نشریه علوم زمین
پیاپی 71 (بهار 1388)

آبرفت جنوب تهران، بستر بخش قابل توجهی از محدوده شهری تهران را تشکیل می دهد و به طور عمده ساختاری ریزدانه و یا مخلوط خاک های درشت دانه و ریزدانه دارد. بررسی های صورت پذیرفته نشان می دهد که این آبرفت از نظر ویژگی های فیزیکی و مکانیکی، یکنواختی قابل توجهی دارد و بر همین اساس، نتایج مطالعه در بخش هایی از آن قابل تعمیم به دیگر مناطق است. در این تحقیق، آزمون های صحرایی و آزمایشگاهی متعدد بر روی زمین صدها پروژه در دست مطالعه شهرداری تهران توسط گروه دقیق و کنترل شده انجام و نتایج حاصل بررسی شده است.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که همبستگی قابل توجهی میان نتایج آزمون نفوذ استاندارد و مدول الاستیسیته خاک که از آزمون های بارگذاری صفحه ای، برش مستقیم و سه محوری به دست آمده، وجود دارد. بر همین اساس، به منظور ارائه روابط کاربردی برای برآورد مدول الاستیسیته در آبرفت جنوب تهران، با توجه به مناطق شهرداری، جنوب تهران به سه بخش تقسیم شده و برای هر بخش رابطه ای برای محاسبه مدول الاستیسیته ارائه شده است. همچنین با توجه به اطلاعات حاصل، جدول ویژگی های عمومی خاک آبرفت جنوب تهران بر حسب مناطق مختلف شهرداری ارائه شده است.

کمربند افیولیتی سبزوار در شمال خاوری ایران و در شمال سبزوار واقع است. این تحقیق برای نخستین بار در ایران با هدف اکتشافی در بخش باختری این کمربند انجام شده است. مطالعه عناصر گروه پلاتین (PGE) در پی بردن به شرایط اولیه تشکیل و ارزیابی اقتصادی کانسارهای کرومیت بویژه در مجموعه های افیولیتی اهمیت زیادی دارد. الگوی پراکندگیPGE در برابر کندریت ها در کرومیتیت های مرتبط با افیولیت ها دارای شیب منفی است و این امر نشان می دهد که کرومیت در نخستین مراحل تبلور ماگما، عناصر سازگار گروه پلاتین را از ماگما جدا می سازد. این الگوها در کرومیتیت های منطقه سبزوار، نشان دهنده ارتباط کامل این سنگ ها با مجموعه های افیولیتی است. کانسارهایی که در آنها، نسبت عناصر ناسازگار به سازگار مانند Pd/Ir و Cu/Ni بالا باشد، از ماگمایی تفریق یافته تر حاصل ذوب بخشی با درصد کمتر، نتیجه شده اند. بنابراین، احتمال اقتصادی بودن آنها کمتر است. در کانسارهای کرومیتی غنی از Al، این نسبت ها بالاتر از نوع غنی از Cr است. نسبتPd/Ir در کانسارهای کرومیت مورد مطالعه به طور میانگین، پایین (کمتر از 1) و مشابه بسیاری از کانسارهای مهم افیولیتی جهان است. پایین بودن این نسبت همراه با بالا بودن عدد کروم (6/0

کلیدواژگان: افیولیت، عناصر گروه پلاتین، کرومیت، پتانسیل اقتصادی، سبزوار

حرکت راستگرد شمالی- جنوبی بین ایران مرکزی و افغانستان باعث فعالیت پهنه های گسلی شمالی- جنوبی و شمال باختری- جنوب خاوری در بخش خاوری ایران شده است. تاثیر متقابل گسل ها (fault interaction) باعث ایجاد مناطق فشاری (restraining zones) در راستای پهنه های گسلی و ظهور رخنمون های افیولیتی در بین واحدهای ترشیر شده است. مطالعه هندسی و جنبشی ساختارها راهکار مناسبی برای شناخت نحوه شکل گیری و تکوین ساختاری مناطق فشاری در پهنه های گسلی در شمال شمال خاور دشت لوت (بخش شمالی پهنه ساختاری سیستان) فراهم آورده است. فعالیت گسل هایی با روندهای مختلف در منطقه خاور ایران سبب ایجاد دگرشکلی های محلی متفاوت با مناطق ساختاری مجاورآنها شده است. چنین دگرشکلی هایی، به تاثیرمتقابل گسل های با سازوکار چیره امتدادی و روندهای متفاوت شمالی- جنوبی و شمال باختری- جنوب خاوری نسبت داده شده است. تاثیر متقابل روندهای ساختاری مذکور و نقش موثرترگسل های شمالی- جنوبی سبب ایجاد مناطق فشاری با دگر شکلی بالا و ظهور خمیدگی های ساختاری شده است. ایجاد مناطق فشاری در محل همپوشانی (over lap) پهنه های گسلی شمالی- جنوبی و خمیدگی اثر محوری چین ها، ناشی از تاثیرمتقابل روندهای ساختاری شمالی- جنوبی و شمال باختری- جنوب خاوری می باشند. مطالعات ساختاری منطقه مورد مطالعه در دو بخش انجام گردید: الف) فعالیت پهنه های گسلی شمالی- جنوبی با سازوکار امتدادلغز راستگرد، باعث ایجاد مناطق عدسی شکل فشاری در راستای پهنه های گسلی شده اند. هندسه نردبانی (en echelon) این گسل ها، مناطق فشاری از نوع link damage zoneرا در محل همپوشانی آنها ایجاد شده است (مانند کسراب، ترشاب و آساکوهک) که واحدهای افیولیتی در محل همین مناطق، رخنمون یافته اند.
ب) سازوکار پهنه های گسلی شمال باختری- جنوب خاوری به صورت فشاری- برشی راستگرد است و رخنمون واحدهای افیولیتی در راستای آنها پیوسته و گسترده است.
میزان کوتاه شدگی واحدهای رسوبی چین خورده ترشیر (چین های حسین آباد، پرنگ، چاخو، شورک، مرغزار، زهاب) از شمال به جنوب افزایش یافته است. از آنجا که میزان جابه جایی در بخش مرکزی گسل ها افزایش می یابد (مانندگسل شوشک- چشمه زنگی)، کوتاه شدگی در چین ها در این منطقه وابسته به حرکت گسل هاست. وجود دگرشیبی بین واحدهای ترشیر و کرتاسه، رخنمون افیولیت ها در مکان های تحت تاثیر فشردگی، موقعیت شمال خاوری- جنوب باختری محور اصلی فشردگی در راستای هر دو روند اصلی شمال شمال خاور دشت لوت و رشد مناطق فشاری در محل تلاقی دو روند اصلی، نشانگر این است که فعالیت دو روند مذکور به طور همزمان انجام شده است. در مناطق فشاری در محل همپوشانی گسل های شمالی- جنوبی گسل های راندگی، رخنمون واحدهای قدیمی و قطعات لوزی شکل دیده می شوند. ظهور راندگی ها و رخنمون افیولیت در مناطق فشاری در بخش های شمالی منطقه مطالعه، جایی که روندهای شمال باختری - جنوب خاوری نیز بر دگرشکلی های منطقه اثر دارند، نشانگر اثر غالب روندهای شمالی- جنوبی است. از آنجا که راستای مولفه اصلی فشردگی در سرتاسر منطقه مطالعه تقریبا یکسان است، تغییرات دگرشکلی از شمال به جنوب به همراه افزایش میزان کوتاه شدگی اندازه گیری شده در چین ها، ناشی از تاثیر غالب گسل های اصلی شمالی- جنوبی بر دگرشکلی های منطقه مطالعه و پهنه سیستان است.

