فهرست مطالب
فصلنامه سیاست خارجی
سال بیست و هفتم شماره 2 (پیاپی 106، تابستان 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/05/22
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحات 295-314ایالات متحده آمریکا از ابتدای شکل گیری ایده تاسیس یک نهاد قضایی کیفری بین المللی نسبت به تحقق این امر بدبین بوده و آن را تهدیدی برای منافع استراتژیک خود قلمداد کرده است. با آغاز سلسله مباحث و کنفرانس های تدوین اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، نگرانی ها و بدبینی های مقامات ایالات متحده آمریکا نسبت به دامنه صلاحیت و طیف عملکردی این دیوان بیش از پیش شدت گرفته و با ایراد انتقادات و مخالفت های متنوع سیاسی و حقوقی همواره اعتراض خود را نسبت به مفاد و مواد سند تاسیس این دیوان اساسنامه رم اعلام داشته اند. با گذشت زمان بسیاری از ایرادات وارد شده بر اساسنامه رم از سوی ایالات متحده پاسخ داده شده و مرتفع گردیده اند. این مقاله جستاری است پیرامون برخی از مهم ترین ایرادات حقوقی مطرح شده از سوی مقامات و نمایندگان ایالات متحده آمریکا در مورد اساسنامه رم و پاسخ های متقن حقوقی به آن ها.
کلیدواژگان: دیوان کیفری بین المللی، ایالات متحده آمریکا، ایرادات حقوقی، صلاحیت تکمیلی -
صفحات 315-346آن گونه که ادعا می شود، قدرت در جامعه آمریکا در نهادها و موسسات بزرگ آن متمرکز شده و افرادی که در راس این نهادها قرار دارند به عنوان نخبگان قدرت در آن کشور شناخته می شوند. اما، در طول تاریخ آمریکا شاهد این نکته هستیم که همواره این افراد تحت سلطه یک طبقه برتر (ثروتمند) قرار داشته اند. بنابراین، این سئوال مطرح می شود که قدرت واقعی در ایالات متحده در دست چه افرادی است؟ در پی پاسخ به این سئوال به تشریح طبقه برتر و نهادهای مربوط به این طبقه، نخبگان قدرت در ایالات متحده در 4 گروه مختلف بازرگانی، دولتی، فرهنگی و رسانه ای پرداخته می شود. دراین مقاله با استفاده از آمار و ارقام و روش توصیفی تحلیلی به بررسی وضعیت طبقه برتر و نخبگان آمریکا پرداخته خواهد شد تا روند نفوذ و تاثیرگذاری طبقه ثروتمند بر نهادها و سازمان های مختلف در راستای اهدافشان در طول تاریخ ایالات متحده مشخص شود. این یافته ها می تواند ما را در شناخت بهتر شرایط حاکم بر ایالات متحده یاری رسانده و بافت جامعه آمریکایی را بهتر نشان دهد.
کلیدواژگان: ایالات متحده، نخبگان قدرت، طبقه برتر، طبقه حاکم، نهادها و موسسات -
صفحات 347-368راهبرد بازگشت به آسیا و پاسفیک اوباما، از یک منظر به دلیل رشد اقتصادی و نظامی چین مطرح شده است و از منظری کلان سیاستی چند بعدی است که از ملاحظات اقتصادی، سیاسی و راهبردی آمریکا در منطقه نشات می گیرد. آمریکا با پیاده کردن و دنبال کردن این راهبرد، حضور سیاسی، نظامی و اقتصادی خود در منطقه را افزایش خواهد داد و به تقویت روابط با متحدان و شرکای منطقه ای و تعمیق تعامل با نهادهای چند جانبه و مدیریت روابط با چین خواهد پرداخت. اگر ارتقای چین به عنوان قدرت در حال ظهور، باعث شکل گیری راهبرد بازگشت به آسیا و پاسفیک اوباما گردیده، ژاپن کلید اصلی موفقیت این راهبرد در راستای موازنه مجدد در منطقه به شمار می رود. این مقاله با بررسی اهمیت اقتصادی و امنیتی منطقه آسیا و پاسفیک برای آمریکا، به نقش و جایگاه ژاپن در راهبرد اوباما می پردازد.
