنها را پس از خداوند برترین موجودات می دانستند و به مثابه فرزندان خداوند می پرستیدند. این نوشتار با رویکرد نقلی تحلیلی و بر پایه آیات قرآن کریم، درصدد بررسی جایگاه فرشته نزد عرب های جاهلی و بررسی عوامل و انگیزه های فرشته پرستی و تبیین نوع شرک آنان در پرستش فرشتگان است. آن گونه که از منابع موجود در این زمینه به دست می آید، فرشته پرستی، از نظر اهمیت، در راس تمام گونه های شرک عرب های جاهلی قرار داشته است، و فرشتگان از شریف ترین معبودهای آنان به شمار می رفته اند، تا جایی که آنها را در امور مهم خلق و تدبیر عالم نیز مؤثر می دانستند؛ اعتقاد مشرکانه ای که قرآن کریم، بر بطلان و بی پایه بودن آن تاکید کرده است.
    کلیدواژگان: اعراب، جاهلیت، فرشته، پرستش، شرک
  • صفحه 135
|
  • Ayatollah Mesbah Yazdi Page 5
    Human beings naturally seek perfection. He loves and endeavors to reach everything that causes perfection of humanity. But this is impossible without using appropriate instruments in order to attain them. Knowing the instruments and qualifications and ingoing them along with hope and honor effort, one can attain his favors. This means that “hope” without knowledge has no efficiency. Recognizing the real hope from the lair one and having hope to the divine satisfaction and necessary motive are some of qualifications.
  • Amin Ali Rostami Page 13
    much emphasis has been in regard to religious teachings on God and his appeal in all matters of life. Attention to sire of infallibles (pbuh) in this way can be useful. Present written survey this issue with an analytical and theoretical approach to investigate the Sire, especially in military affairs. In the method of the infallibles Remembrance of God and helping others to give to this fact, in all military situations, ranging from preparation Corps, combat difficulties, failures, successes and deal with conspiracy and intrigue, is very bold and prominent.
  • Sayyed Mohammad Ehsani Page 31
    Tolerance is one of the ethical principles of Islam. Prophet Mohammad and his successors (sa) have always emphasized on tolerance with their antagonists except where it was against the interest of basis of Islam and against public interest. In this research we try to discus on tolerance as a principle in the sireh of infallibles. This can be both answers to enemies of Islam who think that our infallibles want to behave violently, and be useful to followers who want to take interactions of infallibles their antagonists as a pattern. This research theoretical and analytical approach to some cases that our infallibles tolerated with their antagonists, and cases they behaved predominantly.
  • Ali Vahedi Page 45
    Movement and Shia uprisings in the history of Shiism have special prominence and in any period of time have found a special form. It needs an independent look into the ideals and goals of the uprising. Important to note is the common goals of all this uprisings. That is, despite a large interval between some of the insurrection, the main cause of this uprising is common issues. These ideals are sacred ideals, they derived from religion in one hand and On the other hand reflect the needs of society. With an analytical and descriptive approach this paper is going to explain and analysis this ideals and goals and show that the Shiites with these movements sought to gain and implementation of what has been sacred ideals.
  • Tayyebe Rahimdel Meybodi Page 59
    Yazd is a city with a brilliant heritage of Islamic culture. The influence of Islam as the last of this heavenly in this region dates back to the first century AH… Through this article realized that what have effective role in people of Iran to accept to Islam, is the simplicity of the teachings of Islam and equality it set for all. And this has caused, especially to people of this land with open arms to embrace Islam and its teachings and from the start love household of prophet (PBUH) have been to prove it formally either the reservation or later. In this paper, we try to have reasonable and logical analysis to the issue.
  • Mohsen Rafat Page 69
    This paper is a query about life Hashim ibn Otba ibne Abi Vqqas nicknamed "Hashem Mrqal" that battled sincerely and bravely and finally was martyred in the war of Siffin and was considered as one of companions of Imam Ali (A.S). This paper using different sources, tries to analyze historical reports on life of Hashem. Based on the findings of this study, Hashim was among the closest companions of Imam Ali so imam praised him. Due to the courage and special affinity with the imam, Hashem was hated by Moavie.
  • Khadem Hussein Fazeli Page 83
    Faiz, was born in a family of theologian. He learned near the great personalities and Became expert in various sciences. Finally, wrote some books. In addition to training a number of great personalities, two hundred works left behind. He was famous because of his Piety and has pure expression in Interpretation, ethics, jurisprudence, mystic. He has used Quran and hadith in his views. First, he has looking at the jurisprudence. In his final emulator followed the Quran and Hadith. When he was young he was Seeking unity among the Sufis and the opponents. And because of this the ratio was inadmissible to Faiz. Finally, he wrote that Sofia behavior is against sharia. This paper documents try to portray the character of Faiz and evaluate data such as Sufism about him.
  • Karam Siavoshi Page 101
    Among Muslim thinkers and scholars over the status of knowledge and competence and material achievements in the field of human world, intellectual and cultural, we can speak more and more. These articles seek to explain the views of Sayed Qutb, leading thinkers of the Islamic world in this area. For this purpose, we had analytical and critical study of major his works in the field of Islam and the Quran, and we have implemented and compared his views with contemporary Shia scholars. He looks to education and achievements of non-Muslims, particularly scientific and cultural and political world of the West with pessimism and hate. And knows the results and consequences of the material culture of the West- despite its Beautiful and stunning looks- harmful to humanity and assess it contrasts with God's guidance route. This paper has Analytical and descriptive approach to the thought of Sayyed Qutb in this field.
  • Nohammad Taher Rafeei Page 119
    Age ignorant people were diagnosed with various types of idolatry and worshiped the various creatures instead of God. Including, among them divine angels were abundant, to where they knew best creatures after God. And they worshiped as sons of God. This article, based on the Holy Quran, with traditional analytical approach, seeks to investigate the position of Angels among the ignorant Arabs and explain motivations of their idolatry and worship of angels. As obtained from the species of existing resources in this field, Angel fashioned, in terms of importance, has been at the head of all the species of Arabian idolatry. And angels were most honorable among them. So that they knew Effective in create and manage the affairs of the world.