نشریه علوم زمین
پیاپی 65 (پاییز 1386)

قرنهاست که بشر در نشیب و فراز شناخت ویژگی های منظومه شمسی به ویژه زیستگاه خود یعنی زمین است که یکی از سیارات این منظومه هست. از همان زمانی که گالیله با آن همه مساعی که به خرج داد تا ثابت کند که این کره خاکی ثابت نیست و به دور خورشید در گردش است و به گوش کسی نرفت و دست آخر هم مجبور شد برای زنده ماندن توبه نامه ای تقدیم کشیش مدعی العموم وقت نماید، تا زمانی که نیوتن به کشف جاذبه زمین با افتادن سیبی از درختی نایل آمد و تا وقتی که کپرنیک لهستانی با نوشتن کتاب بزرگ خود به نام«درباره اجسام آسمانی» هیئت بطلمیوسی را برای اولین بار رد کرد تا جایی که بشر قرن بیستم گاگارین فقید را به ماوراء نیروی جاذبه فرستاد و این زمان یعنی قرن بیست و یکم که هزاران ماهواره از این کره خاکی و پیرامون آن اطلاعاتی در اختیار مردمان این کره خاکی قرار داده اند، بسیاری از مجهولات معلوم شده و بسیاری معماها در این رابطه حل شده است، ولی معمای جدیدی که با شروع قرن صنعتی شدن به وجود آمده، می رود به یک فاجعه جهانی و یا به عبارت ساده تر نابودی کره ای که قرنها برای شناختش زحمت کشیده شده، منجر شود. بلی معمای آلودگی بزرگ پیش رو است که روز به روز پیچیده تر می شود...

در این تحقیق از سامانه پشتیبان تصمیم (Decision Support System: DSS) برای حمایت مدیران در تصمیم گیری در مورد وضعیت روستاهایی که در معرض خطر زمین لغزش قرار دارند استفاده شده است. هدف از کاربرد این سامانه، ارائه روش بهینه برخورد با خطر بروز زمین لغزش در مناطق روستایی می باشد. برای تصمیم گیری در این مورد از نرم افزار دفنیت (Definite) از سامانه پشتیبان تصمیم استفاده شده است و مدلی برای آن تنظیم شده که شامل سه راهکار: تثبیت زمین لغزش، اجتناب از خطر لغزش (جابه جایی روستا)، و پذیرش ریسک و با مد نظر قرار دادن چهار تاثیر (اثر) هزینه، کاهش خسارت جانی، نظر مردم و نظر مدیران محلی در مورد هر راهکار می باشد. این راهکارها از لحاظ چهار اثر مذکور سنجیده و با هم مقایسه می شوند تا در نهایت راهکار بهینه از بین آنها انتخاب گردد. برای تعیین هزینه راهکار تثبیت ابتدا بایستی تعیین نمودکه آیا زمین لغزش با روش های معمول در کشور قابل تثبیت هست یا خیر؟ این کار با استفاده از نرم افزار دیگری از سامانه پشتیبان تصمیم انجام می گیرد. پس از تعیین جزئیات روش، هزینه های لازم برای آن برآورد می گردد. مقادیر بقیه اثرها نیز برآورد شده و بدین ترتیب کاربر می تواند با وارد نمودن این اطلاعات در مدل، گزینه بهینه را انتخاب نماید. بررسی موردی زمین لغزش باریکان توسط این مدل انجام گرفته و راهکار تثبیت زمین لغزش به عنوان مناسب ترین راهکار برای برخورد با معضل زمین لغزش در این منطقه پیشنهاد شده است. نتایج با بررسی های میدانی و جامع انجام یافته در این خصوص مطابقت دارد.

بر اساس نقشه های تاریخی IRAN & TURAN (1872)، تغییر دهانه خروجی سپیدرود در دریای کاسپین از دستک به کیاشهر در طی سالهای نه چندان گذشته انجام گرفته است. اگرچه مهاجرت جانبی گسترده رودخانه های مآندری در دلتا دور از انتظار نیست و نوسانهای تراز دریای کاسپین در تغییر سطح اساس این رود نقش مهمی داشته است، اما انحراف سپیدرود و تشکیل خم بزرگ آن بین کوچصفهان و آستانه به احتمال در ارتباط با فعالیت ساختارهای پنهان منطقه است. در این پژوهش سعی شده است با بررسی الگوی حوضه آبریز منطقه و با استفاده از شاخصهای ریخت - زمین ساختی به تاثیر فعالیت گسل کاسپین (خزر) به عنوان مرز جلگه کاسپین و کوه های البرز بر الگوی رودهای منطقه و بررسی گسلهای مرز پیشانی کوهستان پرداخته شود.

