نشریه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
سال بیست و یکم شماره 4 (پیاپی 84، زمستان 1389)

هدف با توجه به انفجار جمعیت و افزایش روزافزون متقاضیان آموزش و گسترش سریع فناوری های اطلاعات و ارتباطات، سیستم های آموزش حضوری به تنهایی پاسخگوی نیازهای متقاضیان نیستند، در نتیجه، آموزش های غیرحضوری (پیام نور) گسترش یافته است. هدف از این مقاله مقایسه آموزش های حضوری و غیر حضوری از جنبه های مختلف در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می باشد.
روش/رویکرد پژوهش روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی، و برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار آماری اس.پی.اس.اس استفاده شد.
یافته ها یافته های تحقیق نشان می دهد که کمتر از نیمی از دانشجویان دانشگاه پیام نور از شیوه آموزشی خود رضایت دارند که این میزان در دانشجویان دانشگاه های دولتی 69درصد می باشد. در دانشگاه های پیام نور به ترتیب 5/54 درصد دانشجویان غیرحضوری از شیوه مشاوره و آموزش استادان خود، 49 درصد از شیوه عملکرد کادر آموزشی، 2/37 درصد از فضای آموزشی نامناسب، 9/35درصد از خدمات کتابخانه ای نامناسب و منابع و کتاب های درسی بیشترین میزان نارضایتی را دارند.در دانشگاه های دولتی تهران، 3/59درصد دانشجویان از شیوه مشاوره و آموزش استادان و 1/8 درصد از شیوه عملکرد کادر آموزشی ناراضی هستند؛ در حالی که درصد کمتری از دانشجویان حضوری از امکانات رفاهی نارضایتی دارند. میزان رضایت از توانایی استادان در تدریس در هر دو نظام آموزشی در حد متوسط بوده است.
نتایج نشان می دهد که میزان رضایت دانشجویان حضوری از شیوه آموزشی خود بیشتر از دانشجویان غیرحضوری(پیام نور)می باشد. به کارگیری بیشتر فناوری های آموزشی و مواد کمک درسی و نیز تجهیزات و امکانات در افزایش میزان رضایت دانشجویان پیام نور می تواند تاثیرگذار باشد.

هدف اصلی سیستم ایمنی مهیا نمودن امنیت و تسهیلات لازم در این زمینه برای کارکنان کتابخانه، منابع، و تجهیزات کتابخانه، همچنین مراجعه کنندگان به کتابخانه است. به طور همزمان، تمام موارد و مسائل مورد نیاز برای امنیت کامل کتابخانه، باید بدون ایجاد هیچ گونه تداخلی در خدمت رسانی کتابخانه به مراجعان صورت پذیرد (Mc Comb،2004). روش/رویکرد پژوهش:روش پژوهش در این تحقیق، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش و فرضیه های پژوهش، پیمایشی توصیفی است. برای ارزیابی امنیت فیزیکی و الکترونیکی ساختمان و تجهیزات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی عمومی و دانشگاهی با هدف ارتقای میزان امنیت و کاهش پیامدهای ناشی از عدم امنیت در فضای کتابخانه، از سیاهه وارسی مخصوص امنیت ساختمان کتابخانه استفاده شده است،که توسط دایره امنیت و سلامت شغلی ایالات متحده (ا.اس.اچ.ای.) تهیه شده است. جامعه آماری این پژوهش، 14 کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی عمومی و دانشگاهی شهر زنجان می باشد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی انجام شده است.
یافته ها نشان داد که در کل، بین میزان به کارگیری اصول حفاظت و ایمنی در ساختمان کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر زنجان تفاوت معنی داری وجود ندارد (این پژوهش شامل بررسی مدیریت مواد، دارایی و اقلام ساختمان، درها، کلید و قفل، کنترل ورود و فضای داخلی، پنجره ها، حفاظ ها، نرده ها و دروازه ها، روشنایی فضای بیرونی کتابخانه،هشدار آتش سوزی و تمهیدات و پیشگیری، دسترسی به قفسه های کتاب،دروازه های امنیتی می باشد).
