نشریه مدیریت سلامت
پیاپی 25 (پاییز 1385)

کیفیت مراقبت بیمار در ارتباط مستقیم با کیفیت مستندات پزشکی می باشد زیرا در تمام رده های شغلی مرتبط با مراقبت بیمار، کیفیت تصمیمات کلینیکی وابسته به کیفیت اطلاعات می باشد. در این پژوهش بیمارستانهای دوجامعه وزارت بهداشت درمان و سازمان تامین اجتماعی که اصلی ترین ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی در سطح کشورمی باشند، جهت مطالعه انتخاب شدند تا میزان دسترسی جامعه بهداشتی درمانی کشورمان به اطلاعات با کیفیت که شامل ویژگی های کیفی صحت داده ها، مربوط بودن داده ها، تعریف شدگی داده ها، به موقع بودن داده ها و قالب نمایشی داده ها می باشد، مشخص گردد،و بتوانیم دید روشنی از وضعیت کیفی اطلاعات بهداشتی درمانی کشورمان برای مسئولان و تصمیم گیرندگان مربوطه ایجاد کرده باشیم. تا امروز پژوهش و کار علمی در خصوص نشان دادن واقعیت کیفی اطلاعات در جامعه ی بهداشت و درمان کشورمان صورت نگرفته است.
پژوهش حاضر از نوع مقایسه ای ست. جامعه ی پژوهش شامل پرونده های پزشکی بیماران بستری ترخیص شده 6 ماهه اول سال 1386 (حدود 31000پرونده)در بیمارستان های عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران (بیمارستان های حضرت رسول اکرم (ص) و فیروزگر) و سازمان تامین اجتماعی (بیمارستان های شهید فیاض بخش و آیت الله کاشانی) در شهر تهران می باشد. که با استفاده از نمونه گیری چند مرحله ای ابتدا بیمارستان های عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران و سازمان تامین اجتماعی در شهر تهران برگزیده شد. سپس از بین بیمارستان های عمومی وابسته به آنها دو بیمارستان به تصادف انتخاب و سپس حجم نمونه تخصیص یافته در هربیمارستان به روش متمرکز بازگشت به گذشته وبصورت چند مرحله ای، از آخرین ترخیص انتخاب شدند. در نهایت 153 پرونده از بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص)، 47 پرونده از بیمارستان فیروزگر، تعداد 133 پرونده از بیمارستان شهید فیاض بخش و 67 پرونده از بیمارستان آیت الله کاشانی جهت مطالعه در نظر گرفته شد. اطلاعات با استفاده از چک لیست- شامل 37 سوال مجزابرای هریک از ویژگی های کیفی - ومشاهده ی مستقیم جمع آوری شد که روایی آن با استفاده از نظرمتخصصان و پایایی آن با استفاده از روش test-retest سنجیده شد. در نهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS با آمار توصیفی ارایه؛ وباآماراستنباطی (آزمون t-test و مجذورکای) تحلیل شد.
میانگین میزان رعایت ویژگی های کیفی درمستندات مدارک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران عبارت است از: ویژگی صحت داده ها 02/92 درصد، میزان مربوط بودن داده ها 84/85 درصد، میزان تعریف شدگی داده ها87/85 درصد، میزان بموقع بودن داده ها 2/78درصد و میزان قالب نمایشی داده ها 87/82 درصد. همچنین یافته های پژوهش در خصوص این ویژگی های کیفی در سازمان تامین اجتماعی به ترتیب برای ویژگی صحت داده ها 65/87 درصد، برای ویژگی مربوط بودن داده ها 54/75 درصد، برای ویژگی تعریف شدگی داده ها 06/82 درصد، برای ویژگی به موقع بودن 3/88 درصد و برای ویژگی قالب نمایشی داده ها 75/80 درصد می باشد.