در این مطالعه سازند آب تلخ (برش مزدوران)که در کپه داغ برونزد دارد مورد مطالعه قرار گرفته است. قاعده مارنی این سازند روی سنگ آهک سازند آب دراز قرار دارد و لایه های بالایی آن به سن ماستریشتین پسین با رسوبات ماسه ای سازند نیزار به صورت تدریجی پوشیده شده است.
سازند آب تلخ به دلایل گوناگون، بخصوص ویژگی های سنگی و زیستی، به خوبی قابل مقایسه با واحد مارنهای اکینید دار ایران مرکزی است. شباهتهای یاد شده سبب شد که این واحدها را در برش مزدوران (کپه داغ) و برش بهارستان (اصفهان) مقایسه کنیم. با مطالعه 100 نمونه از این دو برش، به شباهتهای دیرین شناسی و سنگی زیادی دست یافتیم که شواهد محیطی و دیرینه بوم شناختی این شباهت را تایید می کند.
این دستاورد، می تواند بیانگر پیوند نزدیک دو حوضه کپه داغ و ایران مرکزی باشد. شواهد فسیلی که در این دو برش یافت شده است عبارتند از: Globotruncana ventricosa (White)، Globotruncanita elevata (BrotzenGlobotruncana arca (Cushman)، Globotruncanita stuartiformis (DalbiezGlobotruncana bulloides Volger، Globotruncana lapparenti Brotzen(Globotruncanita calcarata (Cushman)، Globotruncana linneiana (d'' Orbigny

با توجه به فراوانی نسبی و محدوده چینه شناسی کوتاه و گسترش جغرافیایی وسیع نانوفسیلهای آهکی، این گروه از فسیلها ابزار بسیار مناسبی برای زیرتقسیم بندی زیست چینه شناختی، بویژه در کرتاسه پسین هستند. بدین سبب و به علت نبود مطالعات دقیق فسیل شناسی، نانوپلانکتونهای آهکی در برش الگوی سازند نیزار مورد مطالعه قرار گرفته است. سنگ شناسی سازند شامل ماسه سنگهای ستبر لایه گلوکونیتی، شیل و یک لایه سنگ آهک ماسه ای در بخش بالایی است.
بر مبنای مطالعات انجام شده، 22 جنس و42 گونه نانوفسیل در برش الگو شناسایی و عکسبرداری گردید.
با توجه به گسترش چینه شناسی نانوپلانکتونهای آهکی، بازه زمانی برش مورد مطالعه، با زونهای CC25 وCC26 از زون بندی Sissingh (1977) و زیرزونهای CC25c وCC26a و CC26b از زون بندی Perch – Nielsen(1985a) همخوانی دارد. بر مبنای زیست زونهای مشخص شده، سن سازند نیزار در محل برش الگو ماستریشتین پسین پیشنهاد می گردد.

یکی از ابزارهای مناسب که در تفسیر ناپیوستگی های ساختاری و رخساره های چینه شناسی درون مکعب داده های لرزه ای سه بعدی به مفسر کمک می کند، نشانگر لرزه ای همدوسی است. اندازه گیری های همدوسی در سه بعد، تشابه ردلرزه به ردلرزه را بیان می کنند و بنابراین تغییرات قابل تفسیر را در این گونه موارد نشان می دهند. ردلرزه های مشابه با ضرایب همدوسی بالا به نقشه در می آیند، در حالی که بی هنجاری ها مانند ناپیوستگی ها، ضرایب همدوسی پایینی دارند. همدوسی لرزه ای معیار سنجش تغییرات جانبی در پاسخ لرزه ای که علل آن می تواند ساختار زمین شناسی، چینه شناسی، سنگ شناسی، تخلخل و وجود هیدروکربن باشد را نمایان می سازد. خروجی این نشانگر، مکعب همدوسی لرزه ای سه بعدی است که ناپیوستگی های ساختاری و رخساره های چینه شناسی را با قدرت تفکیک بالاتری به تصویر می کشد. در این مقاله، کاربرد دو نشانگر لرزه ای همدوسی متداول بر مبنای همبستگی عرضی و ساختار ویژه در شناسایی گسلها روی داده های لرزه ای مصنوعی و واقعی نشان داده می شود. با بررسی نتایج به دست آمده در این روش، می توان مشاهده کرد که این روش برای مدلهای مصنوعی برای نسبت سیگنال به نوفه های پایین و برای داده واقعی پاسخ مناسبی می دهد. همچنین مقایسه روش همدوسی بر مبنای ساختار ویژه با روش همدوسی بر مبنای همبستگی عرضی نشان می دهد که قدرت تفکیک آن برای تشخیص گسلها بیشتر است.