سازند جیرود گسترش وسیعی در منطقه دامغان دارد. از نظر سنگ شناختی، این سازند به طور عمده از آهک، آهک مارنی، شیل و ماسه سنگ کوارتزیتی تشکیل شده است و ستبرای آن از 10 تا حدود 200 متر تغییر می کند. بازوپایان سازند جیرود در جنوب باختر، شمال و شمال خاور منطقه دامغان (برش های دروار، سیمه کوه و ده ملا) مورد مطالعه قرار گرفتند و گونه های زیر در آنها شناسایی شدند:Schellwienella sp.، Mesoplica praelonga، Mesoplica sp.، Sentosia sp.، Schizophoria impressa، Leptagonia sp.، Aulacella interlineata، Zaigunrostrum iranicum، Leptocaryorhynchus jamensis، Araratella dichotomians assimulata، Araratella sp.، Centrorhynchus charakensis، Megalopterorhynchus chanakchiensis، Paurogastroderhynchus nalivkini، Paurogastroderhynchus bikniensis، Cleiothyridina coloradensis، Cleiothyridina sp.، Athyris tau، Composita cf. globosa، Lamellosathyris sp.، Cyrtospirifer sergunkovae، Cyrtospirifer sp.، Cyrtiopsis graciosa chakhaensis، Cyrtiopsis lapparenti، Prospira struniana، Prospira lapparenti، Rigauxia cyrtinaeformis، Rigauxia crassiplicatus، Dichospirifer thylakistoides، Eobrachythyris sp.، Toryniferella echinulata، Cryptonella sp.، براساس این بازوپایان، سن فامنین پیشین- پسین را می توان برای بخش کربناتی سازند جیرود در این برش ها در نظر گرفت. همچنین سازند جیرود در این برش ها، هم ارز قسمت میانی و بالایی (بجز زیست زون Rossirhynchus) سازند جیرود در برش الگو (البرز مرکزی) است.

ساختار سازمانی به همراه اهداف، تکنولوژی، و منابع انسانی جزء ارکان اصلی هر سازمانی محسوب می شوند. شناخت و بررسی این عامل سرآغاز تحولات بنیادی تر جهت افزایش توانمندی های هر سازمان است. بنابراین در تحقیق کنونی، ساختار سازمانی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران با هدف شناسایی وضعیت موجود و ارائه الگوی ساختاری مناسب مورد بررسی قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف، نخست ادبیات تحقیق مرتبط با موضوع، بررسی و سپس از روش تحقیق کیفی در پاسخ به سوال اصلی تحقیق استفاده شده است. به منظور گردآوری اطلاعات لازم، سه روش مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با خبرگان سازمان، و بررسی ساختار 45 سازمان زمین شناسی در دیگر کشورها مورد استفاده قرار گرفته است؛ یافته های حاصل از بررسی تطبیقی ساختارهای سازمانی نشان می دهد که میانگین تعداد سطوح موجود در سلسله مراتب سازمانی سازمان های زمین شناسی کشور های منتخب 08/3 و میانگین تعداد بخش های اصلی موجود در سطح عالی سازمان برابر 4/6 است. این اعداد در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران به ترتیب برابر با 3 و 11 است. به علاوه حدود 78/0 درصد از سازمان های زمین شناسی در سطح جهان از بخش بندی مبتنی بر وظیفه استفاده می کنند. در این پژوهش با توجه به یافته های تحقیق، یک الگوی مطلوب ساختار سازمانی برای سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ارائه شده است؛ ساختار پیشنهادی برای سازمان نوعی ادهوکراسی بوده و مهم ترین تغییرات پیشنهادی در ساختار فعلی سازمان شامل جداسازی دو بخش نهادی و فنی، استفاده از ساختار ماتریسی برای بخش های پروژه ای، تغییر در ماهیت جریان مالی و تامین پروژه های زمین شناسی و اکتشافات معدنی و ایجاد واحدی جدید با عنوان مرکز راهبردی پروژه به منظور هماهنگی میان بخش های وظیفه ای و پروژه ها در ساختار جدید است.

