فصلنامه ره آورد نور
سال هفتم شماره 24 (پیاپی 41، پاییز 1387)

جنگ رسانه‌ای، از برجسته‌ترین مولفه‌های جنگ نرم و جنگ‌های مدرن در جهان کنونی محسوب می‌شود. جنگ نرم به مثابه راهبرد و استراتژی انتخابی نظام سلطه برای تسلط بر افکار و اراده ملت‌ها تدوین و طراحی شده است.
امروزه انسان‌ها شاهد فراگیری بی‌سابقه رسانه‌‌ها و وسایل ارتباطات جمعی مدرن و نوین هستند. و به تبع، آن‌ها در معرض شدیدترین امواج رسانه‌‌ها قرار دارند. رسانه‌ها کارکردی دوسویه دارند؛ اما بیشترین حجم بهره‌گیری از آن در دست نظام سلطه قرار دارد؛ چنان که می‌توان به جرات گفت حفظ و گسترش قدرت استکباری نظام سلطه به حضور و ظهور رسانه‌ها وابسته است. رسانه‌ها پل ارتباطی و بلکه وسیله تسلط بر افکار، اراده و احساسات بشریت دوران معاصر به شمار می‌آیند. مراکز رسانه‌ای این استکبار که به مدرن‌ترین فناوری جهانی مجهزند، از یک سو ابزاری در جهت اجرای عملیات روانی قدرت‌ها علیه ملت‌ها و دولت‌های مستقل هستند و از سوی دیگر، وسیله‌ای برای کنترل، تضعیف، جهت‌دهی و هدایت جوانان در سراسر جهان محسوب می‌شوند.
دوسویه یا دو لبه‌بودن رسانه‌ها این فرصت را به وجود آورده که دولت‌ها و ملت‌های هدف بتوانند به آن دسترسی یافته و از آن در جهت نیل به اهداف و خنثا‌سازی توطیه‌ها و مقابله با امواج رسانه‌ای نظام سلطه بهره گیرند. بروز و ظهور برخی رسانه‌های منطقه‌ای پس از جنگ اول امریکا در یک دهه اخیر در خلیج فارس (1991 م) (شبکه الجزیره، العربیه، المنار، العالم و... بعد از سال 1996) در این راستا قابل بررسی است.
افزون بر بهره‌گیری نظام سلطه از رسانه‌های دیداری، شنیداری و نوشتاری پیشین، اکنون نیز این نظام با توجه به تحولی عظیم در بهره‌گیری از ماهواره‌ها، اینترنت، فرستنده‌های پرتابل، میناتوری، ریزپردازه‌ها، فیبر نوری، هواپیما‌های EC130E کومندو سولوی، هواپیما‌های‌هاوک و ده‌ها فناوری برتر رسانه‌ای، تجهیزات و ابزار‌هایی را که در دست سردمداران نظام سلطه است، در جهت تحمیل اراده خود بر ملت‌ها مورد استفاده قرار می‌دهد. قدرت‌ها بیشترین استفاده از رسانه‌ها را در جنگ می‌برند. با نگاهی به عملکرد امریکا در جنگ ویتنام، بالکان، کاراییب، افغانستان و دو جنگ خلیج فارس و همچنین اقدامات روانی و رسانه‌ای‌اش علیه انقلاب اسلامی، می‌توان به اهداف آن پی برد.