کلیدواژگان: آسیا و پاسفیک، آمریکا، موازنه مجدد، ژاپن، راهبرد بازگشت به آسیا -
صفحات 369-388گسترش روابط فرهنگی و اجتماعی از جمله مسائل مهمی بود که در دهه چهل مورد توجه حاکمیت ایران قرار گرفت. این پژوهش به بررسی روابط فرهنگی و اجتماعی ایران و آمریکا در دهه چهل به ویژه در دوران ریاست جمهوری لیندون جانسون با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای می پردازد. در راستای توسعه فرهنگی که سرآغازی بر توسعه سیاسی است، آمریکا با استفاده از پوشش های فرهنگی ازجمله راه اندازی مدارس آمریکایی و فعالیت مطبوعاتی در ایران درصدد ایجاد تحولات مطلوب موردنظر در این کشور بود. تحولات اجتماعی با اصلاحات ارضی آغاز، با تشکیل سپاه دانش و بهداشت و ورود فناوری و تبادلات دانشجویی ادامه یافت. اما به دلیل رویکرد استعماری و ترکیب آن با فساد دستگاه حاکمه استبدادی موجب نارضایتی عمومی، فرار مغزها و زمینه ساز پیروزی انقلاب اسلامی گردید.
کلیدواژگان: ایران، آمریکا، جانسون، محمدرضا شاه، روابط فرهنگی، روابط اجتماعی -
صفحات 389-410چند سالی است که دریاچه ارومیه در اثر فعالیت های توسعه ای در حوزه آبریز دچار تغییرات بوم شناختی شدیدی شده و با ادامه چنین شرایطی می رود که منطقه دچار یک فاجعه زیست محیطی گردد. ابزارهای متعدد حقوقی زیست محیطی بین المللی وضعیت انواع اکوسیستم ها از جمله اکوسیستم تالاب ها را مورد توجه قرار داده تعهداتی را متوجه دولت های متعاهد نموده اند. از سوی دیگر، جامعه بین المللی به دلیل آثار فرامرزی وضعیت اکوسیستم ها پذیرفته است کمک های مالی و فنی خود را در اختیار دولت های درخواست کننده بگذارد و در همین راستا کلیه دولت ها را مکلف نموده از طریق همکاری و تبادل دانش و تجربیات به حل وفصل چالش های زیست محیطی خود بپردازند. کنوانسیون های بین المللی سه گانه: رامسر، تنوع زیستی و گونه های مهاجر و نیز برنامه انسان و زیست کره یونسکو از ابزارهای حقوقی بین المللی هستند که بیشترین ارتباط را با دریاچه ارومیه دارند. باتوجه به مفاد ابزارهای یادشده، این مقاله به تعهدات خارجی و راهکارهایی می پردازد که دولت باید به آن ها برای نشان دادن پایبندی خود به اجرای وظایف محوله و نیز دریافت کمک های مورد نیاز برای احیای دریاچه توجه کافی مبذول نماید. راهکارها شامل درج نام دریاچه ارومیه در فهرست مونترو کنوانسیون رامسر، طرح موضوع بحران در مجامع زیست محیطی منطقه ای و بین المللی، تعامل و همکاری بیشتر با کشورهای همجوار در این زمینه و استفاده از امکانات، دانش و تجربیات دیگران در مدیریت یکپارچه حوزه های آبریز با هدف احیای دریاچه و حفاظت از آن در آینده و نیز تدوین ابزارهای حقوقی لازم در سطح کشور نظیر «راهبرد توسعه پایدار» می باشد.
کلیدواژگان: دریاچه ارومیه، تالاب، کنوانسیون رامسر، کنوانسیون تنوع زیستی، ذخیرگاه زیست کره، فهرست مونترو، حقوق بین الملل محیط زیست -
صفحات 411-444در فرایند تکامل جهانی شدن، اقتصاد اهمیت فزاینده ای یافته و بازیگران متعدد دولتی و غیردولتی به عرصه دیپلماسی وارد شده اند؛ پدیده ای که از دید دیپلماسی سنتی مغفول مانده بود. این مقاله بنا دارد زمینه ها، چالش ها و جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی دوران دفاع مقدس را مورد بررسی قرار داده و به این سئوال پاسخ دهد که دیپلماسی اقتصادی از چه جایگاهی در سیاست خارجی برخوردار بوده و با چه چالش هایی مواجه گردید؟ به دلیل حاکمیت منطق اقتصاد جنگی و ملاحظات سیاسی، اولویت موضوعات داخلی بر موضوعات بین المللی و افزایش نقش دولت در اقتصاد ناشی از عدم انطباق منطق های حاکم بر سیاست خارجی با منطق های درونی حاکم بر جهانی شدن، دیپلماسی اقتصادی از جایگاه و نقش محوری برخوردار نبوده است. در این دوره اقتصاد به عنوان ابزاری در دستان دولت بود که تلاش می کرد از طریق به کارگیری آن اهداف سیاسی و امنیتی ناشی از ضرورت های دفاعی را تامین نماید.