این تحقیق به منظور بررسی امکان پرعیار سازی کانسار آنتیموان لخشک با استفاده از روش فلوتاسیون انجام شده است. عیار آنتیموان در نمونه 23/17 درصد است. مهم ترین کانی های موجود در نمونه، استیبنیت، کوارتز و پیریت و درجه آزادی ذرات استیبنیت 210 میکرون است.
برای فرآوری کانسار آنتیموان لخشک، نمونه اولیه از نظر دانه بندی به سه بخش تقسیم شد و پر عیار سازی بخش دانه ریز آن (38+210- میکرون) به روش فلوتاسیون بررسی شد. عیار بار ورودی به فلوتاسیون 50/20 درصد است. در انجام آزمایشهای فلوتاسیون از روش آماری تاگوچی استفاده شد و پارامترهای موثر در فرآیند بهینه شدند. پارامترهای بهینه فلوتاسیون شامل فعال کننده سولفات مس با غلظت 1700 گرم بر تن، کلکتور امیل گزنتات پتاسیم با غلظت 900 گرم بر تن، درصد وزنی جامد در پالپ 22 درصد و دانه بندی 38+150- میکرون تعیین شد. همه آزمایشها در pH طبیعی (8/6) انجام شد و کف ساز مورد استفاده نیز MIBC بود. در این شرایط کنسانتره ای با عیار 38 درصد Sb و بازیابی 91 درصد به دست آمد.

زمین لرزه 11 فروردین 1385(31 مارس 2006م) با بزرگای گشتاوری 1/6، روستاهای منطقه درب آستانه (سیلاخور) در استان لرستان را ویران کرد. ناحیه رومرکزی این رویداد در قلمرو زون گسل اصلی معاصر(Main Recent Fault،MRF) و سازوکار راستالغز راستگرد آن نیز مشابه دیگر زمین لرزه های این سامانه گسلی است. این زمین لرزه با پسلرزه های نسبتا فراوانی همراه بوده که در این تحقیق، توالی پسلرزه های آن با استفاده از معیارهای کمی ضریب تغییرات (coefficient of variations،Cv)، توان تابع چگالی طیفی(power spectral density) و ابعاد فراکتالی تعمیم یافته (generalized fractal dimensions) مورد مطالعه قرار گرفته است. شاخصهای کمی محاسبه شده حاکی از وجود ساختار فراکتالی (fractal structure) در توزیع زمانی و مکانی پسلرزه های این زمین لرزه است. مشاهده رفتار فراکتالی علاوه بر تایید وجود خوشه بندی در توزیع پسلرزه ها، دلیلی بر ناهمگنی وضعیت زمین شناسی و ژئودینامیکی منطقه کانونی زمین لرزه نیز هست. نتایج به دست آمده نشان می دهد با گذشت زمان ابعاد چندفراکتالی توالی زمانی پسلرزه ها کاهش و ابعاد چندفراکتالی مراکز سطحی آنها افزایش یافته است. به نظر می رسد این تغییرات ناشی از تغییر رژیم تنش زمین ساختی و تاثیر گسلهای فرعی و همراه (secondary and sympathetic faults) باشد. نتایج به دست آمده همچنین دلالت بر کاربرد موثرتر روش چندفراکتالی نسبت به روش های فراکتالی ساده برای مطالعه رفتار خوشه بندی فرایند پسلرزه ای دارد.