مقایسه نتایج حاصل نشان می دهد که میزان رعایت ویژگی های کیفی صحت داده ها، مربوط بودن داده ها، تعریف شدگی داده ها و قالب نمایشی داده ها در دانشگاه علوم پزشکی ایران نسبت به سازمان تامین اجتماعی دارای میانگین و درصد بالایی می باشد و مستندات مدارک پزشکی سازمان تامین اجتماعی تنها در خصوص ویژگی کیفی به موقع بودن داده ها در وضعیت بهتری نسبت به دانشگاه علوم پزشکی ایران قرار دارد. با مقایسه آماری میانگین های میزان رعایت ویژگی های کیفی معلوم شد این دوجامعه درمیزان رعایت ویژگی های کیفی صحت داده ها، مربوط بودن داده ها و بموقع بودن داده ها تفاوت معنی داری با هم دارند. ولی در ویژگی های کیفی تعریف شدگی داده ها و قالب نمایشی داده ها تفاوت معنی دار ندارند. و با توجه به این که نتایج به دست آمده در خصوص ویژگی های کیفی مورد مطالعه با وضعیت آرمانی (100درصد)، فاصله دارند برای ارتقای سطح کیفی اطلاعات مستند شده در مدارک پزشکی لازم است قوانین ملی از سوی مراجع ذی صلاح بهداشت درمان کشورمان در خصوص انجام مستندسازی کامل و با کیفیت توسط مستندسازان پرونده های پزشکی بیماران وضع شود و حمایتهای قانونی از متخصصین حرفه ای مدارک پزشکی جهت انجام کنترل کمی و کیفی مستندات مدارک پزشکی صورت گیرد.

اکنون پنج دهه از شروع آموزش کتابداری و اطلاع رسانی به شکل رسمی در سطح دانشگاهی در ایران می گذرد. در طول این نیم قرن این رشته به ویژه در سالهای اخیر از رشد روز افزونی برخوردار بوده است. مقایسه ی تعداد مراکز آموزش کتابداری و اطلاع رسانی و انتشار کتاب در چند دهه ی گذشته و نیز مقایسه ی برنامه ها با سرفصل های آموزشی این حوزه خود شاهد این مدعا ست.این پژوهش به منظور تعیین کتابهای منتشر شده کتابداری و اطلاع رسانی و همخوانی آنها با محتوای سرفصل مصوب دروس انجام شده است.
این پژوهش به روش پیمایشی- توصیفی ست. جامعه ی پژوهش کتابهای فارسی منتشر شده در زمینه ی کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1384-1358 است. تعداد کتابهای موردبررسی 1258 عنوان کتاب می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو نوع وارسی نامه (سیاهه ی کنترل) بوده، و اطلاعات به دست آمده از وارسی نامه ها، جهت پاسخگویی به پرسشهای پژوهش با استفاده از نرم افزار(Version14) SPSS تجزیه و تحلیل شد.
انتشار کتاب در سالهای 64-1360 با(69) 52/5% دارای کمترین فراوانی،و در سالهای 84-1380 با 80/32درصد(410) دارای بیشترین فراوانی ست. در میان کلیه ی کتابهای کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی؛ از نظر موضوعی «مراجع»با 36/57درصد(717) دارای بیشترین فراوانی و«آموزش کتابداری» با صفر درصداست. در طی سالهای مورد بررسی هیچ کتابی در این زمینه منتشر نشده است. درمیان کتابهای درسی مورد بررسی؛ ازنظر موضوعی «کتابخانه و کتابداری» (12/18درصد یا 27) بالاترین فراوانی را دارد. در مورد نوع کتابها، کتاب های تالیفی با 92/57درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب های ترجمه شده با 28/15درصد(191) دارای کمترین فراوانی هستند. کتابهایی که در بخش مرجع به عنوان ابزار استفاده می شوند با 88/46درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب هایی که به عنوان ابزار نمایه سازی هستند با 04/1درصد(13) دارای کمترین فراوانی می باشند. در رابطه با همخوانی کتابهای منتشر شده با سرفصل مصوب دروس مقاطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی با40/46درصد دارای بیشترین همخوانی ودر کارشناسی کتابداری در شاخه ی پزشکی با 05/28درصد دارای کمترین همخوانی ست.
یافته های پژوهش نشان می دهندکه تولید کتاب در طی این چند سال روند افزایشی چشمگیری داشته، اما وضعیت نشر کتابهای درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی مناسب نیست و تنها تعداد محدودی از کتابهای رده ی z درسی می باشند، وبخشی از این تعداد نیز با سرفصل مصوب دروس انطباق کامل ندارد. کتابهای درسی مورد بررسی با سرفصل مصوب دروس مقطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی دارای بیشترین همخوانی وبا دروس کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی در شاخه ی پزشکی کمترین همخوانی را دارد. بنابراین مواردی چون نظارت و بازنگری در تدوین کتاب های درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی و تاکید بیشتر در جهت نگارش کتاب های درسی کتابداری و اطلاع رسانی در موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته شده است و بازنگری متناوب سرفصل مصوب دروس این رشته پیشنهاد می شود.

