فصلنامه جنگل و مرتع
پیاپی 71 (تابستان 1385)

توسعه روزافزون علوم منابع طبیعی و محیط زیست در سطح دنیا، ایجاد شاخه های نوینی از علوم و صنایع مربوط را در پی داشته که هر یک به نوبه خود قابلیت اثرگذاری و اثرپذیری از بوم سازه طبیعی را دارا هستند. دانش اکوتوریسم یا گردشگری طبیعت به عنوان یکی از پرجاذبه ترین و در عین حال پرمنفعت ترین علوم وابسته به منابع طبیعی و محیط زیست تلقی می شود که هنوز در ایران به طور جدی بدان پرداخته نشده است...

به منظور بررسی و ارزیابی اثرات طرح های مرتع داری و واگذاری آنها به بهره برداران در حفظ و احیاء مراتع استان آذربایجان غربی، طرح مرتع داری واگذار شده سر هلان از شهرستنا سلماس با 15 خانوار بهره بردار عشایری و مراتع عمومی غیرممیزی شده کوزه رش با بیش از 60 خانوار بهره بردار انتخاب گردیدند. برای جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر از مصاحبه، مشاهده و عملیات صحرایی استفاده شد که با استفاده از روش مصاحبه و پرسش نامه با بهره برداران گروه در یودر ییلاقی سرهلان و کارشناسان، مدیران منابع طبیعی استان و شهرستان سلماس، مزایا و معایب طرح مذکور از دیدگاه آنها مشخص و با...

هر ساله هزاران تن از خاک های حاصل خیز کشور تحت تاثیر عوامل فرساینده از پهنه های اراضی جنگلی، مرتعی و زراعی شسته شده و به مناطقی انتقال می یابد که نه تنها استفاده ی مجدد از آن مقدور نخواهد شد، بلکه خسارات هنگفتی که در اثر انباشت رسوبات حاصل می گردد، در بعضی موارد غیرقابل جبران است. پر شدن مخازن سدها و شبکه های انتقال آب، کاهش عمر مفید سدها، کاهش حاصل خیزی خاک و... از پدیده ی مخرب فرسایش در حوضه های آبریز است...

در این بررسی سعی شده است که با مطالعه ی سامان عرفی چشمه ی خزانه ی استان ایلام، عوامل موثر بر گسترش اراضی کشاورزی زیر آشکوب در جنگل های زاگرس و تاثیر این اراضی بر ساختار توده ها بررسی شود. برای این هدف با جنگل گردشی، تیپ های موجود در منطقه ی مورد مطالعه، شناسایی و با GPS محدوده ی آنها برداشت شد. همراه با برداشت تیپ های محدوده ی اراضی کشاورزی واقع در زیر آشکوب نیز برداشت و این داده ها به سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) منتقل شدند...

تعیین زمان چرا و حد بهره برداری مجاز گیاهان، به گونه ای که ضمن رسیدن به عملکرد بهینه ی دام، پایداری اکوسیستم مرتعی نیز تضمین گردد، از اصول اساسی در مدیریت مرتع به حساب می آیند. برای دستیابی به اهداف مورد نظر در مراتع مناطق خشک، مروری بر نتایج تحقیقات و تجارت حاصله طی سالهای 83-1378 در ایستگاه تحقیقات مرتع نیر استان یزد صورت گرفت. جمع بندی حاصله از پژوهش های انجام شده، نشان داد که نوسانات بارندگی منطقه، زیاد و تولید سالانه علوفه ی مرتع شدیدا متاثر از آن ها می باشد. ...

منطقه ی مورد مطالعه، قسمت شمال غربی پارک جنگلی نور به مساحت 40 هکتار بود که جزو آخرین بازمانده های جنگل های جلگه ای کرانه ی دریای خزر می باشد. جهت بررسی های کمی و کیفی ابتدا با استفاده از روش نمونه برداری انتخابی، 6 قطعه نمونه ی بزرگ دایره ای شکل، هر کدام به مساحت 4/0 هکتار در منطقه ی مورد مطالعه، برداشت شدند و مهمترین فاکتورهای کمی و کیفی درختان اوجا اندازه گیری و ثبت گردیدند...

