فصلنامه جنگل و مرتع
پیاپی 72-73 (زمستان 1385)

این بررسی با استفاده از پرسش نامه و دریافت شفاهی و حضوری پاسخ بهره برداران در دوره های آموزشی و با حضور تعدادی از مجریان پیشرو طرح های مرتع داری و تعادل دام و مرتع مختلف استان های آذربایجان شرقی, قزوین, بوشهر, یزد, چهار محال بختیاری, ساری, کرمان, فارس, کهکیلویه و بویر احمد در سال 1383 به اجرا در آمده است. پرسش ها با هدف بررسی نظرات مجریان طرح های مرتع داری به منظور استفاده در برنامه ریزی مدیریت مرتع, تدوین شده است. ضمنا در این بررسی سعی شد, مقایسه ای بین نظرات مجریان طرح های مرتع داری در مورد سیاست ها و برنامه های...

سیستان و بلوچستان از جمله سرزمین های خشک و کم آب جنوب شرق کشور است. مردم این منطقه از هزاران سال پیش سیلاب را با روش های ساده مهار و مورد استفاده قرار داده اند. بومیان بلوچستان در زمینه ی بهره برداری از سیلاب, صاحب تجربه و دانش بومی ارزش مندی هستند. با هدف مطالعه, شناسایی و ارزیابی سامانه های سنتی بهره برداری از سیلاب در بلوچستان, تحقیقی با روش بررسی های دفتری, بازدید, ثبت مشاهدات میدانی و مصاحبه با خبرگان محلی انجام شده که این مقاله بخشی از نتایج آن می باشد. در بخش جنوبی بلوچستان, سامانه ای سنتی به نام...

در این مقاله توسعه ی پایدار, الزامات و اجزای آن به عنوان دیدگاه های نوین توسعه, مورد توجه قرار گرفته, سپس فرآیند توسعه ی پایدار و به تبع آن, عناصر مهم در توسعه یعنی مردم, منابع و مشارکت مورد بررسی قرار گرفته و با بررسی منابع طبیعی و توسعه ی پایدار و چالش های موجود سعی شده تا توسعه ی پایدار را بهتر و اصولی تر درک نموده و به وضع مطلوب تری در این زمینه برسیم.

گونه سمر Prisopis Juliflor از مبدا آمریکای لاتین با نام های کهور دریایی, کهور پاکستانی حدود چهل سال است که توسط دریانوردان به منظور توسعه فضای سبز حاشیه خیابان به عنوان گیاه زیستی وارد جنوب کشور شده است که بعدها مورد توجه دست اندرکاران طرح های عمرانی جنگل کاری و تثبیت شن های روان خصوصا در حوالی فرودگاه جدید بندرعباس قرار گرفت که امروزه تبدیل به توده های جنگلی دست کاشت با تراکم و تاج پوشش نسبتا انبوه شده است. هم چنین در سایر مناطق ناحیه رویشی نوار ساحلی جنوب کشور و حتی از مهران در استان ایلام و تا شهداد, کرمان هم...

تحقیق حاضر به بررسی عوامل موثر در برقراری ارتباط اثربخش بین محققان مروجان و کارگزاران اجرایی سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری کشور پرداخته است این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها, میزان نظارت و درجه کنترل متغیرها و قابلیت تعمیم یافته ها از نوع پیمایشی و به روش توصیفی- هم بستگی می باشد که علاوه بر تبیین عوامل موثر در ارتباط اثر بخش بین عاملان توسعه ی منابع طبیعی, نظرات و دیدگاه های کارشناسان منابع طبیعی را مورد مطالعه قرار می دهد. جامعه ی آماری مورد مطالعه در این تحقیق شامل 75 نفر از کارشناسان و مدیران پایه...

به منظور بررسی طرح تعیین مناسب ترین مدت زمان قرق تیپ گیاهی Bromus -Festuca در ایستگاه گله ی دام واقع در شمال غرب ایران در 5/13 کیلومتری شهرستان سلماس انتخاب شد. در مطالعه ی پوشش گیاهی تغییرات پارامترهای مورد مطالعه از قبیل درصد پوشش تاجی, تراکم, تولید, درصد پوشش تاجی گونه های کلاس I.II.III در سال های مختلف مطالعه مدنظر قرار گرفت, برای تعیین وضعیت, گرایش مرتع از روش چهار فاکتوری و ترازوی گرایش و برای محاسبه ی تولید از روش قطع و توزین استفاده گردیده است. تیپ بندی و تیپولوژی مرتع بر مبنای دو یا سه گونه ی غالب چند ساله...

جنگل های خزری شمال باقی مانده ی جنگل هایی از دوران سوم زمین شناسی می باشد و از نظر تنوع زیستی ذخایر ژنتیکی و پالئوبوتانیک دارای ارزش بالایی بوده و به حق می توان گفت که جزو میراث ملی و بین المللی به حساب می آید. متاسفانه به علت فقر مادی و فرهنگ زیست محیطی روستاییان جنگل نشین و حرص و آزقاچاقچیان و بهره برداران بخش خصوصی غیر متخصص, هر ساله, سطح وسیعی از این جنگل ها از بین می رود. مقایسه تصاویر ماهواره ای بین سال های 1992 و 2000 نشان می دهد که به عنوان مثال از سطح جنگل های منطقه شهرستان بهشهر سالانه...