کانسار میوه رود در 50 کیلومتری شمال تبریز و 65 کیلومتری باختر اهر، در شمال باختر ایران به مختصات جغرافیایی ̋35 ́14 ̊46 تا ̋20 ́12 ̊46 طول خاوری و ̋52 ́34 ̊38 تا ̋2 ́33 ̊38 عرض شمالی واقع است. قدیمی ترین سنگ ها شامل تناوب ستبری از ماسه سنگ، شیل، سیلتستون، مارن و آهک مارنی به سن کرتاسه پسین- پالئوسن است که یک توده پورفیری و دایک هایی با ترکیب گرانودیوریت تا دیاباز به سن احتمالی اولیگوسن در آنها نفوذ کرده است. در اثر نفوذ توده آذرین در سنگ های پالئوسن، اسکارن و هورنفلس تشکیل شده است. همه سنگ های رسوبی، سنگ های نیمه آتشفشانی و دگرگون شده فوق، به صورت دگرشیب توسط تراکیت و تراکی آندزیت پلیوسن پوشیده شده است. دگرسانی هایی از نوع سریسیتیک، آرژیلیک، پروپلیتیک و سیلیسی شدن، پتاسیک (اندک) در سنگ های نفوذی و رسوبی قابل مشاهده است ولی اثرات آنها در سنگ های آتشفشانی دیده نمی شود. بی هنجاری هایی از W، Bi، Sb، Cu، Ag، Au وMo توسط مطالعات ژئو شیمیایی شناسایی شده که شواهد صحرایی نیز کانی سازی آنها را تایید کرده است. از نظر زون بندی ژئو شیمیایی، هاله های عناصرAs، Ag Sb،و Au در شمال منطقه و هاله های Mo، W، Cu، Co، Zn درجنوب منطقه گسترش دارند و درجه دگرگونی نیز از جنوب به شمال کاهش می یابد. دگرسانی پتاسیک بیشتر در جنوب منطقه رخنمون دارد بنابراین می توان نتیجه گرفت که بخش جنوبی محدوده در مقایسه با بخش شمالی آن فرسایش بیشتری را متحمل شده است. هاله مرکب As. Pb. Ag / Cu.W. Co نیز این نتیجه گیری را تایید می کند. کانی سازی ها از نوع اسکارنی، رگه های اپی ترمال و رگه- رگچه های سیلیسی صفحه ای بوده و رگه های اپی ترمال را می توان در درون اسکارن و سنگ های دگرگونی همبری مشاهده کرد که در واقع آن را قطع کرده اند.

تعدادی ذخیره آهن در شمال و شمال خاور سمنان وجود دارد که در هیچ یک از آنها اکتشاف نظام مند (systematic) صورت نگرفته است. ذخیره آهن اجت آباد در 63 کیلومتری شمال خاور سمنان در جنوب جاده سمنان- دامغان، یکی از این ذخایر است که به تازگی برای اکتشاف آن، برداشت های منظم مغناطیس سنجی در 1200 نقطه در محدوده ای به وسعت 36 هکتار صورت گرفته است. نقشه های تهیه شده شدت میدان کل، وجود چند بی هنجاری را در زونی با روند شمال خاور- جنوب باختر نشان می دهد که آثار این بی هنجاری ها، در نقشه های باقی مانده میدان مغناطسی به صورت برجسته در 7 محل مورد تایید قرار می گیرد. با انجام مدل سازی های عددی دو و سه بعدی، می توان اطلاعات کمی و کیفی بیشتری از بی هنجاری های شناسایی شده به دست آورد. برای نیل به این هدف، از نقشه بی هنجاری باقی مانده روند سطحی مرتبه 7 که به کمک نرم افزار Modelvision Pro به دست آمده، استفاده شده است. بررسی نشان می دهد که نتایج مدل سازی های دو و سه بعدی غالبا یکدیگر را تایید کرده و علاوه بر آن با نتایج حفاری های موجود نیز تطابق خوبی دارند. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهند که بی هنجاری های موجود به صورت مجزا از هم بوده و بجز یک مورد، همگی در ژرفای کمتر از 35 متری قرار دارند.

کانسار روی- سرب (مولیبدن) احمدآباد در بلوک پشت بادام از پهنه ایران مرکزی و در کمربند کانه زایی روی و سرب کوه بنان- بهاباد قرار دارد. این کانسار با ژئومتری عدسی شکل، هم روند با لایه بندی و گاه رگه ای و به گونه چینه کران محدود به واحد دولومیتی سازند شتری (تریاس میانی) است. نتایج تجزیه نمونه ها، میانگین روی را 9 درصد، میزان میانگین سرب را 5 درصد و میانگین مولیبدن را 7/0 درصد نشان داده است. مطالعه مقاطع سنگ چینه شناسی نشان می دهد که کانه زایی در یک موقعیت چینه ای خاص و در ارتباط با رخساره های رسوبی ویژه، از جمله رخساره های ائواسپارایت دولومیتی،گرینستون ائوییدی و دولوسپارایت رخ داده است. بافت و ساخت کانه ها، شامل لامینه، دانه پراکنده، فضاپرکن، توده ای، برشی، رگه - رگچه ای، استیلولیت و جانشینی است. وجود بافت هایی از کانه از قبیل لامینه، دانه پراکنده و استیلولیت که در ارتباط با رخساره گرینستون ائوییدی می باشند، بیانگر تشکیل کانه ها در مراحل دیاژنز و در یک محیط سدی است. به دلیل تاثیر عملکرد گسل ها، و ایجاد ساختار های فرازمین- فروزمین و تاثیر شدید فرایندهای سوپرژن در منطقه، کانه ها به طور عمده به صورت غیرسولفیدی (همی مورفیت، سروسیت و ولفنیت) و به مقدار کمتر سولفیدی همچون گالن، اسفالریت، ورتزیت و پیریت دیده می شوند. کانی های فلوریت، سلستیت و ژیپس نیز به طور فرعی حضور دارند. نبود مس و نقره از ویژگی های مهم و قابل ذکر این کانسار است. ویژگی هایی همچون سنگ درون گیر کربناتی با سن تریاس، ساخت و بافت دانه پراکنده و لامینه، ژئومتری عدسی شکل و هم روند با لایه بندی، برتری روی به سرب، نبود توده های آذرین، نبود کانه زایی مس و نقره در کانسار احمدآباد، همگی نشانگر آن است که این کانسار در شرایطی مشابه با کانسار روی و سرب تیپ بلایبرگ(Bleiberg) در آلپ اتریش تشکیل شده است. وجود شواهد مشابه در دو کانسار احمدآباد (ایران) و بلایبرگ از جمله حضور ولفنیت به همراه روی و سرب در کانسنگ های تریاس و شواهد ساختی و بافتی سبب شده تا کانسار احمدآباد با نگرشی نو با این رده جهانی از کانسارهای روی و سرب (کانسارهای تیپ آلپی) مورد مقایسه قرار گیرد.

در ساعت 13 و 52 دقیقه روز 6 آذرماه 1384 زمین لرزه ای با بزرگای MW= 6 جزیره قشم در استان هرمزگان را به لرزه درآورد و باعث تخریب فراوان و کشته شدن ده نفر شد. ساعاتی پس از زمین لرزه اصلی، پس لرزه ای بزرگ با بزرگای MW= 5.5 بار دیگر جزیره را به لرزه در آورد که سازوکار محاسبه شده برای آن به طور کامل متفاوت از زلزله اصلی است. یک شبکه لرزه نگاری متراکم شامل 17 ایستگاه برای مطالعه پس لرزه ها در منطقه نصب شد. تحلیل پس لرزه های ثبت شده بر توزیع پراکنده پس لرزه ها دلالت دارد. با این حال توزیع کانون پس لرزه ها در عمق، شیب نسبتا کمی به سمت شمال باختر، سازگار با سازوکار کانونی لرزه اصلی را نشان می دهد. دو نوع سازوکار کانونی برای پس لرزه ها مشاهده می شود: امتداد لغز و معکوس. توزیع پراکنده پس لرزه ها و سازو کارهای معکوس و امتدادلغز، تعیین راستای گسلش امتدادلغز را با ابهام روبه رو ساخته است و نمی توان به طور قطعی تعیین کرد که لغزش امتدادلغز نتیجه فعال شدن گسل های با امتداد شمال باختر- جنوب خاور بوده است یا عملکرد سازو کار دگر شکلی افراز در مرز باختری تنگه هرمز.

منطقه مورد مطالعه در شمال باختر ایران و در حدود 20 کیلومتری خاور شهرستان هریس واقع شده و بخشی از زون البرز- آذربایجان می باشد. وجود گنبدهای گدازه به همراه جریان های ستبر گدازه، برش و لایه های ایگنمبریتی، نشان دهنده یک مرکز فوران مهم در این منطقه می باشد. سن آتشفشانی های مورد مطالعه ائوسن زیرین- میانی بوده و سنگ های گرانیتوییدی نوع I با سن ائوسن پسین این مجموعه را همراهی می کنند. محلول ها و سیال های گرمابی حاصل از این گرانیتوییدها که ارتباط ژنتیکی با سنگ های آتشفشانی مورد بررسی دارند در برخی نواحی باعث دگرسانی آنها و در نتیجه باعث کانه زایی های فلزی شده اند. بر اساس رده بندی شیمیایی سنگ های آتشفشانی منطقه شامل آندزیت، آندزیت بازالتی و تراکی آندزیت می باشد. بافت این سنگ ها پورفیری، میکرولیتی پورفیری و هیالومیکرولیتی بوده و درشت بلور های آنها اغلب پلاژیوکلاز، فلدسپار قلیایی، اوژیت، هورنبلند و بیوتیت است. بافت های غربالی و دگرسانی انتخابی در پلاژیوکلازها، وجود بیوتیت ها و هورنبلندهای با حواشی سوخته به همراه سایر بافت های غیرتعادلی از ویژگی های بارز این سنگ ها است. نمودارهای SiO2 در برابر Na2O+K2O، AFM، SiO2 در برابر K2O نشان می دهد که این سنگ ها همانند گرانیتوییدهای همراه، کلسیمی- قلیایی (کالک آلکالن) پتاسیم متوسط تا بالا هستند. ویژگی های شیمیایی سنگ های مورد بررسی حاکی از غنی شدگی آنها در زون های فرورانشی یا آلایش پوسته ای بوده و روند غنی شدگی درون صفحه ای را نشان نمی دهند. ترسیم نمونه ها در نمودارهای Rb/Ba در برابر Ti/Y و Nb/Zr در برابر Nb نشان می دهد که شیمی این سنگ ها بیشتر توسط تبلور تفریقی کنترل شده و نقش آمیختگی ماگمایی در تحول این سنگ ها محسوس نبوده است. ترسیم نمونه های مورد بررسی در نمودارهای متمایزکننده محیط زمین ساختی بازالت ها و آندزیت ها که بر اساس عناصر Th، Ti، Zr، Nb، Sr استوارند، حاکی از تعلق آنها به کمان های آتشفشانی کلسیمی- قلیایی است. همچنین مقایسه الگوهای عناصر ناسازگار و سازگار کمیاب سنگ های آندزیتی مورد بررسی با انواع موجود در محیط های زمین ساختی مشخص، بیانگر تطابق زیادتر آنها با کمان های آتشفشانی، بویژه با انواع موجود در محیط های پس برخوردی می باشد.

ناحیه فارس در بخش پیش بوم زاگرس واقع گردیده است و از شمال و خاور به راندگی اصلی زاگرس، از جنوب به تنگه هرمز و خلیج فارس، و از باختر به گسل کازرون محدود می گردد. گسل های راندگی و چین خوردگی های همراه، از ساخت های اصلی آن به شمار می روند. روند این ساختارها شمال باختر-جنوب خاور و همروند با روند ساختارهای موجود در کمربند چین خورده- رانده شده زاگرس می باشد. بررسی های ساختاری چهار تاقدیس در ناحیه فارس داخلی بر پایه تفسیر خطوط بازتاب لرزه ای و ترسیم برش عرضی ساختاری بر مبنای داده های چاه های پیرامون و برداشت های صحرایی شواهدی را به شرح زیر آشکار ساخته است. با توجه به هندسه چین خوردگی و از دیدگاه ارتباط چین خوردگی با گسل خوردگی چین های پیشروی گسل (fault propagation folding) و چین های جدایشی (fault detachment folding) را می توان در این تاقدیس ها مشاهده کرد. براساس پارامترهای اندازه گیری شده، تاقدیس قره بولاغ با مدل چین خوردگی پیشروی گسله و تاقدیس های درز و شیرخوان با مدل چین خوردگی جدایشی مطابقت دارد. براساس مقاطع بازتاب لرزه ای و برش عرضی ساختاری، تاقدیس چاه کیله در عمق تبدیل به یک ناودیس شکنجی می گردد. میزان کوتاه شدگی براساس مقطع عرضی ساختاری موازنه شده 14% محاسبه شده است.

توده گرانیتوییدی آستانه با ترکیب اصلی گرانودیوریتی و وسعتی در حدود 30 کیلومتر مربع بخش کوچکی از زون سنندج- سیرجان را در 40 کیلومتری اراک تشکیل داده است. این توده نفوذی به طور وسیعی متحمل دگرسانی گرمابی شده و دست کم شش زون دگرسانی سریسیتی، کلریتی، پروپیلیتی، آرژیلیتی، آلبیتی و تورمالینی در آن قابل شناسایی است. محاسبات شاخص شیمیایی دگرسانی (CIA) نشان می دهد که زون دگرسانی سریسیتی 47/63%، زون دگرسانی کلریتی 73/59%، زون دگرسانی پروپیلیتی 54/61%، زون دگرسانی آرژیلیتی 69/63%، زون دگرسانی آلبیتی 61/60% و زون دگرسانی تورمالینی 43/65% دستخوش دگرسانی گرمابی شده است. بررسی های تغییرات جرم عناصر براساس عنصر آلومینیم (به عنوان عنصر ناظر بی تحرک) نیز نشان می دهد که در تمام زون های دگرسانی این منطقه مقادیر قابل ملاحظه ای از اکسیدهای CaO، MgO، Fe2O3 و TiO2 و همچنین LFSE ها از جملهBa، Cs، Sr، Rb و Kشسته و از سیستم خارج شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که SiO2 در زون های دگرسانی سریسیتی، آرژیلیتی و تورمالینی به وسیله سیال های دگرسان کننده وارد سیستم شده است. Al2O3 به دلیل ماهیت نامتحرک خود، تغییر جرم نشان نمی دهد. سایر اکسیدها از جمله P2O5،K2O، Na2O، MnO و LOI در زون های مختلف رفتارهای متفاوتی نشان داده و Sc و (HFSE) Y در تمام زون ها کاهش جرم دارند. از این گروه، Ga (به استثنای زون کلریتی) و U (به استثنای زون سریسیتی) از سیستم خارج شده اند. در زون فیلیک (سریسیتی) عناصر Nd،Pr، Ce، La (LREE) وSm، Gd، Eu (MREE) و Yb (HREE) افزایش و Er،Ho، Dy کاهش جرم نشان می دهند، در حالی که Tb و Lu هیچ گونه تغییر جرمی ندارند. در زون کلریتی به استثنای Eu وYb که به سیستم اضافه شده است و Lu که تغییر جرم نشان نمی دهد، سایر عناصر REE از سیستم خارج شده اند. همچنین در سایر زون های دگرسانی مورد مطالعه، عناصر REE شسته شده اند.

توالی کربناتی سازند تله زنگ به سن ائوسن پیشین- میانی عمدتا از روزن داران کف زی بزرگ (مانند نومولیت و آلوئولینا) به همراه ذرات اسکلتی و غیر اسکلتی دیگر تشکیل شده است. در این سازند بر مبنای فراوانی و توزیع روزن داران و دیگر اجزای موجود در رخساره های مختلف، ژرفای حوضه رسوبی و در نتیجه نوع زیر محیط حوضه رسوبی دیرینه(sub-paleoenvironment) تعیین شده است. بررسی رخساره ها منجر به شناسایی 10 رخساره میکروسکوپی وابسته به 4 کمربند رخساره ای پهنه کشندی، لاگون، پشته های سدی و دریای باز شده است. نبود رسوبات دوباره نهشته شده و رخساره های ریفی، تغییرات تدریجی رخساره ها و نیز گسترش وسیع پهنه های کشندی نشان می دهد که نهشته های کربناتی سازند تله زنگ به احتمال قوی در یک سکوی کربناتی از نوع رمپ نهشته شده است. با توجه به فراوانی و تنوع بالای روزن داران کف زی بزرگ در سازند تله زنگ می توان برای این نهشته ها از اصطلاح سیستم رمپ کربناتی حاوی روزن داران فراوان استفاده کرد. مقایسه زمین شیمی عنصری و ایزوتوپی بین اجزاء زیستی (روزن داران کف زی) و اجزاء نازیستی (میکرایت) در کربنات های سازند تله زنگ حاکی از شرایط نزدیک تعادلی، تاثیر کم تفریق زیست شناختی و اثرات جنبشی مانند سرعت رشد و یا عوامل ناشناخته دیگر است، و به همین دلیل مقدار دمای محاسبه شده آب دریا بر اساس سنگین ترین ایزوتوپ اکسیژن در کربنات های زیستی با دمای اندازه گیری شده نمونه های نازیستی (میکرایت) تقریبا مشابه است. مطالعات سنگ نگاری و زمین شیمیایی نشان می دهد که نهشته های کربناتی سازند تله زنگ تحت تاثیر دیاژنز ضعیف جوی در یک محیط دیاژنزی بسته همراه با نسبت پایین تبادلات آب به سنگ (water/rock interaction) قرار گرفته اند.

درزه نگاری در پروژه های اکتشاف نفت و معدن، مطالعات ساختگاهی و زمین شناسی، اهمیت فوق العاده ای دارد. به طور معمول، بسته به هدف از مطالعه درزه ها، ویژگی های مختلفی از آنها به صورت برجا برداشت می شود. برای مثال در مطالعات مخزن، علاوه بر ویژگی های ساختاری، بررسی میزان بازشدگی و پرشدگی درزه ها و شبکه ارتباطی آنها، برای مدل سازی جریان سیال، اهمیت ویژه ای دارد. اما از آنجا که درزه ها ماهیت پیچیده ای دارند، اغلب شناخت آنها بدون رده بندی ممکن نیست. لذا توجه به این نکته ضروری است که در رده بندی درزه ها، از کلیه ویژگی های تاثیر گذار در تفسیر نتایج رده بندی استفاده شود. این در حالی ست که به صورت متداول، حداکثر دو ویژگی شیب و جهت شیب، برای رده بندی درزه ها مورد استفاده قرار می گیرند و دیگر ویژگی ها، نادیده گرفته می شوند. در این مقاله، روشی جدید برای رده بندی درزه ها ارائه شده است. برای بررسی کارایی و مزیت روش جدید، یک مجموعه مصنوعی از درزه ها، شامل 8 دسته درزه ساخته شده است و برای هر درزه، 4 ویژگی شیب، جهت شیب، میزان پرشدگی و نوع پرکننده در نظر گرفته شده است، به گونه ای که جدایش دسته درزه ها بر اساس ویژگی های شیب و جهت شیب ناممکن باشد. سپس برنامه هایی برای استفاده از روش رده بندی بیزین (Bayesian)، نوشته شده و در فضای 4 بعدی نسبت به رده بندی داده های مصنوعی اقدام شده است. به این ترتیب اثبات شده که با دقت بسیار مطلوب تری، کلیه 8 دسته درزه را می توان از هم تفکیک کرد.

توده نفوذی کمتال در شمال باختری ایران، استان آذربایجان شرقی و در مجاورت مرز ایران و جمهوری ارمنستان واقع شده است. این توده دربرگیرنده یک بخش اسیدی با ترکیب مونزوگرانیت و یک بخش حدواسط- بازی متشکل از سنگ های مونزونیت، مونزودیوریت، کوارتزمونزونیت، کوارتزمونزودیوریت و گابرو است. عدسی های کوچک با ترکیب گابرو، در حاشیه جنوب خاوری توده نفوذی کمتال، در داخل بخش کوارتزمونزونیتی وجود دارند. بخش اسیدی در بخش حد واسط- بازی نفوذ کرده است. بخش اسیدی و بخش حد واسط دارای ماهیت کلسیمی- قلیایی با پتاسیم بالا بوده، در حالی که عدسی های گابرویی ماهیت تولئیتی دارند. سنگ های اسیدی و حد واسط، متاآلومین بوده و در زمره گرانیتوییدهای نوع I قرار می گیرند. تغییرات عناصر کمیاب خاکی نمونه های اسیدی و حدواسط، یک الگوی غنی از LREE با نسبت بالای LREE/HREE را نشان می دهند. تفاوت این دو بخش در مقدار غنی شدگی از MREE است. شباهت تغییرات عناصر کمیاب در این دو بخش، می تواند بیانگر ارتباط زایشی آنها باشد. در نمودارهای عنکبوتی عناصر کمیاب همه فازهای توده نفوذی کمتال، بی هنجاری منفی Nb و Ti مشاهده می شودکه نشانگر محیط های فرورانشی است. مقایسه فراوانی عناصر ناسازگار سنگ های منطقه مورد مطالعه با تغییرات این عناصر در گرانیتوییدهای محیط های مختلف زمین ساختی، بیانگر تشابه آنها با گرانیتوییدهای کمان آتشفشانی آند است. همچنین، نمودارهای تفکیک محیط های زمین ساختی گرانیتوییدها، بیانگر ارتباط گرانیتوییدهای کمتال با کمان آتشفشانی (VAG) بوده که در نتیجه فرورانش صفحه اقیانوسی نوتتیس به زیر سکوی قاره ای قفقاز به وجود آمده اند.

محدوده طلای ارغش در بخش خاوری زون سبزوار واقع است. پی سنگ این زون، شامل سنگ های دگرگونی پرکامبرین و رسوبات بر قاره ای پالئوزوییک و مزوزوییک است. پی سنگ به وسیله کمپلکس های افیولیتی کرتاسه بالایی و سنگ های آذرین و رسوبی ترشیری پوشیده می شود. محدوده ارغش شامل پنج سامانه رگه ای طلا (Au-I تا Au-V) و یک رگه حاوی Sb است که در سنگ های آتشفشانی سیلیسی تا حدواسط، توف، گرانیت و دیوریت ترشیری وجود دارند. شدیدترین دگرسانی به فاصله یک تا پنج متری حاشیه رگه ها محدود می شود که غالبا شامل آرژیلیک شدید است. این دگرسانی توسط دگرسانی آرژیلیک یا پروپیلیتیک ضعیف تا متوسط در بر گرفته می شود. کانه زایی به طور عمده به صورت رگه ای صورت گرفته است. میانگین عیار طلا در رگه ها 7/0 گرم در تن است. پیریت کانی سولفیدی اصلی در کانسنگ هیپوژن و شامل چهار نسل مختلف است: 1) پیریت بی وجه تا وجه دار و ریزدانه تا درشت دانه (Py-I) که عموما در زمینه کوارتز رگه ای پراکنده است و به صورت محلی با کانی هایی مانند کالکوپیریت، مارکاسیت، تتراهدریت-تنانتیت و آرسنوپیریت همراه است. ذرات طلای آزاد همراه با این نسل از پیریت تشکیل شده اند؛ 2) پیریت فرامبوییدی (Py-II) که تا 960 گرم در تن طلا دارد؛ 3) رورشد ی های پیریت آرسنیکی (Py-III) بر روی پیریت وجه دار تا بی وجه نسل اول. این نسل از پیریت تا 1980 گرم در تن طلا دارد. طلا در ساختار پیریت فرامبوییدی و آرسنیکی می تواند به صورت ذرات نانوی طلا و محلول جامد ناپایدار وجود داشته باشد؛ 4) پیریت عقیم، بی وجه، پرکننده شکستگی و تاخیری (Py-IV). فرایندهای سوپرژن باعث اکسیدشدن انواع پیریت به اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن در بالای سطح ایستایی شده اند. دمای همگن شدن میانبارهای سیال موجود در کوارتز، غالبا در محدوده دمای 285-279 درجه سانتی گراد قرار می گیرد. دمای ذوب یخ از 1/0- تا 2/3- درجه سانتی گراد متغیر است که منطبق بر شوری بین 2/0 تا 3/5 درصد وزنی معادل NaCl است. دمای همگن شدن میانبارهای سیال موجود در کلسیت بین 313-169 درجه سانتی گراد و شوری آنها بین 7/0 تا 9/1 درصد وزنی معادل NaCl است. شوری سیال ها به طور کلی پایین است و این امر توسط کانی شناسی کانسنگ و محتوی فلزی آن نیز تایید می شود. روند دمای همگن شدن- شوری، با ترکیبی از فرایندهای جوشش یک سیال غنی از گاز و نیز آمیختگی (رقیق شدن) یک سیال شورتر و داغ تر با سیالی با شوری و دمای پائین تر سازگار است. نهشت طلا در اثر این فرایندها و همین طور واکنش سیال های کانه دار با کمرسنگ ها صورت گرفته است. ویژگی های زمین شناختی، بافت کانسنگ، کانی شناسی کانسنگ و دگرسانی و داده های دماسنجی میکروسکوپی بیانگر کانه زایی از نوع اپی ترمال تیپ فلزات قیمتی با سولفیدی شدن پایین است.

هدف از مطالعه حاضر، برآورد ساختار سرعتی موج برشی در شهر بم با استفاده از برداشت های آرایه ای میکروترموراست. به این منظور، اندازه گیری های میکروترمور در یک آرایه دایره ای دو گانه در ساختگاهی در جنوب خاور شهر بم انجام شد. با تحلیل داده ها بر مبنای روش ضرایب خود همبستگی مکانی (SPAC)، منحنی پاشش موج ریلی موجود در میدان موج میکروترمورها در بازه بسامدی 3/2-6/1هرتز استخراج شد. سپس با به کارگیری الگوریتم برگشتی ژنتیک، ساختار سرعتی موج Sدر ساختگاه مورد مطالعه تا ژرفای 400 متر برآورد شد. نتایج حاصل از این مطالعه، همبستگی خوبی با داده های درون چاهی موجود دارد و نشان می دهد که روش SPAC با توجه به ارائه برآورد های قابل اعتماد از ساختار سرعتی موج S، ژرفای نفوذ زیاد، سهولت برداشت، تحلیل سریع داده ها، صرفه اقتصادی و غیر تخریبی بودن مکمل یا جایگزین مناسبی برای روش های متداول تعیین نیمرخ VS است.

پایدارسازی ترانشه های طبیعی و دامنه های مستعد لغزش از نظر ایمنی شهروندان، حفظ محیط زیست، مهندسی رودخانه و منابع طبیعی حائز اهمیت است. استفاده از ریشه درختان به منظور تقویت توده های خاک از راهکارهای مناسبی است که مورد توجه محققان بسیار قرار گرفته است. در این تحقیق، اثر توام قطر و تراکم ریشه بر مقاومت برشی خاک مورد بررسی قرار می گیرد. هجده آزمایش برش مستقیم برجا در خاک دارای ریشه درخت بید (biddow) انجام و نتایج آن با خاک بدون ریشه مقایسه شد. پارامتر جدیدی به نام «شاخص قطر-تراکم ریشه» (RDDI) تعریف شد که بازتاب کننده پراکنش قطر و تراکم ریشه در خاک است. نتایج نشان داد که با افزایش RDDI چسبندگی ظاهری خاک و در نتیجه مقاومت برشی خاک زیاد و بالعکس زاویه اصطکاک داخلی خاک کاهش می یابد، اما از آنجا که میزان این تغییرات قابل ملاحظه نیست در مجموع مقاومت برشی توده مسلح شده به ریشه افزایش می یابد. در پایان به منظور استفاده مهندسان طراح، روابط کاربردی برای محاسبه مقاومت برشی افزوده شده به خاک ارائه شده است.

سامانه رگه ای اپی ترمال طلادار شرف آباد در شمال باختر ایران و در زون ماگمایی البرز-آذربایجان واقع است. سنگ میزبان اصلی رگه های طلادار، توف، برش و آندزیت پورفیری ائوسن است. دگرسانی شامل یک زون سیلیسی است که بیشتر به سمت خارج به زون آرژیلیک و پروپیلیتیک منتهی می شود. کانه زایی به طور عمده به رگه ها و رگچه های سیلیسی و سیلیسی-کربناتی محدود بوده و توسط زون های گسلی کنترل شده است. هجده رگه معدنی تشخیص داده شده که طول و عرض آنها به ترتیب از 10 تا 1000 متر و از 5/0 تا 15 متر متغیر است. کانی اصلی پیریت همراه با مقادیری کالکوپیریت، اسفالریت و گالن است. طلا به صورت دانه های پراکنده و میکروسکوپی در پیریت و سیلیس و در مرز دانه های کالکوپیریت، اسفالریت و گالن قرار دارد. سیلیس به صورت کوارتز خاکستری، کوارتز سفید، کوارتز شفاف، اوپال، کالسدونی و مقدار کمی آمتیست است. بر اساس مطالعات کانی شناسی و روابط بافتی، چهار مرحله قابل تشخیص است: پیش از کانه زایی، کانه زایی، پس از کانه زایی و سوپرژن، که طلا و کانی های سولفیدی فلزهای پایه در مرحله کانه زایی تشکیل شده اند. داده های میانبارهای سیال از اسفالریت و کوارتز خاکستری مربوط به مرحله اصلی کانه زایی، کربنات، و کوارتز شفاف و آمتیست مربوط به مرحله آخر به دست آمده است. میانبارهای سیال در کوارتز خاکستری نشان می دهند که کانه زایی در دامنه دمای 170- 270 درجه سانتی گراد و شوری 1– 8/7 درصد وزنی معادلNaCl صورت گرفته است. میانبار های موجود در اسفالریت، معرف دمای همگن شدن 215- 265 درجه سانتی گراد و شوری 8/10- 3/15 درصد وزنی معادل NaCl هستند. میانبار های سیال در کربنات، در گستره دمایی 160-250 درجه سانتی گراد و شوری 5/1-8/3 درصد وزنی NaCl تشکیل شده است. مقادیر کمی آمتیست در مرحله آخر به طور محلی ایجاد شده است که با طلا و فلزهای قیمتی همراه نیست. میانبارهای سیال در این آمتیست، معرف دمای همگن شدگی 173-203 درجه سانتی گراد و شوری 5/3–5/9 درصد وزنی NaCl هستند. همراهی میانبارهای غنی از مایع و غنی از بخار در برخی نمونه های کوارتز و اسفالریت نشان می دهد که جوشش رخ داده است. رخداد جوشش توسط شواهد بافتی مانند برش های گرمابی، کلسیت تیغه ای و آدولاریا تایید می شود. داده های میانبارهای سیال نشان می دهد که کانی سازی طلا و فلزهای پایه، در ژرفای میانگین 400 متری زیر سطح ایستابی دیرینه تشکیل شده است. چیرگی دگرسانی آرژیلیک حدواسط، همراهی طلا با کانی های سولفیدی فلزهای پایه و شوری متوسط میانبارهای سیال در شرف آباد، نمایانگر یک سامانه اپی ترمال طلا- نقره و غنی از فلزهای پایه از نوع سولفیدی شدن حدواسط است.

در این مقاله، یک شبکه GPS برای مطالعه پارامترهای مکانیکی گسل طراحی می شود. الگوی کشسان مورد استفاده، تابعی از پارامترهای مکانیکی گسل واقع در یک محیط کشسان و همگن است. پارامترهای مورد نظر عمق قفل شدگی و سرعت لغزش گسل است. با ذکر چند نمونه عددی، اثر فاصله ایستگاه های شبکه از خط گسل بر دقت برآورد پارامترهای فوق بررسی شده است. نتایج نمونه عددی نشان می دهد که فقط با تغییر محل ایستگاه ها در یک شبکه فرضی، دقت تعیین عمق قفل شدگی و سرعت لغزش گسل به ترتیب از =+-16.1mm/yr، vσ =+-8.1kmσH به مقدار v= +- 1.2 mm/yr، σH= +- 1.3 kmσ بهبود می یابد.