انسان عصر حاضر، افزون بر دنیای فیزیکی، که از زمان خلقت خود با آن مانوس بوده و با شرایط و مقتضیات آن خو گرفته، به دنیای جدیدی به نام فضای سایبر پا گذاشته که از ویژگی های متمایزی برخوردار است. این فضا توانمندی هایی برای پیشبرد بهینه امور در اختیار دارد که بشر را ناگزیر از به کارگیری بدون تبعیض و فراگیر آن در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی، بهداشت و درمان و حتی نظامی کرده است. انعطاف پذیری و سادگی بی نظیر در کاربری، حتی موانع سنی و میزان دانش و مهارت را نیز برداشته است. بی تردید، این وضعیت بیم و امیدهایی را بر می انگیزد. اما آن چه مسلم است این که بهره برداری صحیح و سودمند از این فضا مستلزم رعایت هنجارهایی است که تخطی از آنها میتواند باعث آسیب هایی شود و برخی از آن ها حتی مستوجب جرم انگاری و مجازات گردند. با این حال، چنان چه به کاربران، که مانند کودکی نوپا در این دریای بیکران رها هستند، آموزش های صحیحی داده نشود، هرگونه مقابله با هنجار شکنی های سایبری در جهت برقراری موازین اخلاقی سایبری، می تواند با ایرادات جدی حقوقی و اخلاقی مواجه گردد. این نوشتار بر آن است با بررسی راهکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم سایبری، به عنوان شاخه های از پیشگیری از وقوع هنجارشکنی های مجرمانه سایبری، میزان کارایی آن را در نهادینه سازی هنجارهای اخلاقی سایبری مورد بررسی قرار دهد.

رونمایی از جامع ترین نرم‌افزار فلسفی با عنوان «کتابخانه حکمت اسلامی» با حضور علماء، فضلا و فرهیختگان حوزه و دانشگاه هجدهم مهرماه سال جاری در سالن اجتماعات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار شد.
در ابتدای مراسم حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع رسانی کشور و رییس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با بیان آیه «و من یوت الحکمه فقد اوتی خیرا کثیرا» ارایه نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی را  برگ زرین دیگری از خدمات و زحمات شبانه روزی محققان و پژوهشگران مرکز تحقیقات دانست که هم اکنون به ثمر نشسته است.
وی ادامه داد: فرایند تولید اطلاعات و تبدیل آن به دانش، فرایندی طولانی و حتی فرآیند یک طول عمر است. ما برای اینکه به تولید علم برسیم، لازم است مقدمات تولید علم را فراهم آوریم؛ چرا که بدون فراهم آوردن مقدمات علم و دانش، دستیابی به حوزه تولید میسر نبوده و در راستای آن ورود به حوزه نوآوری بسیار دشوار و غیر ممکن خواهد بود و یکی از مقدماتی که امروز لازم است به آن توجه داشته باشیم، این است که ورود به جامعه دانایی محور نیازمند گذر از یک گردنه بسیار دشوار و صعب العبور است و برای عبور از این گذرگاه دشوار و رسیدن به جامعه دانش بنیاد، راهی جز رسیدن به جامعه اطلاعاتی نیست.
وی گفت: جامعه اطلاعاتی مفهومی آشنا برای حوزه‌های علمیه بوده و عمر آن در دنیای جدید تنها به 5 تا 6 سال پیش بر می گردد.

آشنایی با اصول، مبانی و فلسفه طراحی User Interfaces، یکی از مهم‌ترین پیش نیازهای طراحی رابط کاربری و بومی‌سازی نرم‌افزارها، به خصوص نرم افزارهای اسلامی است. هدف این مقاله ارایه تعریف کاربردی قابل قبول از خصوصیات مشترک رابط کاربری گرافیکی نرم‌افزار‌هایی است که برای اهداف از پیش تعیین شده طراحی شده اند. این امر به ایجاد هماهنگی بین نرم‌افزار‌ها و سهولت فراگیری و کاربرد آن‌ها کمک می کند.
اصول کلی طراحی رابط کاربری (User Interfaces) و سال ها تجربه طراحی رابط کاربری نشان داده است که پای بندی به اصول و چارچوب های مشخص، به بهبود کیفیت و کارآیی رابط کاربری گرافیکی یا User Interfaces کمک می کند. حفظ این اصول هنگام طراحی و بومی سازی یک نرم‌افزار، لازمه تضمین کیفیت آن است.