کانسار تنگستن (مس-روی) چاه کلپ در محدوده بلوک لوت قرار دارد. این بلوک جزیی از سکوی پالئوزوییک ایران مرکزی است، که به شدت تحت تاثیر حرکات کوهزایی کیمرین پسین قرار گرفته است. توالی آتشفشانی- رسوبی تریاس بالایی- ژوراسیک که کانه زایی چاه کلپ را در بر دارد، تا حد رخساره شیست سبز- آمفیبولیت پایینی دگرگون شده است. این توالی، از قدیم به جدید شامل شیست متاپلیتی سیلیسی، توف فلسیک دگرگون شده زیرین، آهک دگرگون شده با میان لایه هایی از متاچرت (که افق کانه دار اصلی در قاعده آن تشکیل شده است)، تناوب سنگ آهک میکریتی و اسپاریتی دگرگون شده، توف فلسیک دگرگون شده بالایی و ریولیت میلونیتی است. در سنگ آهک دگرگون شده، سه رخساره مختلف تشخیص داده شد که کانه زایی محدود به بخشهای چرتی رخساره سنگ آهک چرت دار است. در محدوده کانسار چاه کلپ، توده نفوذی برونزد نداشته و دو سامانه گسل امتداد لغز، با راستای شمال باختر-جنوب خاور و شمال خاور-جنوب باختر در منطقه دیده می شود.
کانه زایی در کانسار چاه کلپ بوضوح چینه سان بوده و با شکل لایه ای و عدسی شکل تا دو کیلومتر قابل پی گیری است. بر اساس مطالعات انجام شده، شش افق کانه دار در توالی آتشفشانی-رسوبی منطقه معدنی چاه کلپ مشاهده شده است که از قدیم به جدید عبارتند از: افق کانه دار سولفیدی I با سنگ درونگیر شیست متاپلیتی سیلیسی، افق کانه دار سولفیدی II با سنگ درونگیر توف فلسیک دگرگون شده زیرین، افق کانه دار سولفید-شیلیت III که سنگ درونگیر آن سنگ آهک دگرگون شده حاوی عدسی ها، ریزلایه ها و نوارهای متاچرتی است که در قاعده آهکها قرار دارد. افق کانه دار سولفید- شیلیت IV که در بخشهای میانی سنگ آهک دگرگون شده قرار دارد. افق کانه دار سولفید- شیلیت V که در بالاترین بخش سنگ آهک دگرگون شده و در مرز بالایی سنگ آهک دگرگون شده و توف فلسیک قرار دارد و بالاخره افق کانه دار سولفیدی VI که در داخل ریولیت میلونیتی قرار می گیرد. کانه زایی اقتصادی کانسار چاه کلپ به ضخامت متغیر چند سانتی متر تا 6 متر در مرز پایینی سنگ آهک چرت دار دگرگون شده با توف فلسیک دگرگون شده و در داخل سنگ آهک دگرگونی رخ داده است. بخشهای چرت دار دگرگون شده، که به صورت یک افق کلسیمی-سیلیکاتی، همراه با آهک دگرگون شده تشکیل شده، در اثر دگرگونی ناحیه ای حاوی ترمولیت، اکتینولیت، دیوپسید، هدنبرژیت و گراسولار شده است. بافت ماده معدنی در افقهای کانه دار به صورت توده ای، دانه پراکنده، ریزلای، پر کننده فضاهای خالی و برشی بوده و کانی شناسی آن شامل شیلیت، کلکوپیریت، اسفالریت، پیریت، آرسنوپیریت، پیروتیت، کوولیت، بورنیت، کالکوسیت، آزوریت، مالاکیت و اکسید- هیدروکسیدهای آهن است. محیط تشکیل کانسار چاه کلپ، حوضه کافت درون قاره ای بوده است که محیط مناسبی را برای فعالیت آتشفشانی زیر دریایی و نهشت مجموعه های آتشفشانی-رسوبی فراهم نموده است. در کانسار چاه کلپ، کانه زایی به صورت دور دست و همزمان با رسوبگذاری بروندمها (Exhalites) رخ داده است. فرایند دیاژنز موجب تبلور و تمرکز کانه ها گردیده و سپس دگرگونی ناحیه ای تمرکز بیشتر کانه ها را موجب گردیده است.