اگرچه بر اساس جدول 3(مقایسه میزان به کارگیری اصول حفاظت و ایمنی در ساختمان کتابخانه های عمومی و دانشگاهی) وضعیت موجود ایمنی فضای کتابخانه ها متوسط به نظر می رسد، با وضعیت مطلوب انطباق صد در صد نداشته و تمامی فضاهای امنیتی باید، بر اساس استانداردهای موجود، مورد بررسی و بهینه سازی قرار گیرد.

به منظور توجه به ارتقای کیفیت انتشارات علمی درکنار کمیت آن، پژوهش حاضرسعی نموده است که تولیدات علمی پژوهشگاه های ایران درپایگاه آی. اس. آی. را بر مبنای معیارهای کمی و کیفی درقالب درسه گروه پژوهشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ پژوهشگاه های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛و سایر پژوهشگاه ها مورد ارزیابی و مقایسه قرار داده و معنی داری تفاوت بین این گروه ها را بر مبنای 4 شاخص تحقیق مورد آزمون قرار دهد. روش /رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه مورد پژوهش دربرگیرنده آن دسته از موسسات پژوهشی ایران است که درسال های 1997تا 2006، در پایگاه آی. اس. آی. تولید علمی داشته اند. نمونه گیری به روش قضاوتی و غیر احتمالی انجام شده است. داده های پژوهش از پایگاه مزبور جمع آوری و ازطریق ابزارجست وجوی پیشرفته پایگاه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. داده های به دست آمده از پژوهش در4 بخش تولید، استناد، تاثیر استنادی، و درصد مدارک استناد شده، به روش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که پژوهشگاه دانش های بنیادی، بین گروه پژوهشگاه های وابسته به وزارت علوم، پژوهشگاه برتر(بر مبنای سه شاخص)، و موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، بین گروه سایر پژوهشگاه ها، پژوهشگاه برتر(بر مبنای هر 4 شاخص) می باشد. درمقایسه کل پژوهشگاه های کشور، پژوهشگاه دانش های بنیادی و مرکز پژوهش های شیمی و مهندسی شیمی ایران، پژوهشگاه های برتر(بر مبنای 4 شاخص) می باشند. همچنین یافته ها نشان می دهد که بر مبنای شاخص های کمی و کیفی تحقیق، تفاوت معنی داری بین پژوهشگاه های وابسته به وزارت علوم، و سایر پژوهشگاه ها وجود ندارد.
ارزیابی کمی و کیفی پژوهشگاه های ایران به موازات هم و همپوشانی سطح بالا بین پژوهشگاه های برتر بر مبنای هر 4 شاخص، بیانگر توجه به کمیت و کیفیت انتشارات علمی در موسسات پژوهشی در راستای یکدیگر بوده است که این امر در پژوهشگاه های مرتبط با علوم بین رشته ای و همچنین مرتبط با حوزه شیمی به میزان بیشتری قابل مشاهده بوده است.

پژوهش حاضر بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان کاردانی کتابداری و اطلاع رسانی و تاثیر قرار گرفتن در محیط دانشگاهی در سطح سواد اطلاعاتی آنان است.
روش/رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی تداومی انجام شد. شرکت کنندگان شامل 20 دانشجوی کتابداری و اطلاع رسانی جدیدالورود شاغل به تحصیل در دانشگاه دولتی زابل در سال تحصیلی 8 – 1387 و 20 فارغ التحصیل مقطع کاردانی کتابداری و اطلاع رسانی از دانشگاه زابل در سال تحصیلی 8 – 1387 است. داده های مورد نیاز بر اساس پرسشنامه استاندارد طراحی شده مبتنی بر استاندارد قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی تدوین ACRL توسط داورپناه و سیامک گردآوری شد.
نشان داد که سواد اطلاعاتی دانشجویان جدیدالورود و فارغ التحصیلان کمتر از حد متوسط است؛ بین مهارت های سواد اطلاعاتی واقعی و پایه ی دانشجویان جدیدالورود و فارغ التحصیلان کاردانی تفاوت وجود دارد و مهارت سواد اطلاعاتی فارغ التحصیلان کاردانی بیش از دانشجویان جدیدالورود است.
فضای آموزشی دانشگاه اعم از رسمی و غیر رسمی بر افزایش سواد اطلاعاتی دانشجویان موثر است و با استناد به نتایج تحقیقات قبلی و نتیجه این تحقیق، مشخص شد که هر ساله فضای آموزشی دانشگاه اعم از رسمی و غیر رسمی، 3 نمره سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان را افزایش می دهد.