مطالعه درباره حقیقت و حقانیت امامت، سابقه ای بسیار طولانی در تاریخ اندیشه اسلامی دارد. آثار گوناگون، به ویژه رساله های مستقل در امامت و مسایل فرعی آن، نشانگر اهمیت این مساله، نزد دانشمندان مسلمان است.
تاریخ پرماجرای امامت در اندیشه دینی، سرشار از پژوهش های گرانقدر در ساحت امامت است. ترویج و تبلیغ معارف حیات بخش دینی، احیا و نشر فرهنگ جامع اسلام، معرفی سیره نورانی اسوه‏های الهی و پاسداری از تحریف این معارف، بهره‏جویی از روش های نوین هر عصر و زمان و نیز استفاده از ابزارها و امکانات هر دوران جهت کارآمدی بیشتر و فراگیر شدن این امر سرنوشت‏ساز، از ویژگی‏های رسولان نور و بانیان سعادت بشری از آدم تا خاتم و از عصر نبوی تا دوران غیبت مهدوی به شمار می‏آید.
از این رو، بر ما است که با پیشرفت روزبه روز علم و فناوری و همچنین تهاجم پیاپی استکبار جهانی به اسلام، به ویژه مذهب تشیع، همراه با ابزار و فناوری روز پیش رویم و به مقابله با آنان برخیزیم. 
امروزه از جمله والاترین رسالت رسانه های اطلاع رسانی، معرفی همه جانبه سیره فردی و اجتماعی اهل بیت (ع) است.
نرم‌افزار «در نجف» از سلسله نرم افزارهای مذهبی است که به  معرفی اهل بیت (ع) اختصاص دارد و شاید بتوان آن را یکی از بهترین نرم افزارهای موجود دانست که در خصوص معرفی شخصیت و منزلت امیر مومنان علی (ع) تولید شده است.
 این نرم‌افزار  به همت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج) در قالب برنامه ای چند رسانه ای تولید شده و در اختیار کاربران قرار گرفته است.
در این نوشتار سعی کرده ایم خوانندگان عزیز را با ویژگی ها، محتوا و امکانات این لوح فشرده آشنا کنیم و به برخی کاستی‌ها و بایسته‌های آن نیز اشاره نماییم.

سیره و روش زندگانی رسول خدا(ص) از نخستین روزهای پیامبری و حتی پیش از آن، توجه بشر، به خصوص شیعیان و مسلمانان را به خود جلب کرده است و این امر پس از نزول آیه 21 سوره احزاب (لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه) بیش از پیش اهمیت یافت و الگوپذیری از زندگی ایشان با تاکید خداوند متعال روزافزون گشت.
اهمیت سیره و روش زندگی پیامبر سبب شد تا بعد از وداع ایشان از این دنیا، گزارش ها و روایات مربوط به آن حضرت با قداستی شایسته، جمع آوری گردد و اکنون نیز با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، تمام این موضوعات در قالب برنامه نرم افزاری تهیه و تدوین گردیده و در اختیار کاربران قرار داده شده است.
اهمیت این موضوع، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی را بر آن داشت تا مباحث مربوط به رسول اکرم (ص) را در یک نسخه نرم افزاری تهیه و تدوین نموده، آن را در اختیار پژوهشگران محترم قرار دهد.
اولین منبع تحقیقی این برنامه، قرآن کریم است که با استفاده از کتب تفسیری همچون تفسیر مجمع البیان و ترجمه آن، به پژوهش در محتوای آیات مربوط به  رسول گرامی اسلام (ص) و بیان اسباب نزول آن پرداخته شده است.
احادیث شریف نبوی نیز از کتاب ارزشمند  بحار الانوار استخراج شده است. همچنین برای بررسی ابعاد مختلف زندگی رسول اکرم(ص) از کتب تاریخی معتبری چون: ارشاد شیخ مفید، تاریخ یعقوبی، تاریخ طبری، مناقب ابن شهر آشوب، مغازی، واقدی و چند کتاب تاریخی مهم دیگر استفاده شده است. از کتاب های تاریخی معتبر معاصر نیز از کتاب تاریخ اسلام نوشته دکتر آیتی و فروغ ابدیت تالیف آیت الله سبحانی استفاده شده است.
در بخش دیگری از این برنامه، آداب زندگانی و اشعاری که تاکنون در مدح و منقبت رسول خدا(ص) سروده شده، گنجانده شده است. همچنین با استفاده از دو کتاب معتبر «المجدی» و «الفخری» و نیز کتاب «جمهره انساب عرب» ذریه آن حضرت تا قرن پنجم هجری آورده شده است.