خواص مغناطیسی و الکترواستاتیکی کانی ها، یکی از مهم ترین ویژگی های مورد استفاده در صنعت فرآوری برای پرعیارسازی مواد معدنی است. مطالعات کانی شناسی و تعیین درجه آزادی کانسنگ اورانیم خشومی با عیار میانگین ppm 1540 اورانیم با روش XRD و مطالعات میکروسکوپی انجام گرفت. بر اساس این مطالعات، کانی های اصلی ارتوکلاز، آلبیت، بیوتیت، کلریت، کربنات و کانی هایی فرعی اسفن، زیرکن، آپاتیت، پیچبلند و بتافیت شناسایی شدند. همچنین درجه آزادی کانی های ارتوز، آلبیت و بیوتیت به ترتیب 365، 250 و 210 میکرون و درجه آزادی کانی های اورانیم حدود 110میکرون به دست آمد. بر اساس مطالعات کانی شناسی و درجه آزادی، آزمایشهای مغناطیسی و الکترواستاتیکی بر روی کسرهای(فراکسیون)250+420-، 125+250- و 74+125- میکرون انجام گرفت. آزمایشهای مغناطیسی توسط جداکننده خشک و تر شدت بالای هیمز و آزمایشهای الکترواستاتیکی توسط جداکننده صفحه ای انجام شد. بیشترین بازیابی به دست آمده در آزمایشهای مغناطیسی خشک و تر به ترتیب 03/45 و 99/26 درصد بود. بیشترین بازیابی به دست آمده در آزمایشهای الکترواستاتیکی نیز 36/51 درصد بود که در این حالت 63/27 درصد اورانیم در 02/42 درصد وزنی بار اولیه به صورت باطله خارج می شود. در کل این دو روش به دلیل پایین بودن کارایی جدایش آنها در پرعیارسازی نمونه های کانسنگ اورانیم این معدن، پیشنهاد نمی شوند.

کانسار آهن سنگان خواف در حدود 300 کیلومتری جنوب خاوری مشهد واقع است. این معدن به دلیل عیار بالای آهن، پایین بودن میزان فسفر و ذخیره زیاد، از مهم ترین ذخایر آهن ایران است. کانی سازی از نوع اسکارن مگنتیتی است. این ذخیره در تقسیم بندی جدید نیز جزو ذخایر مگنتیت (اکسید آهن) قرار گرفته است. براساس رخنمون سطحی، اسکارن در بخش باختری از نوع همبری با ترکیب کلسیمی و به سمت خاور به تدریج به نوع حاشیه ای و با ترکیب منیزیمی تبدیل می شود. کانی شناختی زونهای اسکارنی بخش باختری (توده مگنتیت A'') شامل آندرادیت، آمفیبول دما بالا، مگنتیت و کلسیت است. توده های مگنتیت بخش C، B، A-جنوبی حاوی ریپدولیت، فرواکتینولیت، سیدریت و مقدار اندکی پیریت است. توده های مگنتیت محدوده های -C شمالی و باغک حاوی مگنتیت غنی از منیزیم، فلوگوپیت، کلینوکلر، فورستریت، دولومیت، تالک، پیریت ± پیروتیت ± کلکوپیریت ± آرسنوپیریت است. بیشترین مقدار سولفید در این دو منطقه یافت می شود. سنگ منشا شناسایی شده در این تحقیق (در منطقه A'') از نوع اولتراپتاسیک با K2O بیش از 9 درصد است. گرانیت سرنوسر که تاکنون به عنوان سنگ منشا مطرح بوده، K2O کمتر از 5 درصد دارد، لذا با شناسایی سنگ منشا نوع اولتراپتاسیک، گرانیت سرنوسر نمی تواند سنگ منشا باشد. میزان K2O در گرانیت سرنوسر نزدیک به زونهای اسکارنی افزایش می یابد که حاصل دگرسانی است. محلول کانه دار که از مرز گرانیت سرنوسر و سنگ آهک جابه جا می شده است، ضمن تشکیل اسکارن باعث دگرسانی گرانیت سرنوسر نیز شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی و محاسبه نورم، سنگ منشا آهن در حد کوارتز هورنبلند سینیت پورفیری و کوارتز بیوتیت هورنبلند سینیت قلیایی پورفیری و سنگهای جوان تر در حد بیوتیت گرانیت، بیوتیت هورنبلند کوارتزمونزونیت پورفیری و کوارتز سینیت پورفیری هستند. پتاسیم در منطقه سنگان، نوع کانی سازی اسکارن را کنترل کرده است. در اسکارن همبری (توده A'') آمفیبول غنی از پتاسیم، کلر و فلوئور و در اسکارن حاشیه ای (توده C و باغک) فلوگوپیت (حاوی پتاسیم و فلوئور) تشکیل شده است. مقایسه برخی عناصر جزئی سنگ منشا سنگان و گرانیت سرنوسر نشان می دهد که مقدار Rb، Zn، Zr و Nb در سنگ منشا بالاتر و عناصر Sr و Cu در سنگهای منشا پایین تر از سرنوسر است. مقایسه عناصر فرعی سنگهای جوان تر با سنگ منشا آهن نشان می دهد که: 1) مقدار Cr، Ni، Zr، Ce، Cu، Sr و La در توده های جوان تر بیشتر است و 2) مقدار روبیدیم در توده های جوان تر کمتر از سنگ منشا آهن است.

