فصلنامه پژوهش های مدیریت راهبردی
پیاپی 56 (زمستان 1393)

انسان در جهت تحمل هزینه کمتر، حصول سود بیشتر و سهولت دسترسی به منابع، مکان فعالیت خود را انتخاب می نماید. یکی از مسائلی که اکثر اوقات در صنعت با آن مواجه هستیم، بهینه کردن مکان مراکز فعالیت است. استفاده از گاز طبیعی فشرده در حمل و نقل به عنوان سوختی پاک در سراسر دنیا در حال افزایش است. با رشد روز افزون وسایل نقلیه در ایران و به دلیل بالا بودن هزینه های احداث جایگاه های CNG، مکان یابی مناسب و بهینه این جایگاه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق جایگاه های سوخت CNG در سه آزادراه برون شهری تهران شامل آزادراه های تهران- قزوین، تهران- ساوه و تهران- قم، با استفاده از مدل مکان یابی جریان سوخت گیری، مکان یابی شده است. نتایج نشان داد بهترین مکان برای احداث جایگاه CNG در آزادراه تهران- قزوین واقع در آبیک با مختصات جغرافیایی (05/36،54/50)، مکان انتخابی در آزادراه تهران- ساوه در پمپ بنزینی واقع در آزادراه تهران- ساوه با مختصات جغرافیایی (42/50،996/34) و بهترین مکان انتخابی در آزادراه تهران- قم در آزادراه خلیج فارس نرسیده به کمربندی دوم تهران با مختصات جغرافیایی(30/ 51، 51/35) می باشد.

موضوع این مقاله مطالعه چارچوب تهیه سند استراتژیک برای مراکز مطالعاتی دستگاه های اجرایی در کشور است.ضرورت برنامه ریزی و تفکر استراتژیکییش از یک دهه است که بسیار مورد توجه مدیران و متخصصین و نهادهای علمی قرار گرفته است. مراکز مطالعاتی به عنوان اتاق های فکر دستگاه های اجرایی در شناخت صحیح نیازها و آینده پژوهی و پیش بینی چالش های آینده آن ها می توانند نقش موثری ایفا نمایند. این گونه مراکز از این حیث حایز اهمیت می باشند که علاوه بر اینکه باید در قالب سیاست های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت کنند، بایستی نیازهای علمی، آموزشی و پژوهشی دستگاه اجرایی مرتبط را در مقیاس ملی برآورده سازند. در این پژوهش تدوین سند راهبردی مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداری ها و دهیاری های وزارت کشور به عنوان مطالعه موردی بررسی انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه تحلیل سوات می باشد. جهت امتیازدهی عوامل راهبردی و اولویت بندی استراتژی ها از نظرات کارشناسان، مدیران و متخصصان استفاده شده است. پس از تحلیل محیط بیرونی و داخلی، راهبردها و راهکارهای مرتبط ارایه شده است.

هر سازمانی در هر نقطه ای از توسعه و یادگیری مرتبط با پتانسیل هایش ازجمله بینش، دانش و توانایی می تواند به سمت یادگیری و یادگیرنده بودن گام بردارد. برای سازمان درک این موضوع که سازمان یادگیرنده یکی از عوامل تعیین کننده در کار سازمان است مهم می باشد. با توجه به این که ایجاد سازمان یادگیرنده از استراتژی های اصلی سازمان صداوسیما در سند افق رسانه این سازمان است، هدف اصلی این پژوهش بررسی و شناخت وضعیت یادگیرندگی سازمانی در سازمان صداوسیما و ارائه پیشنهاداتی جهت تقویت آن می باشد. برای این منظور از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان سازمان صداوسیما (در تهران) تشکیل داده اند. با استفاده از فرمول نمونه گیری از جامعه محدود، 352 نفر از این جامعه انتخاب و به روش نمونه گیری طبقه بندی و تصادفی ساده مورد آزمون قرار گرفتند. روش تجزیه و تحلیل داده ها شامل هر دو روش توصیفی و استنباطی بوده است. با به کارگیری آزمون های آماری استنباطی، آزمون دوجمله ای نشان داد که در این سازمان هر پنج مولفه سازمان یادگیرنده مدل پیتر سنگه، «قابلیت شخصی»، «آرمان مشترک»، «مدل های ذهنی»، «یادگیری تیمی» و «تفکر سیستمی» در وضعیت مناسبی قرار نداشته و پایین تر از حد متوسط هستند. هم چنین بر اساس آزمون فریدمن ملاحظه شد که «یادگیری تیمی» مهم ترین مولفه از میان مولفه های سازمان یادگیرنده در سازمان صداوسیما بوده و پس از آن به ترتیب «مدل های ذهنی»، «تفکر سیستمی»، «قابلیت شخصی» و «آرمان مشترک» به ترتیب در رتبه های دوم تا پنجم قرار دارند.