پایگاه اندیشوران وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) یکی از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی این مرکز است که در سال 1387 راه اندازی شده است.
 هدف از راه‌اندازی این پایگاه ایجاد فضایی مناسب برای اطلاع‌رسانی هر چه بهتر در زمینه معرفی محققان حوزه است. اطلاعات ارایه شده در این پایگاه حاصل زحمات تعدادی از محققان و فضلای حوزه است که در طول 5 سال گذشته جمع آوری  شده است.
این پایگاه در صدد است که همه محققان حوزوی را شناسایی و معرفی نماید و البته به دلیل عدم همکاری برخی محققان و یا عدم دست یابی به بعضی از آنان، تعداد قابل توجهی از این عزیزان معرفی نشده اند که امیدواریم ایشان نیز با مراجعه به پایگاه، نسبت به معرفی خود اقدام نمایند.
فصلنامه ره آورد نور با توجه به رسالت اطلاع رسانی خود، مصاحبه ای را با مدیر محترم این پایگاه، جناب آقای ملکی ترتیب داده است که در ذیل مشروح آن، از نظر خوانندگان عزیز می گذرد.

پایگاه اینترنتی حوزه نت، در جهت اطلاع رسانی به پژوهشگران و علاقه مندان مباحث مربوط به انقلاب و نیز تقویت هرچه بهتر دانشنامه انقلاب اسلامی، اقدام به عرضه دانشنامه دفاع مقدس نموده است. به منظور آشنایی بهتر با این دانشنامه اینترنتی، به حضور مدیر محترم پایگاه حوزه جناب حجه الاسلام والمسلمین دکتر ترخان رسیدیم و در گفتگویی صمیمی اهداف، ساختار و بخش های مهم این دانشنامه را جویا شدیم. آنچه پیش روی شما است، حاصل این مصاحبه است که امید می رود مورد استفاده خوانندگان عزیز قرار گیرد.

جهان اینترنت و وب، دنیایی از اطلاعات را پیش روی ما قرار می‌دهد و روزبه‌روز بر حجم اطلاعات آن افزوده می‌شود. دیده‌های نو و بدیع موجب می‌شود تا پایگاه‌های اینترنتی با این تفکرات و ایده‌های جدید، جذابتر و  راه‌های استفاده و مرور صفحات وب آسان و کارآمدتر گردد. بیشتر مدیران پایگاه‌ها درپی ایجاد فضا و مجالی مناسب برای اظهار نظرات و بازتاب پیشنهادات مشتریان خودشان هستند تا از این طریق بتوانند به‌سرعت نقاط ضعف برنامه‌ها و کالاهایشان را کاهش دهند و به این منظور، برای مدتی طولانی بر روی نرم‌افزارهایشان برچسب آزمایشی وجود دارد. این تحولات چنان گسترده و فراگیرند که وقتی صحبت از وب 2 می‌شود، برای برخی امری پذیرفتنی به نظر نمی‌آید و این تحولات را به علت سرعت همگیری آن، تصدیق نمی‌کنند. ولی اگر منصفانه به عقب برگردیم و شرایط  وب را در ده سال قبل در مقایسه با ویژگی‌ها و خصیصه‌های کنونی آن بررسی کنیم، بی‌شک متوجه می‌شویم کاربرانی که اکنون در وب به مرور می‌پردازند، در فضایی که محل جمع ایده‌ها و تفکرات نو می‌باشد تنفس می‌کنند. این ایده‌ها، فضا و مجال جدی حضور کابران عادی را در دنیای به هم پیچیده وب، پررنگ‌تر کرده است. از این رو، وب و آینده آن سالها است که موضوع بحث بسیاری از متخصصان، وبلاگ‌نویسان وکتابداران، بوده و هست. وب هم هرازچندگاه مانند نرم‌افزارها، نسخه‌های جدیدی پیدا می‌کند که با اعداد مشخص می‌ شوند: وب 1، وب 2، وب 3 . در آغاز اگرچه وب 2 فقط یک ادعای بی‌اساس به نظر می‌رسید، اما اکنون وب 2 انقلابی‌ برپا کرده است؛ انقلابی که شبکه جهانی اینترنت را به سوی «همگانی شدن» پیش می‌برد.
پایه‌ وب 2 بر مشارکت کاربران یا به عبارتی  بر خرد جمعی استوار می‌باشد. دوره‌ای که فقط جمعی از ویراستاران و گردانندگان پایگاه‌ها به تولید محتوا می‌پرداختند و کاربران از آن سو فقط به خواندن اطلاعات مشغول بودند، به سر آمده است و اینک کاربران هر کدام به مانند ویراستاران و گردانندگان پایگاه‌ها به تولید محتوا می‌پردازند و صاحبان سایت‌ها نقش مدیریت محتوا را بر عهده دارند و موج گسترده‌ای از اطلاعات توسط همین کاربران عادی وارد دنیای وب می‌شود.