گسترش اندک جنگل در استان یزد باعث جلب توجه بیشتر به آن شده است. به همین منظور، بررسی تغییرات سطح و تراکم جنگل در جنوب استان یزد در بین سالهای 1363 تا 1381 در سطح 142000 هکتار از اراضی جنوب استان یزد انجام گرفت. کاربری این اراضی در حال حاضر شامل جنگل، مرتع، کشاورزی و تاسیسات روستایی است. مناطق جنگلی در این محدوده شامل سه منطقه ی جنگل باغ معدن، جنگل باغ شادی و جنگل کرخنگان خوانسار است...

از 283 نمونه ی گیاهی جمع آوری شده از جنگل های زاگرس شمالی (استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه) 200 نمونه ی درختی یا درختچه ای می باشد که شامل 35 گونه، متعلق به 22 جنس و 14 خانواده ی گیاهی می باشد سه گونه ی بلوط غالب عبارتند از: وی ول Quercus Libani oliv، دار ماز Quercus infectoria oliv، برودار (بلوط ایرانی) Quercus brantii lindl، جنگلهای زاگرس شمالی در مقایسه با زاگرس جنوبی از تنوع گونه ای بیشتری برخوردار است و شدت فرسایش ژنتیکی آن کمتر می باشد...

طبقه بندی جوامع در ارتباط با سرشت جامعه و در واقع همان روش های تشخیص و تعریف جوامع گیاهی می باشند. هدف از ابداع روش های مختلف طبقه بندی، جمع کردن مجموعه ای از افراد (واحدهای نمونه برداری گیاهی یا قاب ها) براساس ترکیب فلورستیکی آنها است. حاصل، گروه های مشتق شده ای است که هر فرد داخل هر گروه، شباهت بیشتری با افراد همان گروه دارد. رج بندی و تکنیک های مختلف آن، یکی از روش های متداول در امر طبقه بندی جوامع گیاهی می باشد...

به منظور بررسی تکثیر غیرجنسی گونه ای ملج از طریق قلمه، آزمایشی در سال 82–81 انجام شد. اثرات بسترهای کاشت و «غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نوع قلمه بر ریشه زایی قلمه های گونه ی ملج بررسی شد. قلمه های ملج به دو صورت نیمه خشبی (تابستان) و خشبی (پاییز) تهیه شدند و برای تیمار قلمه ها از سطوح 1000 و 2000 و 4000 و 6000 و 8000 pmm از IBM استفاده شد...

از یک دیدگاه، مهمترین دستاورد کنفرانس زمین (ریو - 1992) قرار گرفتن تسهیلات محیط زیست جهانی «جف GEF» به عنوان سازوکار مالی بین المللی برای انتقال منابع مالی از شمال (کشورهای توسعه یافته) 1 به جنوب (کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته) 2 با هدف دستیابی به اهداف کنوانسیون های زیست محیطی در حال تصویب (کنوانسیون های تغییرات اقلیمی، تنوع زیستی و مقابله با بیابان زایی) بود...

امروزه فرسایش خاک و تولید رسوب، معضلی است که روز به روز روند افزایشی پیدا می کند و باعث از دست رفتن خاک سطحی دامنه ها، انباشت رسوب در مخازن سدها، رسوب گذاری در کانال ها و خسارت هنگفت به اقتصاد کشور می شود. پیش گیری یا حفاظت خاک و مطالعات مربوط به رسوب در دستور کار آبخیزداران قرار دارد. فرسایش خندقی نیز یکی از منابع مهم تولید رسوب خصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک بوده که باعث بروز صدمات جبران ناپذیری به خاک و سایر منابع با ارزش می شود...