فصلنامه جنگل و مرتع
پیاپی 42 (بهار 1378)

در میان افعالی که انسان به انجام آنها مبادرت می ورزد، برخی ارادی و بعضی غیر ارادی می باشند. انسان همواره می شوند (مگر آنکه کر باشد) اما اگر اراده کند می تواند گوش کند. همواره می بینیم (بشرط آنکه نابینا نباشیم) ولی زمانی که بخواهیم به چیزی نگاه کنیم لازم است تا اراده نماییم. از این گونه افعال می توان مواردی دیگر را نیز برشمرد که فراوانند.
در سفر و حضر، تنها یا با جمع، طبیعت اطرافمان را می بینیم و گاهی جزیی از طبیعت توجه مان را جلب می کند و به آن نگاه می کنیم مانند خراب شدن پل ها و یا جاده ها در اثر سیل، خم شدن و یا افتادن درختان در اثر رانش، بیرون افتادن ریشه های درختی تنومند در اثر فرسایش خاک اطراف آن و...

در این تحقیق پایگاه های سروهای دیرزیست استان یزد مورد بازدید قرار گرفت و شناسنامه مرفولوژی پایه ها (ارتفاع، قطر، یقه، قطر حددی تاج، وضعیت سلامتی درخت، جنسیت، تخمین سن تقریبی...) یادداشت برداری گردید. سروهای دیرزیست استان همگی از گونه Cu pressus semperviurens هستند.
دیرزیستی درختان در دو واژه اکوفیزیولوژی و ژنتیک مطالعه و بحث شده است. عوامل اکولوژیک مناطق استقرار سروها از جمله نام منطقه، نزدیکترین آبادی به درخت، طول و عرض جغرافیایی مناطق، ارتفاع محل، نزدیکی مخزن آب به درخت، عمق آب زیرزمینی (تحت الارضی)، نوع بافت خاک، رنگ خاک در عمق 2 سانتی متر، پوشش گیاهی مناطق...، در جداولی یادداشت و نکات مثبت و منفی مناطق بحث و بررسی شده است...

قدمت مشارکت به اندازه تاریخ بشر است، اما در سه دهه اخیر بیش از پیش مورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است. با این وصف تعریف جامع و دقیقی در مورد آن وجود ندارد.
تجارب چندین ساله منابع طبیعی نشان می دهد که منابع طبیعی نیز برای حفاظت و احیاء نیازمند مشارکت مردم است، البته موانع زیادی سد راه مشارکت در این بخش است به طور خلاصه در سه قسمت قابل بررسی است:1- موانع مربوط به ویژگی های فرهنگی اجتماعی، اقتصادی بهره برداران2- موانع مربوط به کارشناسان و برنامه ریزان3- مسائل و موانع مربوط به قوانین و مقررات دولتیفایق آمدن بر این موانع بدون همکاری دستگاه های مختلف اجرایی، عملی نخواهد بود. ترویج نیز به عنوان یک آموزش غیر رسمی، نقش مهمی در این رابطه ایفا می نماید.
مقاله حاضر یک رهیافت آموزشی دو مرحله ای را قبل از اجرای پروژه مشارکتی به مجریان و دست اندرکاران پیشنهاد معرفی می نماید.