توده گرانودیوریتی لخشک در 10 کیلومتری شمال باختر زاهدان واقع شده و به صورت بیضوی شکل با امتداد شمال باختر-جنوب خاور در رسوبات فلیشی ائوسن نفوذ کرده است. این توده، پس از جایگزینی مورد هجوم تعداد زیادی دایک موازی با روند شمال خاور-جنوب باختر قرار گرفته است. دایکها حدود 30-20 درصد حجم توده را به خود اختصاص داده اند و دامنه ترکیبی گسترده ای از گرانودیوریت تا مونزودیوریت دارند. سنگهای توده نفوذی لخشک از نوع کلسیمی- قلیایی و غالبا متاآلومین بوده و از لحاظ فراوانی P2O5 و Th در برابر SiO2، مشابه گرانیتهای نوع I است. مقدار TiO2 این سنگها در محدوده مقادیر TiO2 گرانیتهای حاشیه قاره قرار می گیرد. مقادیر MgO، Na2O، Ni، Cr، عدد Mg و فقیر شدگی این سنگها از Y با مذابهای آداکیتی حاصل از ذوب بخشی پوسته اقیانوسی جوان شبیه است. مقدار پایین Ba/La سنگهای مورد مطالعه بیانگر ذوب بخشی پوسته اقیانوسی فرورو قبل از بی آب شدن آن است. این سنگها از عناصر LIL و LREE غنی شدگی نشان می دهند در حالی که از عناصر HREE و Y تهی شده اند و دارای بی هنجاری منفی Nb، Ta، P، Ti و بی هنجاری مثبت Pb می باشند. بی هنجاری منفی Nb و Ta بیانگر نقش پوسته اقیانوسی در متاسوماتیسم گوه گوشته است. بی هنجاری مثبت Pb به آلایش ماگما با پوسته قاره ای و متاسوماتیسم گوه گوشته ای اشاره دارد.
به نظر می رسد که تشکیل توده گرانودیوریتی لخشک می تواند با فرورانش پوسته اقیانوسی جوان سیستان به زیر بلوک افغان در ارتباط باشد. همچنین مقادیر پایین HREE، 15/13>Y، 1/2>Yb، وجود میانبارهای آمفیبولیتی و کاهش مقدار Yb نسبت به افزایش SiO2 در این سنگها، با ذوب بخشی آمفیبولیتهای حاصل از فرورانش سنگ کره اقیانوسی به ژرفاهای بیش از 35 کیلومتر سازگار است

حوضه کپه داغ همزمان و پس از برخورد صفحه توران به صفحه ایران پیش از کارنین پسین (در حدود 225 میلیون سال پیش) تشکیل شده است. این حوضه در شمال خاور ایران و در راستای WNW تا ESE قرار گرفته است. سازند نیزار در خاور و شمال خاور این حوضه گسترش یافته و از مجموعه ای از سنگهای سیلیسی- آواری، شیلهای ماسه ای همراه با لایه هایی از سنگ آهکهای ماسه ای تشکیل شده است.
به منظور شناخت دقیق چینه شناسی، میکروفسیلها، ریز رخساره ها و محیط رسوبی سازند نیزار، سه برش چینه شناسی انتخاب، اندازه گیری و به دقت از آنها نمونه برداری شده است. این برشهای چینه شناسی از خاور به باختر عبارتند از 1) برش تنگ نیزار 2) برش تنگ چهچهه 3) برش جلیل آباد- کلات نادری.
در مطالعات پیشین، مرز زیرین و بالایی سازند نیزار با سازندهای آب تلخ و کلات به ترتیب به صورت هم شیب و انتقالی گزارش شده است (افشار حرب،1373). اما بر اساس تحقیقات جدید، مرز زیرین سازند نیزار با سازند آب تلخ در برشهای 1 و2 به صورت ناپیوستگی فرسایشی و در برش شماره 3 به صورت هم شیب و انتقالی است. مرز بالایی سازند نیزار با سازند کلات در هر سه برش مذکور به صورت یک ناپیوستگی فرسایشی همراه با یک لایه دیرینه خاک Paleosoil)) در بین آن دو است.
بر اساس مطالعات سنگ شناسی و ریز دیرینه شناسی، دو نوع رخساره سیلیسی- آواری و کربناتی تعیین شده است. با بررسی این ریز رخساره ها به نظر می رسد که بخشهای سیلیسی- آواری (ماسه سنگ و شیل) سازند نیزار در یک محیط جزایر سدی- لاگونی و قسمتهای آهکی آن در یک سکوی کربناتی کم ژرفا (از نوع رمپ) بر جای گذاشته شده اند.
در بیشتر گزارشها و مقالات منتشر شده، سازند نیزار به عنوان یک سازند کم فسیل گزارش شده که هیچ گونه فسیل شاخصی نداشته و تنها بر اساس جایگاه چینه شناسی سن آن را تعیین می کردند، اما با بررسی های به عمل آمده در این تحقیق، برای نخستین بار علاوه بر شناسایی41 جنس و30 گونه، فسیلهای شاخصی مانند: Orbitoides tissoti، Siderolites calcitrapoides،Abathomphalus mayaroensis،Pseudosiderolites vidali،Lepidorbitoides sp.، Orbitoides apiculata شناسایی شده که همگی گویای سن ماستریشتین و بویژه ماستریشتین پسین هستند.