مقاله حاضر به بررسی وضعیت تولیدات علمی ایران در نشریات بین المللی در ده ساله اخیر میلادی (1998-2007) و در نتیجه دانش ده ساله ایران در سطح بین الملل می پردازد.
روش/رویکرد پژوهش - کلیه ارقام استفاده شده در این مقاله حاصل تحلیل آماری خودکار حاصل از نتایج جستجوی اطلاعات در تابستان 1387 بر مبنای نام کشورها با محدودیت سال انتشار 1998-2007 به صورت یک دوره ده ساله و بدون محدودیت نوع مدرک و زبان در سایت موسسه اطلاعات علمی (ISI) [1] بر پایه اصول علم سنجی می باشد. سیستم طبقه بندی موضوعی سایت ISI با استفاده از اصطلاحنامه های تخصصی موجود در سایت در پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران [2] با زبان فارسی معادل سازی و به مرور تکمیل و بازبینی شده و برای تطبیق حوزه های علمی موضوعی با تقسیم بندی گروه های تحصیلی آموزش عالی در کشور ایران از کتاب آمار آموزش عالی ایران سال 1385 استفاده شده است.
چین، کره جنوبی، هند و ترکیه دارای رشد علمی بین المللی سریع می باشند و ایران، پاکستان، عراق، عربستان سعودی، کویت و مصر دارای رشد تدریجی و روزافزون هستند. نوع مدارک چاپ شده با 10/85 درصد عمدتا به صورت مقاله و بخشی از آن با 20/11 درصد به صورت خلاصه مقالات کنفرانس می باشد و بقیه انواع مدارک درصد ناچیزی از منابع اطلاعاتی مندرج در نشریات را به خود اختصاص داده اند.. بیشترین تولیدات علمی با 72/99 درصد به زبان انگلیسی است. محققین ایرانی بیشترین همکاری را به ترتیب با محققین آمریکایی با 90/3 درصد و کانادایی با 90/2 درصد و انگلیسی با 74/2 درصد و سپس با محققین کشورهای آلمان و استرالیا و فرانسه با هر کدام بالاتر از 1 درصد برای تولید علم داشته اند. دانشگاه تهران با 9/33 درصد بیشترین حضور را در بین موسسات یا دانشگاه ها در تولید علمی ایران داشته است. نشریه ای با نام APPLIED MATHEMATICS AND COMPUTATION با 34/2 درصد بیشترین مدارک علمی محققین ایرانی را به چاپ رسانیده است. موسسه ای با نام Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) با 18/10 درصد در بین پدیدآورندگان بیشترین تاثیر را در تولید علمی ایران داشته است. بیشترین سهم بودجه تولیدات علمی در ده سال اخیر صرف تحقیقات بین المللی در علوم پایه با 46 درصد و سپس در زمینه پزشکی با 24 درصد و بعد از آن در حوزه علمی فنی مهندسی با 22 درصد شده است. با اختلاف بسیار زیادی از این سه حوزه موضوعی، کشاورزی و دامپزشکی، علوم انسانی و هنر بودجه تحقیقات علمی بین المللی را به خود اختصاص داده اند. بیشترین تولیدات علمی در حوزه علوم پایه گرایشهای مختلف رشته شیمی با حداکثر79/9درصد و در حوزه پزشکی در زمینه داروشناسی و داروسازی با 54/11درصد و در حوزه فنی مهندسی رشته مهندسی شیمی با 80/11درصد در حوزه کشاورزی و دامپزشکی بیشترین تولیدات علمی در موضوع صنایع غذایی با 10/24درصد از کل مجموعه است ولی در زمینه موضوعاتی مثل اقتصاد کشاورزی و منابع طبیعی با کمی بیش از 0 درصد کمترین میزان تحقیقات علمی بین المللی انجام شده است. در حوزه علوم انسانی چند گرایش از روانشناسی با حداکثر 12/12 درصد و در حوزه هنر در زمینه عکاسی با 41/79درصد بیشترین تعداد را داشته اند. در بین 53 موضوع پزشکی، کتابداری پزشکی در مکان 46 قرار دارد همچنین در بین 52 موضوع علوم انسانی، علوم کتابداری و اطلاع رسانی در جایگاه 11 قرار دارد و تعداد مقالات چاپ شده در مجلات بین المللی در ده ساله اخیر در حوزه این علم 37 عدد و سایر علومی که بالاترین جایگاه را در حوزه علوم انسانی دارند 197 عدد است.
