فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی
پیاپی 37 (پاییز 1383)

یکی از جدیدترین معیارهای ارزیابی عملکرد شرکتها معیار ارزش افزوده اقتصادی (EVA) است. بر اساس این معیار، ارزش یک شرکت به دو عامل بستگی دارد:1- بازده سرمایه به کار گرفته شده شرکت و 2- هزینه سرمایه به کار گرفته شده شرکت. بنابراین، تفاوت بین ارزش افزوده اقتصادی و سایر معیارهای ارزیابی عملکرد در این است که تلاش می شود تا هزینه کلیه منابع تامین مالی در نظر گرفته می شود. هدف از این تحقیق، بررسی میزان همبستگی میان ارزش افزوده اقتصادی و ارزش بازار سهام شرکتها (MV) و مقایسه آن با میزان همبستگی دو شاخص دیگر مهم حسابداری یعنی سود قبل از بهره مالیات و جریان نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی با ارزش بازار سهام شرکتها است. به عبارت دیگر، آیا ارزش افزوده اقتصادی نسبت به دو شاخص دیگر قادر به توصیف بهتر ارزش بازار سهام شرکتها است؟ به منظور پاسخ گویی به این سوال، نمونه ای تصادفی به تعدادی قابل قبول از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار اخذ و آزمون های آماری لازم به اجرا در آمد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در سطح اطمینان 95% می توان ادعا نمود که سود قبل از بهره و مالیات نسبت به ارزش افزوده اقتصادی همبستگی بیشتری را با ارزش بازار نشان می دهد. این در حالی است که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریانات نقدی عملیاتی همبستگی کمتری با ارزش بازار دارد. نتایج به دست آمده در این تحقیق با نتایج حاصله از تحقیقات بیدل و همکارانش مطابقت کاملی را نشان می دهد.

یکی از اهداف گزارشگری مالی، فراهم نمودن اطلاعات لازم تفسیر وضعیت و ارزیابی توان سودآوری واحدهای اقتصادی است. از سوی دیگر، سرمایه گذارن نیز به دنبال حداکثر کردن ثروت خود هستند. صورت های مالی و یاداشت های همراه آن از مهمترین منابع اطلاعاتی سرمایه گذارن برای تفسیر وضعیت یک واحد اقتصادی است. سود خالص از مهمترین اقلام اطلاعاتی حسابدارای برای تفسیر وضعیت واحد اقتصادی به شمار می رود. در سالهای اخیر، و با توجه به سوالهای مطرح شده در مورد چگونگی محاسبه و به کارگیری سود خالص در ارزیابی عملکرد واحدهای اقتصادی، تلاش محققین بر ارزیابی توان تفسیر کنندگی سایر اطلاعات حسابداری نیز تمرکز یافته است.
هدف این تحقیق بررسی تاثیر اطلاعات حسابداری بر بازده غیرعادی آتی سهام است. تاثیر اطلاعات حسابداری بر بازده غیرعادی آتی سهام با ویژگی کیفی مربوط بودن این اطلاعات ارتباط منطقی دارد. مربوط بودن اطلاعات حسابداری، شامل توان تفسیر وضعیت فعلی و پیش بینی وضعیت آتی واحد اقتصادی است. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که اطلاعات مربوط به درجه اهرم مالی، اقلام تعهدی، نرخ بازده سرمایه گذاری، رشد دارایی ثابت، تغییر در وجوه نقد عملیاتی، ارزش بازار شرکت، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، هزینه استقراض و توزیع سود نقدی بر بازده غیر عادی آتی سهام تاثیر گذار است

هدف اصلی این تحقیق بررسی و تببین رابطه بین کیفیت سود و بازده غیرعادی انباشته سهام در شرکتهایی است که سود نقدی آنها افزایش (کاهش) داشته است. کیفیت سود بر مبنای پایداری سود، قابلیت پیش بینی سود و رابطه سود و جریان نقدی عملیاتی اندازه گیری شده است. پس از کنترل محیط اطلاعاتی، مجموعه فرصت های سرمایه گذاری، طرز برخورد دریافت کنندگان سود نقدی و ریسک عملیاتی شرکت، یافته ها نشان می دهد: 1- بر مبنای کیفیت سود مبتنی بر پایداری سود، واکنش بازار به افزایش سود نقدی شرکتها بر خلاف پیش بینی مثبت است. 2- بر مبنای کیفیت سود مبتنی بر رابطه سود و جریان نقدی عملیاتی، واکنش بازار به کاهش سود نقدی شرکتها مطابق با پیش بینی مثبت است. 3- بازده غیر عادی انباشته سهام با افزایش (کاهش) سودنقدی و سود غیر منتظره افزایش (کاهش) می یابد، یعنی واکنش بازار به تغییرات سودنقدی و تغییرات سود غیر منتظره مثبت و از نظر آماری معنی دار است. بنابراین ترتیب می توان گفت، سود نقدی، اطلاعاتی درباره ارزش شرکت فراهم می کند. تغییر قیمت سهام بر اثر تغییر سود حسابداری معیار قابل مشاهده ای از تغییر نظام مند باورهای سرمایه گذاران است که تحت تاثیر محتوای اطلاعاتی سود حسابداری تغییر یافته است