حوضه رسوبی کپه داغ، پس از بسته شدن اقیانوس دیرینه تتیس، در اقیانوس نوتتیس، در جنوب صفحه توران تشکیل شد. در این حوضه، توالی رسوبی ستبری از ژوراسیک تا میوسن بدون هیچ گونه وقفه رسوبی مهم نهشته شده است. سازند سیلیسی- آواری کشف رود با سن ژوراسیک میانی، حدود 2 کیلومتر ستبرا دارد و به طور ناپیوسته بر روی سنگهای رسوبی تریاس و سنگهای اولترابازی نهشته شده و از رخساره های رودخانه ای- دلتایی و توربیدیتی، شامل ماسه سنگ، شیل و کنگلومرا، تشکیل شده است. این لایه ها حاوی ایکنوفسیلهای زیادی مربوط به محیطهای مختلف هستند. در رخساره های ماسه سنگی و شیلی این سازند، ایکنوفسیلهای متعددی همانند: Skolithos، Palaeophycus tabularizes،Belerhaphe، Thalassinoides suevicus، Psilonichnus، Planololites beverleyensis، Rhizocoralium jenese، Scolicia، Conichnus، Lophactenium، Palaeophycus striatus،Taenidium شناسایی شده است، که بر اساس این آثار فسیلی و رخساره های در برگیرنده آنها، می توان محیط ته نشینی سازند کشف رود را محیط رودخانه ای - دلتایی تا نسبتا ژرف(شرایط آشفته(توربیدیتی)) تفسیر کرد. این اطلاعات می تواند در تفسیر تاریخچه جغرافیای دیرینه و زمین ساختی منطقه (در ژوراسیک میانی) کمک کند.

در این مقاله، انواع مدلهای ریاضی دوبعدی و سه بعدی به منظور تصحیح هندسی تصاویر SAR در هندسه Slant range استفاده شده است. تعدادی از این مدلها، هندسه تصویر را در لحظه تصویربرداری در نظر می گیرند، در حالی که دیگر مدلها، فضای تصویررا به کمک یک چند جمله ای با فضای زمین مرتبط می سازند. تصاویر مورد آزمایش، سه تصویر ENVISAT از منطقه بم است. برای تصحیح نقاط کنترل دو بعدی از نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:25000 و ارتفاع آنها از SRTM استخراج شدند. مدلهای استفاده شده در روش دو بعدی انواع چندجمله ای ها، point wise، piece wise و projective بوده در حالی که برای تصحیح هندسی سه بعدی مدل پیچیده SAR به کارگرفته و نتایج آن با روش DLT مقایسه شد. از آنجا که این تصاویر به منظور مطالعات تداخل سنجی تهیه شده اند، خط مبنای آنها کوچک بوده و در نتیجه دقت استخراج مختصات سه بعدی به کمک زوج تصویر آنها پایین است. در حالی که نتایج تصحیح هندسی دو بعدی از دقت نسبتا خوبی برخورداراست.