ایران برای رشد علمی بین المللی سریع تلاش بیشتری باید انجام دهد. نوع مدارک چاپ شده در نشریات بین المللی در طی ده سال گذشته عمدتا به صورت مقاله و بخشی از آن به صورت خلاصه مقالات کنفرانس می باشد و برای چاپ انواع دیگر در نشریات بین المللی باید بیشتر تلاش نمود. بیشترین تولیدات علمی به زبان انگلیسی است. در کشاورزی و دامپزشکی، علوم انسانی و هنر کمترین میزان تحقیقات علمی بین المللی انجام شده است و تلاش بیشتری را می طلبد. در ده ساله اخیر در حوزه کتابداری پزشکی مقالات بسیار اندکی به رشته تحریر در آمده که در مجلات علمی بین المللی معتبر به چاپ رسیده است و این امر نیازمند تلاش بیشتر کتابدارانی است که جهت تحریر تحقیقات علمی در زمینه اطلاع رسانی پزشکی فعالیت می نمایند. کوشش این افراد در مشارکت در تحقیقات بین المللی کتابداری باعث نمایاندن جایگاه ارزشمند این علم در حوزه پزشکی خواهد شد. بنابراین محققین کتابدار ایرانی باید تلاش بیشتری برای مشارکت در تحقیقات بین المللی داشته باشندا؛ همچنین کوشش بیشتر دربه رشته تحریر در آوردن مقالات مناسب در مجلات بین المللی معتبر، به تحقیقات علمی این رشته اعتبار و ارزش بیشتری خواهد بخشید.

شناسایی راهبردهای حفاظت رقمی موجود برای جهت بخشی به مجموعه فعالیت های مدیریت شده ای که برای تضمین دستیابی مستمر به اشیای رقمی به کار گرفته می شوند.
روش/رویکرد پژوهش- در این مقاله، از روش کتابخانه ای و مرور متون مرتبط با موضوع حفاظت رقمی استفاده شده است. همچنین، پژوهش در مورد ارزیابی این راهبردها و معرفی مولفه های مهم برای برنامه ریزی به کار گیری این راهبردها برای حفاظت بلندمدت درکتابخانه های ملی انجام شده است.
یافته ها / نتیجه گیری راهبردهای متفاوتی برای انواع مواد رقمی وجود دارد. در منابع پیچیده و نرم افزارهای کاربردی مانند بازی های رایانه ای حفاظت فناوری و شبیه سازی یک رویکرد مناسب است. در منابع ساده و در جایی که دانش مربوط به فرمت کافی است،راهبرد انتقال و بسته بندی نیز مناسب است.شناسگرهای دائمی برای دستیابی به منبع، در صورت تغییر مکان منبع، مناسب است. تبعیت از استانداردها، پیچیدگی و هزینه راهبردهای حفاظت بلندمدت را کاهش می دهدو در نهایت، برای نجات اطلاعات از رسانه های منسوخ و خراب، باستان شناسی رقمی مناسب است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین رتبه بندی دانشگاه ها براساس سطح مدیریت دانش و مقیاس وبومتریک می باشد.
روش/رویکرد پژوهش: برای انجام این پژوهش توصیفی، مقطعی و کاربردی از پرسشنامه استفاده شد که پس از سنجش روایی و پایایی آن، براساس نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده سهمیه ای بین 355 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های تهران، اصفهان، تربیت مدرس، الزهرا، مازندران، گیلان، یزد، اراک، و رازی توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس.16 صورت گرفته است.
درباره مزایای حضور دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در عرصه وب، می توان به موارد زیر اشاره کرد: حضور در بازار آکادمیک جهانی و یافتن بازارهای جدید برای محصولات و خدمات علمی- پژوهشی؛ به عنوان مثال راه اندازی دوره های آموزشی مجازی با دانشجویانی از سراسر جهان، توانایی شرکت در رقابت های بین المللی و افزایش رویت پذیری در سطح جهانی، انجام وظایف سنتی دانشگاه ها یعنی آموزش و پژوهش با بهره گیری از امکانات دنیای دیجیتال،و توانایی خلق محتوای بیشتر با قیمتی به مراتب کمتر. وب سنجی یا وبومتریک شیوه ای معمول در رتبه بندی حضور دانشگاه ها در وب است. در این شیوه با ارائه شاخص هایی، وضعیت یک دانشگاه در مقایسه با دیگر دانشگاه ها مشخص می گردد.