بررسی فاکتورهای محیطی اثرگذار در پراکنش دو گونه درمنه دشتی و کوهی و به کارگیری این داده ها در تهیه ی نقشه ی پراکنش آن ها از اهداف اصلی این پژوهش بوده است. از مجموع 97 نقطه ی آمار برداری شده در منطقه ی شیر کوه یزد 58 نمونه روی مواد آهکی 24 نمونه روی مواد آذرین و 15 نمونه روی مواد مخلوط آهک و آذرین برداشت شد. اطلاعات مربوط به میزان تراکم پوشش هر گونه ی گیاهی به طور مجزا و نیز اطلاعات در رابطه با 27 فاکتور محیطی مختلف که احتمال تاثیر در پراکنش گونه ها داشت از محیط جمع آوری گردیدند. در همین راستا نقشه های پایه ی شیب و جهات...

به منظور بررسی اثر تاغ زارهای دست کاشت بر روی خصوصیات شیمیایی خاک سطحی در اراضی بیابانی شهرستان اردستان اقدام به اندازه گیری پارامترهای هدایت الکتریکی, اسیدیته ی گل اشباع, کربن, ازت و سدیم تبادلی در خاک این اراضی گردید, بدین منظور 3 منطقه ی تاغ کاری با سنین 15-10 سال, 25-20 سال و بیشتر از 26 سال و یک منطقه ی شاهد انتخاب گردید. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار در سال 1384 اجرا گردید و میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن در سطح 5 درصد مورد مقایسه, الکتریکی, کربن, ازت و سدیم تبادلی و کاهش اسیدیته ی گل اشباع...

نابودی جوامع گیاهی و جانوری,تخریب منابع آب و خاک, برهم خوردن تعادل بوم سازگان ها و کاهش تولید حیاتی از جمله بارزترین نمودهای بیابان زایی به شمار می روند که همه ی آن ها پی آمدهای فاجعه آمیزی دارند. ظهور بیابان زایی,سیمایی واحد و یکسان نداشته, بلکه به اشکال گوناگون و در ابعاد متفاوت رخ می نماید. در منطقه ی بورالان, عدم تعادل بین دام و مرتع و قطع بوته ها برای سوخت موجب حرکت ماسه های روان گردیده است, ماسه های روان از محلی به محل دیگر هجوم برده و به روستاها و سیستم ارتباطات صدمات زیادی وارد می سازند. بنابراین اجرای طرحی که...

خشکسالی های مستمر و بی سابقه چند ساله اخیر خسارات جبران ناپذیری را به منابع آبی و پوشش گیاهی استان سیستان و بلوچستان وارد آورده و ابعاد بسیار گسترده ای به خود گرفته است. بنابراین بررسی اثرات خشکسالی خصوصا بر روی پوشش گیاهی یک ضرورت محسوب می گردد. با توجه به این که برای مطالعه خشکسالی باید ویژگی های آن مطالعه گردد تا از آن طریق بتوان به مکانیسم بروز و نهایتا روش های مبارزه دست یافت. بنابراین با استفاده از روش آمار برداری تصادفی- سیستماتیک در رویشگاه ها یاصلی استان میزان تاثیر خشکسالی بر پوشش مرتعی...

کشور ایران علی رغم برخورداری از مساحتی پهناور از پوشش جنگلی اندکی برخوردار می باشد که عوامل مختلفی نیز این سطح اندک را مورد تهدید و هجمه قرار می دهند. یکی از این عوامل آتش سوزی های جنگلی است که از دو منشا طبیعی و غیر طبیعی نشات می گیرند. با این همه وجود یک تاج پوشش متراکم و مناسب می تواند از شدت و سرعت آتش سوزی ها بکاهد. تاج درختان در عرصه های متراکم و انبوه جنگلی با ایجاد سایه از افزایش دما ناشی از تابش اشعه خورشید در لاش برگ های پراکنده در جنگل...

به منظور مطالعه و تعیین سازگاری گونه های زیتون و اوکالیپتوس در آبخوان شهرستان خاتم استان یزد در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. در این تحقیق به مدت 3 سال صفات مختلف مورفولوژیکی نظیر ارتفاع, قطر یقه, قطر تاج مورد اندازه گیری قرار گرفت, نتایج تجزیه ی واریانس نشان داد که بین تیمارها در مورد قطر تاج پوشش و ارتفاع در سطح 1 درصد معنی دار بوده ولی در مورد قطر یقه در سطح 5 درصد معنی دار شده است و بین تکرارها در مورد قطر یقه قطر تاج پوشش و ارتفاع اختلاف معنی داری وجود ندارد. و در سال های مختلف, قطر تاج پوشش در سطح 1 درصد معنی...