فصلنامه سیاست خارجی
سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 83، پاییز 1386)

آسه آن یکی از نمونه های موفق طرح های همگرایی منطقه ای در جهان است که در دهه 70 به منظور تحقق سه ترویج و تسهیل توسعه اقتصادی درون منطقه ای، پیشرفت فرهنگی و اجتماعی و تضمین صلح و ثبات در منطقه جنوب شرق اسیا تشکیل شد. در این مقاله همگرایی اقتصادی میان اعضای این سازمان به ویژه شکل گیری منطقه آزاد تجاری آسه آن از منظر بین حکومت گرایی مورد بررسی قرار گرفته است. براساس این رهیافت فرایند همکاری و همگرایی میان دولت ها ناشی از تصمیم گیری های نخبگان حکومتی و منافع و انگیزه آنان برای ارتقای تعهدات بین دولتی است...

مقاله حاضر به بررسی وضعیت جهان پس از جنگ سرد می پردازد. در این بررسی ازیک سو به روندهای جهانی در دوران پس از جنگ سرد به ویژه پس از یازده سپتامبر پرداخته شده و از دیگر سو تئوری های موجود جهت تبیین این وضعیت مورد واکاوی قرار گرفته است. نویسنده پس از بررسی روندهای بعد از جنگ سرد، به این جمع بندی رسیده است که ابهام، عدم قطعیت و در حال گذرا بودن، شاخص های وضعیت موجود جهانی هستند و به همین دلیل تبیین این وضعیت با دشواری های فراوانی روبه روست و ابزارهای تحلیلی نوینی را می طلبد.

نظریه هنجاری روابط بین الملل با ابعاد اخلاقی و هنجاری حیات بشری سروکار دارد. در جهان معاصر به واسطه مسائل و مشکلات بزرگ بی شمار نظیر فقر، نقض گسترده حقوق بشر، نابرابری و بی عدالتی و غیره، نظریه هنجاری می تواند برای پاسخ گویی به بسیاری از سوالات در مورد این موضوعات به کار گرفته شود. در قالب نظریه هنجاری می توان به مناظره مهم مابین جهان وطن گرایی و اجتماع گرایی اشاره کرد که به نظر اولی در عصر جهانی شدن رواج بیشتری یافته است و اثار زیادی در این باره در دو دهه اخیر به چا÷ رسیده است...

دولتمردان آمریکایی در طول حیات سیاسی این کشور، هفت دکترین موثر در زمینه امنیت ملی و سیاست خارجی را به اجرا گذاشته اند که می توان آنها را در سه دسته بندی استراتژی های انزواجویانه، توسعه طلبانه و جهان شمول جای داد. از این رو، ایالات متحده بنا به مقتضیات داخلی و تغییر در شرایط بین المللی اقدام به طرح و اجرای استراتزی هایی نموده که تحت تاثیر سه دسته از عوامل نیازهای داخلی، فشارهای بیرونی و شرایط بین المللی بوده است. درگذشته دو مولفه نیازهای داخلی و تغییر شرایط بین المللی تاثیر بیشتری بر راهبردهای سیاست خارجی این کشور داشته اند...

مقاله حاضر به بررسی متغیرهای اصلی شکل دهی به سیاست خاورمیانه ای چین می پردازد. از منظر نویسنده امنیت انرژی، مبادلات تسلیحاتی،تجارت و بسط نفوذ متغیرهای اصلی شکل دهی به سیاست خاورمیانه ای چین به شمار می آیند. از این میان امنیت انرژی نقش بسیار مهم تری ایفا می کند، زیرا از یک سو یکی از دغدغه های استراتژیک چین به شمار می آید و از دیگر سو خاورمیانه از بیشترین قابلیت ها در پاسخ گویی به این دغدغه برخوردار است...

گرچه امروزه، رسانه های جمعی پیشرفته در قلمروی بین المللی موجب شده است که نقل و انتقالات فرهنگی به سهولت در سطح جهانی صورت گیرد، ولی به رغم این تحولات، هنوز هم در کشورهای در حال توسعه، تبادلات فرهنگی به وسیله قدرت های حاکم محلی کنترل می شود. بنابراین در این مقاله استدلال می شود که اگر جوامع مذکور همگی مفاد اعلامیه های جهانی حقوق بشر را اعمال نمایند، آن وقت مدیریت فرهنگی کارگزاران محلی پایان خواهد یافت...

تروریسم پدیده ای است که اکنون بسیار به آن پرداخته می شود، اما، همچنان، به کم ترین شناسایی از آن اکتفا شده است. مقاله حاضر، به بررسی تروریسم، به عنوان چالش ژئوپلیتیکی نوین در جهان می پردازد با این سوال که ریشه اصلی تروریسم در جهان چیست و چه عاملی موجب تحول آن شده است؟ در این راستا، فرض بر این است که هیچ کشوری از تهدید تروریستی در امان نبوده و پیش بینی آن برای کشورها ممکن نمی باشد. از این رو در مقاله حاضر، ابتدا خاستگاه و رشد تروریسم را توضیح داده و بعد به تعریف و گونه شناسی جدید آن پرداخته خواهد شد...