رتبه بندی دانشگاه ها براساس دو مقیاس وبومتریک و شاخص های مدیریت دانش با یکدیگر تطابق نداشتند.

با توجه به اهمیت وب سایت های مدارس کتابداری و اطلاع رسانی مورد تایید انجمن کتابداران امریکا، هدف این پژوهش بررسی میزان رویت پذیری، عامل تاثیر وبی، و میزان همکاری وب سایت های مذکور می باشد.
روش/رویکرد پژوهش: روش این پژوهش، تحلیل پیوندهاست که یکی از روش های وب سنجی است. در این روش، پیوند های دریافتی، خودپیوندی ها، و هم پیوندی وب سایت های مورد نظر محاسبه و سپس عامل تاثیر وبی آنها محاسبه شده و در نهایت، با استفاده از روش تحلیل خوشه ایو مقیاس چند متغیره همکاری این وب سایت ها مورد بررسی قرار گرفته است.
برخی از نتایج پژوهش نشان داد که وب سایت دانشگاه های میشیگان [1] با 141000، فلوریدا استیت [2] با 116000، و درکسل [3] با 71200 پیوند دریافتی، بیشترین وب سایت های رویت شده بودند. همچنین، بررسی ها حاکی از این است که وب سایت های دانشگاه های دومینیکن [4] (86)، میسوری-کلمبیا [5] (73.4)، و مرکزی کارولینای شمالی [6] (26.9) دارای بیشترین عامل تاثیرگذار تجدید نظر شده بوده اند.
مدیران و طراحان وب سایت ها، باید با توجه به نتایج اینگونه پژوهش ها، وب سایت های خود را ارتقا دهند. موفقیت یک وب سایت به عواملی ماننند محتوا، اندازه، زبان، و تاریخچه آن ارتباط دارد. بنابراین، تمامی پژوهش های این حوزه باید به تمامی این عوامل توجه داشته باشند.

در این پژوهش بر آن هستیم تا به بررسی وابستگی و تداخل موضوعی علم کتابداری و اطلاع رسانی به سایر حوزه های موضوعی بپردازیم. تلقی عمومی از حوزه کتابداری و اطلاع رسانی انتصاب آن به علوم انسانی و اجتماعی است. چنانکه در بسیاری از پایگاه های اطلاعاتی برای دستیابی به اطلاعات در این حوزه ناگزیر به انتخاب شاخه موضوعی علوم انسانی یا علوم اجتماعی هستیم. اما عملکرد پایگاه های اطلاعاتی معتبر جهان، که یکی از مهم ترین متصدیان نظم دهی و بازیابی مطالب علمی هستند، در امر تقسیم بندی علم به شاخه ها و زیرشاخه های گوناگون به گونه دیگری است. در بررسی حاضر، سعی شده تا با بررسی نحوه ترسیم ساختار درختی علم توسط پایگاه های اطلاعاتی تا حدی غلط بودن وابستگی صرف کتابداری به علوم انسانی به اثبات برسد.
روش/رویکرد پژوهش: در این بررسی، ابتدا به بررسی نحوه تقسیم بندی علوم تحت شاخه ها و زیرشاخه های موضوعی توسط پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرکت، اسپرینگر، اسکوپوس، و وایلی پرداخته شد. علت انتخاب این پایگاه ها جامع الاطراف بودن نسبی موضوعات تحت پوشش آنهاست (به عبارتی تخصصی نبودن آنها). در مرحله بعد جایگاه علوم کتابداری و اطلاع رسانی در این شبکه با انجام جست وجوهای تخصصی مشخص شد.
بر اساس یافته های به دست آمده از جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی مورد بررسی، علوم فیزیکی و در این حوزه زیرشاخه علوم رایانه بیشترین سهم را در جای دادن مقالات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی به خود اختصاص داده است. علوم انسانی و زیرشاخه علوم اجتماعی در رتبه بعد قرار دارند. مقدار کمی از مطالب از شاخه علوم پزشکی استخراج شد.