کلیدواژگان: دیپلماسی اقتصادی، منطق های درونی سیاست خارجی دوران دفاع مقدس، اقتصاد جنگ، جهانی شدن -
رئالیسم روسی و جزایر ژئواستراتژیک کوریل: تئوری، تاریخ، واقعیتصفحات 445-472چرا جزایر کوریل به عنوان منطقه ای ژئواستراتژیک برای روسیه شناخته می شود؟ ضرورت پرداختن به این موضوع به واسطه مناقشه چند دهه ای است که میان ژاپن و اتحاد شوروری و پس از آن میان ژاپن و روسیه در جریان بوده است. پیامدهای این مناقشه می تواند جابجایی مرزهای استراتژیک جهانی و تغییر در ساختار قدرت نظام بین الملل باشد. رئالیسم تهاجمی، دیدگاهی است که این نوشتار از زاویه آن موضوع را بررسی کرده است. برپایه این دیدگاه یکسانی ملزومات سیاست خارجی روسیه در دوره های امپراتوری تزاری، اتحاد شوروی و روسیه امروزی نشان داده شده و سیاست های روسیه در قبال جزایر کوریل مورد تحلیل قرار گرفته است. اهمیت جزایر کوریل به واسطه فراهم ساختن پایگاه های هوایی و دریایی برای نظارت بر اقیانوس آرام شمالی، اهمیت دفاعی و اقتصادی شان، نقش آن ها در برتری استراتژیک روسیه نسبت به ژاپن و اهمیت بالقوه شان در رقابت هسته ای با آمریکا است. شواهد موجود بیان گر این امر هستند که فدراسیون روسیه اجازه جدایی این جزایر از خاک اصلی روسیه را نخواهد داد و لذا نمی توان پایانی برای مناقشه میان روسیه و ژاپن در شرایط کنونی متصور بود. تنها احتمال واگذاری دو جزیره کوچک هابومی و شیکوتان[1] وجود دارد که البته روسیه در قبال واگذاری آن ها امتیازات ارزنده ای را طلب خواهد کرد. مقاله حاضر تلاش جهت شناسایی سیاست خارجی روسیه و چشم اندازی است برای نشان دادن ارتباط میان نظریه های ژئوپلتیک و فعل سیاسی.
کلیدواژگان: رئالیسم تهاجمی، ژئواستراتژی، ژئوپلتیک، هارتلند، ریملند، ساختار آنارشیک نظام بین الملل، دولت، ملت، هژمونی سلسله مراتبی، ابرقدرت، قدرت بزرگ جهانی -
صفحات 473-508همه پرسی استقلال یا ادامه حضور اسکاتلند در چارچوب انگلیس، قرار است 14 سپتامبر 2014 (23 شهریور 1393) برگزار گردد. سه حزب عمده بریتانیا (محافظه کار، کارگر و لیبرال دموکرات) مخالف جدایی اسکاتلند می باشند. در صورت رای مثبت اسکاتلندی ها به استقلال، دولت محلی قصد دارد با توسعه برنامه های عدالت اجتماعی، ایجاد شرایط رقابتی و دسترسی به درآمد نفت و گاز دریای شمال، کشور مستقل اسکاتلند را مجددا احیاء نماید. شاید بتوان منابع نفت و گاز شمال، ذخایر طبیعی و صنایع این سرزمین را پشتوانه مهمی برای احیای استقلال آن قلمداد نمود، اسکاتلند دارای نظام قضایی مستقلی بوده و بر سیستم آموزشی، بهداشتی و درمانی خود کنترل کاملی دارد. این ایالت همچنین تا حدودی از اختیار تغییر میزان مالیات ها و از نهادی مشابه وزارت کشور بهره مند است. در عین حال دولت مرکزی انگلیس سعی دارد در مدت باقیمانده با برجسته کردن مخاطرات اقتصادی و سیاسی پیش روی یک اسکاتلند مستقل، موجبات تداوم اتحاد آن با خود را فراهم نماید. تداوم وضعیت موجود اهمیت به سزایی برای لندن داشته و جدایی احتمالی اسکاتلند می تواند موجب تضعیف جایگاه بریتانیا در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی گردد.
کلیدواژگان: اسکاتلند، حزب ملی اسکاتلند، همه پرسی، استقلال، انگلیس، نفت و گاز شمال -
صفحات 509-534در روند تحولات پرشتاب سوریه، راهکارهای متفاوتی از سوی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای برای پایان بخشیدن به بحران این کشور پیگیری شده است. یکی از آن ها امکان مداخله نظامی در پرتو و به بهانه اصول حقوق بین الملل بشردوستانه مداخلات بشردوستانه، اصل مسئولیت حمایت، ممنوعیت کاربرد سلاح های کشتارجمعی است. در واقع، جبهه کشورهای غربی در بحران سوریه، تغییر وضع موجود را با سرنگونی اسد و جایگزینی یک نظام سیاسی جدید دنبال می کنند. پیش از این کشورهای غربی موفق به تصویب قطعنامه 1973 علیه لیبی در مارس 2011 شدند و با پشتوانه آن، اقدام به مداخله نظامی در لیبی نمودند. غربی ها با وجود مخالفت های کشورهایی چون؛ ایران،چین و روسیه، به دنبال نوعی مداخله نظامی در سوریه برای نیل به اهداف و منافع خود هستند. لذا همانند جنگ ناتو علیه یوگسلاوی سابق در سال 1999 و حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 و عراق در سال 2003 که نمونه های بارز مداخله یک جانبه و چندجانبه می باشند، در مورد سوریه نیز بحث درباره امکان مداخله نظامی و توجیه پذیری آن برمبنای حقوق بین الملل در محافل سیاسی و حقوقی بسیار مطرح می گردد. این پژوهش تلاش دارد تمامی توجی هات حقوقی امکانی/ امتناعی درباره بحث مداخله بشردوستانه در سوریه را مورد بحث، نقد و بررسی قرار دهد.
کلیدواژگان: سوریه، حقوق بشر، مداخله نظامی، مسئولیت حمایت، سلاح های کشتار جمعی -
صفحات 535-562در چند سال اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در خاورمیانه بوده ایم که برای هیچ کس قابل پیش بینی نبود. تحولات کشورهایی چون مصر، تونس، لیبی و... همه نتیجه به سر آمدن صبر مردم این کشورها و طغیان آن ها در برابر نظام های استبدادی است که توان حل مشکلات مردم را نداشتند. این تغییر و تحولات طی چند سال اخیر، منطقه را به کانون توجه دنیا تبدیل کرده است. مصر در این میان به عنوان پرجمعیت ترین کشور عربی خاورمیانه و همین طور جایگاه استراتژیک و ژئوپلتیک که در خاورمیانه دارد، مرکز بیشترین تحلیل و توجه بوده است. هر تغییر و تحول سیاسی در مصر می تواند کشورهای منطقه از جمله ایران و همین طور قدرت های بزرگ مثل آمریکا و هم پیمانانش در منطقه از جمله رژیم صهیونیستی را متاثر کند. این مقاله نقطه اصلی تحلیل خود را مصر قرار داده و ضمن کندوکاوی در تحولات اخیر مصر، تاثیر و پیامدهای آن را بر نظم سیاسی، امنیتی محیط آینده خاورمیانه بررسی خواهد کرد. مقاله حاضر بر این امر تاکید می کند که مثلث ایران، ترکیه و مصر می تواند پایه گذار محیط امنیتی سیاسی جدیدی در خاورمیانه باشد و نظم امنیتی جدیدی را جایگزین نظم قبلی کند.
کلیدواژگان: خاورمیانه، مصر، محیط امنیتی، ایران، ترکیه، آمریکا
-
Pages 295-314From the outset that the idea to establish an international criminal tribunal got international support, the United States pessimistically perceived it as a threat to its strategic interests. With start of negotiations and conferences on writing the statute of International Criminal Court (ICC), the concerns of the US officials over the domain of competence and function of this court intensified. In this framework, they have raised different political criticisms and legal points about the Rome Statute of the ICC. Today, most of the US questions and points are replied and cleared. The present article aims to assess the validity and relevance of the most important legal questions raised by the US officials and senators about the Rome Statute.
-
Pages 315-346The power in American society is concentrated in big institutions and enterprises. The people at the top of these institutions are known as ‘power elites’. During the history of the US, these people have been under hegemony of a higher - wealthy - class. Therefore, a key question has been always that “who has the ‘real power’ in the United States?” This article introduces four categories of commercial, governmental, cultural and media elites in the US. Then employing statistics and descriptive-analytical method, will study the dynamism of higher class and elites in the United States. The Findings could contribute to better understanding of the political situation, social order and decision making mechanism in the United States.
-
Pages 347-368The strategy of return to Asia and Pacific in Obama administration is from one hand due to economic and military growth of China, and from other, a multi-layered policy rooted in the US economic, political and strategic considerations in the Asia-Pacific region. Adopting this strategy, the United States will increase its political, military and economic presence in the region and strengthen ties with regional allies, while managing its expanding relations with China. If looming China as an emerging power resulted in the strategic decision by Obama administration to return to Asia-Pacific, Japan is the key element for success of this strategy which aims to re-balance the equation in the region. The present article reviews the economic and security status of Asia-Pacific for the United States and the role of Japan in Obama strategy.
-
Pages 369-388Expansion of cultural and social relations with abroad was a priority for Iranian government in 1960s. The present article studies Iran-United States cultural and social relations during the presidency of Lyndon Johnson. In the framework of cultural development which was a gate for political development, the United States, employing cultural instruments such as establishment of American schools and press activities in Iran, aimed to provoke its own desired developments in Iran. The social developments started with land reforms and continued with establishment of new political parties, introducing the new technologies and student exchanges. However, as this article concludes, since the US approach was colonial, the developments led to public unrest and paved the way for the victory of the Islamic Revolution in Iran in 1979.
-
Pages 389-410Influenced by development projects in its peripheral area, the Urmia Lake is facing dramatic ecological changes prone to an environmental tragedy. The environment does not recognize political borders. Any environmental change poses positive or negative implications inside the country as well as in its regional vicinity. At international level, different legal instruments on ecosystems, including ecosystem of wetlands, put certain commitments and obligations on states. Due to trans-border implications of ecosystem changes, international community decided to deliver financial aides and technical assistance to requesting states. Three international legal instruments; Ramsar Convention, Biological Diversity Convention, and the UNESCO Man and Biosphere Program are among international environmental instruments mostly applicable to Urmia Lake. This paper focuses on the ways and means the Iranian government could take the international support to address the Urmia Lake tragedy.
-
Pages 411-444The present article aims to study the grounds, challenges and status of economic diplomacy in foreign policy of the I. R. Iran during the imposed war. The paper reflects that, due to domination of wartime economic priorities and political considerations, priority of internal issues over international issues, and increasing role of government in managing the national economy, economic diplomacy was not a key point in the country during the wartime. During this period, economy was an instrument in the hand of government whose efforts were to employ this instrument to provide political stability, national security, as well as the defense goals.
-
Russian Realism and Curill Islands: Theory, History and RealityPages 445-472Why Curill Islands are of great geostrategic importance for Russia? There has been a dispute over this area between Japan and the Soviet Union and then Russia for a long time. The Russian concerns and considerations toward this issue have been the same during the time of Tsars, the Soviet Union and the Russian Federation. The evidences emphasize that the Russian Federation will not let this area to be separated from Russian mainland. So, the prospect for the end of this dispute is not so shiny. The only possibility is the withdrawal from two small islands of Hombai and Shitokan in return for big advantages for Russia. The present article studies the Russian policy toward this issue and the relations between geopolitics, theories, and the political action.
-
Pages 473-508The referendum over Scotland independence or staying with the UK is due to be held on September 14, 2014. Three major British parties - the Conservatives, the Labor party and Liberals - are opposing the referendum. In case of vote to independence, the local government aims to revive the independent state of Scotland through developing social justice programs, competitive conditions and exploiting the energy resources of the North Sea. The British government is trying to magnify the political and economic risks of a future independent Scotland and provide the ground for keeping the status quo. This article suggests that the possible separation of Scotland could weaken the British position at national, regional and international levels, and the continuation of present situation is of great importance for London.
-
Pages 509-534As for Syrian developments, several solutions have been introduced by regional and trans-regional players. Among them is the possible military intervention at the guise of international humanitarian law principles, the responsibility to protect and the ban on applying weapons of mass destruction. In spite of opposition by Iran, China, and Russia, the Western countries look for a military intervention in Syria to obtain their goals. Similar to the NATO intervention in the former Yugoslavia in 1999 and the US strike to Afghanistan and Iraq in 2001 and 2003, which are clear patterns of unilateral and multilateral interventions, there are debates on the possibility of military intervention in Syria justified by international law. The present article aims to assess and criticize the legal justifications for possibility or refusal of humanitarian intervention in Syria.
-
Pages 535-562The Middle East has kept its status as the strategic center of gravity for international politics. In the last couple of years, we witnessed developments in this region which were a big surprise for all. These developments turned the region into the global focus. Egypt, as the most populated Arab Country and with strategic and geopolitical position in the Middle East, was mostly under spot light. Any political change in Egypt would have implications for regional countries, including Iran, as well as for the great powers and their allies. The present article, providing a general view of the recent developments in the Middle East, will concentrate on Egypt as the case study. The Author argues that the triangle of Iran, Turkey and Egypt could establish a new security pattern and political atmosphere in the region.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.