فهرست مطالب
فصلنامه مشکوه
پیاپی 101 (زمستان 1387)
- تاریخ انتشار: 1387/12/11
- تعداد عناوین: 9
-
- قرآن و حدیث
-
صفحه 4فهم آیات صفات الهی به مثابه بخش مهمی از متشابهات قرآنی در باور بیشتر اندیشمندان، از عرصه های پرچالش مذاهب اسلامی است. در این نوشتار در راستای بررسی دقیق تر این موضوع، ضمن نقد تقسیم رایج، از دو رویکرد کلی با عنوان ظاهرگرا و عقل گرا یاد شده و رویکردهای تنزیهی تفویضی و تشبیهی تجسیمی در ذیل رویکرد کلی ظاهرگرا و سه رویکرد اعتزالی، اشعری و امامی در ذیل رویکرد کلی عقل گرا معرفی شده است.
کلیدواژگان: متشابهات، صفات الهی، رویکرد ظاهرگرا و عقل گرا، تنزیه، تفویض، تشبیه، تجسیم -
صفحه 19یکی از صفاتی که در قرآن و روایات برای خداوند متعال بیان شده، «نوآور بودن» است. نویسنده این صفت را از همین منظر مورد بررسی قرار داده است. از این رو نوشتار حاضر پژوهشی است در مفهوم نوآوری الهی و زوایا و ابعاد مربوط به آن، و همچنین ویژگی ها و اقسام آن.
کلیدواژگان: خداوند، بدیع، نوآوری، خلق -
صفحه 44آشنایی غربیان با فرهنگ شرقی به ویژه فرهنگ اسلامی سابقه ای دیرین دارد و می توان نخستین گام های آن را به قرون اولیه رساند، چنان که مرحله پیشرفته اش به پس از جنگ های صلیبی بر می گردد. یکی از حوزه های مطالعاتی مستشرقان که بیشتر با طرح شبهه و ایراد همراه بوده، حوزه مطالعات حدیثی است و در این میان به نظر می رسد بیشترین تاثیرگذاری را در زمینه مطالعات حدیثی گلدزیهر دارد، به گونه ای که در آثار مستشرقان بعدی تاثیر افکار و پیگیری آرای او به خوبی نمایان است. امروزه در عصر اطلاعات، بی توجهی پژوهشگران مسلمان به این مقوله قطعا آثار زیانباری بر عقاید و باورهای مسلمانان خواهد داشت. در این مقاله پس از ارائه مختصری از زندگی نامه علمی گلدزیهر، چهار نظریه او در حدیث مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در نقد و بررسی نظریات او سعی شده از منابع اصلی و مطمئن استفاده شود و از سخنان دیگر مستشرقان و خاور شناسان که با پاره ای از دیدگاه های او مخالفت کرده اند بهره برداری گردد.
کلیدواژگان: سنت، حدیث، مستشرقان، گلدزیهر -
صفحه 60منبع اصلی شیعه شناسی، احادیث پیامبر و امامان است. در این پژوهش ارتباط بنیادی تعریف امروز شیعه با دیروز، با استناد به کتب معتبر فقه و تاریخ شیعه و اهل سنت نشان داده شده و پیوند تعریف معاصران از شیعه با کلام رسول ا ثابت گردیده است. بنابراین هر حدیثی که در آن واژه شیعه وجود دارد و از امام رضا رسیده است یکی از زوایای پنهان و تاریخ تشیع را آشکار و روشن می کند. احادیث امام رضا گنجینه بی نظیر شیعه شناسی است و در این جا کوشش شده است تمام احادیث امام رضا درباره شیعه، شناسایی ترجمه و تفسیر گردد و اسناد حدیثی منشا تشیع و اصل و اصول و صفات و فضایل آن در اختیار جامعه علمی قرار گیردکلیدواژگان: شیعه، حدیث، پیامبر خدا، امام رضا، موسس
- تاریخ و فرهنگ اسلامی
-
صفحه 78هدف اصلی دانش تاریخ نگاری، ثبت کارنامه فرهنگی ملت ها یا به عبارتی تحول علمی و عملی بشر در زمینه نگارش پیشینه خود در راستای تکاپو برای شناخت هویت خویشتن و تفسیر جهان می باشد. از آن جا که تدوین تاریخ ترسیم سرگذشت حیات و جوشش یک قوم و ملت است؛ فرهنگ و تمدن درخشان و پویای اسلام نیز از پرداختن به این معرفت و پویش غافل نبوده و کوشندگان عرصه فرهنگ و مدنیت ایرانی اسلامی با هدف به تصویر کشیدن زمینه های پیدایش، بستر حرکت، عوامل و موانع، چگونگی روابط و سایر شئون و مظاهر زندگی، تفکر و سرنوشت جامعه بزرگ مسلمانان، آثار گران سنگی را به وجود آورده اند.