پیشرفت‌های فناوری در عصر جدید سبب ظهور شیوه‌های جدید گردش اطلاعات و کاهش اساسی در هزینه‌های فناوری و ارسال اطلاعات گردیده است و نتیجه این امر، انفجار اطلاعات است.

امروزه رسانه‌ها توانسته‌اند به همه زوایای زندگی بشر وارد شوند و بر نوع فکر و نگرش آن‌ها تاثیر بگذارند.

رسانه‌ها به گونه‌ای درهم آمیخته‌اند که توان اندیشیدن را از انسان‌ها سلب می‌کنند؛ به طوری که موجبات انقیاد آدمی نسبت به آنچه را که این رسانه‌ها می‌گویند، فراهم آورده اند. در واقع، انسان به تعبیر مک لوهان در عصر «برون راهبر» یا «دگر راهبر» می‌باشد؛ چرا که در عصر ارتباطات جمعی و نفوذ این گونه رسانه‌ها به حریم خانه‌های شخصی، هر کس از این وسایل ارتباطی  الگو می‌گیرد؛ زیرا انسان اصولا الگوپذیر است و برای اعمال و رفتار خویش به دنبال الگوها می‌گردد. از این‌رو، به راهی می‌رود که از طریق این وسایل تجویز شود. بنابراین، صاحبان و طراحان این گونه وسایل، راهبران اندیشه و عمل انسان‌ها به شمار می‌آیند.(1)

در واقع، این رسانه‌ها با ساخت و پردازش افکار عمومی، فضا را برای اقدامات سیاسی در دهکده جهانی فراهم می‌کنند. آن‌ها با تضعیف باورهای  اعتقادی و پیشینه ملی، فرهنگی، قومیتی و دست زدن به اقداماتی از قبیل: شایعه پراکنی، گسترش ترس و وحشت، رشوه دادن به انسان‌های ضعیف النفس و بزرگ جلوه دادن مشکلات، نقش ستون پنجم را در جنگ بازی نموده و همانند پیاده نظام‌های دشمن، زمینه را برای سقوط حکومت‌ها و تسلط بر آنان فراهم می‌آورند.

اسلام به عنوان دومین دین بزرگ جهانی با ظهور انقلاب اسلامی ایران طراوتی تازه یافته و روزبه‌روز بر تعداد پیروانش به شکل چشم‌گیری افروده می‌شود، که البته این مساله در تضاد با سیاست‌های افزون‌طلبانه کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا می باشد. این کشورها که از گسترش روزافزون اسلام به وحشت افتاده بودند، به طرق مختلف برای مقابله با اسلام بسیج شدند. رویدادهای چند سال اخیر و استراتژی‌های به‌کار برده شده توسط آمریکا و دیگر کشورهای غربی که در مقابل کشورهای مسلمان و به‌خصوص ایران اسلامی گرفتند، خود نشان دهنده میزان هراس دشمنان اسلام است. آنان با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف به جنگ علنی علیه اسلام دست زدند. نوشتن کتاب آیات شیطانی توسط سلمان رشدی مرتد، جنگ‌های گوناگون در خاورمیانه که روزانه تعداد زیادی از انسان‌های بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشد، تمسخر نمادهای مقدس مسلمانان و احکام و مبانی مترقی آن و توهین به شخصیت‌های بزرگ و با عظمت اسلامی مانند پیامبر عظیم‌الشان اسلام(ص)، ساخت فیلم‌های گوناگون مستند و سینمایی  در تروریست جلوه دادن مسلمانان و منتسب کردن خشونت‌ها به اسلام و قرآن و نیز روش‌های گوناگون تبلیغاتی در ترویج مسیحیت در کشورهای اسلامی  و به‌خصوص ایران اسلامی همگی دلایلی از میزان هراس دشمنان از اسلام است.