پیشرفت های اخیر در فن آوری اطلاعات و ارتباطات توانایی ذخیره و گردش اطلاعات را به نحو قابل توجهی افزایش داده است، سیستم های پرونده الکترونیک سلامت باعث بهبود سطح دسترسی به داده های بیماران می شود. تحقیقات بین المللی نشان می دهد که مزایای سلامت الکترونیک زمانی افزایش می یابد که اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت قابل دسترس باشد و توسط کلیه افراد درگیر در مراقبت از بیمار استفاده شود، برای در دسترس قرار دادن اطلاعات استانداردهای متعددی وجود دارد، این مطالعه به بررسی استانداردهای HL7 V3و openEHR همچنین طراحی مدل شی گرا پیامهای اصلی با توجه به دسته بندی انجام شده جهت انواع پیامها، 69 پیام در گروه های ارزیابی مشاهدات و دستورات بر اساس مدل شی گراو برنامه archetype editor طراحی شد. این مطالعه به روش مقایسه ای کیفی در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله اول ارزشیابی استانداردهای پیام رسانی انجام گرفته است وسپس براساس یافته های بدست آمده، پیامهای شی گرا با توجه به نتایج طراحی شده و در مرحله دوم جلسات بحث گروهی با متخصصین مربوطه در هر حیطه جهت تایید و تصدیق پیامها صورت گرفت.
نتایج در دو بخش ارائه شده است، در ابتدا گزارش جامعی ازنقاط قوت و ضعف استانداردهای پیام رسانی پرونده الکترونیک سلامت ارائه شده است از مهمترین مزایایHL7 امنیت، استفاده از روش شی گرا و افزایش کیفیت مراقبت می باشد، از نقاط ضعف این استاندارد فصول بی ثبات، مشکلات اجرایی، فاقدپیش فرض در مورد سیستم عامل یا زبان برنامه نویسی می باشد، با توجه به جستجوی کلیه مقالات نقطه ضعفی در مورد openEHR بدست نیامد، نتایج تحقیق نشان می دهد که جامعیت مناسب و مطابق با سیستم های اصطلاح شناسی، جامعیت اطلاعات بیمارستان، مدل اطلاعاتی صحیحتر وارتباطات متقابل در سطح دانش از مهمترین مزایای openEHR می باشد، در بخش دوم پیامهای طراحی شده با توجه به داده های گرد آوری شده و مصاحبه گزارش شده است.
مقایسه HL7 و openEHR نشان می دهد که دو سازمان گرچه با دیدگاه های مختلف جهت پیشرفت در استاندارد سازی EHR تلاش می کنند، استاندارد سازی انجام شده توسط HL7 برای ارتباطات متقابل معنایی کافی نیست و الگوبندی شی مدار openEHRدر طول پنج سال اخیر تاثیر قابل توجهی در ایجاد استانداردهای پرونده الکترونیک سلامت داشته است و با جدا سازی ساده موارد فنی و بالینی روش خوبی جهت تعریف و حفظ دانش پزشکی ارائه می کند. در ایران HL7 به عنوان تنها استاندارد مورد بررسی ذکر شده است، در حالی که بررسی استاندارهای پیام رسانی و بهره برداری از نقاط قوت و ضعف این استانداردها امری حیاتی است تا پس از بررسی نقاط قوت و ضعف استانداردهای ذکر شده، موارد مناسب انتخاب و در ایجاد پرونده الکترونیک سلامت بکار گرفته شود.

بهره گیری از فناوری اطلاعات برای افزایش کارآیی و بهره وری مناسب به سرعت در حال گسترش است. مهارت استفاده از فناوری اطلاعات برای دانشجویان مدارک پزشکی به دلیل اهداف شغلی آنها بسیار ضروری است، هدف این مطالعه تعیین میزان مهارت فناوری اطلاعات دانشجویان بود.
این پژوهش به روش توصیفی- مقایسه ای در سال 85 برروی کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد مدارک پزشکی شاغل به تحصیل درچهار دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی، تهران و اصفهان در محل هر دانشگاه؛ با استفاده از چک لیست و به روش مشاهده مستقیم و مصاحبه انجام؛و برای تحلیل داده ها از آزمون کروسکال والیس استفاده شد.
میزان مهارت فناوری اطلاعات دانشجویان 86 درصد بود.دانشجویان کارشناسی ارشد مدرک پزشکی شهید بهشتی با 82 درصد و پس از آن ایران با 85 درصد کمترین امتیاز را در مهارت استفاده از فناوری اطلاعات کسب کردند. آزمون کروسکال والیس نشان داد که تنها در مهارت استفاده از برنامه Excel با دانشگاه محل تحصیل با 006/ = pvalueارتباط معنی داری وجود دارد.
دانشجویان کارشناسی ارشد هر چهار دانشگاه مورد بررسی مهارت خیلی خوبی دراستفاده از فناوری اطلاعات دارند، اما، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی و ایران از مهارت کمتری برخوردارند.

فارغ التحصیلان بهداشت خانواده یکی از رده های مهم کارکنان بهداشتی هستند، چون مراقبت از مادران و کودکان توسط کاردانهای بهداشت خانواده انجام می گیرد و میزان توانمندی آنها در راستای ارتقای تندرستی، حفظ و یا بازگرداندن تندرستی به مردم در صورتی که با کارایی، کارسازی و کارآموزی مناسب باشد بسیار موثر است و دانشگاه های علوم پزشکی از مهمترین مکانهای آموزشی بوده زیرا اکثر قریب به اتفاق فارغ التحصیلان نه با ابزاری بی جان بلکه با انسان سر و کار داشته و در نتیجه سلامت فرد و جامعه حاصل از فعالیت آنها در زمینه های مختلف شغلی است. این پژوهش با هدف بررسی میزان بهره گیری آموزش نظری و عملی از دیدگاه فارغ التحصیلان رشته بهداشت خانواده در سال 1380 انجام گرفته است.
این مطالعه به روش توصیفی انجام شده است، جامعه ی مورد پژوهش 76 نفر فارغ التحصیل سه دوره ی قبلی روزانه و دو دوره ی قبلی شبانه که شاغل اند و یا دوره ی طرح خود را می گذرانند مورد ارزشیابی قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای بسته - بر اساس سرفصل های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی- است که روایی و پایایی آن از طریق تکمیل پرسشنامه توسط 10 نفر فارغ التحصیل و ارزشیابی آنها توسط متخصصین (گروه تحقیق) تاییدشدو روایی بالای 90% حاصل شد. چهار شاخص بهره گیری مورد بررسی عبارت بودند از: شنیدن مطالب درس در کلاس، دیدن موارد عملی، تمرین کار عملی در طول دوره ی تحصیل و توان انجام کار عملی در محیط شغلی آینده. برای هر شاخص معیار مناسبی در چهار رتبه (عالی، خوب، متوسط و ضعیف) در نظر گرفته شد و اطلاعات به دست آمده مورد قضاوت قرار گرفت. داده ها پس از جمع آوری از طریق نرم افزار Spss وارد رایانه شده و وبرای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده و یافته ها توسط جداول دو بعدی و سه بعدی ارائه شد.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که اولا” شنیدن مطالب در کلاس درس نسبت به سایر شاخصها نمره ی بالاتری را احراز نموده است به طوری که میزان پاسخ مثبت در رابطه با سئوالات مطرح شده در 10 موضوع مورد مطالعه حداکثر 3/96 (73 نفر) و حداقل 88/67 (51 نفر) درصد بوده است. مشاهده ی انجام کار عملی درس ایمنسازی با احراز 52/ 69 (53نفر) درصد و درس جمعیت شناسی با 5/5 (4 نفر) درصد بالاترین و پایین ترین امتیاز را کسب نموده و تمرین کار عملی در طول دوره تحصیل نیز درس ایمنسازی با 81 درصد (62 نفر)حداکثر و درس جمعیت شناسی با 37/12 درصد (10 نفر) حداقل امتیاز را کسب نمود. توان انجام کار عملی در محیط شغلی آینده نیز درس ایمنسازی با 01/76 درصد (58 نفر) حداکثر و درس جمعیت شناسی با 32/17 درصد (13 نفر) میانگین پاسخهای مثبت در این گزینه کمترین امتیاز را کسب کرده است. از مجموع 10 درس مورد بررسی 12 مورد شاخص رتبه عالی 7 مورد شاخص رتبه خوب 12 مورد شاخص رتبه متوسط و 9 مورد شاخص رتبه ضعیف را کسب کرده است.
از نتایج پژوهش استنباط می شود که آموزش دروس نظری در دوره کاردانی بهداشت خانواده نسبت به آموزش عملی این دوره ازوضعیت مطلوبتری برخوردار بوده است تمرین کار عملی در طول دوره زیر نظر استاد و مستقل ازوی به ترتیب ازاهمیت ویژه ای برخوردار است. دانشجویان توانایی خود را در انجام کار عملی در دروس ایمن سازی، بهداشت دانش آموزان و مدارس، تنظیم خانواده و مدیریت و نظارت بر مراکز بهداشتی و درمانی که وظایف اصلی آنان را تشکیل می دهد، بهتر از سایر جنبه های عملی ارزیابی کرده اند و توان انجام کار عملی در محیط شغلی آینده خود را بطور کامل و نسبی دراکثر دروس مورد مطالعه دارا می باشند. در رابطه با ارتقای توانمندی فارغ التحصیلان کاردانی بهداشت خانواده پیشنهاد می شود سرفصلهای جدید دروس دقیقا” توسط مدرسان رعایت شود و در انجام کارآموزی ها فقط صرف حضور فیزیکی و گذرانیدن ساعات مقرر مورد نظر نباشد بلکه جهت کسب مهارت در هر فعالیت عملی، انجام تعداد قابل قبولی از فعالیت که توسط گروه آموزشی تعیین میگردد مد نظر قرار گیرد.

مدیریت عملکرد،نیاز اجتناب ناپذیر هر سازمان اجتماعی ست. بیمارستانها به عنوان سازمان هایی اجتماعی، به منظور حفظ منابع، به استقرار مدیریت عملکرد در ارائه ی خدمات بهداشتی و درمانی نیازدارند.
این مطالعه به ارزیابی نظام مدیریت عملکرد کارکنان در بیمارستان امیرالمومنین(ع) سمنان در طی سه سال استقرار این نظام در این بیمارستان پرداخته است.جهت ارزیابی از روش کارت امتیازی متوازن استفاده شده که در چهار محور: مشتریان،فرایندهای درون سازمانی، محور مالی، و رشد و نوآوری، نتایج حاصل را از طریق تخصیص امتیاز ارزیابی می کند. محور مشتریان شامل اهداف افزایش رضایت بیماران،کاهش شکایات و افزایش انگیزه ی کارکنان می باشد.محور فرایندهای درون سازمانی شامل اهداف افزایش سطح بهره وری وکیفیت خدمات ارائه شده، محور مالی شامل اهداف پرداخت مبتنی بر عملکرد وکاهش هزینه ها، محور رشد و نوآوری نیز شامل اهداف افزایش سطح آگاهی پرسنل،ارتقاءسطح تحصیلی و افزایش میزان ثبات کارکنان می باشد.
یافته های مانشان دادکه: در محور مشتریان، رضایت مشتریان 6/89 درصد، شکایات 29/0 درصد، رضایت کارکنان 3/35 درصد؛ و امتیاز محورمشتریان 5/41 است. بهره وری خدمات 55/73 درصد،ونقص کیفی خدمات ارائه شده 57/0 درصداست که 6/0 امتیاز منفی را به خود اختصاص می دهد.درنهایت امتیاز محور فرایندهای درون سازمانی، 4/36 تعیین می شود.در محور مالی عملکردی نمودن پرداخت ها 6/16درصد بوده که امتیاز بعد مالی 6/ 16 امتیاز اعلام می گردد.در محور رشد و نوآوری،افزایش سطح آگاهی پرسنل 100درصد،افزایش سطح تحصیلی پرسنل 39 درصد، میزان ثبات کارکنان نتایج حاصله 4/89 درصد که امتیاز کلی این محور 1/89 امتیاز تعیین می شود.