این جستار می کوشد تا با نگاهی اجمالی به روند تحولات تاریخ نویسی در تمدن اسلامی، زمینه ها و نتایج شکوفایی دانش تاریخ و تاریخ پردازی را در جهان اسلام و به ویژه حوزه فرهنگ ایران عهد اسلامی، مورد کنکاش و بررسی قرار دهد. ارائه تصویری از روند تحولات تاریخ نگاری اسلامی ایرانی، می تواند نکات قوت و ضعف این دانش و فن را روشن سازد و زمینه های باقیمانده و بایسته برای پژوهش های بیشتر در این حوضه را به تصویر بکشاند.
کلیدواژگان: تاریخ نویسی، تمدن اسلامی، مورخان، مکتب های تاریخ نگاری -
صفحه 101نویسنده در مقدمه به یادکرد چند نکته تمهیدی پرداخته، سپس در سه عرصه مرتبط اما مختلف، بحث را پی می گیرد:در بخش نخست نگاهی دارد به کاستی های عمومی پژوهش چون: رویکرد به کمیت به جای کیفیت در برنامه ها، رویکرد به تالیف به جای تحقیق، آفت ترجمه گرایی و اتکا بر بنیان های سست فلسفه غرب.
در بخش دوم به مسائل پژوهش بیرون از حوزه شخصی پژوهشگر می پردازد که در دوعنوان کلی مسائل مادی و معنوی جای می گیرند.
آسیب های درون شخصی معطوف به پژوهشگران، مسئله دیگر در بخش سوم این نوشتار می باشد که از رخنه های روانی، فکری، معرفتی، تجربی و غیره در پژوهشگر سخن می گوید؛ پایان گفتمان را نیز سه راهبرد چکیده از متن تشکیل می دهد که به دلیل رعایت اختصار مطلوب، اطلاع بر همه آن ها را به مطالعه مقاله وامی گذارد.
کلیدواژگان: پژوهش، آسیب شناسی پژوهش، تولید علم، کاستی ها - معرفی و نقد کتاب
-
صفحه 122هر اثر علمی با بالاترین درجه اعتبار، بی نیاز از نقد نیست و این، مقام علمی نویسنده را خدشه دار نمی کند. کتاب علم الحدیث و درایه الحدیث، تالیف مرحوم استاد کاظم مدیر شانه چی در میان آثار حدیثی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. این نوشتار، نگاهی دارد نقادانه به متن کتاب که حاصل آن، دستیابی نویسنده به مواردی است که طبق استدلالات وی با موازین حدیثی تاریخی سازگاری ندارد.
کلیدواژگان: تاریخ حدیث اهل سنت، تعداد احادیث کتاب، اختصار سند، متقدمین، متاخرین -
صفحه 132
-
صفحه 137
-
Page 4Understanding the Divine Attributes as a significant part of the ambiguous verses of the Quran is, according to most thinkers, among the most challenging issues of the Islamic schools of thought. In order to delve into this issue, the present article makes a critical review of the current division, while touching upon the two general approaches as externalist and rationalist and introducing the approaches of sanctification-consignment and anthropomorphic-corporeal generally entitled as externalist; and Mu‘tazilite-Ash‘rite and Imāmite generally entitled as rationalist.
-
Page 19Innovator (Al-Badī‘) is among the Divine Attributes, which relates to Divine Action. In view to this meaning and its derivatives, the writer takes a look at the expression of this attribute in the Quran. Besides that, he also brings up some of the traditions by the Infallible Imams, which are pertinent to this topic.
-
Page 44One of the orientalist's fields of study, which has been mostly accompanied by raising doubts, is the issue of ḥadīth. Gldziher seems to have been the most influential in this respect. In this article, the writer has reviewed four of the latter's viewpoints while trying to make use of the original sources. He has also brought up some of the viewpoints of the orientalists as opposed to Goldzihers.
-
Page 60Traditions of Imam al-Riḍā (A.S.) are an exquisite treasury of Shi‘ite Studies. Going over the credible sources of the Shi‘ite and Sunnī jurisprudence and history, the writer has attempted to translate and interpret all traditions of Imam al-Riḍā (A.S.) concerning Shī‘a studies and presented to the interested readers the chains of transmission for the traditions referring to the origin of Shī‘ism and its principles and attributes.
-
Page 78Historiography is mainly aiming at recording the nation's cultural track records and their scientific exploration. Muslim historians have not been negligent of this task either; and consequently, have created precious works. This research is trying, with a brief glance at the development process of historiography in Islamic Civilization, to study the backgrounds and the outcomes of the science of history in Muslim world, particularly in relation to Iranian culture in the Islamic era.
-
Page 101This article consists of an introduction, three sections, and a conclusion. In the first section, the writer addresses the general deficiencies of research and in the second he deals with the problems of research outside the researcher's personal domain. In the third section, he analyzes the intrapersonal pathologies of the researchers; and in conclusion, he presents three strategies in brief.
-
Page 122No scholarly work, however highly creditable, is free from criticism, and this would not ruin the scholarly status of the author, either. The late Ustad Muḥsin Shānachī's ‘Ilm al-Ḥadīth wa Dirāyat al-Ḥadīth enjoys a special stand among the works on ḥadīth. This article takes a critical look at the above book, through which the writer has found certain instances which, according to his arguments, are not compatible with the historico-ḥadīth standards.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.