نتابج پژوهش نشان داد که کتابداری و اطلاع رسانی نه شاخه ای از علوم انسانی و نه یک علم بین رشته ای است. بلکه ماهیت مستقلی دارد. هرچند که براساس این بررسی می توان نتیجه گرفت علوم کتابداری و اطلاع رسانی بیشترین ارتباط را با حوزه علوم رایانه و سپس علوم اجتماعی دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی کتابخانه های مراکز و موسسات آموزشی تحت پوشش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در محیط اینترنت انجام پذیرفته است.
روش/رویکرد پژوهش: روش انجام پژوهش پیمایش توصیفی است. برای گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. نتایج با استفاده از روش های آمار توصیفی (فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شد. جامعه آماری پژوهش شامل 55 کتابخانه است که به طور میانگین 4 سال از نرم افزار تحت وب سیمرغ استفاده می کنند. نتایج حاصل نشان می دهد سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی طی دو وجه فهرستنویسی و رده بندی 100 درصد و نمایه سازی 6/21 درصد انجام می شود. در این فهرستگان الکترونیکی به منظور ایجاد یکدستی از رده بندی کنگره 100 درصد با رعایت استانداردهای بین المللی و کتابنامه نویسی 8/83 درصد و نیز در نمایه سازی ماشینی 3/51 درصد از زبان ترکیبی 1/35 درصد استفاده می شود. سازماندهی تعاونی اطلاعات منجر به صرفه جویی در وقت 2/43 درصد، هزینه و سرعت به طور یکسان 1/54 درصد و نیز یکپارچگی در بکارگیری نرم افزار کتابخانه های مورد مطالعه 100 درصد شده است.
فهرست نویسی تعاونی در محیط اینترنت تا حد زیادی امکان پذیر است. سهولت و سرعت و همچنین دقت این نوع فهرستنویسی بالاست. در نتیجه اکثر کتابداران بدلیل مزایای فهرستنویسی تعاونی اطلاعات مورد نیاز را ارائه کرده اند.

وبلاگ ها از مظاهر شایان ذکر فضای جدید وب به شمار می آیند. طی بررسی های صورت گرفته تا تاریخ پژوهش حاضر (26خرداد 1389) در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی ایران222 وبلاگ به روز، ثبت شده و کتابداران این وبلاگ ها را جهت کسب اطلاعات روزآمد کتابداری و اطلاع رسانی مطالعه می نمایند. هدف پژوهش حاضر یافتن سیاهه ای از معیار های ارزیابی وبلاگ های کتابداری و اطلاع رسانی است.
روش/رویکرد پژوهش: محقق با مروری بر ادبیات پژوهش و به اتفاق نظر خبرگان تحقیق 23 معیار جهت ارزیابی وبلاگ های کتابداری و اطلاع رسانی ایران استخراج نمود. سپس درجه آلفای کرونباخ 76/0 در خصوص همبستگی سوالات سیاهه مزبور استخراج شد و از این رو پایایی فهرست معیارهای پیشنهادی این پژوهش مورد تایید قرار گرفت. همچنین، معیار های یافت شده از متون تخصصی و ادبیات پژوهش، توسط هفت نفر از خبرگان که به طور تخصصی در حوزه وبلاگ های کتابداری و اطلاع رسانی صاحب نظرند، مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد این سیاهه از نظر روایی اعتبار لازم را داراست. در مرحله بعد، ضریب درجه اهمیت هر معیار، از برآیند نظر خبرگان در خصوص درجه اهمیت معیار مورد نظر استخراج شد.
مهمترین یافته این پژوهش سیاهه 23 موردی از معیارهای ارزیابی وبلاگ های کتابدار و اطلاع رسانی ایران است که درجه اهمیت هر یک از معیارها نیز در آن مشخص شده است معیار «روز آمد سازی وبلاگ» با درجه اهمیت 5 بیشترین ضریب را در ارزیابی و معیار های «درج فرم نظر سنجی» و «عامل موثر وبی (WIF) در وبلاگ» به صورت مشترک با درجه اهمیت 3.1 کمترین ضریب را در ارزیابی وبلاگ های کتابداری و اطلاع رسانی ایران به خود اختصاص داده اند.