یکی از موسسات پژوهشی در این زمینه تحقیقی انجام داده است که بر اساس آن تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات شهری، تبلیغات در اقشار، تبلیغات در کلیساهای خانگی و تبلیغات اینترنتی، شش راه تبلیغ مسیحیت در ایران است. در اینجا به بررسی ترفندهای بکار گرفته شده در تبلیغات اینترنتی پایگاه های مسیحیت می‌پردازیم.

همان‌طور که برای انتخاب محل سکونت یا محل تجارت، نخستین سوال شما، از نشانی منطقه مورد نظر است، برای راه‌اندازی یک وب‌سایت نیز این امر مرحله شروع به شمار می‌رود. و همان‌گونه که در دنیای واقعی نشانی شما بیانگر بسیاری از نکات برای مخاطبان قبل از رویارویی با شما است، در دنیای مجازی نیز این امر صادق است.
به عنوان مثال، نشانی سکونت شما در یک محل گران‌قیمت یا ساختمان معروف، گویای سطح بالای توان اقتصادی شما است، نشانی دفتر کار شما در یک محل مسکونی ممکن است مشکلاتی را برای شما به‌وجود آورد یا مراجعان شما را دچار سردر‌گمی نماید و یا فعالیت‌های تجاری در مناطق مسکونی ممکن است با محدودیت‌هایی روبه‌رو گردد.
با کمی تفاوت می توان مشخصه‌های مشابهی را نیز برای نشانی مجازی تعریف نمود. هر پایگاه می تواند از طریق تعداد نامحدودی نشانی ثبت‌شده قابل دسترسی باشد. به همین دلیل، در این نوشتار به اجزاء و ویژگی‌های نشانی یک پایگاه اینترنتی اشاره می‌نماییم.

هر نشانی IP به صورت واقعی از دو قسمت تشکیل شده است. نشانی شبکه و نشانی میزبان روی همان شبکه خاص. نشانی شبکه، محلی (Lan) خاص را توضیح می دهد که ترافیک می تواند برای رسانیدن بسته هدایت شود و نشانی میزبان، ماشین مخصوص روی شبکه محلی داده شده را توضیح می دهد.
پرسشی که در این جا پیش می آید، این است که چگونه رایانه و یا مسیریاب می داند که کدام قسمت از نشانی IP مربوط به شبکه و کدام مربوط به میزبان است؟
در پاسخ باید گفت که چون اطلاعات پایه گذاری شده روی قسمتی که Netmask نامیده می شود، آن را تعریف می کند و به همین دلیل، نت مسک مشخص می کند که کدام بیت ها در نشانی شبکه هستند و بقیه بیت های نشانی IP در قسمت میزبان واقع شده اند.
نت مسک، عددی است که بیت های آن را وقتی که قسمتی از نشانی شبکه است، به مقدار 1 تنظیم می کند. وقتی که بیت داده شده در نشانی آی پی قسمتی از نشانی میزبان است، نت مسک دارای بیت صفر است. پس شما می توانید نشانی شبکه را با ترکیب ساده تمامی نشانی آی پی با نت مسک با استفاده از عملگرXOR تشخیص دهید.
در مثال زیر تخمین نشانی شبکه را با استفاده از نشانی IP و Netmask مشاهده می کنید: