فهرست مطالب

مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات - سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 60، زمستان 1383)

نشریه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 60، زمستان 1383)

  • 256 صفحه، بهای روی جلد: 9,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/12/20
  • تعداد عناوین: 32
|
  • نمایه
  • فاطمه داودی صفحه 3
  • نمایه پدید آورندگان
    صفحه 5
  • یادداشت سردبیر
  • فریبرز خسروی صفحه 9
  • نمایه
  • صفحه 9
  • مقالات
  • میترا صمیعی صفحه 13
    ظهور جامعه اطلاعاتی و گسترش فناوری های نوین اطلاعاتی، تقاضای جدیدی را برای رقومی سازی مواد آرشیوی مطرح کرده است. رقومی سازی مواد آرشیوی باعث می شود که بخش عمده ای از محتوای یک آرشیو در دسترس کاربران در شبکه جهانی وب قرار گیرد. در این مقاله مفهوم جدید آرشیوهای رقومی، تاریخچه شکل گیری، خدمات، رویکرد فنی آرشیوهای رقومی و نیز ملاحظات قانونی و اخلاقی و فنی در تدوین مجموعه های آرشیو رقومی و ضوابط انتخاب مواد آرشیوی برای رقومی سازی و نیز چگونگی ذخیره سازی مواد آرشیوی بررسی شده است.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، آرشیوهای رقومی، رقومی سازی، مواد آرشیوی
  • نمایه
  • صفحه 13
  • مقالات
  • مصطفی اکبریان صفحه 25
    این مقاله ضمن آنکه تعریفی از هویت فرهنگی ارائه می دهد، به بیان جنبه های مختلف هویت فرهنگی در ایران و آسیب هایی که به هویت فرهنگی به ویژه در ایران وارد می شود، می پردازد. یکی از آسیب های مطرح شده، پدیده جهانی شدن است. در انتهای مقاله نقش و تاثیر اطلاع رسانی در حفظ هویت فرهنگی جامعه مطرح می شود.
    کلیدواژگان: هویت فرهنگی، اطلاع رسانی، جهانی شدن، آسیب شناسی جامعه، بحران هویت
  • نمایه
  • مقالات
  • عبدالله ناصری طاهری صفحه 34
    این مقاله آثار و کتاب هایی که درباره جنگ های صلیبی در غرب و شرق به نگارش درآمده است معرفی و بررسی می کند و درباره مکتب تاریخ نگاری جنگ های صلیب توضیح می دهد و دیدگاه های مسیحیان و مسلمانان را درباره به نگارش درآوردن وقایع جنگ های صلیبی بیان می دارد.
    کلیدواژگان: جنگ های صلیبی، کتابشناسی، آثار
  • مریم خسروی صفحه 48
    این پژوهش با هدف نظرسنجی عوامل تنش زای شغلی در میان کتابداران شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صورت گرفت. بدین منظور از دسته بندی فرد لوتانز که عوامل کلان فشارزای سازمان را تحت چهارمقوله: سیاست سازمانی، ساخت سازمانی، شرایط فییکی سازمانی و فرایندهای سازمانی تقسیم می کند، استفاده شد. پرسشنامه ای با 36 سوال بر مبنای مقیاس لیکرت تنظیم گردید. از پرسشنامه های ارسالی تعداد 150 پرسشنامه واصل گردید...
    کلیدواژگان: تنش های شغلی، فشارهای روانی - عصبی، عوامل تنش زا، کتابداران، محیط کتابخانه، کتابخانه های دانشگاهی
  • غلامرضا امیرخانی صفحه 54
    رشد و گسترش هنرهای کتاب آرایی در قرن نهم ق. سبب شد کتاب به صورت کالایی ارزشمند درآید به گونه ای که نسخه های نفیس، بسان تحفه هایی گرانبها، میان دربارهای مختلف مبادله می شد. در این نوشتار، با نگاه به رویدادی تاریخی برگرفته از کتاب تاریخ حبیب السیر، که به ماجرای ارسال کتاب از دربار تیموریان به حکومت آق قویونلو اختصاص دارد، به روابط فرهنگی میان دو حکومت نیز اشاره می شود.
    کلیدواژگان: اهدای کتاب، تیموریان، آق فویونلو، کلیات جامی، روابط فرهنگی
  • مهرداد نیکنام صفحه 60
    کتابخانه های رقومی هنوز فاقد اصولی برای فراهم آوری مجموعه ها هستند و مشکلات ویرایش قالب های قدیمی تر و تولید مدارک جاری نیز سخت تر است، پس تنها راه مناسب برای حفاظت و نگهداری منابع رقومی نسخه برداری از آنها روی محمل های جدید به کمک ویرایش های جدید نرم افزارهای مربوطه است.
    کلیدواژگان: منابع رقومی، حفاظت و نگهداری، کتابخانه ها، رقومی کردن
  • فریده عصاره، غلام حیدری صفحه 72
    خدمات تحویل مدرک از مفاهیمی است که در جامعه علمی و حتی برای برخی کتابداران ناشناخته مانده است. برخی این گونه خدمات را با امانت بین کتابخانه ای و خدمات تامین مدرک اشتباه می گیرند. در واژه نامه ها و اصطلاحنامه های فارسی کتابداری و اطلاع رسانی نیز این اختلاف نظر و بی توجهی دیده می شود. در این مقاله ضمن تعریف خدمات تحویل مدرک و بیان پیشینه آن به صورت دسترسی به تحویل مدرک در ایران، مراحل تحویل مدرک، انواع خدمات تحویل مدرک، روش های تحویل مدرک، کارگزاران خدمات تحویل مدرک، و نیز معرفی وب سایت های خدمات تحویل مدرک پردخته می شود.
    کلیدواژگان: خدمات تحویل مدرک، ایران
  • محمدباقر دستغیب صفحه 81
    با پیشرفت فناوری و فنون اطلاعات و ارتباطات در قرن اخیر، اهمیت دسترسی به اطلاعات صحیح و جامع روز به روز بیشتر می شود طبق آمارهای موجود، روزانه حدود 7 میلیون صفحه جدید به فضای شبکه جهانی اضافه می شود. با توجه به حجم اطلاعات موجود در اینترنت، و ناهمگن بودن اطلاعات، لزوم به کارگیری روش های خود کار در نمایه سازی و بازیابی دقیق اطلاعات بیشتر احساس می شود. کاربران پرسش های خود را به نظام های بازیابی اطلاعات (موتورهای کاوش) ارائه می دهند و جواب نظام، باید مرتبط با پرسش کاربر باشد، ولی به دلیل حجم اطلاعات موجود در وب و نبود قالب مشخص که ساختار معنایی مدارک را حفظ نماید، دقت موتورهای کاوش کم می شود...
    کلیدواژگان: بازیابی اطلاعات، موتور جستجو، قالب بندی، ایکس، ام، ال
  • فاطمه صفری راد صفحه 88
    پژوهش حاضر به بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز می پردازد. یافته ها روش ساخت که نشریات ادواری و کتاب از مهمترین منابع کسب اطلاعات هستند. محدود بودن امکانات برای دریافت اطلاعات از خارج، موجود نبودن منبع اطلاعاتی در کتابخانه، عدم دسترسی به هنگام به اطلاعات، و محدود بودن ساعات کار کتابخانه، از مهمترین عوامل عدم دسترسی به اطلاعات ذکر شده است. در این پژوهش تاثیر عوامل مختلفی مانند جنسیت و مقطع تحصیلی بر رفتار اطلاع یابی دانشجویان بررسی شد و مشخص گردید که جنسیت و مقطع تحصیلی از عوامل موثر بر رفتار اطلاع یابی به شمار می رود.
    کلیدواژگان: نیاز اطلاعاتی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دانشگاه شیراز، رفتار اطلاع یابی
  • اشرف نقی مهر طبایی صفحه 103
    مرجع مجازی که همان خدمات مرجع از طریق همایش ویدئوی و پست الکترونیکی است، یکی از اصطلاحات رایج و جدید در حرفه کتابداری و اطلاع رسانی است. فرآیند مرجع از طریق پست الکترونیکی به سخت افزار و نرم افزار و تجهیزات ویژه نیاز دارد. این مقاله بر آن است تا درباره همایش ویدئویی و فرآیند مرجع در کتابخانه های دانشگاهی و ویژگی های کتابداران کتابخانه های دیجیتالی، همچنین قوانین حاکم بر جلسات همایش ویدئویی مطالبی را ارائه نماید و در آخر نیز به بررسی معایب و مزایای ویدئو کنفرانس می پردازد.
    کلیدواژگان: خدمات مرجع، کلاس درس مجازی، کتابدار مرجع، همایش ویدئویی
  • آموزش فرآیند پژوهش برای اکتشافات و رشد فردی
    دایان ابرگ ترجمه: فاطمه مکی زاده صفحه 114
    فرایند پژوهش یکی از راه هایی است که از طریق آن کودکان و نوجوانان می توانند، کتابخانه مدرسه را به عنوان مکانی برای رشد و اکتشاف تجربه کنند. برای آنکه دانش آموزان این تجربه ها را از طریق فرایند پژوهش کسب کنند، معلمان و کتابداران لازم است راهنمایی آموزشی فراهم آورند که از نظر عاطفی و شناختی روشن باشد. ضروری است کتابداران و معلمان درک عمیقی از اینکه فراگیران چگونه فرایند پژوهش را تجربه می کنند و چگونه یادگیری از طریق پژوهش به آسانی صورت می پذیرد داشته باشند...
    کلیدواژگان: کتابخانه آموزشگاهی، پژوهش، یادگیری، دانش آموزان
  • رادوان ورانا ترجمه: رسول زوارقی صفحه 123
    این مقاله دو موضوع را پوشش می دهد. موضوع اول به تشخیص لزوم کمک انسانی در کتابخانه های رقومی اختصاص یافته است. یعنی نیاز به حضور کتابداران به عنوان میانجی میان کاربران و مواد کاغذی و منابع رقمی، این قسمت از مقاله شامل بررسی متون کتابداری است و ماده اصلی برای موضوع دوم خواهد بود. موضوع دوم یک بررسی تطبیقی از برنامه های آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی در مقیاس کوچک است. این بخش محدود است به بررسی دانشگاه های امریکایی و بریتانیایی که به وضوح در اینترنت به عنوان مدارس کتابداری شناسانده شده اند...
    کلیدواژگان: کتابدار رقومی، کتابخانه رقومی، مدارس کتابداری، آموزش کتابداری، برنامه های درسی کتابداری
  • لسلی الن هریس ترجمه: مهدی علیپور حافظی صفحه 132
    تجارت الکترونیکی معمولا مفهومی چون سودآوری از فعالیت های تحت وب را دارد، اما هدف اصلی آن در واقع استفاده از وب برای کسب درآمد است که ممکن است موارد مختلفی از قبیل فعالیت های مالی الکترونیکی، بازاریابی و تبلیغات را در بر گیرد. تجارت الکترونیکی مستقیم، غیر مستقیم و رقومی از سطوح اصلی تجارت الکترونیکی هستند که بسته به نیاز مراکز مختلف می توانند مورد استفاده قرار گیرند. تجارت الکترونیکی به طور بالقوه کتابخانه ها را در رسیدن به اهدافشان در قرن بیست و یکم تقویت کرده است...
    کلیدواژگان: تجارت الکترونیکی، کتابخانه ها، کتابداران
  • گفت و گو
  • آذر کاتوزیان صفحه 139
  • گزارش
  • سیدجلال حیدری نژاد صفحه 145
  • پانته آبدرزاده صفحه 157
  • فرح احمدزاده کاشانی صفحه 162
  • خبر
  • صفحه 167
  • نقد
  • معرفی سایت های اینترنتی
  • نسرین قادری نیکو صفحه 183
  • فاطمه زارع زاده صفحه 186
  • معرفی کتاب
  • صفحه 197