چندین دوره اندازه گیری pH باران در مناطق مجاور کارخانه ذوب مس سرچشمه کرمان در پاییز 84 تا بهار 86، وقوع بارش اسیدی در این مناطق را نشان داد که به نظرمی رسد علت آن خروج حجم زیاد گاز SO2 از دودکش های کارخانه باشد. این مقاله به اثر این بارش ها بر وضعیت سه عنصر سدیم، پتاسیم و روی موجود درخاک های منطقه (خاک های نابالغ)، می پردازد. به این منظور، عملیات آزمایشگاهی شبیه سازی باران اسیدی بر روی ستون های دست نخورده خاک (50 سانتی متر طول و 6 سانتی متر قطر) با محلول های اسیدی با 6/5 =pH، 4/1 و 1/3 صورت گرفت. میانگین بارندگی سالانه منطقه (mm370) به مدت 31 روز بر روی 12 ستون خاک برداشت شده از 4 نقطه در اطراف کارخانه ریخته شد. زهاب خارج شده، از انتهای ستون های خاک جمع آوری و پس از تجزیه شیمیایی مقدار عناصر مورد نظر در آن تعیین شد. ضمن اینکه پس از عصاره گیری های خاص از خاک های مورد آزمایش، مقدار سدیم و پتاسیم تبادل پذیر و محلول، مقدار قابل جذب و محلول عنصر روی، همچنین میزان اسیدیته، ظرفیت تبادل کاتیونی و مقدار آهک خاک در 3 عمق 15-0، 30-15و 50-30 سانتی متر مورد سنجش قرار گرفت و با مقدار این پارامترها قبل از عملیات شبیه سازی مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان داد که مقدار به نسبت زیاد آهک موجود در خاک های منطقه اثر بارش های اسیدی را کاهش می دهد. با این وجود، باران های اسیدی علاوه بر شستن بخشی از این عناصر، مقادیر سدیم و پتاسیم تبادلی را کاهش می دهند؛ درحالی که موجب افزایش شکل انحلال پذیر این فلزها می شوند. همچنین مشخص شد که مقدار حل شده و قابل جذب عنصر روی در خاک های مورد آزمایش در نتیجه تاثیر باران های اسیدی افزایش می یابد.

با توجه به این که یخچال ها و برف چال های کشور از منابع طبیعی اصلی و مهم آب شیرین ایران هستند، بنابراین شناسایی، مطالعه و حفاظت از این منابع ضروری به نظر می رسد. منظور از شناسایی و مطالعه یخچال های طبیعی، برآورد پارامترهای مختلف یخچالی نظیر بیشترین وکمترین ارتفاع، مساحت و محیط، موقعیت خط برف و... است. با توجه به مشکلات مطالعه این مناطق از طریق پژوهش میدانی و اندازه گیری مستقیم از نظر هزینه وسختی کار، کمک و بهره گیری از فناوری سنجش از دور بسیار مفید است. در این تحقیق، به منظور بررسی و مطالعه یخچال طبیعی خرسان در زردکوه بختیاری و شناسایی و برآورد پارامترهای مهم یخچال طبیعی از تصاویر ماهواره ای Aster وIRS، عکس های هوایی و مدل ارتفاعی رقومی منطقه با دقت بالا برای محاسبه پارامترهای مختلف یخچال طبیعی استفاده شد. با به کارگیری الگوریتم های مختلف طبقه بندی نظارت نشده بر روی تصاویر Aster، قسمت های مختلف یخچال طبقه بندی و مرز بندی شد همچنین برای شناسایی قسمت های مختلف یخچال، شامل یخ لخت، برف یخزده سال های قبل و برف تازه یخزده از فضای عارضه و منحنی طیفی یخ و برف و برای شناسایی حفره های مکش بر روی سطح یخچال از عکس های هوایی منطقه استفاده شد. در نهایت با استفاده از مدل ارتفاعی رقومی و تصویر تلفیقی و استفاده از اطلاعات به دست آمده از روش های طبقه بندی و تفسیر چشمی، مرز یخچال و پیشانی و حد بالای آن استخراج شد و نقشه قدیمی یخچا ل های منطقه به روز گردید.

گسل طالقان در کرانه جنوبی دره طالقان در فاصله 50 کیلومتری از تهران بزرگ قرار دارد. از این گسل به طور معمول به عنوان یک گسل فشارشی با شیب به سوی جنوب یاد می شود. گسل طالقان یکی از بزرگ ترین عوامل تهدید لرزه ای برای شهرهای گستره تهران و کرج با جمعیتی نزدیک به12 میلیون نفر است که می تواند عامل بسیاری از زمین لرزه های کهن و ویرانگر چون زمین لرزه 958 میلادی با بزرگای نسبی 7/7 در این ناحیه به شمار رود. در راستای بررسی های ریخت زمین ساخت و جنبش جوان بر روی این گسل، تلفیقی از داده های حاصل از تصاویر ماهواره ای، عکس های هوایی و مدل رقومی زمین به کار گرفته شد. از جمله دستاوردهای این پژوهش برای نخستین بار معرفی شاخه ای جنبا از گسل طالقان است که در گذشته در قالب گسلی ناجنبا و کهن به نقشه در آمده بود. بررسی های دقیق و بزرگ مقیاس میدانی در راستای این پاره از گسل طالقان امکان اندازه گیری جابه جایی قائم و افقی را بر روی این گسل فراهم آورد که نشانگر تغییر در سازوکار فشاری به برشی-کششی در راستای این گسل است. نسبت جابه جایی تجمعی افقی به قائم اندازه گیری شده از ستیغی در میانه گسل، متناسب با سازوکار چپ گرد و نرمال برابر 0/5 – 5/2 است. مقادیر برآورد شده از ویژگی های هندسی گسل طالقان چون راستای گسل، شیب و زاویه افت آن در بخش خاوری برابر 105، 60 و 40 درجه است که نشانگر وجود گسلی با سازوکار و لغزش راستالغز چپ گرد و نرمال در این بخش از البرز مرکزی است.