هدف از سرمایه گذاری در سهام شرکتها، حداکثر کردن سود و رفاه سرمایه گذار است. برای رسیدن به این هدف، باید تصمیمات سرمایه گذاری مناسبی اتخاذ شود. یکی از پارامترها و معیارهایی که سرمایه گذاران در تصمیم گیری از آن بهره می برند، اطلاعات حسابداری منتشر شده توسط شرکتهاست. امروزه، حسابداری و گزارش گری اجتماعی شرکتها، به عنوان یکی از رویکردهای با اهمیت حسابداری مطرح است که در صورت اجرا می تواند اطلاعات باارزشی را در اختیار استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری، از جمله سرمایه گذاران قرار دهد. هدف تحقیق حاضر، بررسی این موضوع است که اگر اطلاعات حسابداری اجتماعی در اختیار سرمایه گذاران قرار گیرد، در تصمیم گیری آنها موثر خواهد بود یا خیر؟ و در صورتی که جواب مثبت است، میزان این تاثیر را برآورد و مشخص کنیم.
یافته های تحقیق نشان می دهد که گزارش گری اطلاعات حسابداری اجتماعی، تاثیری ما بین 26 تا 38 درصد، در تصمیمات سرمایه گذاران خواهد گذاشت. به عبارت دیگر می توان گفت که اطلاعات حسابداری اجتماعی در تصمیمات سرمایه گذاری افراد موثر است، اما میزان این تاثیر چندان قابل توجه نیست.

در این تحقیق نقش ارقام تعهدی بر روی روابط سود و جریانهای نقدی در هنگام سنجش عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. ارقام تعهدی که سود حسابداری را از جریانهای نقدی متمایز می کنند، در شرایطی که 1) دوره اندازه گیری متغیرهای سود و جریانهای نقدی کوتاه باشد و 2) میزان تغییرات در سرمایه در گردش شرکتها زیاد باشد، اهمیت بیشتری پیدا می کنند. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می دهد که اندازه شرکتها دارای تاثیر معنی دار بر روی روابط سود و جریانهای نقدی با بازده سهام هستند. اما تاثیر نوع صنعت بر روی متغیرهای نقدی و تعهدی مشخص نیست

امروزه سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و مدیران در جستجوی شاخصی به موقع و قابل اتکا برای اندازه گیری ثروت سهامداران هستند. با بهره گیری از چنین شاخصی، سرمایه گذارن درباره فروش و یا نگهداری سهام، اعتباردهندگان درباره میزان امنیت سرمایه گذاری خود و مدیران درباره عملکرد خود و بخش های مختلف شرکت قضاوت خواهند کرد.
این مقاله بر آن است تا با بررسی رابطه جریانهای نقد عملیاتی، سود عملیاتی و ارزش افزوده اقتصادی، با ثروت ایجاد شده برای سهامداران، میزان اعتبار این شاخصهارا در بورس اوراق بهادار تهران ارزیابی کند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، EVA شاخص بهتری برای پیش بینی CSV بوده و قادر است به سهامداران نشان دهد مدیریت تا چه حد در ثروت آنها دخیل بوده است. از دیگر نتایج این تحقیق می توان به این مطلب اشاره کرد که شاخصهای حسابداری که تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته اند، ناکافی هستند و در برابر چالش های روبه افزایش بازارهای سرمایه و مالکان مقاوم نخواهند بود و EVA شاخصی است که می تواند جایگزین سایر شاخصهابرای ارزیابی مدیریت در زمینه نیل به هدف اصلی که همانا حداکثر کردن ثروت سهامداران است، شود.