باتوجه به تعدد سیاست های نظام اداری، اولویت بندی آن ها جهت تمرکز صنعت در اجرای موفق این سیاست ها و جلوگیری از ابهام و سردرگمی، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با استفاده از روشی نسبتا جدید، کاربردی و تایید شده، اولویت بندی اجرای این سیاست ها در قالب مدلی پیشنهاد، و برای سهولت اجرای آن، نرم افزار مربوطه نیز تهیه شده است. در این روش، به سه پارامتر کلی در هر سیاست توجه شده است: «اهمیت یا وزن»، «وضع موجود» و «توانمندی بهبود وضع موجود». در این روش، برای سنجش «اهمیت» سیاست ها، از AHP گروهی-فازی که در مسائل کیفی توصیه شده است، استفاده می شود. روایی داده ها نیز با شاخص ناسازگاری تایید شده است. «وضع موجود» و «توانمندی بهبود» نیز در قالب طیف لیکرت 7 تایی، مشخص شده اند. درواقع با تعمیم ماتریس اهمیت-عملکرد (IPA) به نحوی که اهمیت و عملکرد در یک بعد ماتریس تحت عنوان شکاف موزون قرار گرفته و در بعد دیگر با الهام از ماتریس جذابیت- توانمندی، توانمندی سازمان در اجرای هر سیاست قرار گرفته است. درنهایت، خروجی این روش در ماتریس «شکاف موزون-توانمندی» آورده شده که نشان دهنده اولویت های بهبود سیاست ها در صنعت مورد مطالعه می باشد.

این تحقیق با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای برنامه های استراتژیک در سطح گروه سایپا به اجرا درآمده است. محقق ضمن مطالعات کتابخانه ای و استخراج مهمترین عوامل شکست برنامه های استراتژیک و مصاحبه با خبرگان، مدلی را استخراج و برآن اساس پرسشنامه ای را تدوین نموده است. پس از کسب اطمینان از روایی و پایایی پرسشنامه، آن را در سطح 85 شرکت که به صورت تصادفی انتخاب شده اند، پیاده سازی نموده است. روش تحقیق از حیث هدف تحقیق، کاربردی، از حیث نوع داده ها، کمی و از حیث طرح تحقیق، توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که 20 مورد از موانع اجرای برنامه های استراتژیک در قالب 4 عامل محدودیت های ساختاری و فرهنگی، محدودیت های منابع (انسانی و مالی)، محدودیتهای سیستمی و مدیریتی و محدودیت برنامه ریزی دسته بندی گردیده است.

در جهان امروز، کارآفرینی و استفاده از آن در سازمان ها امری اجتناب ناپذیر است. تغییر و تحول در شرایط و نیازهای جامعه، موجب تغییر در رسالت سازمان های امروزی و تغییر جهت آن ها به سمت کارآفرینی شده است. اگر کارکنان سازمان کارآفرین باشند، فرصت های اقتصادی را بهتر درک کرده و در صحنه رقابت بیشتر دوام می آورند. شناسایی ویژگی های منحصربه فرد کارآفرینان و عوامل موثر بر رشد کارآفرینی در جامعه و سازمان، می تواند در دنیای معاصر به عنوان عنصر رشد و توسعه، در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی محسوب شود. از این رو به جهت نقش و اهمیت کارآفرینی وتاثیرگذاری ویژگی های فردی بر آن، هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر و رتبه بندی ابعاد شخصیتی 341 نفر به عنوان نمونه آماری از 3000 نفر پرسنل شرکت مادر تخصصی فرودگاه های کشور بر انواع کارآفرینی می باشد. ابزار پژوهش در این بررسی شامل یک پرسشنامه بوده که پایایی آن ها براساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 78/0 بوده و در محدوده قابل قبول می باشد. روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی- پیمایشی قرار داشته که از روش های موجود در آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی) و آمار تحلیلی (رگرسیون خطی چندگانه) با استفاده از نرم افزار SPSS استخراج گردیده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که متغیرهای ابعاد شخصیتی بر انواع کارآفرینی کارکنان شرکت مادر- تخصصی فرودگاه های کشور تاثیر داشته و شدت آن متفاوت می باشد. هم چنین بعد شخصیتی برون گرایی بیشترین تاثیر را داشته و بعد شخصیتی روان رنجوری تاثیری بر کارآفرینی ندارد.