بیشترین امتیاز مربوط به محور رشد و نوآوری است، محورهای مشتریان،فرایندهای درون سازمانی و مالی به ترتیب در دیگر ردیفهای امتیازی قرار می گیرند.بنابراین نظام مذکور در زمینه ی مالی کمترین موفقیت را داشته،و با توجه به تمرکز این نظام به پرداخت های عملکردی،ضعف نظام در این محور مشهود است. جهت استقرار نظام،جلب مشارکت کارکنان و مدیران و عدم سرخوردگی از ناکامی ها در مراحل اولیه اجرا از طریق تشکیل جلسات آموزشی- توجیهی که زمینه ساز فرهنگ مناسب سازمان باشد ضروری ست.نتیجه آن که نیل به اهداف نظام مدیریت عملکرد مستلزم توجه بیشتر به بستر سازی در زمینه های کیفیت خدمات ارائه شده، عملکردی نمودن پرداخت ها و جلب رضایت مشتریان می باشد.

نارسایی مزمن کلیه بیمار را در معرض مشکلات و عوارض بسیار قرار می دهدکه درنهایت کیفیت زندگی تاثیر می گذارد.هدف این پژوهش مقایسه ی کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز و افراد سالم مراجعه کننده به بخش همودیالیز مرکز آموزشی درمانی بیمارستان های امام خمینی(ره)و فاطمه الزهرا(س) شهرستان ساری در سال 1386 بوده است.
در این مطالعه توصیفی - مقایسه ای 100 نفر از بیماران همودیالیزی؛ و 100نفر افراد سالم همسان سنی و جنسی بیماران،از همراهان سایر بیماران به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش: مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه عمومی کیفیت زندگی (SF-36) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی، آزمون تی مستقل،مک نمار،کای اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
میانگین سنی بیماران 41/55 و میانگین سنی افراد سالم 16/55 می باشد. بخش عمده ی بیماران دارای سطح تحصیلات پایین،متاهل،ساکن شهر،و دارای وضعیت اقتصادی متوسط می باشند.همچنین در تمامی خرده سنجش های کیفیت زندگی بین بیماران و افراد سالم اختلاف معنی داری وجود دارد(P<0.05). از بین متغیر های دموگرافیک بیشترین ارتباط بین سطح تحصیلات و نمرات خرده سنجش های کیفیت زندگی برقرار است.
با توجه به علاقه ی روز افزون به مقوله ی کیفیت زندگی؛وشیوع نارسایی های کلیوی منجر به همودیالیز در سطح کشور از مطالعات مرتبط با اندازه گیری کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی به عنوان مبنایی برای برنامه ریزی خدمات به این دسته از بیماران می توان بهره جست.

با توجه به کمبود مراکز درمانی، کارمند، امکانات، تجهیزات و هزینه های روز افزون خدمات درمانی، بهینه کردن طول مدت اقامت(Los) و عوامل اثر گذار بر آن اهمیت ویژه ای دارد.اشغال تخت و اقامت طولانی و غیر ضروری بیمار علاوه بر اتلاف منابع انسانی و استهلاک تجهیزات موجب تحمیل هزینه های اضافی به بیمار می شود.هدف این مطالعه تعیین رابطه ی بین طول مدت اقامت بیماران با نوع پذیرش، خصوصیات دموگرافیک بیماران و خصوصیات پزشک معالج است.
این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی ست. نمونه مورد مطالعه 349 پرونده ی پزشکی بیمارانی ست که در بیمارستان قلب(مدنی) تبریز عمل جراحی بای پس عروق کرونری داشته اند.داده های مربوط به بیماران به وسیله ی چک لیست از پیش طراحی شده، و داده های مربوط به پزشکان معالج از طریق مصاحبه و پرسشنامه کتبی گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد.
از 349 بیمار مورد بررسی 4/70درصد مرد و 6/29 درصد زن بودند. نحوه پذیرش 261 بیمار به صورت الکتیو بود؛Los این بیماران 5.38 روز کمتر از Los بیماران فوریتی بود(001 /> P).بین Los و وضعیت بیمار هنگام ترخیص شامل بهبودی، بهبودی نسبی و فوت ارتباط معنی دار وجود داشت (01/0 P<). همچنین بین Los بیماران با تعداد اعمال جراحی انجام شده توسط جراحان و وجود فعالیت حرفه ای جراح در خارج از بیمارستان ارتباط معکوس وجود داشت(01/0> P). میانگین Los محاسبه شده ازپرونده ها 15.58روزبود.این ارقام با استفاده از فرمول براورد زمان مترقبه 72/10روز محاسبه شد.
آنچه جراحان از Los بیمارانشان انتظار دارند حدود 5 روز کمتر ازواقعیت است. در جهت بهبود شاخص Los در این بیمارستان باید اقداماتی انجام گیرد.